عبدالغنی برادر کیست؟ / هدف او از سفر به قطر چه بود؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو؛ ملا عبدالغنی برادر آخند (زادهٔ ۱۹۶۸) یکی از مؤسسان گروه طالبان و از چهره‌های کلیدی این گروه در سیاست داخلی و خارجی افغانستان است. او در حال حاضر معاون نخست‌وزیر طالبان در امور اقتصادی و رئیس دفتر سیاسی امارت اسلامی افغانستان است.

ملا برادر در ولایت ارزگان متولد شد و از طایفه درانی، یکی از شاخه‌های قوم پشتون، محسوب می‌شود. او از دوران جوانی در کنار ملا محمد عمر، بنیان‌گذار طالبان، به جنگ علیه نیروهای دولتی مورد حمایت شوروی پرداخت. لقب «برادر» را نیز ملاعمر به دلیل دوستی نزدیک میان آن‌ها به او داده است.

پس از شکل‌گیری طالبان در سال ۱۹۹۴، ملا برادر به‌عنوان یکی از چهار بنیان‌گذار اصلی این گروه، نقش مهمی در تسلط طالبان بر افغانستان ایفا کرد. او در دوره اول حکومت طالبان (۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱)، فرماندار ولایت‌های هرات و نیمروز و در زمان حمله آمریکا به افغانستان در سال ۲۰۰۱، معاون وزیر دفاع طالبان بود.

 برادر در سال ۲۰۱۰ توسط سازمان اطلاعات نظامی پاکستان (ISI) و سیا دستگیر و زندانی شد، اما در سال ۲۰۱۸ به درخواست آمریکا آزاد شد تا مذاکرات صلح طالبان را در دوحه هدایت کند.

مذاکرات صلح و بازگشت به قدرت

پس از آزادی، ملا برادر مسئول دفتر سیاسی طالبان در دوحه شد و در فوریه ۲۰۲۰ توافقنامه صلح دوحه را که منجر به خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان شد، امضا کرد. او همچنین اولین مقام ارشد طالبان بود که مستقیماً با رئیس‌جمهور وقت آمریکا، دونالد ترامپ، تماس گرفت.

در دوران مذاکرات، برادر به‌عنوان چهره‌ای دیپلماتیک و میانه‌رو در طالبان شناخته شد و در سفرهای دیپلماتیک خود با مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، وانگ یی، وزیر خارجه چین، و جواد ظریف، وزیر خارجه ایران دیدار کرد. پس از سقوط کابل در اوت ۲۰۲۱ و خروج اشرف غنی از افغانستان، ملا برادر وارد قندهار شد و گمانه‌زنی‌هایی در مورد ریاست‌جمهوری احتمالی او مطرح شد. اما در کابینه اعلام‌شده طالبان، او به عنوان معاون نخست‌وزیر در امور اقتصادی منصوب شد.

معافیت از تحریم‌های سازمان ملل برای سفر به قطر

کمیته تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد از صدور معافیت ۲۳ روزه برای ملا عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی طالبان، خبر داده است.

در بیانیه این کمیته آمده است که هدف از این معافیت، سفر به دوحه برای درمان و معالجه ملا برادر است.

این معافیت بر اساس قطع‌نامه ۱۹۸۸ شورای امنیت سازمان ملل صادر شده و از ۹ فوریه تا ۳ مارس ۲۰۲۵ اعتبار دارد.

در بیانیه رسمی شورای امنیت آمده است:
«در ۷ فوریه ۲۰۲۵، کمیته تحریم‌های شورای امنیت که بر اساس قطع‌نامه ۱۹۸۸ (۲۰۱۱) ایجاد شده، معافیت ممنوعیت سفر عبدالغنی برادر (عبدالاحمد ترک) را برای سفر به دوحه، قطر، از ۹ فوریه ۲۰۲۵ تا ۳ مارس ۲۰۲۵ جهت معالجه پزشکی تصویب کرد.»

سفر درمانی یا سیاسی؟

این معافیت بار دیگر بحث «دیپلماسی بیماری» طالبان را مطرح کرده است؛ روشی که طالبان بارها از آن برای دور زدن تحریم‌ها و برقراری روابط دیپلماتیک پشت پرده استفاده کرده‌اند.

زلمی افغان‌یار، کارشناس مسائل سیاسی، درباره این سفر می‌گوید:«اگر این سفر فقط جنبه درمانی داشته باشد، جای امیدواری است؛ اما در عین حال، ممکن است بُعد سیاسی نیز داشته باشد و طالبان تلاش کنند افغانستان را از انزوای اقتصادی و سیاسی خارج کنند.»

صمیم شمسی، کارشناس سیاسی، نیز معتقد است که این سفر می‌تواند فراتر از درمان باشد و طالبان در تلاشند تا از این فرصت برای رایزنی‌های سیاسی و اقتصادی بهره ببرند.

معافیت برای رئیس بانک مرکزی طالبان و سایر مقامات

علاوه بر ملا برادر، معافیت مشابهی نیز برای رئیس بانک مرکزی افغانستان صادر شده است.بر اساس گزارش شورای امنیت، رئیس بانک مرکزی طالبان مجوز سفر سه‌روزه به روسیه را دریافت کرده است.

این معافیت به وی اجازه داده است تا از ۱۹ تا ۲۱ فوریه ۲۰۲۵ به یکاترینبورگ در روسیه سفر کند و در «انجمن اورال امنیت سایبری در امور مالی» شرکت کند.

دیپلماسی طالبان از طریق سفرهای خارجی

این اولین بار نیست که مقامات طالبان از معافیت‌های موقتی سازمان ملل برای سفرهای خارجی استفاده می‌کنند.

در سال جاری میلادی، سه مقام ارشد طالبان، از جمله سرپرستان وزارت‌های داخله، خارجه و حج و اوقاف، نیز مجوز سفر دریافت کرده بودند.

این روند نشان می‌دهد که طالبان به‌رغم تحریم‌های بین‌المللی، همچنان از راهکارهای مختلف برای برقراری ارتباط با کشورهای خارجی و پیشبرد اهداف سیاسی و اقتصادی خود استفاده می‌کنند.