دلایل عدم تصویب اصلاح بودجه ۹۲ چه بود؟

به گزارش گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»، احمد توکلی شب گذشته مهمان برنامه پایش بود. وی در این برنامه به بررسی وضعیت اقتصادی کشور و راهکارهایی برای دستیابی به شعار حماسه اقتصادی پرداخت.

توکلی با اشاره به این‌که به دو دلیل اصلاح بودجه سال 92 توسط نمایندگان مجلس تصویب نشد، افزود: در کمیسیون بودجه با آقای نوبخت به توافق رسیدیم که از صندوق توسعه برداشتی صورت نگیرد، اما بر خلاف این توافق در لایحه اصلاحیه قانون بودجه به جای این‌که 26 درصد درآمد ارزی به این صندوق واریز شود 20 درصد در نظر گرفته شده بود. ناردان اولین نماینده‌ای بود که با این مسئله مخالفت کرد.

وی ادامه داد: از سوی دیگر مجلس با دو فوریت این لایحه موافق نبود چراکه لایحه بودجه احکام خیلی مهمی دارد و نیازمند مطالعه خیلی است. البته مجلس با یک فوریت این لایحه موافق بود، ولی در اخرین لحظه آقای نوبخت صحبتی کرد که نمایندگان در زمان راهی‌گیر تصور کردند که به طرح دو فوریتی رای نداده‌اند، در صورتیکه آنها به طرح یک فوریتی رای نداده بودند. البته این مسئله را حل می‌کنیم و اصلاح لایحه بودجه سال 92 به‌صورت یک فوریتی بررسی خواهد شد.

بیماری هلندی اولین موضوعی بود که عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در برنامه پایش به آن پرداخت و در این‌باره گفت:  سال 84 که بودجه سال بعد (85) در حال تهیه بود اصرار زیادی کردم که اعتبار طرح‌های عمرانی به یکباره زیاد نشود، فقط با پول که مسئله حل نمی‌شود بلکه عوامل دیگری باید در کنار پول باشد تا اتفاق مناسبی بیفتد.

توکلی با اشاره به این‌که از مرداد 85 قیمت مسکن و زمین به شدت افزایش یافت، افزود: اتکاء به درآمدهای نفتی در سال‌های اخیر زیاد شده است، در دوره جنگ به ازای هر ایرانی سالانه 608 دلار ارز نفتی با قیمت ثابت(بدون احتساب تورم) مصرف کردیم، این در حالی است که در دوره سازندگی 384 دلار، در دولت اصلاحات 364 و در هشت سال دولت احمدی‌نژاد 890 دلار ارز نفتی مصرف کردیم.

وی با بیان این‌که متاسفانه اتکاء به درآمدهای نفتی در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته است، تصریح کرد: «با این وضعیت حماسه که چه عرض کنم، زندگی عادی مختل می‌شود.»

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ادامه داد: قرار بود نصف منابع ارزی حساب ذخیره ارزی به سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی اختصاص یابد و 50 درصد بقیه نیز در صورت نیاز در اختیار دولت قرار گیرد. این در حالی بود که عملا از 176 میلیارد دلار، 161 میلیارد به جیب دولت رفت و فقط 16 میلیارد دلار یعنی کمتر از 10 درصد ارز نفتی بع بخش خصوصی اختصاص یافت.

به گفته وی، دولت 19.4 میلیارد دلار تعهد دارد که منابعی برای آن ندارد.

توکلی با تاکید بر این‌که این مسائل به بیماری هلندی در ایران دامن زد به دلایل بروز تورم در کشور اشاره کرد و افزود: شرایط تورمی بودجه نفتی، سیاست‌های انبساطی پولی و مالی اخیر، طرح‌های زودبازده حساب نشده و مسکن مهر از جمله مواردی بوده که باعث بروز تورم در کشور شده است.

وی ادامه داد: متاسفانه طرح‌های زودبازده حساب نشده بیکاران کشور را تبدیل به بیکاران بدهکار در جامعه کرد، مسکن مهر هم کار بسیار خوبی بود که توسط دولت قبلی انجام شد، اما این طرح خیلی بد اجرایی شد. دولت به بانک مرکزی فشار آورد تا 35 هزار میلیارد تومان اعتبار این طرح از طریق بانک مسکن تامین شود، این منابع مالی نیز فقط از طریق چاپ پول پر قدرت تامین شد.

وی یادآور شد: قرار بود در بازه زمانی سال 81 تا سال گذشته 5500 طرح عمرانی در کشور تمام شود، اما با این‌که در این 10 سال 70 درصد اعتبارات عمرانی تخصیص یافت فقط 1400 طرح یعنی 25 درصد به اتمام رسید.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان این‌که پرداخت نقدی یارانه‌ها نیز در افزایش تورم تاثیرگذار بوده است، گفت: بر اساس گزارش بانک جهانی در ژانویه 2013 از 20 کشور مورد مطالعه، فقط ایران سرانه پرداخت کرده است. همواره گفته‌ایم که چرا نباید یارانه‌ها به افراد فقیر پرداخت شود اما دولت می‌گفت که انجام این کار شدنی نیست. توجه داشته باشید که 1400 سال است که خمس و زکات می‌دهیم چگونه نمی‌توانیم یارانه را بین فقرا تقسیم کنیم.

توکلی با اشاره به این‌که در آمریکا سالانه بین حدود 47 میلیون نفر کوپن غذا توزیع می‌شود، افزود: در هدفمندی یارانه‌ها پول توزیع شد یعنی بر خلاف اسم این قانون عمل کردیم.

وی با اشاره به این‌که سیاست‌های اشتباه، سوء‌مدیریت، تحریم‌ها و بازار ارز باعث بروز رکود تورمی در کشور شده است، تصریح کرد: به‌عنوان مثال نرخ ارز در بازار از 30 آبان 90 تا 6 مهر مهر 91 با نوسانات شدیدی بالا رفت و در طول این مدت نوسانات بیشتر به اقتصاد ضربه زد تا بالا رفتن نرخ ارز. به‌طور کلی در  15 ماه یعنی از آذر 90 تا بهمن 91 پول ملی دو سوم ارزش خود را از دست و این مسئله رانت شدید 27 هزار میلیارد تومانی را در بازار ارز به وجود آورد.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس یادآور شد: در پایان سال گذشته 287 هزار میلیارد تومان به بانک‌های دولتی و غیر دولتی، موسسات مالی و پیمانکاران بدهکار بود، این رقم تقریبا 2.5 برابر بودجه عمومی سال 91 بود.

توکلی با اشاره به این‌که حداقل 2 سال زمان نیاز داریم تا یارانه‌های اقتصادی به جای خودش برگردد، خاطرنشان کرد: سال 84 دولت اصرار زیادی بر صرف دلاری نفتی در موضوعات بی‌حاصل داشت و به آنها هشدار دادیم که «تورم حاصل از بیماری هلندی شمار پشیمان می‌کند» متاسفانه به دلیل اقدامات دولت تورم از خرداد سال 85 روند صعودی به خود گرفت.

وی در پایان به راهکارهایی برای تحقق شعار حماسه اقتصادی اشاره کرد و افزود: اعمال سیاست تثبیت اقتصادی به‌خصوص در بازار ارز، ممنوعیت معامله ارز خارج از بازار رسمی، کمک به بهداشت و تغذیه تا بازگشت ثبات به اقتصاد، تنظیم بودجه به صورت انقباضی و مبارزه با فساد از جمله راهکارهایی که می‌توان کشور به سمت تحقق شعار حماسه اقتصادی سوق دهد.