به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، عباس قنبری باغستان در پنل «پلهای دانش: چشم انداز تعاملات بین المللی ایران در برنامه هفتم پیشرفت» همایش ملی علم و فناوری در برنامه هفتم پیشرفت با محوریت «دیپلماسی علمی و جذب دانشجوی خارجی» گفت: براساس واقعیتهای موجود، چالشهای زیادی در مواجهه با فرایندهای جذب دانشجوی خارجی داریم، اما تقلیل همه آنها به دانشگاهها آدرس غلطی است و نباید فقط دانشگاهها را مسئول دانست، در واقع آموزش عالی کشور با قدمت و سابقه درخشانی که دارد، میتواند حتی فراتر از اهداف کلان برنامه هفتم پیشرفت حرکت کند و در این میان نباید به دلیل چالشهایی که عمدتا به بیرون از آموزش عالی مرتبط است، دانشگاهها را ضعیف جلوه داد.
وی با اشاره به فهرست چالشهای موجود در جذب دانشجوی خارجی و میزبانی از آنها در کشور که متاسفانه پایدار ماندهاند، افزود: به جرات میتوان گفت بیش از ۷۰ تا ۸۰ درصد چالشهای مربوط به دانشجویان خارجی بین دستگاهی است و لزوما ارتباطی با دانشگاهها ندارد.
معاون بورس و امور دانشجویان خارج سازمان امور دانشجویان با اشاره به دو هدف کلان برنامه هفتم پیشرفت شامل «جذب ۳۲۰ هزار دانشجوی خارجی» و رسیدن به «مرجعیت علمی» تا پایان برنامه افزود: تجربه جذب دانشجویان خارجی در سالهای اخیر با میزبانی از دانشجویان عمدتا عراقی و افغانستانی اگرچه در جای خود بسیار ارزشمند است، اما تجربه محدودی است و در صورتی که ما فقط به همین روند بسنده کنیم و از آن فراتر نرویم، ما نه به اهداف مندرج در برنامه هفتم خواهیم رسید و نه مشکلات و چالشهای واقعی بر ملاء خواهند شد.
قنبری با تاکید براینکه نباید به دانشجوی خارجی نگاه ابزاروار به گونهای که یک «ظرفیت محدود و کوتاه مدت» هستند، داشته باشیم و حتما باید این نگاه و نگاه کلان مان به دانشجوی خارجی را به گونهای که «ظرفیت نامحدود و بلندمدت» میباشند، اصلاح کنیم، افزود: اینکه فکر کنیم دانشجوی خارجی فرد محروم و ضعیفی است و نیاز به مدیریت از بالا به پایین دارد، یا الزاما باید حتما در خوابگاه دانشجویی باشد یا غذای یارانهای بخورد و یا هر بار برای خروج و ورود باید هفت خان طی کند، یا اینکه از ظرفیت وی فقط به عنوان «دانشجو» استفاده کنیم و فقط به دنبال مدیریت مدت کوتاه حضورش در کشور باشیم، نگاه درستی نیست!
وی با اشاره به اینکه بسیاری از زیرساختهای اجتماعی جامعه ما برای جذب دانشجو آماده نیست و این ربطی به دانشگاه و آموزش عالی ندارد، ادامه داد: نسل جدید دانشجوی خارجی درست شبیه دانشجویان ایرانی بسیار آرمان گرا، پویا و طالب کسب تجارب جدید زیست دانشجویی-اجتماعی در جوامع مختلف است از اینرو اگر واقعا به دنبال جذب دانشجوی خارجی حتی فراتر از اهداف برنامه هفتم هستیم، باید فرصت طلبی آنها را ارج نهیم و خود را برای میزبانی از چنین قشری و چنین نسلی و متناسب با خواست و نیاز آنها آماده کنیم.
وی ادامه داد: دانشجوی خارجی که با صرف هزینه زیاد و شخصی کشوری را برای ادامه تحصیل انتخاب میکند، بیشتر با نگاهی فرصت طلبانه به دنبال رقم زدن یک تجربه بکر، خلاق و نوآورانه و متفاوت از کشور خود است تا بتواند آینده خود را در دنیای رقابتی و پرچالش امروزین تضمین کند. از اینرو باید در کنار تحصیل و زیست دانشجویی، زیست اجتماعی و رفاهی منحصربهفرد و استانداردی را نیز داشته باشد. این به این معناست که باید بتواند به راحتی ویزا بگیرد و برای هربار خارج شدن از کشور نیاز به مجوز نداشته باشد، باید بتواند بدون محدودیت در بهترین نقطه شهر اقامت کند و حتی همراه با خانواده اش باشد، باید بتواند بدون محدودیت از خدمات بانکی و مزایای بانکداری آنلاین و ... برخوردار باشد، باید بتواند به آسانی گواهینامه ایرانی بگیرد و مالک ماشین شود، باید بتواند به آسانی به تلفن همراه و اینترنت پرسرعت و بدون محدودیت دسترسی داشته باشد، باید بتواند به آسانی به پزشک مسلط به چند زبان مراجعه کند و از بیمه مناسب با پوشش کافی برخوردار باشد، باید بتواند آخر هفته به سینما برود و فیلم مورد علاقه خود را ببیند و بدون ترس از بازداشت یا برخورد غیرحرفهای در پارک قدم بزند.
