چالشها و فرصتهای روزهداری در تعطیلات نوروزی
حجتالاسلام والمسلمین غلامعلی کاظمی کارشناس مسائل دینی و مذهبی استان هرمزگان در گفتوگو با خبرنگار گروه استانهای خبرگزاری دانشجو با اشاره به جایگاه و فضیلت ماه رمضان در منابع دینی اظهارکرد: ماه رمضان در قرآن و احادیث، بهعنوان برترین ماه سال معرفی شده است. ماه رمضان فرصت بازگشت به خدا، کسب تقوا و تزکیه نفس است؛ در این ماه، درهای رحمت و مغفرت الهی گشوده شده و بندگان فرصت بیشتری برای تطهیر روح خود پیدا میکنند.
وی به تأثیرات روزهداری بر روح و معنویت فرد اشاره کرد و افزود: روزهداری یک عبادت ویژه است که بر صبر، خودکنترلی و خویشتنداری تأکید دارد، هدف اصلی روزه رسیدن به تقوا و پرهیزگاری است، روزه باعث میشود انسان بر غرایز خود کنترل داشته باشد از گناه دوری کند و روح خود را تقویت نماید.
رمضان فرصت طلایی برای عبادت
کارشناس مسائل دینی استان هرمزگان ضمن بیان تفاوت عبادت در ماه رمضان با سایر ایام سال تصریح کرد: ماه رمضان فرصت طلایی برای عبادت است، زیرا ثواب اعمال در این ماه چندین برابر میشود، در حدیثی از پیامبر اکرم (ص) آمده است که خواب روزهدار عبادت است سکوت او تسبیح است و عمل او مورد پذیرش خداوند قرار میگیرد.
به گفته وی، ویژگی منحصربهفرد این ماه وجود شبهای قدر است که در آن تقدیر انسان برای سال آینده رقم میخورد، عبادت در این شبها معادل هزار ماه عبادت است و فرصتی استثنایی برای تقرب به خداوند محسوب میشود.
حجتالاسلام و المسلمین کاظمی به نقش روزهداری در خودسازی و تهذیب نفس اشاره داشت و گفت: روزه تمرینی برای کنترل نفس و پرورش فضایل اخلاقی در انسان است، وقتی فرد روزه میگیرد از خوردن آشامیدن و برخی لذتهای مادی خودداری میکند که این عمل به او میآموزد چگونه بر تمایلات و خواستههای نفسانی خود غلبه کند؛ این خودداری ارادی، اراده فرد را تقویت کرده و او را در برابر وسوسههای گناه مقاومتر میکند.
وی عنوان کرد: همچنین روزه گرفتن باعث میشود که انسان به پاکسازی روح و تهذیب نفس بپردازد و از گناهان دوری کند، در روایات اسلامی تاکید شده که روزه تنها امساک از غذا نیست بلکه پرهیز از گناهان و رفتارهای ناپسند نیز بخشی از این عبادت است.
افزایش روحیه همدلی
کاظمی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چگونه ماه رمضان میتواند به تقویت همدلی و کمک به نیازمندان منجر شود؟ توضیح داد: ماه رمضان زمانی برای افزایش روحیه همدلی، نوعدوستی و توجه به مشکلات دیگران است، وقتی فرد روزهدار طعم گرسنگی و تشنگی را میچشد، بیش از پیش درد و رنج نیازمندان را درک میکند، این تجربه باعث افزایش حس همدلی و ترغیب او به کمک به مستمندان میشود.
وی اضافه کرد: سفرههای افطاری که در این ماه برای نیازمندان برپا میشود، موجب تقویت روابط اجتماعی و انسجام میان افراد جامعه میشود ماه رمضان فرصتی است که افراد با انجام کارهای خیرخواهانه همچون حمایت از فقرا، تهیه بستههای معیشتی و کمک به بیماران و سالمندان حس مهربانی و نوعدوستی را در خود تقویت کنند؛ علاوه بر این صلهرحم و دیدار با اقوام و دوستان در این ماه رونق بیشتری میگیرد و جامعه را به سوی همبستگی و اتحاد سوق میدهد.
کارشناس مسائل مذهبی استان هرمزگان به جایگاه شبهای قدر در ماه رمضان اشاره و تصریح کرد: شبهای قدر از مهمترین و پرفضیلتترین شبهای سال هستند که در آنها قرآن کریم نازل شده و سرنوشت انسانها برای یک سال آینده رقم میخورد.
