از سرنوشت نامعلوم طرح یک میلیون به هر نوزاد تا شایعه تولید بنزین آلوده

گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»؛ روزهای پایانی عمر هر دولت، کارنامه اعمال یا همان عملکردش رو می آید و تحلیل و بررسی می شود.

شاید وقایع و اتفاقاتی که در هشت سال اخیر در حوزه اجتماعی افتاده، به طور مستقیم به دولت ربط نداشته باشد، اما تصمیماتی که دولت در این زمینه گرفته، بر این وقایع بی تاثیر نبوده و نیست.

در این گزارش سعی شده برخی وقایع مهم در دولت نهم و دهم که در حوزه اجتماعی تحول ایجاد کرده است را مورد بررسی قرار دهیم.

آلودگی هوا و شایعه بنزین آلوده

زمستان 91 بود که شایعه شد آلودگی هوای بیش از حد تهران که منجر به تعطیلی چند باره مدارس و ادارت شد، ریشه در تولید بنزین دارد.

بلافاصله پس از پخش شدن این شایعه، معاون وزیر نفت با رد تولید بنزین آلوده و آلاینده در پتروشیمی ها گفت: عامل آلودگی هوا فعالیت صنایع و نیروگاه های حاشیه شهرها و افزایش مصرف سوخت مایع در این واحدهای صنعتی در فصل زمستان است.

وحید نوروزی، مشاور محیط زیست معاون شهردار تهران هم موضع گیری معاون وزیر نفت را داشت و گفت: اگر بنزین مصرفی با افت عمده‌ای روبرو شده بود، باید نتیجه این رخداد را جهشی بزرگ در نمودارهای آلودگی هوا می‌دیدیم، در صورتی که این گونه نیست و با اتکا به همین موضوع، می‌توان فرضیه افت شدید کیفیت بنزین تولیدی را به مثابه عامل اصلی رد کرد؛ چرا که شاخص‌های ما نشان می‌دهد در سال‌های گذشته، جهش بسیار بزرگی در روزهای ناسالم، هشدار و اضطراب نداشته‌ایم.

با این که مشکل آلودگی هوا در زمستان حل نشد، اما هیچ مسئولی اثر بنزین آلوده بر آلودگی هوا را تایید نکرد و موثر ندانست.

طرح آتیه نوزادان

طرح ملی تامین آتیه مهر امام رضا(ع) سال 89 با واریز یک میلیون تومان به حساب نوزادان متولد 89 آغاز شد و قرار بود هر سال نوزادان تازه متولد شده یک میلیون تومان در قالب این طرح دریافت کنند که بتدریج در مدت 20 سال این موجودی به رقم قابل توجهی می‌رسید، اما مدتی پس از شروع اجرای طرح، بسیاری از مراجعه‌کنندگان به بانک ملی به عنوان بانک عامل طرح تامین آتیه‌ نوزادان متوجه متوقف شدن این طرح شدند.

قرار بر این بود که دولت در جهت اجرای این طرح برای متولدان سال 89 و سال‌های بعد، حساب پس‌اندازی باز کند و هرساله مبلغی به این حساب اضافه کند که با احتساب واریزی‌هایی که خود خانواده‌ها به این حساب‌ها داشتند و سودی که بانک‌ها به این سپرده‌ها اختصاص می‌دادند، متولدان 1389 و سال‌های بعد، در 18 یا 20 سالگی می‌توانستند از موجودیشان برای هزینه‌های تحصیل، اشتغال، ازدواج، حج تمتع، درمان بیماری صعب‌العلاج یا خرید مسکن استفاده کنند.

این طرح به خاطر کمبود اعتبارات برای همیشه متوقف شد و دیگر در دولت نهم پیگیری و اجرا نشد.

ورود گرد و غبار از کشورهای همسایه به کشور

گرد و خاک چند سالیست که میهمان ایران شده است. ابتدا استان های غربی ایران را فرا گرفت و دو سه سالی می شود که از تهران و مرکز ایران هم گذشته است. وعده های بسیاری هم برای کنترل گرد و خاک داده شده اما هیچ اتفاقی نیفتاده است. کانون اصلی این گرد و غبار از بیابان های غرب عراق و قسمتی از بیابان های سوریه است.

