خودداری پتروشیمی‌ها از شفاف سازی / پیش بینی استراحت بورس در پائیز

گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ در بخش اول گفت و گو با کارشناسان بورس اشاره شد با آغاز رکود در برخی بازارهای کشور در ماه های گذشته، بورس تهران رونق قابل توجهی یافت و تنها در سال جاری بازدهی 90 درصدی داشت که کم نظیر است، به طوری که بازار بورس کماکان بی رقیب پیش می رود. دلایل متعددی برای این رشد سریع عنوان می شود؛ از خصوصی سازی و ورود نقدینگی و رکود بازارهای رقیب تا حباب.

در ادامه این میزگرد با حضور معصومه ترکمان احمدی و محمد خیری، کارشناسان بازار سرمایه عوامل تاثیرگذار بر بازار و  دلایل رشد پتروشیمی ها و وضعیت صنایع را بررسی کرده ایم که مشروح آن در ادامه می آید:

«خبرگزاری دانشجو»- با توجه به اقبال مردم به شرکت های پتروشیمی و پالایشی، دلایل جذابیت این صنایع در یک ماهه اخیر بازار چیست؟

خیری: صنایعی که الان در بازار سرمایه جذاب هستند شرکت های نفت و گازی هستند یعنی صنایع پتروشیمی و پالایشی که دلیل این جذابیت هم ابهامی است که در آنها وجود دارد وگرنه هیچ عاملی برای این جذابیت وجود ندارد.

به عنوان مثال هلدینگ خلیج فارس در حال رشد بود با یک گزارش منفی یکباره تعدیل منفی داد. پس از آن یک گزارش شفاف سازی از شرکت های زیرمجموعه تولیدیش ارائه کرد که میزان تولید آنها در گزارش کاهش یافته بود که بنظر گزارش درستی نبود.

نشانه دیگر ابهام این صنایع که باعث رشدشان شده بحث معاملات بلوکی است که در مجامع این شرکت ها قرار است اتفاق بیفتد مثلا تاپیکو قرار است یکی از بلوک هایش را بفروشد. در این شرایط عده ای قیمت را بالا می برند تا بلوک بهتر فروش برود وگرنه در یک ماه گذشته از نظر بنیادی اتفاقی برای صنعت پتروشیمی نیفتاده که اینقدر رشد کنند. برعکس آن شایعاتی در مورد قیمت خوراک مایع آنها وجود دارد که بهای تمام شده  آنها را افزایش خواهد داد.

الان پتروشیمی خراسان و کرمانشاه خوراک گازی را هر متر مکعب 75 تومان می خرند و اگر قرار باشد 13 سنت شود با دلار 2500 تومانی به 300 توان افزایش می یابد که 4 برابر می شود.

بنظر من دولت حق دارد که نرخ خوراک گازی را چند برابر کند. صورت های مالی شرکت هایی با خوراک مایع مانند مارون و اراک را بررسی می کنیم فاصله بهای تمام شده با فروش نزدیک به 70درصد مبلغ فروش است به خاطر اینکه قیمت خوراک مایع مناسب است اما شرکت های با خوراک گازی مثل پتروشیمی پردیس، بهای تمام شده یک بیستم مبلغ فروش است و این شرکت ها سود بالایی دارند چون گاز را با 75 تومان می خرند و با دلار 3000 تومانی صادر می کنند.

در واقع شرکت های پتروشیمی گازی سودهای بادآورده ای بدست می آورند. پتروشیمی پردیس سرمایه 100 میلیاردی دارد و 1800 میلیارد تومان فروش داشته که تنها 200 میلیارد تومان آن هزینه بوده و 1600 میلیارد تومان سود عملیاتی داشته است. این خیلی معقول نبود و دلیلش ارزانی خوراک گازی بود.

«خبرگزاری دانشجو»- آیا دلایل فوق برای اقبال به این صنایع در بورس اوراق بهادار کفایت نمی کند؟

خیری: اقبال زیاد شده بود و رشد زیادی هم داشتند. مثلا نفت و گاز پارسیان هلدینگی است که صاحب اکثر پتروشیمی های خوراک گازی است متعلق به سرمایه گذاری غدیر است. سرمایه گذاری غدیر که سال 84 وارد صنعت اوره و آمونیاک شد که برای تولید آن از خوراک گازی استفاده می شود و این سرمایه گذاری تمام شرکت های تولید اوره و آمونیاک مثل پردیس و کرمانشاه را خرید و باعث شد بخاطر نرخ پایین خوراک گازی سود هنگفتی ببرد.

اگر شما نفت و گاز پارسیان را از عرضع اولیه می خریدید هر سهم 150 تومان بود و الان بعد از 3 سال 1100 تومان شده که افزایش بیش از 7 برابری داشته است.

احمدی: در تایید این مطالب فوق، شرکت ها باید در سایت کدال تاریخ و زمان دقیق مجمع را مشخص کنند اما وقتی ما برای تهیه گزارشی از مجمع هلدینگ فارس رفتیم مشخص شد که آدرس کلا اشتباه بوده و وقتی مکان برگزاری مجمع را پیدا کردیم اصلا مجمع تشکیل نشد  و هیچ کس برای پاسخگویی به سوالات سهامدارن نبود که اینها نشان از ابهام در این شرکت ها است و از شفاف سازی دوری می کنند. پس از این ماجرا بود که تعدیل منفی داد و در قیمت پایین تر باز شد.

