گزوه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو» - حمیدرضا غلامزاده؛ بحث سوبسید و یارانه از مباحث مهم عدالت اقتصادی در هر کشوری است و در جمهوری اسلامی ایران نیز از همان ابتدا این مسئله مورد بحث بوده است و به طرق گوناگون تلاش شده تا این یارانه‌ها لحاظ شوند. تا چند سال پیش اما شیوه عرضه یارانه‌ها عادلانه نبود و به طور کلی بر روی خدمات و محصولات ارائه می‌شد. به عنوان مثال بارز این شکل، می‌توان سوخت و انرژی را مثال زد. برق و گاز و بنزین با قیمت یکسان یارانه‌ای برای همه ارائه می‌شد و طبیعتاً ثروتمندانی که بیشتر مصرف می‌کردند، بیشتر از یارانه‌ها نیز بهره‌مند می‌شدند. به همین جهت بود که مسئولان به دنبال بهینه‌سازی اختصاص یارانه‌ها بودند؛ تا اینکه از سال 89 با تصویب قانون هدفمندسازی یارانه‌ها و اجرای آن از آذر ماه همان سال این خدمات وارد مرحله جدیدی شد.
با اجرای این قانون، یارانه‌ها به ندریج از کالاهای اساسی حذف شده و به صورت نقدی در اختیار افراد نیازمند قرار می‌گیرد. اگر چه مرحله اول این قانون به هر ترتیب اجرایی شد، اما فراز و نشیب‌های زیادی به همراه داشت و به نحوی پیش رفت که اجرای فاز دوم طبق پیش‌بینی صورت نگرفت. اکنون با آغاز سال جدید، دولت جدید می‌بایست فاز دوم را به اجرا بگذارد. با توجه به بار مالی یارانه‌های نقدی و شرایط اقتصادی کشور، دولت یازدهم همت خود را صرف این نموده است تا افرادی را که نیاز جدی به دریافت یارانه ندارند تشویق نماید تا انصراف خود را اعلام کنند. البته پیش از این نیز، مدتی بعد از آغاز طرح هدفمندی یارانه‌ها، چنین فراخوانی از سوی دولت به این نحو صادر شد که فرض را بر انصراف گذاشتند و درخواست کردند کسانی که مایل به دریافت یارانه هستند «عدم انصراف» خود را اعلام نمایند.
اکنون نیز با نزدیک شدن زمان ثبت نام مجدد برای دریافت یارانه، این تشویق و دعوت به انصراف در سخنان مقامات دولتی و اقدامات رسانه‌ای مانند زیرنویس‌ها و پیام‌های متعدد به شکلی فراگیر به چشم می‌خورد که خود موجب واکنش‌های فراوان رسانه‌ای شده است. متأسفانه برخی از این واکنش‌ها با مبانی اسلامی فاصله داشته و بر اساس مواضع فکری و حب و بغض‌های سیاسی صورت گرفته است.
نمونه‌هایی از این موضع‌گیری‌ها به طنز و جدی این‌ها هستند:
- «به خدا قسم اگر «سبد کالا» را در دست راستم و «سهام عدالت» را در دست چپم بگذارید هرگز از دریافت "یارانه "انصراف نخواهم داد!!!!»
- «شب 20 فروردین احتمالاً صداسیما زیرنویس بزنه: یعنی می‌خواهید آنقدر رذل باشید که یارانه بگیرید؟ »
- «تا العان حتی از پدرم نپرسیدم که یارانه می‌گیریم یا نه! نه جرئتش رو دارم نه روم میشه!
ولی از سر این که خیلی این دولت داره تبلیغ می کنه که یارانه نگیرین میخوام برم ازش بپرسم و بگم که اگه حتی یارانه هم نمی‌گیرم باید بریم ثبت نام و یارانه هم بگیریم!»
- «هر کی اُپن ماینده... از گرفتن یارانه انصراف نمیده»
- «هم‌وطنان عزیز! بیایید با انصراف از دریافت یارانه رئیس جمهور را در پرداخت هزینه ارسال پیامک تبریک عید یاری دهیم! هم اکنون نیازمند یاری بنفشتان هستیم.»
اما نسبت سبک زندگی اسلامی با مسئله یارانه‌ها چیست!؟
در سبک زندگی اسلامی، فرد نسبت به جامعه خود، خاصه جامعه اسلامی، مسئول است و این مسئولیت می‌بایست در تمام شئون زندگی اجتماعی فرد متبلور شود. بنابراین در خصوص یارانه‌ها نیز این مسئولیت وجود دارد و هر کس باید بر اساس این نگرش مسئولانه تصمیم بگیرد که آیا باید ثبت نام کند یا انصراف دهد. برای کمک به این تصمیم‌گیری، مسئله یارانه‌ها را کمی بیشتر توضیح می‌دهیم.
