کد خبر:۱۲۵۹۹۲۱
گزارش|
از گرمای سوزان تا سرمای استخوان‌سوز؛ وضعیت اسفناک این روز‌های دانشگاه‌ها
در بسیاری از دانشگاه‌های ایران، نبود سیستم‌های تهویه مناسب و مشکلات دمایی در کلاس‌ها و خوابگاه‌ها، کیفیت یادگیری و آسایش دانشجویان را تهدید می‌کند.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ هیچ‌گاه فکر نمی‌کردم که دمای هوا بتواند این‌چنین بر کیفیت یادگیری تأثیر بگذارد. انگار که دمای محیط، به طور مستقیم وارد سلول‌های خاکستری مغز می‌شود و همه چیز را از حالت عادی خارج می‌کند. اما زمانی که وارد دانشگاه شدم، متوجه شدم که این تصور کاملاً درست است. دانشگاه من، با تمام اعتبار و شهرتی که دارد، در مواجهه با گرمای تابستان و سرمای زمستان، دست خالی است. نه کولر در تابستان داریم، نه بخاری در زمستان. تنها چیزی که داریم صبر است و چند پنجره که یا باز نمی‌شوند یا اگر باز شوند، تنها گرد و خاک به داخل می‌آید.
این بخشی از صحبت‌های یکی از دانشجویان است که از فقدان سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی در دانشگاه خود انتقاد دارد.
فاطمه محمدی، دانشجوی دانشگاه مشهد، در رابطه با نبود سیستم سرمایشی می‌گوید: این اولین باری نیست که در گرما از حال می‌روم. سال گذشته، در یکی از کلاس‌ها، درست در دقیقه ۴۰، دیدم که تصویر‌ها شروع به لرزیدن کردند. صدای استاد کش آمد. بعد، انگار همه چیز از قاب بیرون می‌زند و تصویر تار شد. افتادم. از هوش رفتم. وقتی به هوش آمدم، روی نیمکت راهرو دراز کشیده بودم. یکی از دوستانم با برگه‌ای خودش را باد می‌زد و دیگری داشت یک بطری آب روی صورتم خالی می‌کرد. مسئول خدمات آمد و تنها چیزی که گفت این بود: «بچه‌ها، خودتان باید مراقب باشید. ما کولر نداریم.»
یکی دیگر از دانشجویان در ادامه می‌افزاید: کلاس ما در طبقه سوم ساختمان ادبیات است. این ساختمان قدیمی است، با سقف‌های بلند و پنجره‌های قدیمی‌تر. هوا نه تنها گرم است، بلکه ایستاده، سنگین و نفس‌گیر است. وقتی وارد کلاس می‌شوید، انگار وارد یک جعبه فلزی در حال ذوب شدن هستید. صدای نفس‌کشیدن‌ها، صدای تق‌تق خودکار‌ها روی میز و صدای استاد که هر پنج دقیقه یک‌بار نفس عمیق می‌کشد، پیراهنش را از تن می‌کند و دوباره می‌گوید: 'بچه‌ها، یک ربع دیگه تموم می‌کنیم، تحمل کنید. '، اما دیگر چیزی برای تحمل باقی نمانده است.
شب‌های بی‌خواب، روز‌های بی‌رمق
امیرحسین رحیمی‌راد، دانشجوی دانشگاه تبریز، می‌گوید: وضعیت در خوابگاه، اگر بدتر نباشد، بهتر هم نیست. اتاقی چهار نفره داریم که پنجره کوچکی به سمت کوچه‌ای باریک باز می‌شود. هیچ سیستم تهویه‌ای وجود ندارد. کولر نیست. پنکه‌های سقفی از دوران قبل از انقلاب باقی مانده‌اند و فقط صدای جیرجیر دارند، نه باد خنک. شب‌ها، دمای اتاق به شدت بالا می‌رود. بچه‌ها از فرط گرما، پتوی نازک را کنار می‌زنند، اما باز هم عرق می‌ریزند. بعضی‌ها دستمال خیس روی پیشانی می‌گذارند، بعضی‌ها اصلاً نمی‌خوابند.»
بی‌توجهی به تهویه مناسب در دانشگاه‌ها
در بسیاری از دانشگاه‌های ایران، وضعیت تهویه هوا و سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی به سطحی نگران‌کننده رسیده است که دیگر نمی‌توان آن را نادیده گرفت یا با وعده‌های کلیشه‌ای پنهان کرد؛ کلاس‌های درسی که در تابستان به کوره‌های آزاردهنده و در زمستان به یخچال‌های ساکت بدل می‌شوند، نه تنها تمرکز و یادگیری دانشجو را مختل می‌کنند، بلکه شأن انسانی اساتید و کارکنان را نیز زیر سؤال می‌برند. این بی‌توجهی مزمن به یکی از پایه‌های مهم فضای آموزشی، محصول سال‌ها بی‌برنامگی و سطحی‌نگری مدیریتی است.
مسئولان دانشگاه‌ها، نهاد‌های دولتی و سیاست‌گذاران آموزش عالی باید بپذیرند که وظیفه آنها تنها در برگزاری کلاس‌ها و صدور مدرک خلاصه نمی‌شود. اگر دانشگاه را قلب تپنده جامعه علمی می‌دانیم، این قلب نیاز به هوای سالم، دمای متعادل و زیرساخت پایدار دارد. تهویه مناسب نه یک تجمل، بلکه یک نیاز ابتدایی است. نبود آن تنها آزاردهنده نیست، بلکه خطرناک است: برای سلامت جسمی، برای بهداشت روانی و برای کیفیت فرآیند آموزش است.
