مرگبارترین سلاح‌های تک‌تیرانداز دنیا کدام‌اند؟/ یک سلاح ساخت ایران در صدر بهترین دورزن های جهان
به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری دانشجو ؛ در پهنه نبردهای مدرن، نقش تک‌تیراندازها به عنوان نیروهای متخصص و آموزش‌دیده، بیش از پیش برجسته شده است. این سربازان ماهر با بهره‌گیری از سلاح‌های پیشرفته و تاکتیک‌های دقیق، قادر به انجام ماموریت‌های حیاتی و تاثیرگذار هستند. ماموریت‌های آنان از هدف قرار دادن نفرات کلیدی دشمن و تخریب تجهیزات حیاتی تا ایجاد اخلال در عملیات دشمن و جمع‌آوری اطلاعات، گستره وسیعی را در بر می‌گیرد. در این میان، سلاح تک‌تیرانداز به عنوان ابزاری کلیدی برای اجرای این ماموریت‌ها، نقشی اساسی ایفا می‌کند. این سلاح‌ها با ویژگی‌هایی نظیر دقت بالا، برد موثر طولانی و قابلیت اطمینان، به تک‌تیرانداز امکان می‌دهند تا اهداف خود را با اطمینان و کارایی بالا در شرایط مختلف عملیاتی مورد اصابت قرار دهند.
در این گزارش ، به بررسی و مقایسه برخی از مرگبارترین و موثرترین سلاح‌های تک‌تیرانداز موجود در جهان می‌پردازیم.
برترین سلاح‌های تک‌تیرانداز دنیا: مشخصات فنی و کاربردهای عملیاتی
مقایسه و دسته بندی این سلاح ها بر اساس متغیر هایی مثل دقت، برد موثر، قدرت، قابلیت اطمینان، ارگونومی و محبوبیت میان کاربر بوده است.
- Barrett M82 (Barrett .50 Cal) - ایالات متحده:
Barrett M82، که با نام "Barrett .50 Cal" نیز شناخته می‌شود، یکی از مشهورترین و قدرتمندترین سلاح‌های تک‌تیرانداز ضد مواد (Anti-Materiel Rifle) در جهان است. این سلاح از کالیبر 0.50 BMG (12.7 × 99 میلی‌متر) استفاده می‌کند که یک کالیبر بسیار قدرتمند با برد و قدرت تخریب بالا است.
مشخصات فنی:
کالیبر: 0.50 BMG (12.7 × 99 میلی‌متر)
مکانیسم عملکرد: نیمه اتوماتیک، با لگد کوتاه (Short Recoil)
برد موثر: 1800 متر (قابلیت اصابت به اهداف در فاصله 2500 متر در شرایط ایده‌آل)
وزن: 14 کیلوگرم (بدون مهمات و تجهیزات جانبی)
طول: 1450 میلی‌متر
ظرفیت خشاب: 10 فشنگ
دقت: 2-4 MOA (بسته به کیفیت مهمات و مهارت تیرانداز)
کاربردهای عملیاتی:
هدف قرار دادن تجهیزات دشمن (خودروها، رادارها، بالگردها)
تخریب استحکامات سبک
ایجاد اخلال در عملیات دشمن
هدف قرار دادن نفرات دشمن در فواصل دور
استفاده در عملیات‌های ضد تروریستی و ویژه
2. McMillan TAC-50 - کانادا/ایالات متحده:
McMillan TAC-50 یک سلاح تک‌تیرانداز بولت اکشن (Bolt-Action) با کالیبر 0.50 BMG است که به دلیل دقت بسیار بالا و برد موثر طولانی، به عنوان یکی از برترین سلاح‌های تک‌تیرانداز در جهان شناخته می‌شود. این سلاح رکورد طولانی‌ترین شلیک موفق ثبت شده در تاریخ را با فاصله 3540 متر در عراق (سال 2017) به نام خود ثبت کرده است.
