شکوفایی ایده ها در یک برنامه تلویزیونی متفاوت

به گزارش خبرنگار علمی «خبرگزاری دانشجو»، برنامه «خلاف جهت» که چند هفته ای است از شبکه سوم سیما پخش می شود و کاری از گروه اجتماعی این شبکه است، به نمایش فراورده های نخبگان ایران زمین و ابداعات و اختراعات آنان و معرفی این نخبگان می پردازد.

 این برنامه پیرامون موضوعات مرتبط با خلاقیت، تولید فکر و نوآوری تولید شده است و در عرصه های مختلف مانند انرژی، حمل و نقل و معماری فعالیت می کند.

آن طور که از صحبت های مجری طرح برنامه شکوفایی ایده ها در «خلاف جهت» پیداست، این برنامه سعی دارد در جامعه یک فضای رقابتی را ایجاد کند که در آن نتیجه یا محصول یک فکر خلاقانه معرفی گردد.

در حال حاضر فصل اول این برنامه با موضوع معرفی برترین های ایران، برترین محصولات و صاحبان کارهای بکر در عرصه های مختلف خلاقیت و طراحی علی الخصوص طراحی خودرو در حال پخش است.
 

یک تابلوی تبلیغاتی برای ایده پردازها

محمدرضا اشعری، مجری طرح برنامه شکوفایی ایده ها در «خلاف جهت»، این برنامه را چنین معرفی می کند: «خلاف جهت در حقیقت یک تابلوی تبلیغاتی برای آنهایی است که ایده ای در ذهن دارند و می خواهند این طرح و ایده را عملی کنند ولی تا به حال موفق نشده اند.»

وی در مورد افراد شرکت کننده در این برنامه می گوید: «در خلاف جهت سعی ما بر این نیست که آدم هایی را معرفی کنیم که دارای مدرک بالا باشند و یا مورد تایید و قبول بنیاد ملی نخبگان باشند، در واقع این برنامه ایده پردازها و مخترعین گمنام را به جامعه معرفی می کند. مثلا سوژه برنامه اول ما دو سال پیاپی در دنیا رتبه اول طراحی خودرو را کسب کرده بود اما هنوز نتوانسته لیسانس طراحی خودرویش را از دانشگاه بگیرد.»

مجری طرح برنامه خلاف جهت دیگر ویژگی افراد شرکت کننده در برنامه را توانایی آنها در حل یک مشکل می داند و تصریح می کند: «سعی ما بر این بوده که تمرکز را از مدرک داشتن و دانشگاهی بودن برداریم و روی توانایی های یک فرد فوکوس کنیم. این که خلاقیت یک فرد چقدر برای پیشرفت کشور موثر است و تا چه حد می تواند یک مسئله را حل کند برایمان از مدرکی که دارد با اهمیت تر است.»

ایده اولیه از کجا آمد؟

مجری طرح برنامه خلاف جهت درباره ایده اولیه تولید برنامه اینطور توضیح می دهد: « ایده اولیه از جانب چند تا از بچه های مخترع بود که اختراعشان در انجمن مخترعین ایران ثبت شده بود ولی عملا هر چه این جریان را پیش می بردند می دیدند هیچ حمایتی صورت نمی گیرد و هیچ اتفاقی نمی افتد. برای مثال کفشی برای دیابتی ها اختراع شده بود ولی هیچ کمپانی داخلی آن را نخرید و مشابه آن از خارج کشور وارد شد.»

اشعری بزرگترین رسالت برنامه اش را مطرح کردن این افراد گمنام به جامعه و صنعتگران می داند و دغدغه ی مهم تهیه کنندگان این برنامه را حمایت از مخترعین و ایده پردازان گمنامی می داند که تا به حال عرصه ای برای مطرح شدن نداشته اند.

پیدا کردن حلقه های مفقوده، از ایده اولیه تا محصول نهایی

مجری طرح برنامه خلاف جهت یکی از اهداف برنامه را این طور برمی شمرد: «در خلاف جهت سعی شده حلقه های گم شده بین ایده پردازی تا رسیدن به محصول نهایی پیدا شوند. مثلا در همین فصل اول در پی این بودیم که افرادی را پیدا کنیم که مرحله به مرحله روی این زمینه کار کرده اند؛ یکی ایده اولیه را داده، دیگری طراحی کرده، نفر بعد روی پلتفرم کار انجام داده و بعدی تمرکزش روی موتور بوده و غیره. شاید یکی از بزرگترین دلایل ایجاد مسابقه ستاره ها نیز همین باشد.»

مسابقه ستاره ها

«ایده مسابقه ستاره ها از آنجا به ذهنمان رسید که پس از پخش چند قسمت از برنامه تماس هایی از طرف افراد و یا دانشجویانی داشتیم که می گفتند این ایده ای که شما مطرح کردید را ما پیش از این تا مرحله ساخت هم برده ایم. ما هم دیدیم اگر فضایی ایجاد کنیم برای ثبت نام و شرکت همه ی ایده پردازها و مخترعین، متوجه خواهیم شد هر کس چه کاری روی چه ایده ای انجام داده و تا کجا پیشرفت کرده است.»

