اردوغان و شکستن سایه محبوبیت و موفقیت

گروه بین الملل «خبرگزاری دانشجو»؛ ترکیه و نخست وزیر آن در یک دوره گذار مهم و حیاتی قرار دارند. تعداد کمی از رهبران منتخب دنیا همانند اردوغان موفق بوده اند. او محبوبیت زیادی بعد از حدود ده سال حکومت به دست آورده و اقتدارش در حزب عدالت و توسعه بدون رقیب است. او کنترل همه چیز را در اختیار دارد و با نفوذ در میان نظامیان و سیاسیون کشور تا حدودی اقتدار تاریخی آتاتورک را به چالش کشیده است.

 

در کنار این امر با وجود مشکلات اقتصادی اروپا، ترکیه توانسته است موقعیت اقتصادی خود را ارتقا دهد و این کشور در دوران اردوغان جایگاه مهمی در جهان کسب کرده است. اما همه چنین تصوری از اردوغان و سیاست های او ندارند. با وجود اینکه برخی اردوغان را یک اصلاح طلب به شمار می آورند، سیاست های او انتقادهای زیادی در بین همه گروه ها در پی داشته تا جایی که حتی گروه هایی مانند «جنبش گولن» که حامی او محسوب می شد نیز از جمله منتقدان او به شمار می روند. در واقع سیاست های او باعث آشوب سیاسی در ترکیه و افزایش مخالفت ها علیه او در میان همه گروه ها شده به طوری که برخی او را اسلام گرایی تندرو، برخی او را دولت گرای قدرت طلب و برخی دیگر او را یک ملی گرا می دانند.

 

از یک جنبه دیگر به دنبال سیاست های جاه طلبانه او در حل برخی مسائل مهم ترکیه مانند مشکل پایان ناپذیر کردها، نحوه مدیریت او با انتقادات زیادی مواجه شده است. به طوری که سیاست های حزب او را به دولت گرایی، ملی گرایی و حرکت به سمت سیاست های خودکامه تعبیر می کنند.

 

یکی دیگر از ویژگی های اردوغان توجه او به مسائل بحث برانگیز است که باعث جلب توجه همگان می شود.

 

یکی از موضوعات و نکات بحث برانگیز اردوغان سخنان او در مورد زنان می باشد به طوری که او بیان داشته داشتن حداقل سه فرزند ترکیه را در جهان قدرتمند نگه می دارد. او همچنین با سقط جنین مخالفت کرده است. وضعیت اردوغان در ترکیه به نحوی است که حتی نشریاتی مانند «زمان» که منعکس کننده دیدگاه های جنبش گولن و حامی اردوغان محسوب می شد به جمع منتقدان او پیوسته است. البته برخی منتقدان توجه او به مسائلی مانند زنان را ترفند او برای به انحراف کشاندن توجه افکار عمومی از وضعیت ناامنی و ترور در برخی نقاط کشور می دانند.

 

در واقع سوالات زیادی در مورد حکومت اردوغان در حال مطرح شدن هستند. نگرانی اصلی در دوران کنونی این است که آیا جاه طلبی شخصی و قطعیت او ممکن است منافع ترکیه و در نهایت قضاوت در مورد او را تحت تاثیر قرار دهد. به طور کلی نقاط اصلی ضعف در سیاست های ترکیه در دوران اردوغان به نظر مخالفان او شامل سه زمینه سرکوب مخالفان سیاسی در حوزه رسانه، دیپلماسی منطقه ای اردوغان و عدم حل مشکل کردها و گسترش فعالیت نظامی آنها می باشد.

 

 

حمله اردوغان به رسانه ها زیاد بوده است.هر چند رسانه ها نسبت به دوران حکومت نظامی آزادتر و بیشتر فعالیت دارند و انتقادات بیشتری مطرح می کنند ولی با اعمال فشار دولت اردوغان سانسور زیادی در مطبوعات صورت می گیرد. بسیاری از روزنامه نگاران به جرم های مختلفی از جمله همکاری با نظامیان در انجام کودتا و یا وابستگی به مخالفان کرد در زندان به سر می برند. بسیاری معتقدند که این افراد به دلیل وضعیت نامناسب آزادی بیان و نه به بهانه های توطئه ای زندانی شده اند به نحوی که این امر باعث انتقاد اتحادیه اروپا و امریکا از وضعیت رسانه ها در ترکیه شده است. این امر با انتقادهای داخلی علیه اردوغان در این زمینه مواجه بوده است تا حدی که برخی احزاب حامی او نیز به جمع منتقدان او پیوسته اند.

 

سیاست های اردوغان در منطقه دیگر درخشش و تبلیغات اولیه را به همراه ندارد. هر چند ترکیه از نظر دیپلماتیک و اقتصادی جایگاه مناسبی در منطقه دارا می باشد اما با وقوع تحولات خاورمیانه ترکیه دوستان زیادی از دست داده و هزینه زیادی نیز متقبل شده است. هر چند تبلیغ این کشور در اعمال نفوذ در خاورمیانه نیز جعلی می باشد. مساله سوریه بزرگترین فاجعه برای ترکیه می باشد. از آنجا که ترکیه در ابتدا به دنبال سرنگونی اسد بود و نتوانست به طور کامل برای این امر همراهی امریکا را کسب نماید.