مشخصات فنی:
کالیبر: 0.50 BMG (12.7 × 99 میلی‌متر)
مکانیسم عملکرد: بولت اکشن (Bolt-Action)
برد موثر: 2000 متر
وزن: 11.8 کیلوگرم (بدون مهمات و تجهیزات جانبی)
طول: 1448 میلی‌متر
ظرفیت خشاب: 5 فشنگ
دقت: 1 MOA (با استفاده از مهمات با کیفیت)
کاربردهای عملیاتی:
هدف قرار دادن نفرات دشمن در فواصل بسیار دور
تخریب تجهیزات دشمن
استفاده در عملیات‌های ویژه و شناسایی
ماموریت‌های ضد تک‌تیرانداز (Counter-Sniper)
3. صیاد (AM-50) - ایران:
سلاح صیاد (AM-50) یک تفنگ تک‌تیرانداز ضد مواد با کالیبر 0.50 BMG است که در ایران طراحی و تولید شده است. این سلاح با الهام از تفنگ Steyr HS.50 اتریشی طراحی شده و از ویژگی‌های مشابهی برخوردار است. هدف از طراحی و تولید صیاد، تامین نیازهای نیروهای مسلح ایران به یک سلاح تک‌تیرانداز با برد و قدرت بالا برای هدف قرار دادن تجهیزات و نفرات دشمن در فواصل دور بوده است.
مشخصات فنی:
کالیبر: 0.50 BMG (12.7 × 99 میلی‌متر)
مکانیسم عملکرد: بولت اکشن (Bolt-Action)
برد موثر: 1500 متر
وزن: حدود 12 کیلوگرم
طول: 1380 میلی‌متر
ظرفیت خشاب: 5 فشنگ
دقت: سلاح مذکور در تمامی نبرد های اخیر خاورمیانه حضور فعال داشته و رضایت کاربر را داشته است و به صورت نقظه زن از فواصل دور قدرت آتش دارد.
شهید ابولحسین صالحی تک تیرانداز عراقی که با سلاح صیاد ساخت ایرانش، بیش از ۳۰۰ داعشی را به هلاکت رساند.
ویژگی‌های خاص:
استفاده از لوله با کیفیت بالا که با روش چکش‌کاری سرد (Cold Hammer Forging) تولید شده است. این روش باعث افزایش دقت و طول عمر لوله می‌شود.
دارای دوپایه قابل تنظیم برای افزایش ثبات سلاح در هنگام شلیک.
مجهز به شعله‌پوش (Muzzle Brake) برای کاهش لگد سلاح و افزایش کنترل‌پذیری.
دارای ریل دوربین (Picatinny Rail) برای نصب انواع تجهیزات اپتیکی نظیر دوربین‌های تک‌تیراندازی، نشانه‌روهای لیزری و دید در شب.
کاتالوگ فروش این سلاح توسط وزارت دفاع
کاربردهای عملیاتی:
هدف قرار دادن تجهیزات دشمن (خودروهای سبک، رادارها، آنتن‌ها)
تخریب استحکامات سبک
هدف قرار دادن نفرات دشمن در فواصل دور
استفاده در عملیات‌های دفاعی و تهاجمی
این سلاح در نیروی زمینی ارتش، نیروی زمینی سپاه، نیروی دریایی سپاه، نیروی قدس و شبکه مقاومت، مرزبانی فراجا و سپاه و همچنین نیرو های عملیات ویژه ایران عملیاتی بوده است.
در زمینه فروش خارجی هم ، سلاح مذکور در عراق، یمن، سوریه لبنان عملیات موفق داشته است و نمونه های کارگاهی از پلتفرم آن هم در کشور های مختلف از جمله فلسطین عملیات موفق ثبت کرده اند.
4. CheyTac M200 Intervention - ایالات متحده:
CheyTac M200 Intervention یک سلاح تک‌تیرانداز دوربرد با کالیبرهای خاص 0.408 CheyTac و 0.375 CheyTac است که برای هدف قرار دادن اهداف در فواصل بسیار دور (تا 2500 متر) طراحی شده است. این سلاح از سیستم پیشرفته بالستیک کامپیوتری (Advanced Ballistic Computer) برای محاسبه دقیق عوامل محیطی و تصحیح مسیر گلوله استفاده می‌کند.
