همه علوم انسانی نیازمند بازتعریفی از انسان شناسی قرآنی هستند

به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» از بندرعباس، حجت الاسلام ابوالفضل عابدینی روز گذشته در «اولین نشست تخصصی تحول علوم انسانی بسیج اساتید در قشم»  بازتعریفی از علوم انسانی در همه رشته ها ی علوم انسانی را متذکر شد و تصريح كرد: با توجه به اینکه انسان شناسی در تفاوت هستی شناسی و معرفت شناسی معنا می شود؛ از این رو اگر بتوانیم انسان شناسی قرآنی را در اختیار عالمان علوم انسانی قرار داد، می توانيم مبنای مناسبی برای تحول ارائه دهيم.

 

وی در ادامه بیان داشت: ماهیت تحول در علوم قرآن و روایات با تحول در سایر علوم متفاوت است؛ بنابراين تعیین یک طرحی برای نحوه امداد رسانی علوم قرآنی به سایر علوم مستلزم پاسخی به یک سوالی پیشینی است که اساسا انتظار ما از قرآن چیست و آیا در مقام تدوین علوم تاسیسی هستیم؟ 

 

عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران اولین ارائه و راهبرد در این راستا را  ارائه الگوی روشمند برای کاربردی کردن گزاره های قرآنی به نحوی که محققان علوم قرآنی و تجربی امکان دستیابی و نظریه های قرآنی پیدا کنند، ذکر کرد.

 

 

عابدینی یکی از مشکلات اساسی در اسلامی کردن و تحول علوم انسانی را فقر یک الگوی روشمندی برشمرد که محققان بتوانند به مدد آن در مقام نظریه پردازی علوم قرآنی برآیند.

 

وي ادامه داد: اگر بتوانیم الگوی روشمندی که هر محققی در حوزه های تخصصی و در چارچوب این الگوی روشمند به تحقیق بپردازد را طراحي كنيم رهیافت های مناسبی در حوزه اسلامی کردن علوم انسانی شاهد خواهیم بود.  

 

عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران تصریح کرد: اگر بتوان چارچوب های نظری یا دسته اصول تحولی و به تعبیری خطوط قرمزی را تعیین کرد و به عالمان علوم تجربی گفت که اگر آنها بر مدار این اصول حرکت کنند و از این اصول قرمز خارج نشوید، می توانیم به علوم اسلامی نزدیک شویم.

 

عابديني گفت: با توجه به اینکه موضوع در علوم انسانی به تحلیل رفتار انسان برمی گردد ؛بنابراین همه علوم انسانی نیازمند بازتعریفی از انسان قرآنی و انسان شناسی قرآنی هستند و اگربتوانیم انسان شناسی قرآنی را اختیار عالمان علوم انسانی قرار دهیم می توان مبنای مناسبی برای تحول در این حوزه ارائه داد.

 

وي خاطرنشان کرد: معنای دومی که از تحول علوم قرآنی تحلیل داده می شود در خصوص علوم قرآنی است از آن جهت که در جهت ضابطه مند کردن فهم قرآن صورت گیرد؛ لذا برای چنین تحولی دو رویکرد آسیب شناسانه و آینده پژوهانه پیشنهاد می شود.

 

این مدرس گروه معارف اسلامی دانشگاه تهران ادامه داد: در رویکرد آسیب شناسانه به نظر می رسد علوم قرآنی متورم شده است؛ به طوری که معارف درونی  قرآنی به جای آنکه بیشتر به آن توجه شود معارف درون قرآنی غلبه پیدا کرده است؛ لذا برای دستیابی به علوم قرآنی مبتنی بر اهل بیت (ع) راه طولانی را باید طی کنیم.

 

عابدینی در بخش دیگری از سخنان خود این نکته را یادآور شد که ما در حوزه علوم قرآنی با مباحث جدید زبان شناسی مواجه هستیم که باید تکلیف خود را با مباحث تحلیل زبان و هرمونوتیک روشن کنیم؛ بنابراين برآیند این آسیب شناسی ضابطه مند کردن فهم قرآن است.

 

وی در خصوص رویکرد آینده پژوهانه نیز گفت: با توجه به اینکه سرعت، نیازهای ما را متحول می کند به شدت نیازمند نیازسنجی آینده نگرانه هستیم و برآیند این رویکرد این خواهد بود که ما به علوم قرآنی اهل بیتی که قادر به پاسخگویی شبهات و رافع نیازها باشد، دست یابیم.

 

 

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در ادامه سخنان خود بيان داشت: سومین موضوع در این راستا به تحول در فرهنگ سازی و احساس نیاز به قرآن برمی گردد و به نظر می رسد مهجوریت قرآن و روایات جدی است و احساس نیاز و انس با قرآن در میان دانشجویان هنوز نهاینه نشده و فرهنگ سازی لازم نیز صورت نگرفته است.

 

عابدینی گفت: به نظر می رسد برای انتقال و فهم آموزه های دینی از زبانی برای مفاهیم استفاده می کنیم که از سختی برخوردار است و جاذبه و اثر بخشی لازم را پیدا نکرده است و همچنین تفسیرهای موجود قابلیت استفاده برای همه قشرها را ندارد؛ لذا سوال محوری تحول آفرین این است که چه راهکاری ارائه دهیم که همه آحاد جامعه در سطوح مختلف به این باور برسند که قرآن را به مثابه اکسیژن برای خود بدانند.

 

وي ادامه داد: در راستای این اهداف سه راهبرد پیشنهاد می شود که راهبرد «نگاه جامع نگر و یکپارچه و سیستمی به قرآن» ، راه میانبری در این زمینه خواهد بود.

 

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران افزود: با توجه به ابلاغیه کلان وزارت علوم در راستای ارتقای دانش افزایی استادان و هیئت علمی در  خصوص رابطه «علم و دین» و «تعلیم و تربیت» پیشنهاد میانبر دیگر این است که اگر بتوان این نگاه یکپارچه به قرآن به جای تربیت و تعلیم اسلامی تدوین شود و همچنین برای همه استادان آموزش داده شود، راهکار ها می تواند پاسخگو باشد.

 

عابدینی تسهیل سازی شیوه های مفاهیم قرآنی را یکی دیگر از این پیشنهادات کارگروه علوم قرآنی ذکر کرد و خاطرنشان کرد: آسیب شناسی بالینی عالمان قرآنی گوایای این مطلب است که روش های موجود از کارایی لازم برخوردار نیست.

 

وي در پایان با اشاره به اینکه ترجمه های مرمری جوابگوی مفاهیم قرآنی نیست ، باید راجع به ترجمه های قرآنی نیز یک کار خوب صورت و شایسته صورت گیرد.