روایتی از یک فیلم که قرار است فخر سینمای ایران باشد ...

گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»؛ فیلم محمد(ص) که به کارگردانی مجید مجیدی، کارگردان نامدار و خوش سابقه و پرافتخار مسلمان ایرانی مراحل فیلمبرداری اش را در ایران به پایان رسانده و گروه آماده عزیمت به هند جهت ادامه فیلمبرداری هستند، یکی از بارقه های درخشان و اتفاقات امیدوار کننده و نویدبخش در حوزه تولید آثار سینمایی عزیز، عظیم و قابل ستایش در میدان عرضه آثاری در توصیف و دفاع از شأن بلند و مرتبه عظیم پیامبر اکرم(ص) بعنوان والاترین و بلندمرتبه ترین شخصیت جهان خلقت است.

این فیلم خصوصا در زمان و زمانه ای تولید شده است که اسلام، بویژه شخصیت نبی مکرم(ص) از هر طرف مورد هجمه و حمله معاندان، ایادی شیطان، تاریک اندیشان و مزدوران غرب و صهیونیسم جهانی قرار گرفته است.

گرچه نور تابناک و آفتاب عالم تاب حقیقت سرمدی و شمیم عطر محمدی هرگز با غبار ابرهای بادآورده و نازل و حقیر اهالی دنیای دون خللی نخواهد یافت و اینان تنها با مشت های حقیرشان به سمت خورشید خاک می پاشند، اما وظیفه ما در قبال این نور عظیم و خلق کریم و رحمت واسع و پیامبر نور و تلاش برای هرچه بیشتر بازتاباندن و معرفی شخصیت مهربان و پررأفت ایشان، انکار ناشدنی و قابل توجه و تأمل است.

اقدام مجید مجیدی و گروه سازنده فیلم محمد(ص) تلاشی در همین جهت و در همین راستاست و بسیار قابل قدرگذاری و ستایش.

خبر ساخت فیلمی بر اساس زندگی حضرت رسول اکرم محمدمصطفی (ص) که بناست در سه قسمت به بخش های مختلف زندگی حضرت بپردازد، از همان ابتدا موجبات سرور و بهجت قلبی را برای علاقه مندان به سینمای هویتمند تاریخی و اسلامی پدید آورد.

بخش های مختلف این خبر بسیار حائز اهمیت، امید بخش و در عین حال مایه توجه و تنبه راههای ارتقای استانداردهای تولید در سینمای ایران است.

فیلم «محمد (ص)» در حالی به نیمه راه تولید رسیده که سه سال زمان صرف مراحل تحقیق و نگارش فیلمنامه آن شده است، حدود یکسال تیم تحقیق با همکاری دانشمندان، مورخان، علما و سیره‌شناسان جهان اسلام در کشور‌های ایران، مراکش، تونس، لبنان، عراق و الجزایر به جمع‌آوری منابع شیعه و اهل سنت پرداختند و دو سال هم صرف نگارش فیلمنامه این اثر سینمایی شده که مجیدی و کامبوزیا پرتوی با همکاری حمید امجد آن را در 200 سکانس نوشته‌اند.

سال 1388 نگارش اولین نسخه فیلمنامه به پایان رسید و گروه اجرایی به سراغ مراحل پیش از تولید رفت. پروانه ساخت فیلم خرداد سال 1390 از سوی ارشاد صادر شد، پس از آن شرکت نورتابان برای تولید این فیلم با موافقت وزارت ارشاد به ثبت رسید و مرحله تولید فیلم از آبان سال 90 کلید خورد.

برای تولید این فیلم شهر مکه در زمان کودکی پیامبر اسلام در مقیاس یک به یک نزدیک شهر قم ساخته شد. زمین انتخاب شده برای ساخت این شهرک سینمایی 63 هکتار وسعت دارد.

قرار است این شهرک سینمایی پس از تولید فیلم بعنوان یک مکان گردشگری مورد استفاده قرار بگیرد و هم میزبان پروژه‌های سینمایی باشد که با موضوع تاریخ اسلام ساخته می‌شوند.

سه برنده اسکار نیز در تولید این اثر فاخر با مجیدی همکاری می‌کنند؛ ویتوریو استورارو، فیلمبردار ایتالیایی و مدیر فیلمبرداری فیلم «محمد (ص)» است که برای فیلم‌های «اینک آخرالزمان» فرانسیس فورد کوپولا، «سرخ‌ها» وارن بیتی و «آخرین امپراتور» برناردو برتولوچی سه جایزه اسکار را به دست آورده‌است.

