تصورات غلط در مورد استفاده «ریتالین» در شب امتحانات/ هشدار جدی پزشکان به دانشجویان

گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»؛ همیشه در تمام بازه‌های زمانی دانشمندان و انسان‌های اولیه به دنبال راهی برای افزایش ضریب هوشی و بالا بردن تمرکز و حافظه بود‌ه‌اند.

این تلاش ها از روی گیاهان آغاز شد و متاسفانه با پیشرفت علم به دارو‌های شیمیایی و آزمایشگاهی ختم گردید.

افزایش حافظه با دارو

دارو‌هایی مانند کوکائین، افدرین و آمفتامین‌هایی چون ریتالین توانایی و انرژی مغز را افزایش داده و باعث می شود در یک بازه زمانی حافظه و تمرکز دانشجو بر روی مطالب درسی بیشتر شود.

در مطالعه‌ای در سال 2010 بر روی بیش از 2000 دانشجو که توسط مجله گروه محققان آمریکایی صورت گرفت و مجله Nature آن را به چاپ رساند، نشان داد تنها 20 درصد از دانشجویان آمریکایی از این گونه دارو‌ها برای افزایش ضریب حافظه خود استفاده نمی کنند.

در این تحقیقات آمده بود که بیشتر دانشجویان که در زمینه‌های علمی، مهندسی و آموزشی فعالیت داشتند از ریتالین استفاده می‌کنند. نتیجه بررسی‌ها این شد که 60 درصد افراد مورد مطالعه عنوان کردند که از ریتالین برای افزایش توانایی مغز خود بهره برده‌اند.

متأسفانه همین موضوع چند سالی است در کشورمان نیز میان دانشجویان رونق گرفته و باعث شده تا کسانی که از این دارو استفاده می ‌کنند از درس عقب مانده و گاهی نیز از پیشرفت در زندگی جا بمانند.

ریتالین چیست؟

به طور معمول ریتالین برای درمان کودکانی استفاده می‌شود که دچار پیش فعالی هستند، اما متأسفانه امروز دانشجویان از این دارو برای افزایش تمرکز و دقت بیشتر در درس خواندن استفاده می‌کنند.

آنان فکر می‌کنند با مصرف قرص راحت‌تر درس می‌خوانند. البته این موضوع در حالی رخ می دهد که پزشکان همواره به دانشجویان در زمان امتحانات نسبت به خوردن این دارو هشدار داده‌اند.

عوارض داروهای افزایش تمرکز

به طور کلی در ایران اعتیاد به ریتالین بندرت گزارش شده،‌ اما روبه کند افزایش مصرف این ماده در بین دانشجویان زنگ خطر جدی برای مسئولان و خانواده است.

این دارو موجب بیدار ماندن دانشجو می‌شود، از عوارض این دارو می‌توان به سردرد، گیجی، آبریزش بینی، تهوع و لرزش اشاره کرد.

همچنین این دارو موجب تغییرات فشارخون و اختلال در ریتم قلب می‌شود، بنابراین نباید در افرادی که ناراحتی قلبی دارند مورد استفاده واقع شود.

دکتر انوشیر در این باره گفت: استفاده از داروهای تقویت‌کننده حافظه برای مدت طولانی موجب تضعیف توانایی شخص در فراموشی خاطرات ناگوار می‌شود و به دنبال آن شخص دچار آزارهای روحی ناشی از حوادث ناگوار زندگی خواهد شد که در بعضی موارد موجب ابتلای شخص به بیماری‌های روانی چون اختلال اضطراب پس از حادثه ‌ PTSD و ... می‌گردد.

وی افزود: ریتالین که بیش از سایر داروها مورد استفاده دانشجویان قرار می‌گیرد نیز بدون عارضه نیست. سرگیجه، لرزش، تاری دید، تغییرات فشار خون، بی‌اشتهایی، خشکی دهان، تپش قلب و... همگی از عوارض ریتالین است که می‌تواند اشخاص را برخلاف هدفشان از فعالیت بیشتر بازدارد.

تفکرات اشتباه درباره داروهای افزایش حافظه

کامران، دانشجوی رشته مهندسی عمران در دانشگاه پیام نور که مدتی از داروی ریتالین برای تمرکز و بالابردن حافظه در امتحانات استفاده کرده است،‌ در گفتگو با «خبرگزاری دانشجو» گفت: این دارو ابتدا باعث شد تا در درس‌ها تمرکز خوبی داشته باشم، ولی پس از مدتی سرگیجه، حالت تهوع و افسردگی سراغم آمد و توان درس‌ خواندن را از من گرفت.

وی گفت: در درس‌ها عقب افتادم تا جایی که نزدیک بود از دانشگاه اخراج شوم، اما یکی از استادان دانشگاه به مشکلم پی برد و من را به یک استاد مجرب معرفی کرد. مدتی تحت درمان بودم تا اینکه توانستم دوباره به حالت عادی بازگردم و به درس‌هایم ادامه دهم. 

ایجاد مراکز پیشرفت تحصیلی در دانشگاه‌ها می‌تواند کمک کننده باشد

دکتر شورین، سرپرست مرکز مشاوره دانشگاه خواجه نصیر در گفتگو با «خبرگزاری دانشجو» در این خصوص گفت: اگرچه در این خصوص آماری رسمی وجود ندارد، اما این مسئله معضلی است که متأسفانه در بین دانشجویان ما دیده می شود و قابل انکار نیست. 

لازم به ذکر است، دانشجویان می‌توانند به جای استفاده از دارو‌های مخرب به ورزش‌های هوازی که همان اثر را بدون عوارض دارد و همچنین مصرفماهی یا روغن ماهی که سرشار از امگا3 است، به مقدار کافی و از همه مهم‌تر کنار گذاشتن تنبلی! به موفقیت دست یابند.