هنرمندان و دلالی رای برای نامزدها

 

هنر و سیاست در حالت کلی می ­توانند در حمایت یا تقابل از یکدیگر باشند. هنر هنگامی که در تقابل با حکومت باشد، «هنر اعتراضی» و وقتی که در حمایت از حکومت باشد، «هنر دولتی» است. هنر بایستی رابطه مستقلی با سیاست داشته باشد اما وابستگی هنر و هنرمند به گروه های سیاسی هیچگاه مطلوب نبوده است. گستردگی سیاست در عصر حاضر باعث شده تا جدایی هنرمند از عرصه های سیاسی امری غیر ممکن شود تا آنجا که در بسیاری از موارد علی رغم میل هنرمند این سیاست است که به سمت وی رفته و به یشان چهره سیاسی میدهد.

 

مقام معظم رهبری در سخنرانی که با اصحاب فرهنگ و هنر در سال 1380 انجام داده­اند، در این باره می­ فرمایند: «سیاست در دنیای امروز از هنر استفاده ناشایسته می­کند. اگر بگوییم نمی­کند، دلیل بی­اطلاعی است. نه فقط امروز استفاده می­ کند، بلکه از سابق استفاده می­کرده است».1

 

 

 

رابطه هنر و سیاست پس از انقلاب اسلامی مفهوم دیگری پیدا کرد؛ با پیروزی انقلاب اسلامی مفهوم هنر انقلابی توانست چهره ای زیبا و مطلوب به هنر سیاسی دهد؛ مهم­ترین اصول هنر انقلابی عبارتند از:

 

 

 

 

یکی از مهم­ترین عرصه ­های سیاسی در کشور ما و در کل دنیا، عرصه انتخابات است. هنرمندان در کل دنیا و در کشور ما، همیشه برای حمایت از کاندیدای مورد نظر خود و گرم نگهداشتن تنور انتخابات، وارد این عرصه می­ شوند و سعی می­ کنند از شهرت و اعتبار اجتماعی خود در حمایت از یک جریان سیاسی استفاده کنند. یکی از بارزترین انتخابات­ ها به لحاظ حضور و شرکت هنرمندان در آن، انتخابات ریاست جمهوری 1388 بود. در این انتخابات به اشکال مختلف هنر در خدمت اهداف سیاسی گروه­های مختلف در آمد؛ از نحوه تبلیغات و حضور هنرمندان در کنار نامزدها گرفته تا ساختن فیلم­های تبلیغاتی برای هر کاندیدا و اعلام حمایت هنرمندان از نامزدی خاص به وسیله بیانیه، مصاحبه یا یادداشت سیاسی.

 

با تحلیل حضور هنرمندان در تبلیغات این انتخابات، به نتایج جالبی دست پیدا می­کنیم. به صورت کلی می­توان ادعا نمود که حمایت یا عدم حمایت هنرمندان از یک نامزد انتخاباتی نقش اثرگذاری در پیروزی یا شکست یک نامزد در انتخابات ریاست جمهوری ندارد. در انتخابات ریاست جمهوری 1388 بیشتر هنرمندان- بخصوص هنرمندان عرصه سینما- از میرحسین موسوی حمایت کردند، پس از وی، مهدی کروبی دارای بیشترین حامی در بین هنرمندان بود و بعد از این دو نفر، محمود احمدی نژاد قرار داشت، که دارای حامیان کمتری از بین هنرمندان بود. حمایت اغلب هنرمندان در انتخابات از میرحسین موسوی، یک حمایت کم اثر و عدم حمایت اغلب هنرمندان از احمدی نژاد نیز، یک عدم حمایت کم اثر بود. چنین انفاقی را در انتخابات ریاست جمهوری 1384 نیز می توان مشاهده نمود؛ در آن انتخابات، مصطفی معین، اکبر هاشمی رفسنجانی و محمدباقر قالیباف دارای بیشترین حامی در بین هنرمندان بودند، ولی هیچیک از آنان نتوانستد در انتخابات پیروز شوند، در حالی که پیروز آن انتخابات کمترین حمایت را هنرمندان دریافت نمود.

 

 

انتخابات ریاست جمهوری یازدهم در خرداد ماه 1392 برگزار خواهد شد و گروه­های مختلف سیاسی از مدت­ها پیش در پی آمادگی برای حضور در این انتخابات هستند. یکی از بحث­های مهم در این دوره از انتخابات نیز، بحث حضور هنرمندان در عرصه تبلیغات و حمایت از یک کاندیدای مشخص است. برخی گروه­ها سعی دارند از هم­اکنون با رایزنی با هنرمندان مختلف، از حمایت آنان در انتخابات ریاست جمهوری استفاده کنند؛ حامیان دولت یکی از این گروه­هایی است که سعی دارد از اعتبار هنرمندان در جامعه استفاده کرده و کاندیدای خود را در جامعه مطرح نماید. محمد علی کشاورز یا همان پدر سالار سال­های پیش، درباره حمایت از کاندیدای دولت می­گوید: «مناعتراف می­کنم که مهندس مشائی کسی است که فرهنگ را می شناسد، مردم کشورش، آداب و رسوم مملکت خود را می­شناسد و اگر ایشان بیایند برای ریاست جمهوری بسیار خوب است. دوست دارم اولین کسی باشم که از مهندس مشایی دعوت کنم که برای کاندیداتوری ثبت نام کنند».2

 

 

حضور هنرمندان در چندین سال گذشته در مراسم حج عمره و تمتع را نیز می­توان یکی از نمونه­های تبلیغات برای ریاست جمهوری دانست؛ این حضورِ تبلیغاتی دارای اشکالاتی است، زیرا هنرمندانی که در مراسم حج حضور می­یابند همگی توانایی ثبت نام و حضور در حج از طریق عادی را دارند و دلیلی ندارد که ارگان یا نهادی برای حمایت و تشویق، آنان را به حج اعزام نماید. تشرف هدفمند و با سهمیه هنرمندان به سرزمین وحی آفاتی را نیز به همراه داشته است که از آن جمله نحوه پوشش آنان در مکه و مدینه را می توان نام برد. لازم به ذکر است که تا قبل از اتفاق امسال، تشرف هنرمندان به سرزمین وحی بدون هیچ تلاش دولتی از سوی خود هنرآفرینان صورت می گرفت که آفات کنونی را به همراه نداشت.

 

در مجموع می­توان گفت که هنر و هنرمند تا هنگامی که در خدمت منافع یک حزب یا جریان خاص سیاسی قرار نگرفته است، محبوبیت زیادی در بین مردم دارد و هنرمندان باید تلاش نمایند که استقلال خود را از گروه­های مختلف حفظ کنند. همچنین باید دانست که حضور هنرمندان در عرصه انتخابات، یک ابزار و وسیله بسیار مؤثر در تبلیغات ریاست جمهوری نیست، از همین رو گروه های مختلف سیاسی می بایست ضمن دوری از چنین اقدامات بی ثمر و پر هزینه تبلیغی سعی در ارائه کارنامه عملی خود به عنوان بهترین روش تبلیغاتی داشته باشند.

 

منابع:

1- http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3074

2- http://www.inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=0&Id=1517&Rate=0