کار تدوین این فیلم هم به عهده والتر مرچ است که سابقه همکاری با فیلمسازانی چون فرانسیس فورد کوپولا، جرج لوکاس، فرد زینه‌مان و آنتونی مینگلا را در کارنامه‌اش دارد و برای تدوین فیلم‌های «بیمار انگلیسی» و «اینک آخرالزمان» جایزه اسکار بهترین تدوین را نیز از آن خود کرده است.

جلوه‌های تصویری این اثر را هم اسکات ‌ای اندرسون به عهده دارد که سال 1996 برای فیلم «بیب» برنده جایزه اسکار بهترین جلوه‌های تصویری شد. اندرسون تاکنون با فیلمسازانی چون استیون اسپیلبرگ، جیمز کامرون، رومن پولانسکی و پیتر چکسون همکاری کرده ‌است.

فیلمبرداری این فیلم با صحنه‌های وفات مادر رسول اکرم در روستای ابواء ادامه خواهد یافت؛ روستای ابواء، روستایی است که پیامبر (ص) در بازگشت از سفر مدینه مادر بزرگوارشان را در آن روستا از دست می‌دهند.

صحنه‌های مربوط به دوران شیرخوارگی و خردسالی ایشان در روستای سعدیه هم از دیگر بخش‌های فیلم است که در این مرحله فیلمبرداری می‌شوند.

علیرضا شجاع نوری، مهدی پاکدل، محسن تنابنده، مینا ساداتی، ساره بیات و پانته‏آ مهدی‏نیا از جمله بازیگران این فیلم سینمایی هستند.

فیلم از محاصره‌ مسلمانان در شعب ابیطالب آغاز می‌شود و به پیش از تولد پیامبر اسلام باز می‌گردد.

در این فیلم مخاطب شاهد وقایعی است که از پیش از تولد پیامبر اسلام تا 12 سالگی ایشان را در بر می‌گیرد؛ لشگرکشی ابرهه به مکه و حمله پرندگان به سپاه او یکی از بخش‌های فیلم می باشد که جلوه‌های تصویری مورد نیاز برای بازسازی آن فرا‌تر از استاندارد‌های موجود در سینمای ایران است.

مجیدی در مورد انتخاب این مقطع از زندگی پیامبر اسلام با اشاره به این موضوع که دنبال بهانه و بستری بودم برای آشنایی با آن مقطع زمانی و شرایط ظهور یک پیامبر و تببین مسئله خاتمیت، گفته بود: «این‌‌ همان چیزی است که امروزه ما را نیازمند توجه جدی به اسلام می‌کند، ضمن آنکه درباره این مقطع از زندگی پیامبر (ص) اتفاق نظر بیشتری در جهان اسلام وجود دارد.»

گروه سازندگان این فیلم به گفته مجیدی تلاش کرده‌اند با بهره گیری از مستندات مورد وفاق شیعه و اهل سنت دوران و شرایطی را به تصویر بکشد که نیاز به وجود یک پیامبر و پیام جهانی آن مشهود باشد تا فیلم از یک روایت تاریخی صرف فاصله بگیرد و برای شرایط و مخاطبین امروز دنیا حرفی برای گفتن داشته باشد.

محققان ایرانی، خارجی، سنی، شیعه و ادیان دیگر و همچنین منابع مکتوب جدید و قدیم، در بحث تحقیقات فیلم نقش داشتند و به کتاب هایی هم چون «سیرت رسول ا...(ص)» نیز در جهت ساخت این فیلم رجوع شده و در کنار آن با علما، مراجع مختلف و طلابی که در این زمینه اهل پژوهش بودند نیز جلسات مختلفی با گروه سازنده که گروهی متشکل از آقایان حیدریان، مجیدی و کامبوزیا پرتوی است، برگزار شد.

این گروه دو سال درگیر جلسه های مختلف بوده اند و بعد از جمع بندی، تحقیقات را به شیوه ای سینمایی و نمایشی، تبدیل به درام کرده اند، البته رسول جعفریان، مشاوره هایی می دهد، ولی گروهی بعنوان مشاوره هنگام فیلمبرداری حضور داشته و خواهند داشت.