قائم مقام سازمان حفاظت از محیط زیست در این رابطه می گوید که کاری از دست ایران برای رفع این گرد و غبار برنمی آید و اقدامات اصلی باید در کشور عراق و با ایجاد امنیت مناسب در این کشور صورت گیرد. او می گوید: طرح جامع مدیریت گردوغبار آ‌ماده شده اما اجرای عملیات آن نیاز به همکاری مستقیم کشورهای عراق، سوریه، اردن و ترکیه دارد.

اقدامات آموزشی، مالچ‌پاشی و اقدامات بیولوژیکی نظیر کاشت درخت و نیز تأمین ماشین‌آلات لازم آغاز شده اما همه این موارد بستگی به میزان حساسیت کشور عراق دارد.

به گفته قائم مقام سازمان حفاظت محیط زیست مدیریت نامطلوب بر منابع آب در ترکیه و سوریه و تشکیل کانون‌های جدید بیابان‌زایی در بخش غربی عراق زمینه‌های قابل‌توجهی را برای ایجاد زمینه‌های جدید ورود گردوغبار فراهم کرده است: می‌توان گفت تمامی زمین‌های کشاورزی قوی در کشور عراق تقریبا از بین رفته و خشک شده است و با یک باد و جریان هوا به سمت ایران حرکت می‌کند. جمهوری اسلامی ایران آماده اجرای طرحی مشترک تا 200 هکتار با کشور عراق برای بیابان‌زدایی است اما ورود کارشناسان و انجام عملیاتی عمرانی در این مناطق نیاز به تأمین امنیت در این محدوده‌ها دارد که باید توسط کشور عراق تأمین شود.

مشکل ورود گرد و غبار نیز همچنان پابرجاست و هنوز تمهید جدی برای رفع آن اتخاذ نشده است.

لغو قانون کنترل جمعیت

اسفند 92، نمایندگان مجلس جزئیات لایحه اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده را تصویب کردند که مطابق با آن، کلیه محدودیت‌های مقرر در قانون تنظیم جمعیت و خانواده مصوب 1372 و سایر قوانین لغو شد.

پیش از این، رهبر معظم انقلاب دستوراتی برای تجدیدنظر در سیاست‌های کنترل جمعیت صادر کردند.

ایشان با اشاره به «‌نیروی انسانی و جمعیت 75 میلیونی به‌ویژه جمعیت جوان، پرنشاط و تحصیل کرده» آن را نقاط قوت اساسی کشور و از عوامل پیشرفت ارزیابی کردند و در عین حال از مقامات کشور خواستند که با جدیت در سیاست کنترل جمعیت تجدید نظر کنند.

بعد از آن وزارت بهداشت از حدف اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﺟﻤﻌﯿﺖ طی امسال خبر داد و در مجلس هم طرح لغو قانون تنظیم خانواده با دو فوریت تصویب شد.

مرضیه وحید دستجردی، وزیر بهداشت وقت 11 مردادماه گفت که برنامه کنترل جمعیت دیگر در وزارت بهداشت وجود ندارد و این وزاتخانه برای برنامه سلامت باروری بودجه‌ای 19 میلیارد تومانی را از دولت تقاضا کرده است.

سرانجام، دوم اسفندماه سال 91 لایحه اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده با 155 رای موافق، پنج رای مخالف و هشت رای ممتنع تصویب شد.

مبارزه با اراذل و اوباش

یکی از اتفاقات خوب و خوشایندی که در سال ۹۱ در جامعه به وقوع پیوست، برخورد صریح و قاطعانه قوه قضاییه و نیروی انتظامی با اخلالگران نظم و امنیت اجتماعی بود.

سال گذشته نیروی انتظامی بر اجرای طرح جمع آوری اراذل و اوباش از پایتخت همت گماشت و ۱۶۰۰ تن از اراذل و اوباش که موجب ایجاد رعب و وحشت و مزاحمت برای نوامیس مردم، شرب خمر، عربده کشی، زورگیری، حمل سلاح سرد و گرم، تجاوز جنسی و... شده بودند را از سطح پایتخت جمع آوری کرد.

همچنین این طرح را در برخی از مناطق حومه تهران چون کرج و شهرری نیز اجرا کرد. پلیس بعد از جمع آوری اراذل و اوباش از سطح مناطق مختلف تهران آن‌ها را در ملاء عام می‌گرداند تا مردم خیالشان از بابت دستگیری کسانی که موجب ناامنی و رعب وحشت آن‌ها شده، آسوده شود.

