نقش جنبش دانشجویی در حماسه 9 دی

 

پس از کودتای 28 مرداد1332، آن گاه که نیکسون به ایران می آمد تا «نتایج پیروزی سیاسی امیدبخشی که در ایران نصیب قوای طرفدار تثبیت اوضاع و قوای آزادی شده است»(نقل از نطق آیزنهاور در کنگره آمریکا بعد از کودتای 28مرداد) را ببیند، حتی لحظه ای گمان نمی کرد سفرش به ایران مبدا بیداری دانشجویان شود.

 

16آذر 32 با گرایشی ضد امپریالیستی خروشید و کشته داد؛ شهادت سه دانشجو در  دانشکده فنی تهران در16 آذر 1332 نام آزادی و افتخار را برای دانشگاهیان ایران به جای گذاشت. (شریعت رضوی، پوران، ج1،ص44،1383)

 

نمودار بیداری سیاسی جنبش دانشجویان ایران روند رو به رشد خود را به آنجا می رساند که محمدرضا شاه دستور تشکیل حزب رستاخیز را صادر می کند؛ در همین حین دانشگاه ها در حمایت از حکم حضرت امام دچار ناآرامی می شوند و در فاصله سال های 1353تا 1355 فضای مذهبی دانشگاه ها با گرایش های کمونیستی تقویت می شود.

 

با انتشار مقاله 17دی و قیام مردم قم در 19 دی56 دانشگاه به حوزه نزدیکتر می شوند؛ پس از قیام مردم تبریز در چهلم شهدای قم، دانشگاه تبریز بشدت متشنج شده و تا انقلاب تعطیل می گردد.

 

این بار نیکسون به ایران نمی آید و در همان آمریکا می بیند که شهادت مصطفی بزرگ نیا، مهدی شریعت رضوی و احمد قندچی، امروز چگونه باعث پیروزی سیاسی قوای آزادی شده است.

 

با پیروزی انقلاب نسیمی نو بر حرکت جنبش دانشجویی می وزد؛ گروهی از دانشجویان سیاسی مسلمان و پیرو خط امام در 13آبان 58، سفارتخانه آمریکا در ایران را تسخیر می کنند و با آغاز جنگ رهسپار جبهه ها می شوند و دانشجوی سیاسی کمونیست نیز پس از انشعاب های فراوان رو به زوال می نهد.

 

در آذر 67 بسیج دانشجو و طلبه شکل می گیرد، از همان سال 70 انجمن ها در آغوش لیبرالیسم می غلتند، دولتمردان دهه 70 اصل جنبش دانشجویی را برنمی تابند و در 18 تیر 78 دو طیف دانشجویی دچار تعارض می شوند؛ به طوری که جنبش الهی دانشجویی بر جنبش سکولار دانشجویی غلبه می کند.

 

فضای سیاسی بر دانشگاه های کشور سایه افکنده و عده ای زیر علم افکار دینی و الهی و عده ای دیگر زیر چتر سکولاریسم سکان عرصه سیاسی دانشگاه ها را بدست گرفته اند.

 

پس از التهابات 18 تیر 78 در کوی دانشگاه تهران فعالیت سیاسی دانشجویان رو به آرامی می نهد و جنبش های دانشجویی مشغول منازعات ایدئولوژیک خود می شوند.

 

در اوایل دهه 80 پرونده هسته ای ایران تیتر رسانه های داخل و خارج می شود و پس از چندی بر اثر فشارهای غرب، دولت در این باره سیاست های سازشکارانه را پی می گیرد.

 

 

بار دیگر جنبش های دانشجویی به حرکت در می آیند تا اینکه دولت را به اتخاذ سیاست های قاطعانه مجاب می کنند. با روی کار آمدن دولت عدالت محور، جنبش دانشجویی فضای بازتری برای فعالیت خود می یابد. در انتخابات ریاست جمهوری سال 88 فضای سیاسی کشور و به تبع آن دانشگاه ها رو به ناآرامی می نهد. محمود احمدی نژاد را برخی از جنبش های انقلابی، و میرحسین موسوی را دانشجویان سکولار و طیف چپ حمایت می کنند. فضای دانشگاه ها صحنه جنجالی بحث بر سر کاندیداهاست. میرحسین موسوی رقابت انتخاباتی را به عرصه دعوای سیاسی تبدیل می کند و آرام آرام حمایت جریان های معارض را به سمت خود می کشد.

 

احمدی نژاد در مناظره تلویزیونی با افشای پشت پرده اصلاحات و رهبران آن به التهابات دامن می زند. با پیروزی کاندیدای اصولگرا، جنبش های راست دانشجویی حمایت خود را از دولت اعلام می دارند. طیف سبز با ادعای تقلب در انتخابات یاران خود را به خیابان ها می خواند. اعتراضات آرام خیابانی با سوءاستفاده جریانات ضد انقلاب به زورآزمایی خیابانی تبدیل می گردد. رقابت انتخاباتی به دعوای با نظام و رهبری تبدیل می شود. رسانه های خارجی فضا را مسموم می کنند و اغتشاشات را به نفع خود مصادره می نمایند. ضعف های رسانه ای ایران در مقابله با غرب و همچنین سانسورهای غیرضروری اعتماد رسانه ای را کم می کند.

 

رهبر انقلاب یک هفته پس از انتخابات در نماز جمعه تهران همه مردم را به وحدت و تواضع در برابر قانون دعوت می کند.