چون فلسفه اصلی، فیلم است و قرار است نبود یک فیلم کامل و جامع درباره زندگی حضرت رسول اکرم(ص) را پر کند، فیلمساز بعنوان نماینده کشوری شیعه مذهب که هیچ اثر مهمی در این حوزه نساخته، وارد این حوزه شده است.

در واقع همین موضوع سبب شده کارگردان تصمیم بگیرد در این زمینه فیلم بسازد، از آن جا که این اثر باید کامل و جامع باشد به همین دلیل قرار شد همه فرازهای مهم زندگی شان را از کودکی تا رحلت در سه قسمت پوشش داده شود.

بازیگرانی همچون «امین تارخ» در نقش عبدالمطلب، پدربزرگ پیامبر اکرم(ص)؛ مهدی پاکدل در نقش ابوطالب، عموی پیامبر(ص)؛ ساره بیات در نقش حلیمه، دایه پیامبر(ص)؛ مینا ساداتی (آمنه)، مادر پیامبر(ص)؛ محسن تنابنده (ساموئل)، تاجر یهودی؛ حمید فرخ نژاد،(ابوسفیان)؛ رعنا آزادی ور(ام جمیل)، همسر ابولهب، حمیدرضا تاج دولت (حمزه)، عموی پیامبر(ص)؛ صادق هاتفی(بحیرا)، راهب مسیحی؛ محمد عسگری در نقش ابولهب، عموی پیامبر(ص)؛ هدایت هاشمی (حناطه)، برده آزادشده؛ نگار عابدی (همسر حناطه)؛ پانته آ مهدی نیا(فاطمه بنت اسد)، همسر ابوطالب و جعفر قاسمی(حارث)، شوهر حلیمه به ایفای نقش پرداخته اند.

قرار است فیلم «محمد (ص)» پخش جهانی داشته باشد و علاوه بر ایران در سایر کشور‌های مسلمان نیز اکران شود، اما این فیلم واکنش های تندی نیز از سوی مخالفان تشیع، بویژه وهابیون دربر داشته اشت.

محمد العنزی، تهیه کننده سریال «الحسن و الحسین» که خود در این سریال از سوی الازهر و شیعیان به تحریف متهم شد، گفته است: «فیلم‌های ایرانی که در آن پیامبران به تصویر کشیده می‌شوند و مورد حمایت دولت ایران است، بر اساس داستان‌های نادرستی شکل می‌گیرد که خود ایرانی‌ها آنها را توجیه می‌کنند.»

العنزی که خود در هالیوود به دنبال ساخت فیلمی درباره حضرت محمد(ص) است، افزوده است: «من در اخبار کمیته‌ای شرعی درباره تولید فیلم مجیدی ندیدم و همه علما بر تحریم به تصویر کشیدن حضرت محمد(ص) تاکید دارند.»

گزارش رسانه های عربی حاوی مخالفت اخیر شیخ الازهر با ساخت فیلم محمد(ص) مجید مجیدی بوده و از تلاش‌ها برای تحریم فیلم کامل مجید مجیدی در پایگاه‌های اجتماعی و ... خبر داده اند.

در این میان الازهر هم اعلام کرده که در بیان عظمت حضرت رسول اکرم(ص) فیلم تولید خواهد کرد.

مصری‌ها نیز خواستار تولید فیلمی در بیان عظمت حضرت رسول اکرم(ص) در پاسخ به فیلم موهن اخیر شدند.

از جمله این افراد عفت السادات، رئیس حزب ملی مصر است که در سخنانی خواستار تولید فیلمی در بیان عظمت حضرت رسول اکرم(ص) شد.

وی خواستار مشارکت همه مصری‌ها در این عرصه (فیلم) شده و از الازهر خواسته است تا بر ساخت چنین فیلم‌هایی نظارت کرده و آنها را به دهها زبان ترجمه و در سراسر جهان منتشر کند.

اما مجید مجیدی، کارگردان خوشنام و خوش قرحه و پرافتخار ایرانی پیش از این هم جرقه تولید این فیلم را کاریکاتورهای موهن دانمارکی علیه پیامبر اعظم(ص) دانسته است و در بیانیه‌ای در پاسخ به فیلم موهن مستهجن آمریکایی بیان داشت: «چشم به راه باشید بزودی از پس همه این لجن‌ پراکنی‌ها، چهره زیبای خورشیدی او رخ خواهد نمود و روسیاهی به شما سیاه‌دلان خواهد ماند.»