نیروی انتظامی و قوه قضاییه با‌‌ همان قاطعیت به اعدام مجرمان متجاوز به عنف در ملاءعام اقدام کرد، به طوری که در سال گذشته تعداد بسیاری از متجاوزان به عنف که به صورت فردی یا تیمی اقدام به این حرکت شنیع و غیر اخلاقی می‌کردند دستگیر و با صدور حکم اعدام از سوی قوه قضاییه در ملاءعام اعدام شدند که البته شهروندان تهرانی از تماشای صحنه‌های اعدام استقبال خوبی داشتند! 

خشک شدن دریاچه ارومیه

نشانه های کاهش سطح آب دریاچه ارومیه، تقریباً از دو دهه پیش ظاهر شده و در سال های اخیر، به اوج خود رسید.

برخی معتقدند انتقال آب از سایر حوزه های آبی به منطقه ارومیه منجر به بروز مشکل زیست محیطی دیگر در سایر نقاط شده است. همچنین کارشناسان از مهمترین عوامل خشک شدن دریاچه ارومیه را تاسیس سدهایی روی رودهای منتهی به دریاچه و استحصال آبهای زیر زمینی می دانند و می گویند: در بسیاری از حوزه های ایران مرکزی در دشتهای میانکوهی به دلیل خشکسالی های اخیر اقدام به استحصال آبهای زیر زمینی شده که در نهایت منجر به کاهش آبهای زیر زمینی شد.

اما بحثی که در این رابطه جنجالی تر شد، احداث پل روی دریاچه ارومیه بود. با احداث پل روی این دریاچه، کره و یا مغزه های 100 متری از این دریاچه برداشته شد.

احداث راه میان گذرشهید کلانتری از دل دریاچه ارومیه در سال‌های نخستین بعد از انقلاب با طرح این شهید برای فراهم آوردن شرایط مناسب تر جهت تدارکات جنگی به جبهه‌ها پیشنهاد شد. این راه که کوتاه زمانی پس از افتتاح نخست در سال 1368 فرو نشست دیگر بار باز هم با اشکالات محیط زیستی فراوان احداث شد.

ساخت این میان گذر پیامد‌های محیط زیستی بسیاری را به دنبال داشته که از آغاز پیشنهاد احداث آن، توسط متخصصان محیط زیست در مورد این مخاطرات به طور مکرر هشدار داده شده است. راه میان گذر شهید کلانتری جریان گردشی آب را مختل کرده و زنجیره اکولوژیک وتعادل هیدرولو‍ژیکی واکولوژیکی دریاچه را برهم زده و ارتباط دو سوی شمال و جنوب پل را از هم قطع نموده است.

دولت برای مشکلات دریاچه ارومیه راهکارهایی ارائه داد و کارگروه هایی برای رفع این مشکل تشکیل داد. مشکلی که همچنان حل نشده باقی مانده است.

مسکن مهر دانشجویی

یکی از مهمترین و پر طرفدارترین اقدامات اجتماعی- دانشگاهی دولت اخیر، مسکن مهر دانشجویی است.

طرح «مسکن مهر دانشجویی» یکی از قطعه‌های بحث تسهیل ازدواج دانشجویی است که برای محقق شدن آن، وزارت علوم و وزرات مسکن و همچنین وزارت راه و شهرسازی با یکدیگر همکاری می کردند.

برای استفاده از این تسهیلات، متقاضیان می بایست مدت 5 سال در شهری که متقاضی دریافت مسکن هستند سابقه سکونت داشته باشند و ساکنان دیگر شهرها نمی توانند برای مسکن مهر در شهر دیگری اقدام کنند . ضمنا این طرح تنها برای متقاضیان متاهل است.

برای متقاضیان تهرانی، مسکن مهر دانشجویی در شهر های جدید اطراف تهران و برای متقاضیان شهرستانی، این نوع مسکن در خود شهرستان آنها تحویل داده می شود.

با این که در تهران و شهرستان ها، واگذاری هایی در سال های اخیر صورت گرفته اما حجم مسکن های اختصاص داده شده به هیچ وجه برای دانشجویان متقاضی راضی کننده نیست.