مشخصات فنی:
کالیبر: 0.408 CheyTac یا 0.375 CheyTac
مکانیسم عملکرد: بولت اکشن (Bolt-Action)
برد موثر: 2500 متر
وزن: 14 کیلوگرم (بدون مهمات و تجهیزات جانبی)
طول: 1400 میلی‌متر
ظرفیت خشاب: 7 فشنگ
دقت: زیر 1 MOA (با استفاده از مهمات و سیستم بالستیک مناسب)
کاربردهای عملیاتی:
هدف قرار دادن اهداف در فواصل بسیار دور
ماموریت‌های ضد تک‌تیرانداز (Counter-Sniper)
عملیات‌های ویژه و شناسایی
هدف قرار دادن تجهیزات حساس دشمن
5. Accuracy International AWM (Arctic Warfare Magnum) - بریتانیا:
Accuracy International AWM (Arctic Warfare Magnum) یک سلاح تک‌تیرانداز بولت اکشن با کالیبر 0.338 Lapua Magnum است که برای استفاده در شرایط آب و هوایی سخت و فواصل دور طراحی شده است. این سلاح به دلیل دقت بالا، قابلیت اطمینان و ارگونومی مناسب، به طور گسترده‌ای در نیروهای مسلح کشورهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مشخصات فنی:
کالیبر: 0.338 Lapua Magnum (8.6 × 70 میلی‌متر)
مکانیسم عملکرد: بولت اکشن (Bolt-Action)
برد موثر: 1500 متر
وزن: 6.5 کیلوگرم (بدون مهمات و تجهیزات جانبی)
طول: 1230 میلی‌متر
ظرفیت خشاب: 5 یا 10 فشنگ
دقت: زیر 1 MOA (با استفاده از مهمات با کیفیت)
کاربردهای عملیاتی:
هدف قرار دادن نفرات دشمن در فواصل دور
ماموریت‌های ضد تک‌تیرانداز (Counter-Sniper)
عملیات‌های ویژه و شناسایی
استفاده در شرایط آب و هوایی سخت
6. Sako TRG-42 - فنلاند:
Sako TRG-42 یک سلاح تک‌تیرانداز بولت اکشن با کالیبر 0.338 Lapua Magnum یا 0.300 Winchester Magnum است که به دلیل دقت بالا، وزن سبک و طراحی ارگونومیک، در بین تک‌تیراندازهای حرفه‌ای و نیروهای مسلح مورد توجه قرار گرفته است.
مشخصات فنی:
کالیبر: 0.338 Lapua Magnum (8.6 × 70 میلی‌متر) یا 0.300 Winchester Magnum (7.62 × 67 میلی‌متر)
مکانیسم عملکرد: بولت اکشن (Bolt-Action)
برد موثر: 1200 متر (0.300 Win Mag) یا 1500 متر (0.338 Lapua Mag)
وزن: 5.1 کیلوگرم (بدون مهمات و تجهیزات جانبی)
طول: 1155 میلی‌متر
ظرفیت خشاب: 5 یا 10 فشنگ
دقت: زیر 1 MOA (با استفاده از مهمات با کیفیت)
کاربردهای عملیاتی:
هدف قرار دادن نفرات دشمن در فواصل متوسط و دور
ماموریت‌های ضد تک‌تیرانداز (Counter-Sniper)
استفاده در مسابقات تیراندازی دقت (Precision Shooting Competitions)
عملیات‌های ویژه و شناسایی
7. Dragunov SVD - اتحاد جماهیر شوروی/روسیه:
Dragunov SVD یک سلاح تک‌تیرانداز نیمه اتوماتیک با کالیبر 7.62 × 54 میلی‌متر R است که در دهه 1960 در اتحاد جماهیر شوروی طراحی شد. این سلاح به دلیل سادگی طراحی، قابلیت اطمینان بالا و هزینه پایین، به طور گسترده‌ای در کشورهای مختلف جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مشخصات فنی:
کالیبر: 7.62 × 54 میلی‌متر R
مکانیسم عملکرد: نیمه اتوماتیک، با گاز غیر مستقیم (Gas Operated)
برد موثر: 800 متر
وزن: 4.3 کیلوگرم (بدون مهمات و تجهیزات جانبی)
طول: 1225 میلی‌متر
ظرفیت خشاب: 10 فشنگ
دقت: 2-3 MOA
کاربردهای عملیاتی:
هدف قرار دادن نفرات دشمن در فواصل متوسط
پشتیبانی آتش برای جوخه‌های پیاده نظام
استفاده در عملیات‌های شهری
استفاده به عنوان یک سلاح تک‌تیرانداز عمومی (Designated Marksman Rifle)
8. Remington 700 (و نسخه‌های نظامی M24/M40) - ایالات متحده:
Remington 700 یک سلاح تک‌تیرانداز بولت اکشن با کالیبر 7.62 × 51 میلی‌متر NATO است که به دلیل دقت بالا، قابلیت اطمینان و تطبیق‌پذیری، به طور گسترده‌ای در نیروهای نظامی و انتظامی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نسخه‌های نظامی این سلاح با نام‌های M24 و M40 در ارتش و تفنگداران دریایی ایالات متحده به کار گرفته می‌شوند.