دکتر قنبری با اشاره به تجربه کشورهایی همچون ترکیه، مالزی، سنگاپور، کرده جنوبی و؛ که در همین چند سال گذشته تبدیل به قطب جذب دانشجوی خارجی شده و علاوه بر کسب منافع مادی زیاد، دستاوردهای علمی، تحقیقاتی و نوآورانه زیادی را نصیب خود کردهاند، افزود: در یک سطح ایده آل تر، دانشجوی خارجی باید بتواند در کشور ما از یک چشم انداز روشن و مطمئن از آینده کسب و کار خود و توسعه کارآفرینی و تضمین سرمایه گذاری برخوردار باشد، از اینرو زیرساخت کارآفرینی لازم برای آنها، قوانین و مقرارات مرتبط با آن اعم از مالی و بانکی، مالیات، اقامت، امکان ثبت شرکت و حضور در بسترهای کارآفرینی از جمله پارکهای علم و فناوری، صنایع، بخش خدمات و گردشگری و ... آنها نیز باید فراهم باشد.
معاون بورس و دانشجویان خارج سازمان امور دانشجویان افزود: البته دانشگاهها نیز به دلیل همان تجربه محدود ناشی از میزبانی از دانشجویان خارجی از کشورهای عمدتا همسایه، تا حد زیادی در موج اول جذب دانشجوی خارجی باقی ماندهاند و این نیز از طریق گذار به موجهای جدید بین المللی سازی نیاز به اصلاح دارد.
قنبری با اشاره به سیاستهای جدید سازمان امور دانشجویان در جذب دانشجوی خارجی ادامه داد: ما به دنبال یک گذار پارادایمی در جذب دانشجوی خارجی هستم که در مرکز آن «بازاریابی» به معنای علمی و تخصصی آن در بدنه و ساختار دانشگاهها قرار دارد. هر دانشگاهی که در این مسیر حرکت کند، سازمان امور دانشجویان با تمام وجود از آن حمایت خواهد کرد.
وی با تاکید بر ضرورت ورود به بازاریابی بین المللی با هدف تنوع بخشیدن به کشورهای هدف در اقصی نقاط جهان به عنوان یک کنش استراتژیک و تخصصی که نیازمند ورود حرفهای دانشگاهها در آن است، افزود: بسیاری از ظرفیتهای دانشگاهی و رشتههای تحصیلی و بسترهای رشد و شکوفایی از جمله در پارکهای علم و فناوری طرفداران و متقاضیان زیادی در اقصی نقاط جهان دارد که متاسفانه خوب بازاریابی نشدهاند. در واقع آنچه تاکنون در زمینه جذب دانشجوی خارجی شاهد بودهایم، بیشتر فعالیت «روابط عمومی» یا «دید و بازدیدهای تشریفاتی و کلان در سطح روسا» است و این دو نمیتوانند بازاریابی تلقی شوند یا به اهداف آن برسند.
این مقام سازمان امور دانشجویان با اشاره به ضرورت پذیرفتن الزامات گذار به بازاریابی بین المللی از جمله «نگاه تخصصی» و «تامین و پرداخت هزینه» آن خاطر نشان ساخت: در مقیاس جهانی متوسط هزینه شناسایی، آماده سازی، اقناع و رسانیدن یک دانشجوی خارجی به مرحله تصمیم گیری برای مهاجرت به کشور جهت ادامه تحصیل حداقل پنج هزار دلار است که این مهم عمدتا توسط دپارتمانهای بازاریابی و کارشناسان خبره و ورزیده آن انجام میشود. اما نباید از این هزینه ترسید چرا که این هزینه بیشتر نوعی سرمایه گذاری است و در صورت هدایت درست آن، نه فقط بازگشت سرمایه دارد، بلکه قطعا دستاوردهای جانبی زیادی نیز در سایر حوزهها به دنبال دارد.
دکتر قنبری در پایان با تاکید براینکه باید در جذب دانشجوی خارجی اهداف بلندمدت و آینده نگر داشت، تاکید کرد که اگر بتوانیم با موفقیت این گذار پارادایمی با محوریت «بازاریابی» تخصصی و حرفهای را به خوبی به سرانجام برسانیم، آنگاه الزامات بازار دانشجویان خارجی، از جمله فشار تقاضا، خود اقدامات بعدی دانشگاهها از جمله سوار شدن بر موجهای جدید بین المللی سازی همچون آموزش آنلاین، برگزاریهای دورههای مشترک، اجرای دورههای آموزشی به زبانهای مختلف در کنار زبان فارسی، هدفمند سازی بورسیه ها، جذب دانشجویان نخبه و سرآمد، هدایت دانشجویان خارجی به سمت کارآفرینی و استقرار در پارکهای علم و فناوری و. را رقم خواهد زد.