همبستگی مردم زیر سایه پرچم مقدس ایران/ چگونه نقشه نتانیاهو برای ایجاد شورش داخلی نقش برآب شد؟

به گزارش خبرنگار بین الملل خبرگزاری دانشجو ؛ با اوج‌گیری تنش‌های منطقه‌ای و رسیدن تقابل میان رژیم صهیونیستی و جمهوری اسلامی ایران به مراحل حساس، پدیده‌ای اجتماعی–سیاسی بار دیگر در فضای عمومی و روانی ایران خود را نشان داد؛ پدیده‌ای که از آن با عنوان «گردآمدن حول پرچم» یا Rally ’round the flag effect یاد می‌شود.

این پدیده که ریشه در روان‌شناسی اجتماعی و علوم سیاسی دارد، بیانگر رفتار مردم در زمان تهدید‌های خارجی است؛ زمانی که ملت‌ها، فارغ از گرایش‌های سیاسی و اختلافات داخلی، برای دفاع از تمامیت ارضی و استقلال کشور، به شکل نمادین و واقعی به دور پرچم ملی خود گرد می‌آیند.

پدیده «گردآمدن حول پرچم» چیست؟

واژه‌ی «گردآمدن حول پرچم» نخستین بار توسط جان مولر (John Mueller)، نظریه‌پرداز علوم سیاسی، در دهه ۱۹۷۰ میلادی مطرح شد. او در تحقیقات خود دریافت که افکار عمومی آمریکا در دوران جنگ‌ها و بحران‌های بین‌المللی، حمایت بیشتری از رئیس‌جمهور و دولت وقت نشان می‌دهد؛ حتی اگر پیش از آن از آنها انتقاد می‌کردند یا عملکردشان را زیر سؤال می‌بردند.

مولر این پدیده را واکنشی غریزی و اجتماعی دانست که در آن، مردم به‌طور ناخودآگاه برای مقابله با یک تهدید مشترک، به رهبران سیاسی خود اعتماد بیشتری می‌کنند و احساس همبستگی ملی افزایش می‌یابد. تصویر استعاری آن نیز در گردآمدن مردم به دور پرچم ملی – نماد وحدت، خاک، و تاریخ ملت – تجلی پیدا می‌کند.

عوامل مؤثر در شکل‌گیری پدیده

بر پایه‌ی نظریه‌های مختلف، این پدیده از چند عامل تغذیه می‌کند:

۱. نظریه هویت اجتماعی (Social Identity Theory)

به گفته‌ی هنری تاجفیل، جامعه‌شناس بریتانیایی، زمانی که یک گروه اجتماعی (در این‌جا ملت) با تهدیدی خارجی مواجه می‌شود، حس «تعلق گروهی» در اعضای آن افزایش می‌یابد. افراد در چنین شرایطی، با شدت بیشتری از گروه خود (ملت و دولت) دفاع می‌کنند و به نهاد‌های ملی اعتماد بیشتری نشان می‌دهند.

۲. احساسات جمعی (Collective Emotions)

بسیاری از پژوهشگران بر نقش احساساتی همچون خشم، اضطراب، ترس و ناامنی در ایجاد این واکنش‌ها تأکید دارند. هنگام وقوع حمله یا جنگ، مردم نیاز روانی شدیدی به احساس امنیت دارند و همین، آنها را به‌سوی اتحاد و پشتیبانی از دولت سوق می‌دهد.

۳. نقش رسانه‌ها و نخبگان سیاسی

براساس مطالعات متعددی از جمله در آمریکا، پدیده «گردآمدن حول پرچم» تنها در صورتی شکل می‌گیرد که نخبگان سیاسی (رهبران احزاب، دولت‌مردان، رسانه‌های رسمی و مؤثر) پیام‌هایی قوی، شفاف و هماهنگ در واکنش به تهدید صادر کنند. بدون وجود این هماهنگی در پیام‌رسانی، میزان همبستگی کاهش می‌یابد.