 

درگیری های فیزیکی مجال بحث های منطقی را از دانشگاه های سراسر کشور، خصوصاً تهران می رباید. ماه رمضان فرا می رسد و دانشجویان به دیدار رهبر انقلاب می روند. نماینده های تشکل های دانشجویی در این دیدار به لزوم وحدت ملت، حمایت از نظام و برقراری آرامش تاکید می کنند. آنان که از سران جنبش سبز بشدت عصبانی هستند خواهان مجازات سریع عوامل اصلی فتنه اند.

 

رهبر انقلاب روشنگری را بهترین مجازات برای سران فتنه می دانند و دانشجویان را به شرح صدر توصیه می کنند.

 

با آغاز سال تحصیلی جدید دانشجویان با بصیرت سعی دارند خلأ رسانه ها را جبران کنند. چاپ نشریات دانشجویی و ساخت مستند رشد بی سابقه ای می گیرد. جنبش های دانشجویی این بار سعی دارند در فضای رسانه ای درک درستی از عمق فتنه را به مردم نمایش دهند. از شدت التهابات کاسته می شود.

 

16 آذر 88، دانشجویان روز دانشجو را گرامی می دارند و بیش از هر زمانی علیه استکبار شعار می دهند. عده ای خود را وارد صحنه می کنند و در حاشیه این تجمع به عکس امام خمینی جسارت می نمایند. جنبش های دانشجویی این بار جدی تر وارد صحنه می شوند و از آشوبگران برائت می جویند.

 

جنبش سبز که در روز قدس با شعار دادن علیه مردم فلسطین و جسارت به امام در روز دانشجو چهره واقعی خود را به نمایش گذاشته است اندک اندک یاران خود را از میان مردم از دست می دهد. درگذشت حسینعلی منتظری، قائم مقام معزول امام، بهانه ای برای آشوبگری در قم و نجف آباد می شود.

 

با آمدن محرم و فرارسیدن عاشورای حسینی، مردم ایران به عزاداری می پردازند. عده ای اغتشاشگر که پشتوانه مردمی خود را از دست داده اند با دعوت رسانه های خارجی، این روز را نیز بهانه قرار داده و با حمله به هیئت های مذهبی تهران و مردم عزادار، حرمت سالار شهیدان را زیر پا می گذارند. در پی این وقایع میرحسین موسوی در بیانیه ای این افراد را امتی خداجو می خواند.

 

عده ای نیز به دانشگاه ها حمله ور می شوند و پرچم های عزا را به آتش می کشند تا عزاداری دانشجویان را نیز بر هم زنند. رسانه های بیگانه سعی می کنند این را به اعتراض جنبش های دانشجویی علیه حکومت نسبت دهند.

 

مردم ایران که دیگر پاسخ همه سوالات خود را گرفته و به عمق فتنه پی بردده اند، در تدارک برای برگزاری یک تجمع اعتراض آمیز سراسری هستند.

 

دو روز پس از این، در نهم دی ماه، تجمع اعتراض آمیز به یک راهپیمایی تاریخی در سراسر کشور تبدیل می شود.این بار مردم نه فقط برای حمایت از نظام جمهوری اسلامی، بلکه به حمایت از مظلومیت سالار شهیدان و محکومیت فتنه گران به میدان آمده اند و بار دیگر آب سرد ناامیدی را بر پیکره استکبار می پاشند.

 

با روشن شدن ماهیت حقیقی فتنه گران فضای روشن سیاسی به کشور باز می گردد.

 

دشمن شکست خورده که دیگر توان برگزاری اعتراضات خیابانی را ندارد، امتحانات را مورد حربه قرار می دهد، اما همه دانشگاه ها و دانشجویان و اساتید به برگزاری روند عادی امتحانات کمک می کنند و دشمن را ناکام می گذارند.

 

در طول حوادث بعد از انتخابات دانشگاه‌ها بیشترین همجه را شاهد بودند،  در شروع سال تحصیلی، در 13 آبان، 16 آذر و ایجاد اختلال در امتحانات، اما دانشگاهیان از همه این هجمه‌ها سربلند بیرون آمدند.

 

دشمن که از تمام حیله های خود استفاده کرده است، این بار اوضاع بازداشت شدگان را سوژه شایعه پراکنی خود قرار می دهد. رسانه های خبری تحت سلطه آمریکا و انگلیس اعلام می کنند که اکثر بازداشت شدگان دانشجویان بوده اند.

 

پس از مدتی مسئولان وزارت علوم اعلام می دارند: در تمام اغتشاشات کمتر از 10 درصد از بازداشت شدگان دانشگاهی بودند که این نشان می‌دهد دانشجویان، اغتشاشگران را همراهی نکردند.

 

از لحاظ منبع اجتماعی و با توجه به گسترش آموزش عمومی، دانشجویان از طبقات مختلف بر می خیزند و از این رو به عنوان یک قشر شناور و قابل بسیج به وسیله گرایش های ایدئولوژیک مختلف ظاهر می شوند.

 

دانشجویان به لحاظ ماهیت جوانی، علم آموزی و حقیقت جویی خود همواره در عرصه علمی، سیاسی و فرهنگی جامعه نه تنها الگوی قشر عادی جامعه بوده و هستند، بلکه در برهه های گوناگون مورد توجه سیاستمداران و حاکمان خود می باشند.

 

گر چه گاهی اوقات مسموم بودن اخبار و نبود میدان منطق و استدلال آنها را به پیروی از مقاصد دشمنان خود وا می دارد، ولی باید اعتراف کرد که دانشگاه منبع تغذیه افکار سیاسی و تحولات اجتماعی است.

 

امیدواریم خداوند باران بصیرت خود را به دل های افسران جوان جنگ نرم ببارد تا این بار فتنه های پیش روی خود را در نطفه خفه کنند.