نسل جدید توربین‌های صنعت نفت در راه است

به گزارش گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»، صنعت نفت ایران با گذشت 105 سال از آغاز حیاتش هنوز توسعه ای پویا و پایدار و فردایی پررونق تر را انتظار می کشد، یک دلیل ظهور چنین حس امیدواری تداوم کشف ذخایر تازه نفت و گاز در کشور و دلیل مهم و تاثیرگذار آن پیدایش و بالندگی توانمندی ساخت و تولید قطعات و سامانه های پیشرفته و تجهیزات کلیدی و پرکاربرد در فرآیند توسعه و راهبری تاسیسات  مدرن نفت و گاز است.

از سویی دیگر و به دلیل قدمت تاسیسات نفتی ایران، امروزه در بسیاری از بخش ها با کمبود قطعات و به روز نبودن تجهیزات صنعتی مواجه و در برخی از بخش ها نیز به علت مسدود شدن مسیر همکاری های علمی و فنی به دلایلی از جمله تحریم از داشتن تجهیزات روزآمد محروم هستیم.

طی سالهای اخیر "نهضت ساخت داخل" در راستای رفع نیازمندی های ناشی از کمبود قطعات پرکاربرد و کاستن از فشار ناشی از تحریم ها و محدودیت ها در کشور ایجاد شده است که امید می رود نتایج این نهضت در آینده کشورمان را به یک قطب پویا در تولید تجهیزات نفت و گاز تبدیل نماید.

در این راستا، ماشین آلات دوار و بویژه توربین ها از تجهیزات مهم و پرکاربرد و حساس در صنایع نفت و گاز محسوب می شوند.

طی تمامی سالهای حیات صنعت نفت ایران؛ کشورمان وابستگی شدیدی به تامین قطعات، تجهیزات اساسی و پشتیبانی این کالای مهم از سازندگان خارجی داشته است و به دلیل نوع تاثیرگذاری توربین در روند و عملیات تولید، انتقال نفت خام و گاز طبیعی و بسیاری از بخش های دیگر صنعت نفت و گاز، این گمان به وجود آمده بود که با اجرای محدودیت فروش این اقلام و قطعات از سوی سازندگان خارجی، صنعت نفت کشورمان در مدت زمان کوتاهی عملاً فلج خواهد شد، این اتفاق با تلاش و همت سازندگان ایرانی و متخصصان پراراده کشورمان مجال تحقق نیافت.

چندی پیش شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب به عنوان بزرگترین تولید کننده نفت خام کشور برای اولین بار در تاریخ کشور، قراردادی مهم با یک مجموعه صنعتی ایرانی برای ساخت کامل توربین های مورد نیاز خود با دانش صد در صد داخلی منعقد کرد.

به بهانه این قرارداد، پای صحبت های حسن هلالی؛ مدیرعامل شرکت توربین ماشین خاورمیانه به عنوان مجری این طرح ملی نشستیم تا درباره این صنعت و این قرار داد تاثیر آن بر روند توسعه صنعت نفت به عنوان یک حرکت استراتژیک و کلیدی بیشتر بگوید.

هلالی با بیان اینکه توربین های گاز در سه حوزه 1 الی 25، 25 الی 40 مگاوات به بالا تقسیم می شوند، افزود: در صنعت نفت و گاز معمولا توربین های زیر 25 مگاوات  و 25 مگاوات که به توربین های صنعتی معروف اند، مورد مصرف قرار می گیرند.

به گفته مدیر عامل شرکت توربین ماشین گفت: توربین های 25 تا 40 مگاوات مرز بین توربین های نیروگاهی و نیمه صنعتی است و عمدتاً جهت تاسیسات و جانبی (utility) واحدهای بزرگ استفاده می شوند.

وی اظهار داشت: در حال حاضر شرکت مپنا در حوزه تولید و تامین توربین های 40 مگاوات به بالا فعال است این در حالی است که طی 2 سال اخیر یک شرکت غیر ایرانی نیز  در این بخش فعالیت می کند و وظیفه رانش کمپرسورهای سانتریفیوژ را در خطوط انتقال گاز برعهده دارد.

هلالی تصریح کرد: هم اکنون توربین های 25 مگاواتی را شرکت توربوکمپرسور نفت (OTC) برای شرکت گاز تولید می کند و توربین های با کلاس 150 مگاوات که در بخش نیروگاهی مورد استفاده قرار می گیرد توسط شرکت مپنا ساخته می شود.

