مزیت‌ها، چالش‌ها و شرایط کار دانشجویی چیست؟

گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ در بسیاری از کشورهای پیشرفته اشتغال از سالهای اول جوانی و همزمان با تحصیل به یک فرهنگ تبدیل شده و جوانان پس از 18 سالگی ضمن پیگیری برنامه هایشان از جمله تحصیل دانشگاهی، شاغل نیز هستند.

اما متاسفانه چنین فرهنگی در جامعه ما وجود ندارد و غالبا افرادی که وارد تحصیلات دانشگاهی می شوند تا پایان دوران تحصیل بیکار هستند و از طریق خانواده تامین مالی می شوند.

این در حالی است که بهره برداری از این حجم عظیم نیروی انسانی می تواند تاثیر قابل توجهی بر چرخه اقتصادی کشور داشته باشد و از طرف دیگر خود افراد نیز با کسب مهارت های جدید توانمند خواهند شد.

کار دانشجویی یکی از شیوه های اشتغال جوانان و بهره برداری از این سرمایه است. با این وجود توجه لازم به این بخش صورت نگرفته و به طور جدی پیگیری نمی شود.

مزیت های کار دانشجویی

یک مزیت بکار گیری دانشجویان توانمندسازی آنها در زمینه های مختلف است. دانشجو همزمان با تحصیلات خود می تواند در زمینه ای کسب مهارت کند و شرایط را برای یافتن شغل مناسب پس از تکمیل تحصیلات،  فراهم کند. دانشجویی که در حین تحصیل در دانشگاه کار می‌کند و با کارهای اداری و مدیریتی آشنا می‌شود، در آینده می‌تواند یک کارآفرین خوب باشد.

کسب درآمد و تامین بخشی از هزینه های تحصیل امتیاز دیگر کار دانشجویی است. در این صورت ضمن اینکه فشار کمتری بر خانواده ها وارد می آید امکان ادامه تحصیل برای اقشار کم درآمد که توانایی هزینه مبالغ زیاد را ندارند فراهم می شود.

همچنین دانشجویان در قالب کارهای دانشجویی به نوعی یک دوره کار ورزی  را می گذرانند که به عنوان سابقه کاری آنها ثبت خواهد شد و در شرایطی که غالب کارفرمایان از کارجویان سابقه کار تقاضا می کنند بسیار مفید خواهد بود.

کار دانشجویی یک قابلیت دیگر نیز دارد که در صورت مدیریت صحیح می تواند توجه و توانایی دانشجویان را جهت دهی کند و در قالب امور فرهنگی، پژوهشی و آموزشی پروژه های کلان را به سامان برساند.

همچنین کار دانشجویی با ایجاد حس مشارکت در دانشجویان باعث پویایی محیط دانشگاه و ارتباط بیشتر مسئولان با دانشجویان می شود. این ارتباط باعث انتقال مطالبات و مشکلات خواهد بود و پیشرفت دانشگاه و دانشجو را در پی دارد.

‏دانشجویان باید بتوانند با تفکرات مختلف کار کنند و به نوعی ارتباط کاری و یادگیری نحوه تعامل با همکاران با انجام کارهای دانشجویی در دانشگاه میسر می شود. حتی می توان گفت کار دانشجویی به همراه کسب علم بهترین نوع شروع ایده برای کسب وکار است.

شرایط فعلی کار دانشجویی به این شرح است:

طبق بخشنامه وزارت علوم دانشجویان تنها در شرایطی می توانند در محصل تحصیل بکار گیری شوند که دست کم یک سال و نیم از آغاز تحصیلشان گذشته باشد و از نظر صلاحیت های عمومی و اخلاقی مورد تایید دانشگاه باشد.

در صورتی که دانشجویی در کمیته انضباطی پرونده داشته باشد از کار دانشجویی محروم است مگر اینکه با حسن رفتار گذشته را جبران کرده باشد. مسئولین واحدهای آموزشی نیز می توانند در صورت تشخیص نیاز دانشجویان به درآمد و عدم استطاعت مالی آنها برای تامین هزینه های خود، آنها را به کار بگیرد.

همچنین کار دانشجویی شرایطی تحصیلی و آموزشی نیز دارد و داشتن میانگین حداقل 12 برای دوره های کاردانی و کارشناسی و 14 برای مقاطع بالاتر ضروری است. در صورت احراز شرایط فوق و نیاز دانشگاه و توانایی دانشجو، مسئول امور دانشجویی می تواند نسبت به دعوت دانشجویان برای کار دانشجویی اقدام کند.
 

لازم بذکر است معاونت دانشجویی موظف است، یک ماه پس از پایان هر نیمسال تحصیلی وضعیت آموزشی و نمرات دانشجویان شاغل به کار دانشجویی را بررسی کند تا در صورت افت آموزشی دانشجو، ساعات کاری برای نیمسال بعدی تقلیل یابد و یا از ادامه کار دانشجویی جلوگیری شود.

مدت کار دانشجویی و نحوه پرداخت حق‌الزحمه کار دانشجویی:

حداکثر مدت اشتغال هر دانشجو جهت انجام کار دانشجویی، 60 ساعت در ماه می‌باشد.

   تبصره 1: در صورت عدم رضایت واحد مربوطه یا رفع نیاز، به کار دانشجو خاتمه داده می‌شود.

   تبصره 2: اجرای مفاد این آیین‌نامه هیچ‌گونه تعهد استخدامی برای دانشگاه در قبال دانشجو ایجاد نخواهد کرد.

معاونت دانشجویی پس از دریافت سیاهه ساعات کار دانشجویان از واحدهای مختلف دانشگاه و تأیید آن، مراتب را به اداره کل امور مالی معاونت پشتیبانی دانشگاه اعلام می‌کند تا نسبت به پرداخت حق‌الزحمه آنان اقدام مقتضی به عمل آید.

البته میزان درآمدی که از کار دانشجویی عاید افراد می شود هنوز خیلی کم است و بخش کمی از نیازهای دانشجویان را مرتفع می کند.

چالش های کار دانشجویی:

شاید بزرگترین نقطه ضعف کارهای دانشجویی میزان درآمد آن است. برخی دانشجویان به همین دلیل کار دانشجویی را بی فایده و بی نتیجه می دانند و به تعبیر عامیانه بیگاری می دانند. همین دلیل بسیاری را به سمت فعالیت ها و شغل های بیرون دانشگاه سوق می دهد.

شغل هایی مانند بازاریابی، تدریس در کلاس کنکور،  پرسشگری،  دست‌فروشی،  پایان‌نامه نویسی،  خبرنگاری، نگهبانی، شرکت های هرمی و مواردی دیگر که برخی از آنها نه در شان دانشجو هستند و نه آینده ای برای او دارند.

چالش دیگر کار دانشجویی که نیاز به توجه بسیار دارد لطمه ای است که گاها به تحصیل دانشجویان وارد می آید. غالبا این مشکل در مواردی است که دانشجو نمی تواند زمان خود را مدیریت کند و یا اینکه کار باعث بی اهمیتی تحصیل او می شود.

یک آفت دیگر کارهای دانشجویی بکار گیری دانشجویان در کارهایی است که کمترین بازدهی ندارند. گاها دانشجویان برای کارهایی استفاده می شوند که نه تنها توانایی برای او ایجاد نمی کنند که بیهوده توان فرد از بین می رود.