مشخصات فنی:
کالیبر: 7.62 × 51 میلی‌متر NATO
مکانیسم عملکرد: بولت اکشن (Bolt-Action)
برد موثر: 800 متر
وزن: 4.1 کیلوگرم (بدون مهمات و تجهیزات جانبی)
طول: 1092 میلی‌متر
ظرفیت خشاب: 5 فشنگ
دقت: 1 MOA (با استفاده از مهمات با کیفیت)
کاربردهای عملیاتی:
هدف قرار دادن نفرات دشمن در فواصل متوسط
ماموریت‌های ضد تک‌تیرانداز (Counter-Sniper)
استفاده در عملیات‌های شهری و جنگلی
استفاده توسط نیروهای پلیس و نیروهای ویژه
9. Steyr SSG 69 - اتریش:
Steyr SSG 69 یک سلاح تک‌تیرانداز بولت اکشن با کالیبر 7.62 × 51 میلی‌متر NATO است که در دهه 1960 در اتریش طراحی شد. این سلاح به دلیل دقت بالا، وزن سبک و طراحی جمع و جور، به طور گسترده‌ای در نیروهای پلیس و نیروهای ویژه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مشخصات فنی:
کالیبر: 7.62 × 51 میلی‌متر NATO
مکانیسم عملکرد: بولت اکشن (Bolt-Action)
برد موثر: 800 متر
وزن: 4 کیلوگرم (بدون مهمات و تجهیزات جانبی)
طول: 1140 میلی‌متر
ظرفیت خشاب: 5 فشنگ
دقت: 1 MOA (با استفاده از مهمات با کیفیت)
کاربردهای عملیاتی:
هدف قرار دادن نفرات دشمن در فواصل متوسط
استفاده در عملیات‌های شهری و محیط‌های بسته
استفاده توسط نیروهای پلیس برای مقابله با تهدیدات تروریستی و جنایی
ماموریت‌های ضد تک‌تیرانداز (Counter-Sniper)
سلاح‌های تک‌تیرانداز معرفی شده در این فهرست، هر کدام ویژگی‌ها و قابلیت‌های خاص خود را دارند و در طول تاریخ نظامی نقش مهمی ایفا کرده‌اند. در این میان، سلاح صیاد (AM-50) به عنوان یک محصول ایرانی، جایگاه خود را در میان این سلاح‌ها پیدا کرده است. با توجه به اهمیت توسعه تسلیحات دوربرد در دکترین نظامی ایران، تولید و ارتقاء سلاح‌هایی مانند صیاد می‌تواند در تقویت توان دفاعی کشور نقش مؤثری ایفا کند. توجه به این نکته ضروری است که توسعه چنین تسلیحاتی، نه تنها به منظور حفظ امنیت ملی، بلکه به عنوان یک عامل بازدارنده در برابر تهدیدات خارجی نیز حائز اهمیت است.
در مجمووع تسلیحات دورزن از عوامل محوری در پیروزی در نبرد ها هستند و از جنگ جهانی اول این تسلیحات جای خود را به میادین نبرد باز کردند و نمونه های متنوعی در دنیا تولید شده است. سلاح تک تیرانداز صیاد ساخت ایران امروزه به عنوان یکی از محبوب ترین تک تیرانداز ها شناخته می شود که نمونه های ارتقایی و جدیدتر آن هم در دست توسعه است.
سید نوید رضا موسوی