برخورد جمهوری اسلامی ایران در برابر تجاوز رژیم صهیونیستی

در هفته‌های اخیر، تنش‌ها میان ایران و رژیم صهیونیستی به‌طور بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است. از جمله این اقدامات می‌توان به حملات پهپادی و موشکی به زیرساخت‌های حساس داخل ایران، ترور دانشمندان هسته‌ای و تهدیدات علنی مقامات تل‌آویو اشاره کرد. هم‌زمان، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، بنیامین نتانیاهو، طی پیام‌های مستقیم از مردم ایران خواست تا علیه نظام جمهوری اسلامی شورش کنند و به خیابان‌ها بریزند.

اما برخلاف انتظار طراحان این سناریو، چنین فراخوان‌هایی نه‌تنها با استقبال روبه‌رو نشد، بلکه موجب بروز یک واکنش معکوس در جامعه ایرانی شد: بازگشت به هویت ملی و اتحاد در برابر تهدید خارجی.

نمود‌های میدانی و رسانه‌ای این پدیده در ایران:

• در شهر‌های مختلف ایران، شاهد برگزاری تجمعات مردمی در حمایت از تمامیت ارضی کشور بودیم.

• تصاویر برافراشتن پرچم جمهوری اسلامی ایران در معابر عمومی، رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، پررنگ‌تر از همیشه ظاهر شد.

• حتی ایرانیانی که در خارج از کشور زندگی می‌کنند، در پیام‌هایی اعلام کردند که در شرایط کنونی، دفاع از ایران مقدم بر هر نوع اختلاف سیاسی داخلی است.

• یک شهروند تهرانی در مصاحبه‌ای گفت:

«رژیم صهیونیستی عشق ما به سرزمین‌مان را دست‌کم گرفته؛ با بمباران، ما را علیه دولت تحریک نخواهد کرد.»

این واکنش‌ها نشان‌دهنده شکل‌گیری پدیده‌ای است که در ادبیات سیاسی با نام «گردآمدن حول پرچم» شناخته می‌شود.

تحلیلگران معتقدند که نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، از مدت‌ها پیش درگیر بحران مشروعیت و شکاف سیاسی داخلی بوده است. تظاهرات گسترده در سرزمین‌های اشغالی علیه دولت او، طرح‌های بحث‌برانگیز قضایی و افزایش نارضایتی عمومی، او را به سمت سیاست فرار به جلو سوق داده است.

وی با ایجاد تنش‌های خارجی و تقابل با ایران، می‌کوشد احساس خطر را در جامعه صهیونیستی تشدید کند تا بدین‌وسیله، مردم را از درگیری‌های داخلی دور کرده و مشروعیت دولت خود را بازیابی کند.

در این چارچوب، فراخوان نتانیاهو برای براندازی نظام ایران ر

ا نیز می‌توان بخشی از این استراتژی دانست که البته با شکست مواجه شده است.

ندای محکم ایرانیان در حمایت از وطن

تجربه اخیر ایران، بار دیگر نشان داد که ملت‌ها، در لحظات تهدید و بحران خارجی، گرایش شدیدی به انسجام ملی پیدا می‌کنند. حتی در جوامعی که دچار تنوع سیاسی، طبقاتی یا فرهنگی هستند، احساس خطر مشترک می‌تواند آنها را برای مدتی در کنار یکدیگر قرار دهد.

در مورد ایران، علیرغم وجود انتقادات داخلی و شکاف‌های سیاسی، پدیده «گردآمدن حول پرچم» به‌وضوح در واکنش به اقدامات خصمانه رژیم صهیونیستی دیده شد.

این موضوع نه‌تنها ابعاد احساسی و میهن‌دوستانه دارد، بلکه بیانگر حضور هویتی ملت‌ها در مواجهه با بحران‌ها نیز هست. همان‌طور که تحلیل‌گران می‌گویند، در دوران تهدید، مردم نه صرفاً به دنبال بقا، بلکه به دنبال بازتعریف پیوند خود با سرزمین، تاریخ و آینده‌شان هستند.

در میانه حملات رژیم صهیونیستی، بسیاری از ایرانیان یک‌صدا از کشورشان دفاع کردند؛ واکنشی که مصداقی روشن از پدیده «گردآمدن حول پرچم» در شرایط بحران است