مدیرعامل شرکت توربین ماشین خاورمیانه ادامه داد:  توربین های  SGT600با انتقال تکنولوژی خارجی از زیمنس و اکراین در در داخل کشور در حال ساخت است.

وی با اشاره به اینکه در حوزه توربین های زیر 25 مگاوات در صنایع داخلی به ویژه نفت و گاز فعالیت بومی سازی ساخت تا به حال در برنامه نبوده است، اذعان داشت: شرکت توربین ماشین خاورمیانه با سرمایه گذاری بر روی زیر ساخت های علمی، فنی، تجهیزات و نیروی انسانی بالفعل موجود در کشور سرمایه گذاری کرده است، تا مکمل حرکت های ارزشمند دیگر در این صنعت باشد.

هلالی در تشریح برنامه های شرکت توربین ماشین خاورمیانه گفت: طبق برنامه ریزی های انجام شده این شرکت می کوشد، با توانمندی ها و تلفیق داشته های خود به دانش تولید توربین های گازی دست یابد.

دست یابی به دانش ساخت 70 درصد از قطعات توربین در داخل کشور

مدیرعامل شرکت توربین ماشین خاورمیانه اضافه کرد: این شرکت از سال 1380 با ساخت قطعات حساس، نیمه حساس، قطعات مصرفی، تعمیرات اساسی، تامین، نصب و راه اندازی وارد عرصه تامین قطعات و تجهیزات صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و انرژی شد وتوانست با تلاش خود و بر اساس برنامه ریزی استراتژیک و مدون در قالب 3 برنامه ی 5 ساله، طی 12 سال گذشته برای اولین بار به دانش ساخت70 درصد قطعات این نوع توربین ها، مونتاژ، رفع عیب، نصب و راه اندازی آنها دست یابد.

وی با اعلام اینکه هم اکنون شرکت توربین ماشین خاورمیانه با کمک متخصصین داخلی توانسته است از قطعه سازی عبور کند، ادامه داد: ساخت انواع قطعات، تست میدانی، اخذ گواهینامه های مختلف بهره برداری، رضایت نامه های کارفرما، کسب دانش شناسایی و جایگزینی آلیاژهای منسوخ شده و ارائه محصولات با مواد جدید و به روز از جمله فعالیت های انجام شده در شرکت توربین ماشین خاورمیانه است که در طراحی و ساخت اجزای کمپرسورهای سانتریفیوژ، توربین های بخار و توربین های گازی تحقق یافته است.

هلالی خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه در انتقال تکنولوژی اجازه جایگزینی آلیاژ و جابه جایی قطعات به سازنده داده نمی شود اما شرکت توربین ماشین خاورمیانه توانست از این فاز عبور کند و از مواد جایگزین برای تعمیر و یا ساخت توربین استفاد کند.

این مدیر بخش خصوصی گفت: زمانی که شرکت توربین ماشین خاورمیانه پیشنهاد داد که با ترکیبات جدید توربین بسازد شرکت های صاحب تکنولوژی اعلام کردند که ممکن است نتیجه خوبی با قطعات و آلیاژهای جایگزین حاصل نشود به همین جهت برنامه بعدی این شرکت طراحی و ساخت تست استند توربین گازی بود.

وی افزود: شرکت توربین ماشین خاورمیانه به جهت اثبات دانش و تکنولوژی خود ساخت تست استند را در دستور کار قرار داد که بر اساس آن، توربین ساخت شرکت های صاحب تکنولوژی در تست استند قرار می گیرد و نتایج حاصل از عملکرد آن ثبت می شود، سپس با قراردادن توربین ساخت داخل در تست استند می توان شرایط توربین ساخت داخل را با توربین خارجی مقایسه کرد.

هلالی تاکید کرد: پس از مقایسه توربین ساخت داخل و خارج می توان به این مسئله پی برد که توربین داخلی توانایی رقابت با مدل های مشابه خارجی را دارد یا خیر.

مدیرعامل شرکت توربین ماشین خاورمیانه یادآور شد: بیش از 40 نوع توربین از 20 سازنده مختلف در کشور وجود دارد که توربین گازی ساخت شرکت توربین ماشین خاورمیانه باید رقابت با انها است.