توصیه های شب های ماه مبارک رمضان
کاظمی در ادامه افزود: به همین دلیل شبزندهداری، خواندن قرآن، دعا، استغفار و طلب مغفرت در این شبها بسیار توصیه شده است. پیامبر اکرم (ص) و امامان معصوم (ع) این شبها را تا صبح به عبادت میپرداختند، دعاهای ویژهای همچون دعای جوشن کبیر، نمازهای مستحبی و طلب بخشش از گناهان، اعمال توصیهشدهای برای این شبها هستند؛ شب قدر فرصتی ارزشمند برای بازنگری در اعمال، تقویت ایمان و طلب آمرزش از خداوند است و میتواند نقطه عطفی در زندگی معنوی انسان باشد.
کارشناس مسائل دینی استان هرمزگان درخصوص بهترین تغذیه برای حفظ سلامت در ماه رمضان نیز ابراز داشت: رعایت تغذیه مناسب در ماه رمضان، اهمیت زیادی دارد، زیرا بدن باید برای ساعتها گرسنگی و تشنگی آماده باشد؛ در وعده سحر مصرف غذاهای سبک، اما مقوی مانند نان سبوسدار، پنیر، خرما، تخممرغ، ماست و شیر توصیه میشود تا انرژی مورد نیاز بدن بهتدریج تأمین شود. همچنین، نوشیدن مقدار کافی آب و مصرف میوههای آبدار مانند هندوانه و خیار به جلوگیری از کمآبی بدن در طول روز کمک میکند.
به گفته وی، در وعده افطار توصیه میشود روزه با خرما و آب ولرم باز شود تا قند خون تنظیم گردد؛ مصرف سوپ، آش، سبزیجات و غذاهای کمچرب، انتخابهای مناسبی برای این وعده هستند.
حفظ انرژی روزانه در ماه مبارک رمضان
کاظمی با تأکید بر اینکه مدیریت صحیح زمان و انرژی، کلید موفقیت در روزهداری همراه با فعالیتهای سنگین و پرمشغله است، اذعان داشت: برای افرادی که فعالیتهای فیزیکی شدید دارند تنظیم برنامه کاری در ماه رمضان اهمیت زیادی دارد، در صورت امکان، بهتر است ساعات کاری کاهش یافته یا کارهای سنگین به زمانهای خنکتر روز موکول شوند.
این کارشناس مسائل دینی استان هرمزگان در ادامه افزود: تغذیه مناسب نیز نقش مهمی در حفظ انرژی ایفا میکند، مصرف غذاهای پروتئینی و سرشار از فیبر در سحر میتواند به ماندگاری انرژی کمک کند. نوشیدن آب کافی بین افطار و سحر نیز از کمآبی و افت انرژی جلوگیری میکند؛ استفاده از استراحتهای کوتاه در طول روز میتواند به بهبود تمرکز و کاهش خستگی کمک کند.
وی گفت: همچنین خواب کافی بهویژه خواب نیمروزی کوتاه میتواند تأثیر مثبتی در حفظ انرژی روزانه داشته باشد، افرادی که مشاغل سنگین دارند باید به شرایط جسمی خود توجه کرده و در صورتی که روزهداری برای سلامتی آنها مضر باشد با مشورت پزشک تصمیمگیری کنند؛ اسلام تاکید دارد که روزه نباید به سلامت فرد آسیب برساند بنابراین رعایت اعتدال و تدبیر در این زمینه بسیار مهم است.
کاظمی درخصوص اینکه چگونه میتوان سنتهای نوروز را با روح معنوی ماه رمضان هماهنگ کرد هم افزود: ماه رمضان و نوروز هرکدام ویژگیهای خاص خود را دارند؛ رمضان ماه عبادت و تزکیه نفس و نوروز جشن طبیعت و نو شدن است. این دو مناسبت میتوانند در کنار هم بهعنوان فرصتی برای ترکیب معنویت و شادی مورد استفاده قرار گیرند؛ برای هماهنگی این دو میتوان از جشنهای نوروزی بهعنوان فرصتی برای تقویت روحیه شادابی معنوی استفاده کرد.