اشعری دلیل متصل شدن برنامه «خلاف جهت» به مسابقه ستاره ها را این طور بیان می کند و می افزاید: «این مسابقه ی سراسری به غیر از شناسایی مخترعین در هر شاخه، به معرفی بهترین آنها می پردازد و آنها را به صنعت و عرصه تولید معرفی خواهد کرد.»

گویا سازندگان برنامه اصراری ندارند در خود برنامه خلاف جهت بگویند کسانی که معرفی می کنند صد درصد بهترین ها در رشته هایشان هستند. بلکه افرادی را معرفی می کنند تا این افراد، ایده پردازان و طراحان دیگر را به شرکت در مسابقه ترغیب کنند و در مسابقه ی ستاره هاست که مشخص می شود چه کسی بهترین در رشته ی خودش است. مسابقه زمانی برگزار خواهد شد که تعداد ثبت نامی ها در هر رشته به حد نصاب برسد. محمدرضا اشعری از ثبت نام حدود هزار نفر در سامانه مسابقه ستاره ها خبر می دهد و می گوید: «ما یک لیگ استانی داریم و بعد از آن یک لیگ کلی. مسابقه ها به عنوان میان برنامه ها پخش خواهند شد. با شبکه های استانی هم صحبت هایی شده که گزیده از مسابقات مربوط به هر استان، از شبکه هر استان پخش شود. این کار باعث تشویق شدن هر چه بیشتر جوانان در سطح استان نیز خواهد شد.»

تفاوت  «خلاف جهت» با برنامه های مشابه

محمدرضا اشعری، مجری طرح برنامه خلاف جهت در مورد تفاوت برنامه اش با سایر برنامه های مشابه می گوید: « تا به حال برنامه های مشابهی ساخته شده اند که تنها به معرفی فرد می پرداخند و این که چه چیزی اختراع کردی و مشوقت که بود و بر سر راه چه مشکلاتی وجود داشت؛ اما ما تمام سعیمان را کرده ایم که علاوه بر معرفی فرد، محصول و یا ایده ای که این فرد تولید کرده را معرفی کنیم و بگوییم این ایده و طرح چه کارایی هایی دارد.

وی پررنگ شدن این مسئله در رسانه را بسیار با اهمیت برمی شمرد و می افزاید: «وقتی یک نفر در مسابقه ی ستاره ها مثلا به عنوان برترین برترین ها در عرصه طراحی خودرو انتخاب شد و همه ایران او را به عنوان نفر برتر در این رشته شناختند، ناخودآگاه صنعتگر به دنبال این آدم می اید و از توانایی های او استفاده خواهد کرد.

تاثیر برنامه بر عدم فرار نخبگان

مجری طرح برنامه خلاف جهت یکی از هدف های برنامه را پیگیری بحث فرار نخبگان می داند. او از جلساتی که با بنیاد ملی نخبگان داشته اند سخن می گوید و این که اگر جوان نخبه ببیند در کشور خودش به او بها داده می شود، دلیلی برای رفتن ندارد: «همه به کشورشان عشق می ورزند ولی وقتی می بینند در عرصه های بین المللی رتبه های بالا می آورند ولی در ایران بهایی به کارشان داده نمی شود و نمی توانند به تولید و صنعت متصل شوند، ناخودآگاه جذب کشورهای دیگر خواهند شد.»

امیدی به نزدیک شدن به صنعت نداریم

وقتی از اشعری در مورد مشکلات موجود بر سر راه تولید برنامه می پرسیم به عدم حمایت وزارت صنایع و بنیاد ملی نخبگان اشاره می کند و می گوید: «با این که مشکلاتی که سر راهمان بود مشکلات معمولی و روتینی بودند اما ضربه های زیادی به ما زدند. عدم حمایت ارگانها و نهادهای ذیربط به ما انرژی منفی می داد.»

مجری طرح برنامه خلاف جهت از عدم حمایت صنعتگران نیز شکایت داشت و گفت: «متاسفانه در صنعت از ایده ها استقبال چندانی نمی شود. مثلا در صنعت خودرو، خودروسازان بزرگ ایران اگر بخواهند پلتفرم جدید ایجاد کنند حدود 20 میلیارد تومان باید هزینه کنند که این کار برایشان به صرفه نیست.»

وی ادامه می دهد: «توقع ما این نیست که این طرح به تولید تبدیل شود ولی حداقل این انتظار را داریم که از طرح ها حمایت صورت بگیرد و این طرح ها به عنوان طرح کامل و قابل استفاده صادر شوند».

اشعری با اشاره به حمایت های سازمان بسیج دانشجویی از برنامه خلاف جهت می گوید: «این برنامه مثل ایده ولیه از یک نخبه است که احتیاج به حمایت دارد؛ مسئولین باید جسارت سرمایه گذاری روی آن را داشته باشند اما متاسفانه بحث نخبگی در کشور همیشه مظلوم بوده و گویی قرار است تا ابد مظلوم بماند!»