در مناظره حقوقی دانشگاه علوم اسلامی رضوی مطرح شد؛
به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» از مشهد، مناظره حقوقی «مجازاتهای بازدارنده به عنوان ضرورتی انکار ناپذیر» روز گذشته با حضور حجت الاسلام رضا دانشور، استاد فقه و محمد هادی صادقی، استاد دانشگاه در دانشگاه علوم اسلامی رضوی برگزار شد.
حجت الاسلام دانشور در این مناظره بیان کرد: آیا به غیر از مجازاتهای چهار گانه جرایم و مجازاتهای دیگری داریم؟
این استاد فقه افزود: اگر این سوال دارای پاسخ مثبت است به چه نامی این جرایم را می‌شناسیم؟ و اگر این گونه جرایمی داریم چرا قانون گذار در سال 92 آنها را حذف کرده است؟ و آیا حذف آن به معنای حذف مجرمانه بودن این دسته از جرایم است؟
فلسفه فقه در میان ما مهجور مانده ست
وی با بیان اینکه متاسفانه ما آنگونه که باید به فلسفه فقه نپرداخته ایم، گفت: متاسفانه ما یک درصد هم به دنبال فلسفه فقه نرفته‌ایم تا بتوانیم سر بزنگاه مانند مجازاتهای بازدارنده که در زمان شکل می‌گیرد با اهداف شریعت کارکنیم.
دانشور خاطرنشان کرد: شکی نیست که نظام حقوقی تکفیری اسلام یک حقوق موضوع محور نبوده بلکه هدف گذار و هدف محور است و جرم انگاری در این میان هدفمند است.
این استاد فقه بیان داشت: نظام حقوقی چیزی بر اساس نیازهای روزمره نیست که به صورت قداست از آن پیروی کنیم، بلکه نظامی هدفمند است و داعیه جهانی بودن و همه زمانی بودن دارد.
وی با انتقاد از برخی اعتقادات نادرست در میان مردم ادامه داد: اینکه می گویند حلال محمد(ص) و حرام محمد(ص) به این معنا نیست که مفاسد و اتفاقاتی که بر اساس زمان تغییر پیدا می‌کند ما آن را حرام ندانیم.
دانشور در تکمیل حرف خود تصریح کرد: ما دارای مویداتی هستیم که باب واجبات و محرمات را نبسته است و اینکه برخی در خصوص حرام و حلال سوال دارند سراغ مجتهدین خود بروند؛ زیرا باب اجتهاد باز است.
یک نظام پویا باید جرایم را طبقه بندی کند
این استاد فقه با بیان اینکه آیا در صدر اسلام طبقه بندی جرایم وجود داشته است یا خیر افزود: ما از صدر اسلام تا کنون همان طبقه بندی سنتی را در خصوص جرایم داریم و می‌بینیم معیار و ملاک خاصی برای آن وجود ندارد.
وی ادامه داد: به نظر می‌رسد که این حساسیت در خصوص حدود و تعزیرات و تفکیک کردن آنها یک حساسیتی بی فایده است.
دانشور با بیان اینکه نگاه اخروی به جرایم، تفاوت‌ها را نشان می‌دهد، بیان داشت: گاه در تعزیرات جرایمی داریم که قبح آن بیش از حدود است مانند ناسزا گویی در کنار اختلاس و بردن مال مردم که کسی نمی‌تواند بگوید تعزیرات گناهش کمتر است.
این استاد فقه در پایان با بیان اینکه محور در جرم انگاری گناه و عمل حرام است، ادامه داد: این دو دسته از مجازاتها با یکدیگر هیچ تفاوتی ندارد و محور در جرم انجام عملی در خارج بوده که ضرر داشته باشد.
تشریع تنها مجاز به خداوند است
در ادامه هادی صادقی به رد نظر حجت الاسلام دانشور پرداخت و بیان داشت: آیا در بیان آنچه گفته شد شرع به غیر از این است؟ مبانی اعتقادی ما به ما این اجازه را نمی دهند؛ زیرا تشریع تنها مجاز به خداوند است و هر کس ادعایی داشته باشد طاغوت است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: اینکه گفته شد منزله انسداد باب اجتهاد است این نیز درست نیست؛ زیرا ما می‌خواهیم بدانیم حکم چیست.
وی با انتقاد از برخی نظرات در این حوزه بیان داشت: اگر ریشه شرعی در کار وجود نداشته باشد معصوم و ولی فقیه نیز حق ندارد آنچه را که خداوند حلال اعلام کرده است را حرام نامند.
صادقی ضمن هشدار نسبت به ترویج برخی نظریات خاطرنشان کرد: مراقب باشیم در جمهوری اسلامی دین جدید به وجود نیاوریم یعنی مجلس چیزی را حرام اعلام نکند که خداوند جایز دانسته است.
هر آنچه آزادی ما را محدود کند باید ریشه در حکم الهی پیدا کند
این استاد دانشگاه افزود: آزادی انسان را تنها خداوند محدود می‌کند؛ در غیر این صورت تهدید، بدون وجهه بر آزادی مردم است.
وی در بیان نداشتن طبقه بندی در شرع تصریح کرد: این ممکن است درست باشد؛ اما آثاری را مترتب بر تعدادی جرایم می‌کند که آنها را شرعی و متمایز کرده است.
صادقی به نقد دانشور در بیان فاصله میان فقه و فلسفه پرداخت و گفت: هر کس توجه به فلسفه حقوقی داشته باشد می‌پذیرد این طبقه بندی چرا حدود است.
قانون گذار عنوان را حذف کرده است نه مجازات بازدارنده را
این استاد دانشگاه بیان داشت: در ماده 18 قانون اساسی ایجاد اشکالات در حکومت آمده است این حذف به دلیل این بوده که در قانون قبل تعزیر را در عرض مجازاتهای بازدارنده به کار برده‌اند که غلط بوده است.
در این هنگام حجت الاسلام دانشور به ذکر این سوال پرداخت که چگونه یک قاضی باید بداند کدام مجازات بازدارنده و کدام تعزیری است که صادقی در پاسخ بیان داشت: ناتوانی در تشخیص، دلیل بر وجود نداشتن نیست.
وی ادامه داد: قاضی باید توانایی خود را افزایش دهد، کدام قاضی است که نداند حرام شرعی چیست در حالی که مردم کوچه و بازار خوب می‌دانند!
این استاد دانشگاه ادامه داد: مردم می‌دانند رشوه و ربا حدود شرع است؛ اما در مورد گرانفروشی سوال دارند که به دنبال پاسخ آن می روند.
صادقی در پایان خاطرنشان کرد: مردم با قوانین شرعی مانوس هستند و قضات نیز باید منظور از مجازات بازدارنده را بدانند.
ارسال نظرات