یک اقتصاددان در پاسخ به «خبرگزاری دانشجو»:
گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ رکود بازار مسکن معضلی است که ماه‌ها اقتصاد کشور را دچار مشکل کرده و زندگی روزمره مردم را نیز درگیر خود نموده است.
آخرین راه حلی که اخیراً مطرح شد افزایش وام خرید مسکن بود تا بازار با افزایش قدرت خرید مردم رونق بگیرد و اندکی از رکود آن کاسته شود.
برخی این اقدام را مثبت ارزیابی می کنند و امکان افزایش قیمت مجدد را در این بازار منتفی می دانند، اما برخی افزایش تقاضا را عامل افزایش مجدد قیمت در این بخش معرفی می کنند.
در این خصوص با ابراهیم رزاقی، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشکده اقتصادی دانشگاه تهران به گفت‌و‌گو نشستیم:
«خبرگزاری دانشجو» - نظر شما در خصوص افزایش وام خرید مسکن چیست؟
رزاقی : ما چندین سال است که این سیاست را در کشور دنبال کرده و دائماً کف وام خرید مسکن را بالا برده ایم، اما باید بررسی کنیم که به کجا رسیده ایم، البته با افزایش وام خرید مسکن یک عده ای صاحب خانه می شوند، اما آیا واقعاً مشکل بازار مسکن کمبود نقدینگی است که ما با افزایش وام خرید آن را تامین کنیم؟
«خبرگزاری دانشجو» - مشکل اصلی بازار مسکن در کشور ما چیست؟
رزاقی: مشکل اصلی بازار مسکن دلالی و احتکار است که از نظام اقتصادی سرمایه داری ریشه می گیرد. در نظام سرمایه داری چنین چیزی طبیعی است و سرمایه داران به جایی می روند که بیشترین سود را داشته باشد و کاری به مسائل دیگر ندارند.
امروزه در برخی کشورهای غربی برای مقابله با این پدیده اجازه نمی دهند افراد از مسکن برای کسب درآمد استفاده کنند و برای خانه های دوم به بالا و یا متراژهای بالا مالیات های سنگین وضع می کنند، اما در کشور ما برعکس است.
یعنی هر کس مسکن می خرد در واقع به نوعی به سرمایه گذاری هم فکر می کند و ورشکستگی در آن نیست. هر چه می گذرد تعداد کسانی که خانه ندارند بیشتر می شود و تعداد افرادی که به دلیل مشکل مسکن ازدواج نمی کنند، افزایش می یابد.
مطابق آمارها در کشور دو میلیون خانه خالی وجود دارد که نیمی از آن در تهران است و این با شعارهای اسلامی و جامعه اسلامی همخوانی ندارد.
سیاست افزایش وام خرید مسکن در اصل به سود پولدارها است. دلالان با احتکار خانه ها صبر می کنند تا قیمت ها افزایش یابد و سود بالاتری ببرند. با افزایش قیمت ها مردم نمی توانند بخرند و میزان تقاضا پایین می آید، اما کاری که دولت می کند با افزایش وام مسکن قدرت خرید مردم را بالا می برد و مانع از ارزانی قیمت خانه می شود که سود آن به جیب دلال می رود.
این نگاه که دولت نباید هیچ دخالتی در بازار مسکن داشته باشد، واقعی نیست و دولت باید بسته به شرایط در این بازار ورود کند.
«خبرگزاری دانشجو» - چرا دلالی در بازار مسکن با وجود طرح مالیات بر خانه های خالی همچنان ادامه دارد؟
رزاقی: طرح مالیات گیری از خانه های خالی می تواند موثر باشد و راهکار خوبی است، اما اجرا نمی شود به این بهانه که این خانه ها قابل شناسایی نیستند.