این کارآفرین کشورمان گفت: توربین ملی که توسط شرکت توربین ماشین خاورمیانه ساخته خواهد شد بر اساس بهترین نمونه های موجود در جهان مهندسی معکوس و بر اساس سطح تکنولوژی تولید موجود در کشور طراحی مجدد شده و100 درصد ایرانی است.

وی اظهار داشت: در ساخت توربین ملی پس از مهندسی مجدد ومهندسی معکوس، بازطراحی و کشف پارامترهای فنی، ساخت نمونه با اعمال برخی تغییرات که به طولانی شدن عمر توربین کمک خواهد کرد در دستور کار قرار خواهد گرفت.

افزایش 500 اسب بخاری توربین های گازی

هلالی تصریح کرد: مهندسان شرکت توربین ماشین خاورمیانه برای افزایش توان دستگاه از 4002 به 4502 اسب بخار اقدامات موثری از جمله استفاده از پوشش های برتر، تغییر شکل در ایرفویل ها و در نتیجه افزایش فشار کمپرسور و استفاده از مواد برتر در ناحیه داغ برای ساخت توربین و نیز افزایش حجم هوای ورودی جهت افزایش ظرفیت موتور را مورد بررسی قرا داده اند که این امر مستلزم تغییر در سیستم کنترل، شرایط هوای ورودی و خروجی نیز بوده که همه موارد ارزیابی قرار گرفته استو در محصول جدید به عنوان دانش فنی توسعه یافته این شرکت (برند) ثبت خواهد شد.

وی در خصوص توان رقابتی شرکت توربین ماشین خاورمیانه با شرکت های صاحب تکنولوژی خاطر نشان کرد: با افزایش عمر مواد، افزایش کارایی، جایگزینی مواد و تغییر پوشش ها بر اساس تکنولوژی روز و همچنین ارزان تر بودن می توان با شرکت هایی چون زیمنس و سولار به عنوان رقبای اصلی در بازار داخل کشور به رقابت جدی پرداخت که در این میان باید بر روی عمر، توان و هزینه تمام شده کار کرد.

هلالی معتقد است که ساخت توربین در داخل کشور نه تنها در زمان اعمال تحریم بر ایران از سوی کشورهای غربی، اقتصادی خواهد بود بلکه با برداشتن تحریم ها نیز ساخت توربین در داخل کشور ارزان تر و قابل رقابت با توربین های خارجی است.

به گفته مدیر عامل شرکت توربین ماشین، با نگاهی توسعه ای و ملی می توان توربین های صنعتی، توربن های هوایی، دریایی، کمپرسورهای صنایع پتروشیمی، گاز و LNG را تولید کرد.

مدیرعامل شرکت توربین ماشین خاورمیانه از ساخت توربین های 6 و 10 مگاواتی در آینده خبر داد و گفت: پس از ساخت این توربین ها، شرکت های فعال در عرصه نفت و گاز، مهندسی توسعه طرح ها، پروژه های خود بر اساس توربین های 6 و 10 مگاواتی تعریف می کنند.

ساخت توربین های 6 و 10 مگاواتی در داخل کشور

وی اضافه کرد: طبق برنامه ریزی های انجام شده تا پایان برنامه چشم انداز، ساخت توربین های 6 و 10 مگاواتی به اتمام خواهد رسید این در حالی است که این طرح در نقشه جامع توربین های صنعت نفت ارائه شده است.

هلالی با بیان اینکه پس از گذشت زمان توربین ها با کاهش بازدهی قطعات توربین روبرو می شوند که منجر به نزول نرخ کارکردشان می شود، ادامه داد: عمر مفید قطعات توربین های آمریکایی بین 15 تا 25 سال، توربین های اروپایی 8 تا 18 سال و توربین های شرقی 4 تا 10 سال است در عین حال با تعویض قطعات اصلی می توان توربین را به شرایط نو بازگرداند.

مدیرعامل شرکت توربین ماشین خاورمیانه با بیان اینکه بازار هدف این شرکت در حال حاضر عراق و در گام های بعدی ترکیه، بولیوی و ونزوئلا است، تصریح کرد: با برخی از شرکت بهره بردار در عراق برای نوسازی و تعمیرات اساسی توربین ها در حال مذاکره هستیم این در حالی است که به کشورهای حوزه خلیج فارس نیز قطعات توربین را به فروش رساندیم.