مدیران این هلدینگ بزرگ حاشیه سودشان را سعی می کنند در حد یک شرکت خودرو سازی کاهش دهند که با واقعیات کاملا مغایرت دارد و این یعنی یا ناآشنا هستند و اشتباه می کنند و یا سعی می کنند گزاش غیر واقعی ارائه دهند.

خیری: تغییرات هیات مدیره بحث دیگری است که برای شرکت های موجود در بازار بسیار اهمیت دارد و بر ابهام برخی شرکت ها در بورس اضافه کرده است. برخی مدیران از عوامل مهم سودهی سهم ها به حساب می آیند که با تغییر آنها سهم ها دچار شک می شوند.

بحث مهم دیگر افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها است که قبلا فقط برای شرکت های بیمه ای و بانکی مطرح بود که به آنها مجوز داده می شد تا از محل بروز کردن دارایی ها و تجدیدی ارزیابی افزایش سرمایه دهند و به نوعی دارایی های ثابتشان را به عنوان سرمایه تعیین کنند و به عنوان پشتوانه ای برای سرمایه شان استفاده کنند.

اما اخیرا بورس برای شرکت های تولیدی هم مجوز افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی ها را می دهد و خیلی از شرکت ها مانند تجهیزاتی ها از این روش استفاده می کنند. زمزمه  آن در بانکی ها و خودرویی ها نیز وجود دارد و برخی از نمادها به این خاطر رشد خوبی داشتند.

«خبرگزاری دانشجو»- چرا سازمان بورس پیش از این اجازه افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها را به شرکت ها نمی داد تا شرکت هایی مانند خودروسازان که با کمبود نقدینگی مواجه هستند از این طریق کسب اعتبار کنند و مشکلاتشان را رفع کنند؟

خیری: این از نواقص بازار سرمایه بود و اینکه الان مجوز افزایش سرمایه صادر می شود جزء پیشرفت های بازار ما است. البته شرکت ها هم بی رغبیت بودند چون وقتی شرکتی ملکی را به عنوان سرمایه اعلام می کرد موظف بود 40 درصد از میزان رشد ارزش آن دارایی را مالیات می داد که در واقع باید از محل نقدینگی شرکت پرداخت می شد اما در حال حاضر تا پایان برنامه پنجم توسعه معافیت مالیاتی برای رشد ارزش دارایی ها لحاظ شده که باعث تمایل شرکت ها به این روش شده است.

این روش هنوز خیلی شفاف نیست و اگر قرار باشد همه شرکت ها از این روش برای افزایش سرمایه استفاده کنند عامل رشد می شود و شرکت ها ارزششان را واقعی تر می کنند.

احمدی: در شرایط تورمی افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی ها ضروری است و چون ما اقتصاد تورمی داریم به این روش نیاز است.

«خبرگزاری دانشجو»- در شرایط کنونی اقتصادی و سیاسی کشور، فاکتورهای تاثیرگذار روی بازار به طور کلی چه مواردی هستند؟

احمدی: یکی از عوامل که در این مدت بر بورس تاثیر گذار بوده بحث سیاست خارجی کشور و مذاکرات با 5+1 و لغو تحریم ها است. معمولا در نزدیکی زمان مذاکرات بازار کم حجم می شود و میزان معاملات کاهش می یابد. اگر در مجموع نتیجه مذاکرات در آینده مثبت و موفقیت آمیز باشد بازار به رشد خوبی دست پیدا خواهد کرد و در صورت شکست مذاکرات شاهد اصلاح شاخص خواهیم بود.

مسئله تاثیرگذار دیگر نرخ ارز است که با تغییرات آن وضعیت سود زیان بسیاری از شرکت ها دستخوش تغییر می شود. در مورد اخباری مبنی بر افزایش نرخ دلار مبادله ای و نزدیک شده آن به نرخ آزاد شنیده می شود که عده ای از رقم 2700 تومان و برخی 2900 تومان خبر دادند که این اتفاق روی پالایشی ها و پتروشیمی ها می تواند تاثیر بگذارد.

موضوع دیگر نرخ سود بانکی است که اگر افزایش پیدا کند حتما بر بازار سرمایه تاثیر می گذارد چون سرمایه گذاری در بانک کم ریسک تر  و مطمئن تر از بورس است و در صورت افزایش نرخ سود برخی ترجیح می دند سرمایه هایشان را به آن سمت ببرند.

وزیر اقتصاد هم اعلام کرده که نرخ سود بانکی نسبت به تورم خیلی پائین است و باید افزایش یابد و هماهنگ شود.

شفاف سازی های سلیقه ای و یک سری ابهاماتی که وجود دارد نیز در بازار موثر هستند.

خیری: بازار سرمایه ما از نظر تحلیلی و تکنیکالی به یک استراحت نیاز داشت و ضرورتا این اصلاح قیمتی نیست و مقداری اصلاح زمانی خواهد داشت. این یعنی برای مدتی قیمت سهام نوسان می کند تا سهام داران قدیمی که شود کرده اند خارج شوند و سهام داران جدید وارد شوند که سهم را با قیمت فعلی خریده اند.

به نظر من سه ماه سوم امسال برای شاخص بورس ما اصلاحی خواهد بود و تحلیل های تکنیکال هم 74 هزار واحد را مقاومت بازار نشان می دادند و برای مدتی شاخص اصلاح می شود اما پس از آن یک هدف بالای 90 هزار واحد را دنبال می کند. البته اینها در صورتی است که ریسک سیستماتیک جدیدی ایجاد نشود.