چطور خانه های خالی قابل شناسایی نیستند. شهرداری ها دقیقاً می دانند که چه کسی خانه را فروخته و چه کسی خریده است. گذشته از آن می شود مانند کشورهای دیگر اطلاعات مالیاتی را خرید تا میزان مشارکت مردم در این زمینه نیز افزایش یابد.
در کنار این اقدامات باید معیاری هم برای مبلغ مسکن گذاشت تا اگر کسی خانه ای گران تر از آن داشت و سرمایه کلانی را در مسکن نگه داشته و راکد کرده، مالیات سنگینی در ازای آن پرداخت کند.
«خبرگزاری دانشجو» - برخی کارشناسان مشکل اصلی بازار مسکن را عدم توازن عرضه و تقاضا می دانند و ساخت مسکن را تنها را حل تورم موجود معرفی می کنند. ارزیابی شما چیست؟
رزاقی: سوال اینجا است که چقدر باید مسکن بسازیم تا مشکل حل، و بازار اشباع شود و محتکران نتوانند خانه ها را نگه دارند و سود ببرند.
طبق آمارها ما به اندازه تعداد خانوار در کشور مسکن داریم و کمبودی در این حوزه وجود ندارد و علت این عدم توازن عدم عرضه مسکن، محتکران هستند.
وقتی می شود راه های سریعتر و آسان تری را اعمال کرد، چرا به سراغ تولید حجم عظیمی از مسکن برویم تا بازار را اشباع و تقاضا را ارضا کنیم؛ این راه هزینه سنگینی دارد، مگر کشور همین یک بخش است که چنین سرمایه ای را وارد بازار مسکن کرده و آن را به گچ و آجر تبدیل کنیم.
«خبرگزاری دانشجو» - بازار مسکن کی آرام می گیرد و قیمت‌ها منطقی می شود؟
رزاقی: تا زمانی که مسکن سودده باشد و سرمایه محسوب شود، مشکل ادامه دارد؛ علت تقاضای بالای مسکن سود بالای آن است و طرح دقیق مالیاتی و مقابله با احتکار تنها راه حل این معضل است.
با این روش ها کسانی که خانه ها را احتکار کرده اند نیز برای عرضه می آیند و قیمت ها خواهد شکست.
طرح مهر هم اسیر همین آفت شد؛ یعنی به دلیل سوددهی و سرمایه ای شدن، آنهایی که نیاز به مسکن نداشتند نیز برای خرید داوطلب شدند تا مسکن مهر را با شرایط ویژه دریافت کنند و از امکانات آن بهره مند شوند.
این فکر که عرضه را افزایش دهیم تا تقاضا ارضا شود، صحیح نیست و عوامل دیگری نیز در بازار دخیل هستند.
«خبرگزاری دانشجو» - نکته پایانی شما برای بازار مسکن و مسئولان این بخش چیست؟
رزاقی: در قدم اول باید اطلاعات کاملی از وضعیت مسکن و مالکیت افراد بدست بیاوریم تا بتوانیم نگاهی جامع به این بخش داشته باشیم.
باید توجه کنیم که نگاه صرفاً عرضه و تقاضایی به اقتصاد درست نیست و عوامل دیگری نیز تاثیرگذارند. مسائلی مانند احتکار که بازار را بر هم می زنند و در محاسبات عرضه و تقاضا نیز نمی آیند.
نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد کنترل تورم است تا تولیدکننده بتواند به فعالیتش ادامه دهد و برای حفظ ارزش داراییش به بازاهایی مانند مسکن روی نیاورد؛ باید برای سود تولید فکری کرد تا با رونق تولید، سرمایه ها از دلالی خارج شوند. ما کشوری هستیم که بسرعت می توانیم صنعتی شویم.
نکته آخر اینکه مسئولان خیلی هم شیفته تئوری های سرمایه داری نباشند و تصور نکنند که انباشت سرمایه به تولید بیشتر می انجامد. سرمایه جایی می رود که سود بیشتری باشد و گاهی این سود را در دلالی و احتکار پیدا می کند.
ارسال نظرات