نکته تلخ ماجرا این است که در اغلب موارد، مشکلات سیستم‌های تهویه یا گرمایش و سرمایش نه به دلیل نبود راه‌حل یا کمبود دانش فنی، بلکه به دلیل بی‌عملی، بی‌تفاوتی و عدم اولویت‌بندی صحیح است. برخی مدیران ترجیح می‌دهند ظاهر ساختمان را با رنگ و تابلو نونوار کنند، اما همچنان دانشجو و استاد باید با صدای باد پنکه یا بوی گاز نیم‌سوز سر کنند. این شکل از مدیریت سطحی، آسیب‌زننده و توهین‌آمیز است. مسئولان باید از پشت در‌های بسته بیرون بیایند و به دل دانشگاه‌ها بروند. وارد کلاس‌هایی شوند که دانشجویان با لباس‌های چندلایه نشسته‌اند یا از شدت گرما نفس نمی‌کشند. از فضای اداری فاصله بگیرند و از خود بپرسند «آیا حاضرند فرزندان خود را در چنین شرایطی آموزش دهند؟»
در دانشگاه‌های ایران، تهویه هوا و سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی نقش مهمی در تأمین آسایش حرارتی دانشجویان، اساتید و کارکنان ایفا می‌کنند. با توجه به شرایط اقلیمی متنوع کشور، طراحی و اجرای سیستم‌های تهویه مطبوع در دانشگاه‌ها نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و بهره‌گیری از فناوری‌های مناسب است. از دانشگاه‌هایی در مناطق گرم و خشک مانند یزد و اهواز تا دانشگاه‌های واقع در مناطق سردسیر مانند اردبیل و همدان، هرکدام به راهکارهای خاصی در زمینه تهویه و تنظیم دما نیاز دارند.
نیاز به راهکارهای اساسی برای بهبود تهویه در دانشگاه‌ها
در بسیاری از دانشگاه‌های قدیمی ایران، سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی قدیمی و ناکارآمد هستند. استفاده از بخاری‌های گازی یا شوفاژ‌های مرکزی در فصل زمستان و کولر‌های آبی در فصل تابستان از جمله روش‌های مرسوم است. این روش‌ها در برخی موارد به دلیل فرسودگی تجهیزات، عدم نگهداری صحیح و مصرف بالای انرژی، کارایی مناسبی ندارند و منجر به نارضایتی دانشجویان و کارکنان می‌شوند. از سوی دیگر، در سال‌های اخیر دانشگاه‌هایی مانند دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه تهران و دانشگاه علم و صنعت اقدام به نوسازی سیستم‌های تهویه و بهره‌گیری از تجهیزات مدرن‌تر کرده‌اند.
سیستم‌های تهویه مطبوع مرکزی که شامل تهویه، سرمایش و گرمایش در یک ساختار یکپارچه هستند، در برخی ساختمان‌های آموزشی و تحقیقاتی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. این سیستم‌ها با استفاده از چیلرها، بویلر‌ها و هواساز‌ها امکان تنظیم دقیق دما و رطوبت هوا را فراهم می‌کنند و در کنار آن، با بهره‌گیری از سنسور‌ها و سیستم‌های هوشمند، مصرف انرژی بهینه می‌شود.
چالش‌های عمده‌ای که در زمینه تهویه و سیستم‌های سرمایشی گرمایشی در دانشگاه‌های ایران وجود دارد شامل کمبود بودجه برای نوسازی تجهیزات، عدم بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر، مصرف بالای سوخت‌های فسیلی و عدم طراحی صحیح ساختمان‌ها بر اساس اصول معماری اقلیمی است. همچنین، نگهداری و تعمیر منظم سیستم‌ها اغلب با کم‌توجهی مواجه می‌شود که به کاهش عمر مفید تجهیزات می‌انجامد.
راهکارهای بلندمدت برای حل مشکلات تهویه در دانشگاه‌ها
با توجه به افزایش دمای زمین و تغییرات اقلیمی، لزوم اصلاح و به‌روزرسانی سیستم‌های تهویه در دانشگاه‌ها بیش از پیش احساس می‌شود؛ استفاده از سیستم‌های سرمایش تبخیری پیشرفته، پنل‌های خورشیدی برای تأمین انرژی و طراحی ساختمان‌های جدید با بهره‌گیری از فناوری‌های سبز می‌تواند نقش مؤثری در کاهش مصرف انرژی و افزایش بهره‌وری ایفا کند.
در مجموع، بهبود وضعیت تهویه و سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی در دانشگاه‌های ایران نیازمند همکاری میان وزارت علوم، دانشگاه‌ها، شرکت‌های مهندسی و فعالان حوزه انرژی است تا محیطی مناسب و بهینه برای آموزش و پژوهش فراهم شود.
لینک کپی شد
گزارش خطا
۲
ارسال نظر
*شرایط و مقررات*
خبرگزاری دانشجو نظراتی را که حاوی توهین است منتشر نمی کند.
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگیلیش) خودداری نمايید.
توصیه می شود به جای ارسال نظرات مشابه با نظرات منتشر شده، از مثبت یا منفی استفاده فرمایید.
با توجه به آن که امکان موافقت یا مخالفت با محتوای نظرات وجود دارد، معمولا نظراتی که محتوای مشابهی دارند، انتشار نمی یابد.