به گزارش گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»، وال استریت ژورنال طی گزارشی نوشت: دولت ایران در تلاش برای نجات اقتصاد خود از وضعیت وخیم، از افراد مشهور، اعم از بازیگران، سیاستمداران و ورزشکاران کمک گرفته است.
کمپین «نه به یارانه ها» ایده حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران است که شهروندان ایرانی را به انصراف از دریافت یارانه های نقدی تشویق می کند.
از ماه جاری، مرحله دوم طرح هدفمندی یارانه ها با هدف کاهش دریافت کنندگان یارانه های نقدی و کاهش اختصاص یارانه به حامل های انرژی، کالاهای همگانی و مواد غذایی شروع شده است.
اقتصاد ایران به دلیل تحریم های بین المللی و سال ها مدیریت نادرست، ضعیف شده است. مقامات دولتی و اقتصاددانان می گویند، اگر دولت پرداخت یارانه ها را به شکل کنونی ادامه دهد، با کسری بودجه تقریبا 27.5 میلیارد دلاری مواجه خواهد شد.
این روزنامه آمریکایی افزود: طرح هدفمندی یارانه ها که قرار است سالانه حدود 60 میلیارد دلار از هزینه های دولت بکاهد، به موضوع داغ گفت و گوهای روزمره در تهران تبدیل شده است. دولت از تبعات احتمالی سخت گیری بیش از حد به مردم نگران است.
رسانه های دولتی هر شب مصاحبه های مختلف با مردمی را پخش می کنند که وعده انصراف از دریافت یارانه را می دهند. روزنامه ها و حتی مجلات زرد، صفحات اول خود را به بحث هدفمندی اختصاص داده اند و شکست کمپین متقاعد ساختن مردم به انصراف از یارانه ها را پیش بینی می کنند. یک روزنامه در این باره می نویسد، جوک ها و اشعار طنز مختلفی در سطح رسانه های اجتماعی و پیامک ها در به تمسخر گرفتن این کمپین به راه افتاده است.
روحانیون در سراسر ایران به مردم در نماز جمعه گفته اند که گرفتن یارانه برای افراد متمول یا دارای سطح متوسط از نظر شرعی حرام است. چند تن از مراجع بزرگ تقلید در شهر مقدس قم نیز فتاوایی را در حمایت از این کمپین صادر کرده اند.
هرچند جمعیت ایران حدود 75 میلیون نفر است، دولت می گوید حدود 77 میلیون نفر برای دریافت یارانه های نقدی ثبت نام کرده بودند. دولت توضیح نداده است که چگونه تعداد یارانه بگیران از رقم کل جمعیت فراتر رفته بود.
دولت می گوید تداوم پرداخت یارانه به همه اقشار جامعه، دولت را از اختصاص بودجه کافی به دیگر اولویت ها نظیر بخش بهداشت و درمان، حمایت از محیط زیست و پروژه های عمرانی، ناتوان می سازد.
مصطفی حسنی، رئیس این کمپین و مشاور رئیس جمهور به رسانه ها گفت: «زمانی که ما به آینده نگاه می کنیم، یک مانع عمده در مسیر توسعه اقتصادی، تداوم پرداخت یارانه به شیوه قبلی است.»
هنوز مشخص نیست که آیا این کمپین در متقاعد کردن ایرانیان به عدم دریافت یارانه نقدی موفق بوده است یا نه. در تهران، که بیشترین افراد متمول را در خود جای داده است، 15 درصد در ثبت نام برای یارانه ها کاهش مشاهده شده است.
نرگس 35 ساله، دانشجو گفت: «من به روحانی رای داده ام. من می خواهم او موفق شود و وضع اقتصادی بهبود یابد.» نرگس می گوید، وی خانواده اش را متقاعد کرده است تا از دریافت یارانه انصراف دهند.
در قالب بخشی از مرحله دوم هدفمندی یارانه ها، دولت یارانه سوخت، کالاهای همگانی و مواد غذایی را در پایان ماه مارس کاهش می دهد.
قیمت برق، گاز و آب بیش از 20 درصد افزایش یافته است. پیش بینی می شود قیمت بنزین نیز بیش از 50 درصد افزایش یابد. این افزایش قیمت ها، نگرانی ها از افزایش ناگهانی نرخ تورم را افزایش می دهد.
کامران دادخواه، استاد دانشگاه و متخصص مسائل اقتصاد ایران در این باره گفت: «اقتصاد ایران در وضعیت بدی قرار دارد. بودجه کشور تحت فشار است. آنها پول زیادی ندارند، بنابراین دولت چاره ای جز اقدام برای کاهش پرداخت یارانه ها ندارد.»
طرح اصلاح اقتصادی در دسامبر 2010 کلید خورد و به عنوان یک اقدام ضروری برای اصلاح اقتصاد متکی به یارانه ایران، مورد تشویق بسیاری از اقتصاد دانان و مراجع بین المللی نظیر بانک جهانی قرار گرفت.
اما پس از آنکه محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری سابق ایران مجبور شد برای پرداخت یارانه های نقدی به همه اقشار جامعه از بانک مرکزی و صندوق ذخیره ارزی برداشت کند، این طرح با انتقاداتی مواجه شد.
مجلس ایران اجرای فاز دوم این طرح را در سال 2012 به تعویق انداخت و اعلام کرد اقتصاد کشور ضعیف تر از آن است که بتواند یک ضربه دیگر را تحمل کند. در سال 2013، نرخ تورم سالیانه از مرز 40 درصد نیز فراتر رفت.