پیام زیبا و پرخون و تکان دهنده مجیدی اینچنین بود:

«پیامی به اربابان حلقه‌ها!

حالا همه فهمیده‌اند که شما در هراس افتاده‌اید که پیام مهر مکتب رسول مهربانی، می‌خواهد شرق و غرب را بگیرد. پس گاه به قاعده طالبانی می‌خواهید چهره خشن و خونریزی از مکتبش به چشم جهانیان درآورید و گاه به دستاویز هنرپیشگی می‌خواهید دروغ و دغل را جانشین حقیقت و راستی کنید.
 
اگر آن روز که آیه‌های شیطانی از دلی کینه‌توز بر صفحه کتاب جاری شد و قلم‌هایی که تاب زیبایی چهره نگار را نداشتند کاریکاتوری کردند، با ذره‌ای غیرت و حمیت قدرتمدارانی که اینک یکی پس از دیگری از تخت فرو می‌افتند رو به رو می‌شدیم، امروز شما جسارت و جراتی این‌چنین نمی‌‌یافتید. چشم به راه باشید، بزودی از پس همه این لجن‌ پراکنی‌ها، چهره زیبای خورشیدی او رخ خواهد نمود و روسیاهی به شما سیاه‌دلان خواهد ماند.»

روزنامه المدینه چاپ عربستان هم مدعی شد پس از اعلام اتمام فیلمبرداری فیلم ایرانی «حضرت محمد (ص)»  توسط مجید مجیدی، واکنش ها علیه این فیلم که پیامبر اسلام را به تصویر می کشد، ادامه دارد.

این رسانه عربی می گوید: در حالی که همواره بر سر نمایش چهره ی پیامبر و صحابه حساسیت وجود داشته است، اما سینمای ایران در جهتی دیگر حرکت کرده و حتی در سریال های تلویزیونی خود در مورد انبیا، چهره های آنان را به تصویر می کشد.

به نوشته ی المدینه، سینمای ایران با دست زدن به این اقدامات وارد مرحله حساسی شده است و بسیاری از سازمان ها و چهره های مذهبی به ساخت فیلم مذکور اعتراض کرده اند.

همچنین تعدادی از علمای الازهر شکایتی را تنظیم کرده و خواستار ممنوعیت نمایش و عرضه این فیلم شده اند!

این روزنامه عربی در پایان نوشت: بسیاری از وب سایت های اجتماعی نسبت به ساخت این فیلم واکنش خشمگینانه ای داشته اند!

و این همه در حالی اتفاق افتاده و مژده ساخت فیلمی درباره پیامبر اسلام(ص) از سوی مجید مجیدی به تولید آن رسیده و روی دادنش به مخاطبان سینمای ایران جان و امید تازه ای بخشیده است که کارنامه این سینما در طول بیش از سه دهه که از وقوع انقلاب اسلامی گذشته در عرصه آثار فاخر تاریخ اسلام چندان کارنامه پر و پیمانی و قابل دفاعی نیست.

در واقع سینمای ایران طی این سه دهه نتوانسته -و یا نخواسته؟!- در میدان عظیم و عرصه متبرک و پربرکت بازنمایی آثار مربوط به تاریخ پرافتخار صدر اسلام، بویژه زندگی حضرات معصومین- علیهم السلام- به موفقیت چندانی نائل آید و این مسئله قطعا یکی از دلایل عدم تمایل مخاطبان مسلمان در ایران و جهان نسبت به این سینماست.

اینک که بحران مخاطب و فاصله مردم از سینمای ایران یکی از مهمترین دغدغه های اهالی هنر هفتم است، بی تردید یکی از راهکارهای جدی و تأثیرگذار در این زمینه توجه و رجوع به آثار و مضامینی است که از پتانسیل جذب مخاطب بهره مند باشند و چه مضمون و مقوله جذاب تر و گیراتر و پرمخاطب تر از زندگی حضرات معصومین(ص) که مردم مسلمان در ایران و جهان عاشقانه به آنها ارادت می ورزند و دلاخته آنهایند.

قطعا این روند می تواند به جهانی شدن سینمای ایران هم کمک شایانی کند و از هر جهت موجبات رونق هنر هفتم کشورمان را پدید آورد.

آری اینک سینمای ایران و جهان بی تاب و امیدوار چشم انتظار «محمد(ص)» است...