نقطه سر خط

گروه سیاسی «خبرگزاری دانشجو» - امیرجسین یوسفی؛ دور جدید مذاکرات که از 16 تا 18 آبان در ژنو برگزار گردید به نوبه خود در بین مذاکرات ده ساله اخیر هم از لحاظ مدت زمان و دیدارهای متعدد و متکثری که در آنها رخ داد و هم از نظر سطح مذاکرات، که به شکل سریع ارتقاء یافت.  فضای حاکم بر مذاکرات را برای مذاکره کنندگان و برای افکار عمومی تغییر داد کم نظیر بود.

 

متاسفانه با وجود اینکه تیم مذاکره کننده ایرانی با یک انسجام و برنامه مدون و با حسن نیت و با جدیت وارد مذاکرات ژنو شده بود اما طرف مقابل1+5 دارای اختلافات عدیده در نوع مواجهه با برنامه هسته ای ایران بود که باعث شد نتوانند از این فضای بوجود از مذاکره بهره برداری نمایند لذا  علی رغم تلاش ایران و برخی از طرفین مذاکره مبنی بر رسیدن به یک توافق، در این دور از مذاکرات شاهد عدم تفاهم مذاکره کنندگان و پیگیری موضوعات در دور بعدی مذاکرات در سطح معاونین بودیم .در تحلیل آنچه از 16 تا 18 آبان در ژنو گذشت، و در نهایت به عدم توافق طرفین انجامید باید به نکات زیر اشاره کنیم :

 

- طرف غربی در این دور از مذاکرات با نگاه واقع بینانه وارد نشده بود و به خطا اینگونه تلقی می کرد که عامل اصلی شکل گیری این مذاکرات و جدیت طرف ایرانی در آن بخاطر تاثیر تحریم ها بوده است لذا تمام تلاش خود را صرف گرفتن حداکثر امتیاز از طرف ایرانی نموده و از مذاکرات بدنبال بازی برد و باخت، به نفع خود بود . و تلاش می کرد از فرصت بوجود آمده از تحریم ها، ضمن تامین منافع حداکثری و تحقق نگاه رئالیستی و قدرت طلبی خود، مقاومت طرف مقابل را شکسته و خطوط قرمز آن را پایمال نماید.  حال اینکه تیم مذاکره کننده ایرانی بخاطر تحریم ها وارد میدان مذاکره نشده بود، ( بله تحریم ها ی ظالمانه یکی از مواردی بود که دیپلمات های انقلاب اسلامی بدنبال حذف و کم کردن آن بودند ولی همه چیز مذاکره نبود. ) در واقع طرف ایرانی با رعایت خطوط قرمز نظام و در جهت تحقق و حفظ منافع ملی، عزت ملی، حقوق هسته ای کشور و در چارچوب ایفای نقش بین المللی خود برای اثبات حقانیت خود برای افکار جهانی وارد میدان مذاکره شده بود. و این طرز تلقی از علت روی آوری ایران به مذاکره، اشتباه بسیار استراتژیک در برآورد طرف غربی از شکل گیری مذاکره بوده است که می توان گفت بخش عظیمی از سخت شدن مذاکره و پیشروی بسیار کند آن، به همین طرز فکر غلط طرف غربی بر می گردد. و شاهد این نگاه و طرز فکر، مطرح شدن مکرر این جمله از زبان مسئولان آمریکایی و دیگر شرکاء اروپایی اش است که : دلیل اصلی روی آوری ایران به مذاکره تاثیر تحریمها بوده است.

 

- جمهوری اسلامی ایران مذاکرات هسته ای را چارجوبی برای رسیدن به یک نکته مشترک (چارچوبی که در عمل مورد رضایت طرف غربی نیست) با بازی برد، برد برای طرفین تعریف کرده و همواره بر آن تاکید کرده است . به این شکل که اگر مذاکره را تعریف کنیم و آن را بعنوان نوعی معامله در نظر بگیریم خیلی روشن خواهد بود که در این معامله بایستی بده و بستانی اتفاق بیفتد . طرف غربی حقوق هسته ای ایران را بایستی به رسمیت بشناسد  و طرف ایرانی نقش تاثیر گذار خود را در منطقه برای باز کردن گره های حساس بکار گیرد که بدون ورود ایران این مسائل حل نخواهد شد یا زمان زیادی خواهد برد. متاسفانه طرف غربی در مذاکرات ژنو یک طرفه عمل نموده و در تخیلات باطل خود در دوران قاجاریه با آن امتیازات باد آورده به سر می برد . لذا تنها بدنبال گرفتن و نپرداختن مابه ازاء معامله است و این طبیعی است که مورد قبول طرف ایرانی نخواهد بود که مقتدرانه با یک پشتوانه عظیم، پای در این عرصه دیپلماتیک  جهت ایفای نقش خود بدور از تاثیر پذیری از هرگونه تهدید و تحریم شده است.

 

- طرف های غربی در مذاکرات هسته باید خود بصورت مستقل تصمیم گیر باشند که متاسفانه در مذاکرات ژنو این استقلال عمل و تصمیم گیری لحاظ نشد و تاثیرگذاری صهیونیست ها بر مذاکرات کاملا روشن و واضح بود و ما شاهد آن بودیم که جان کری قبل از آمدن به ژنو با نتانیاهو دیدار می کند و یا وزیر خارجه فرانسه قبل از مذاکرات عنوان می کند که : نگرانی اسرائیل و دیگر کشورهای منطقه درباره برنامه هسته‌ای ایران را باید در این مذاکرات جدی گرفت.

 

- درپایان بایستی گفت که راه برون رفت از بن بسته مذاکرات هسته ای تامین حقوق طرف ایرانی و مساعد کردن فضا در عرصه بین المللی برای ایفای نقش موثر ایران در باز کردن گره های منطقه ای و جهانی است که امیدواریم طرف غربی در دور بعدی مد نظر قرار دهد