با توجه به شرایط اقتصادی و هزینه‌های بالای کالاهای اساسی، مانند سوخت و انرژی، که هزینه تولید بالایی دارند و برخی از آن‌ها تجدید ناپذیر و محدود هستند، دولت‌ها برای کمک به مردم کشور خود، یارانه‌هایی لحاظ می‌کنند تا هزینه این اقلام برای مردم کاهش یابد. در واقع مابقی هزینه مربوطه توسط دولت پرداخت می‌شود. اما دولت نیز به هر ترتیب از محدودیت مالی نسبی برخوردار است و هر چه بیشتر صرف پرداخت یارانه‌ها شود، از بخش‌های تولیدی، عمرانی و درمانی دیگر که وظیفه اصلی و زاینده دولت است کسر خواهد شد. بخش‌های زاینده بخش‌هایی هستند که در صورت هزینه کردن منابع مالی در آن‌ها، مثل بخش‌های تولیدی و عمرانی در آینده امکان تولید ثروت و یا مثل برنامه‌های بهداشتی و درمانی جلوگیری از هزینه‌های بیشتر را به دنبال خواهند داشت.
در نتیجه هر چقدر یارانه‌ها دقیق‌تر و هدفمندتر به افراد شایسته تعلق گیرد، صرفه‌جویی بیشتری در هزینه‌های دولتی صورت خواهد گرفت و زمینه بیشتری برای تحقق اقتصاد مقاومتی فراهم خواهد آمد. چرا که یکی از مهم‌ترین گام‌ها در مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی حذف هزینه‌های زائد و غیرضروری است.
دولت فعلی این‌گونه اعلام نموده است که از طریق این صرفه‌جویی، درآمد ناشی از هدفمندسازی صرف طرح‌های عمرانی و کاهش هزینه‌های درمانی خواهد شد. این مدعا از سوی برخی رسانه‌ها مورد نقد قرار گرفته و با هزینه‌های دیگر دولت مقایسه شده است که برخی از آن‌ها ضروری به نظر نمی‌رسند. اما آیا این مقایسه تغییری در مسئولیت فرد نسبت به جامعه ایجاد می‌کند!؟ در نگاه اسلامی، اصل بر صحت است. به این معنا که باید اصل را بر این بگذاریم که دولت همان‌طور که وعده می‌دهد، این درآمدها را صرف کاهش هزینه‌های درمانی و امور عمرانی خواهد نمود. اگر چه هر دولتی ممکن است اسراف‌ها و سوءمدیریت‌هایی در هزینه‌کرد خود داشته باشد، اما این موارد می‌بایست از طریق افراد مسئول مانند قوای قضاییه و مقننه پیگیری شود و رسانه‌ها نیز می‌توانند در این خصوص با نقد سازنده خود زمینه بهبود شرایط را فراهم آورند. اما این مسایل بار مسئولیت فرد را کم نخواهد کرد. کما که این قضاوت‌ها از سوی عموم مردم، بیشتر به افترا و شایعه‌پراکنی نزدیک است که گناه بیشتری به همراه خواهد داشت.
در مجموع باید این‌گونه گفت که سازندگی و آبادانی کشور اگر چه رسالت مسئولان و قوای نظام است، اما آحاد مردم نیز نسبت به حکومت اسلامی خود وظایفی دارند و باید با نهایت توان خود به سازندگی کشور کمک کنند. این کمک ضرورتاً به معنای انصراف از دریافت یارانه نیست؛ اما تصمیم در خصوص دریافت یا عدم دریافت یارانه می‌بایست مسئولانه گرفته شود. این مسئولیت‌پذیری بازتابی از سبک زندگی اسلامی است. به عبارت دیگر، باید به دور از فضاسازی‌ها و القائات جامعه و رسانه‌ها، با خودتان به این نتیجه‌گیری برسید که آیا به مبلغ یارانه نیاز دارید یا خیر؟ پاسخ به این سؤال بر اساس مبلغ درآمد فرد به دست نمی‌آید. چرا که شهر محل سکونت، سبک زندگی فرد و بسیاری عوامل دیگر در شیوه هزینه کرد و دخل و خرج افراد موثر هستند. بنابراین، این خود افراد هستند که باید به این بیندیشند اگر این مبلغ برای اداره زندگی‌شان لازم است، برای دریافت یارانه ثبت نام نمایند و اگر با انصراف از آن دچار مشکل مالی نخواهند شد، از دریافت یارانه انصراف دهند.
تعداد نظرات: ۲
ارسال نظرات
چرا بجاي برداشتن تحريم دارو بعد از اون همه امتياز دادنا تحريم واردات کالاهاي لوکس لغو شد؟!!
واقعا به فکر نياز منداس؟!!