 

در این زمینه پناهندگان زیادی به ترکیه وارد شده اند که هزینه بر هستند و البته ترکیه دیگر نفوذ اولیه در رابطه با مساله سوریه را ندارد. در حالی که ترکیه میزبان مخالفان اسد و شورای ملی سوریه می باشد، دیگر خواهان وقوع خشونت گسترده در سوریه نیست چرا که پیامدهای منفی برای این کشور خواهد داشت.

 

مشکل دیگر در این رابطه همکاری کامل ترکیه با امریکا در مساله سوریه است که این امر باعث انتقادهایی از ترکیه شده است. همکاری با امریکا حتی معرفی ترکیه به عنوان یک مدل برای دولت های عربی را نیز با مشکل مواجه کرده است. روابط ترکیه با بغداد نیز رو به سراشیبی است و دشمنی ترکیه با مالکی نخست وزیر عراق آشکار شده است.

 

ترکیه با ایران نیز در سوریه و عراق رقابت شدیدی دارد. این مواجهات باعث تقابل دو دیدگاه سنی و شیعه شده و البته اردوغان به دنبال بهره برداری از آن در راستای منافع ترکیه نیز می باشد هر جند نتایج چندانی کسب نکرده است. همچنین با وجودی که کردستان عراق شریک تجاری عمده¬ی ترکیه است و همکاری زیادی با هم دارند اما ترکیه از استقلال این بخش از خاک عراق به شدت نگران است و نمی تواند به آن در موضوعات منطقه ای اعتماد نماید.

 

ناآرامی در سوریه و احتمال استقلال بخش دیگری از کردهای منطقه مشکل و نگرانی دیگر برای ترکیه می باشد. به طور کلی می توان گفت که هر چند تصویر مثبت ترکیه در دوران اردوغان در منطقه مثبت باقی مانده است اما باید اشاره داشت که قطعیتی و اعتمادی در این زمینه وجود ندارد. چانه زنی در صلح با کردها اردوغان در اوایل سال جاری قول داده که وضعیتی لیبرال و دموکراتیک تر برای همه گروه ها در کشور ایجاد نماید و این امر با اصلاحات قانون اساسی و حق فعالیت به سازمان های غیردولتی اجرایی خواهد شد.

 

 

یکی دیگر از زمینه هایی که اردوغان را با مشکل جدی مواجه کرده عدم حل مشکل کردها در ترکیه و تشدید اهمیت آن است. به طوری که اردوغان نه تنها این مساله را حل نکرد بلکه با اعمال برخی سیاست ها باعث تشدید این مساله شده به نحوی که شاهد افزایش خشونت توسط کردها هستیم. جاه طلبی اردوغان برای ایجاد نظام ریاست جمهوری و قدرت طلبی او برای کسب این جایگاه می تواند مانع کسب توافق جدی با کردها برای ایجاد آتش بس دائمی شود، چرا که نظام ریاستی محدودیت های بیشتری برای اقلیت ها ایجاد خواهد کرد و با تاکید بر هویتی واحد به تفاوت های هویتی مورد ادعای کردهای ترکیه بهایی نخواهد داد. اردوغان برای حل مشکل کردها افرادی برای مذاکره با حزب پ. ک. ک. روانه کرد اما به دلایل متنوع فراتر از اختیار اردوغان، نه تنها این مذاکرات موفقیت آمیز نبودند بلکه شاهد افزایش ترورها و خشونت ها توسط مخالفان کرد بوده ایم.

 

در همین راستا با تحولات خاورمیانه و منطقه ای شدن مساله کردها با فعالیت آنها در عراق و سوریه ضرورت برای حل این مشکل افزایش یافته است. در این راستا اردوغان مجبور به اتخاذ اقدامات نظامی بیشتر علیه پ. ک. ک. شد و حتی از دولت کردستان عراق خواستار اخراج این گروه های کردی از آنجا شده است؛ هر چند می داند که در این زمینه کردستان عراق با او موافقت نخواهد کرد. همچنین دولت ترکیه فعالان کرد بیشتری را به اتهام همکاری با پ. ک. ک. زندانی کرده است که باعث نارضایتی بیشتر شده است.

 

اردوغان به عنوان سیاستمداری با مهارت و کاردان برای ترکیه می باشد و در مسائل داخلی و خارجی نیز توانسته است مهارت خود را نشان دهد. این امر خود را در رشد اقتصادی ترکیه و تغییرات صورت گرفته در این کشور در دوران اردوغان خود را نشان می دهد. اما هنوز مشکلات وجود دارند؛ مساله کردها حل نشده باقی مانده است، دیپلماسی منطقه ای ترکیه رو به ضعف است، مخالفان داخلی او همچنان قوی هستند و ممکن است اقتصاد ترکیه نیز با بی ثباتی جدی مواجه شود.

 

با تداوم همین سیاست ها البته اردوغان امیدوار است که بتواند مساله کردها را حل نماید و در این راستا با تشکیل کمیسیونی از همه احزاب برای مدیریت مساله کردها موافقت کرده است. البته نشانه های شکست این سیاست نیز برای حل مساله کردها خیلی زود نمایان شد چرا که رهبر حزب ملی گرای ترکیه به شدت از این سیاست اردوغان انتقاد کرده است. به همین دلیل می توان اردوغان را در کسب اهدافش در مسائل حیاتی مانند مساله کردها و بهبود وضع سیاسی در کشور و نفوذ واقعی منطقه ای شکست خورده تلقی کرد.

منبع: آسیا تایمز