«حجاب و عفاف» به مذهبی‌ترین نمایشگاه جمهوری اسلامی ربطی پیدا نمی‌کند!

گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»؛ بیست و دومین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم در هفته آینده آغاز به کار می کند. این نمایشگاه با تمام انتقاداتی که به آن وارد می شود، یک ویژگی مهم دارد و آن این است که محلی برای تجمع خانواده های مذهبی است. یعنی با وجود آنکه افرادی که به مذهب و حداقل به شئونات مذهبی پایبند نیستند نیز به تعداد زیادی به نمایشگاه قرآن می آیند اما در نهایت تعداد خانواده های مذهبی آنقدر زیاد می شود که می توانیم این نمایشگاه را مرکزی برای تجمع افراد مذهبی بدانیم.

اما بیست و دومین نمایشگاه قرآن با تفاوت های بسیاری نسبت به چند دوره قبل برگزار می شود. اولاً محل نمایشگاه از مصلی امام خمینی (ره) به باغ موزه دفاع مقدس منتقل شد. این امر یک نتیجه دارد و آن این که 45 هزار متری که در سالهای گذشته به نمایشگاه قرآن اختصاص می یافت، اما امسال فضایی بین 10 تا 15 هزار متر مربع به این نمایشگاه اختصاص یافته است. البته ما موضع ویژه ای نسبت این امر نداریم. کوچک شدن فضای نمایشگاه به خودی خود امر مضمومی نیست. به هر حال هر ساله غرفه هایی وجود داشت که بازدهی بسیار پایینی داشتند و تنها به کسل شدن بیشتر نمایشگاه منجر می شد. حذف این گونه غرفه ها، البته اگر اتفاق بیوفتد، بسیار خوب و مناسب است. اما این سکه روی دیگری نیز دارد و ممکن است سالن ها یا غرفه های پربازده و مفید از نمایشگاه حذف شوند. بنابراین اگر مسئولین با هوشمندی به این امر بپردازند، می توانند جایگاه نمایشگاه قرآن را به آن برگردانند.

دوماً تغییر در زمانبندی برگزاری نمایشگاه است. این دوره نمایشگاه قرآن از هفته آینده آغاز می شود و نیمه رمضان پایان می یابد. یعنی حدود یک سوم از زمان نمایشگاه های سال گذشته کاسته شده است.

اما از دیگر تفاوتهای فاحش در این نمایشگاه حذف پربازدیدترین بخش نمایشگاه در 3 سال گذشته است. بخش عفاف و حجاب در سه سال گذشته به اذعان مسئولان نمایشگاه، پر بازدیدترین بخش نمایشگاه بود. در برخی روزهای پربازدید نمایشگاه سال گذشته، آنقدر در غرفه حجاب و عفاف جمعیت زیاد می شد که مسئولان مجبور می شدند برای دقایقی درب های سالن را ببندند تا قدری از جمعیت این سالن کاسته شود.

چرا سالن عفاف و حجاب مهم است؟

اولین دلیل اهمیت این سالن قطعاً استقبال مردم است که نشانگر نیاز بسیار آنان به لباس های مناسب است. وقتی مردم چنین استقبالی غرفه و یا سالنی می کنند، طبیعتاً نشان می دهد چه نیازهایی در جامعه وجود دارد. البته موضوع نیاز مردم به لباس های مناسب امری پنهانی نیست. اکثر مغازه ها و فروشگاه های سطح شهر، مراکزی نیستند که نیازهای واقعی مردم را پاسخ گویند و لباس هایی در آن ها عرضه می شود که مردم با آن ها مشکل دارند و برای پیدا کردن لباسی مناسب باید مدت ها بگردند. دولت محترم تدبیر و امید نیز که متولی تنظیم بازار است، کار درخوری در این زمنیه انجام نداده است. بنابراین چنین نمایشگاه هایی مراکزی هستند که افراد مذهبی می توانند البسه مورد نظر خود را پیدا کنند. اگر افراد غیر مذهبی (البته با سهل انگاری مسئولین) مراکز بزرگ و متعددی برای جست و جوی سلایق خود دارند، مردم مذهبی تنها در دو یا سه نمایشگاه مرکزی برای سلیقه خود دارند.

همان گونه که در ابتدای متن اشاره کردم، نمایشگاه قرآن از معدود مراکزی است که افراد مذهبی پس از به مدت طولانی تجمع می کنند. بنابراین سالنی در خصوص البته حجاب در نمایشگاه، غنیمتی است که افراد مذهبی نشان داده اند از آن به خوبی بهره برداری می کنند.

شاید مسئولان ذی ربط بگویند و می گویند که نمایشگاهی مخصوص به همین امر در اواخر بهمن ماه و اوایل اسفندبرگزار می شود. اگر مردم نیاز به البسه مناسب دارند، می توانند به «نمایشگاه عفاف و حجاب فجر» مراجعه کنند. اما در این خصوص چند نکته وجود دارد. اولاً زمان نمایشگاه قرآن، زمان استراتژیک تری است. در فصل تابستان، نیاز به البسه متنوع تر و مناسب تر بیش از دیگر فصل ها می شود. دوماً آن نمایشگاه به علت آنکه اوایل اسفندماه است، موجب کم رنگ شدن تبلیغات و در نتیجه عدم اطلاع رسانی مناسب می شود. همچنین مشکل اساسی و مهم دسترسی به نمایشگاه عفاف و حجاب فجر است. این نمایشگاه در طول دو سال گذشته در تالار وحدت قرار دارد. به فرض آنکه مردم از این نمایشگاه با خبر شوند تنها پس از اتمام زمان طرح ترافیک می توانند به آن مراجعه کنند که آن هم با ترافیک پایان سال، مشکلات خاص خود را دارد. نزدیک ترین ایستگاه مترو نیز فاصله زیادی با تالار وحدت دارد. در نهایت آنکه اگر هم تمام شرایط مهیا باشد و مردم بتوانند از نمایشگاه مد و لباس فجر استفاده کنند، باز هم در هجوم سنگین لباس های نامناسب، یک نمایشگاه که کارایی کاملی ندارد و باید نمایشگاه های گوناگون برگزار شود.

مسأله حجاب و عفاف به فضای عمومی بر می گردد. همین مقوله به خودی خود اهمیت برپایی نمایشگاه، سالن و غرفه هایی با موضوع عفاف و حجاب را می رساند.

فرافکنی مسؤلین برای حجاب و عفاف

مسؤلین نمایشگاه برای حذف این بخش از نمایشگاه چند نکته گفته اند که جای تأمل دارد. اولاًٌ بحث مکان را مطرح کردند و گفته اند جایی برای سالن حجاب و عفاف ندارند. اما اولاً مگر مجبور بودند نمایشگاه را ناگهان آنقدر کوچک کنند که برای حجاب و عفاف جایی نداشته باشند؟ دوماً بهتر بود برخی غرفه هایی که بازده کمتر داشته اند را حذف کنند تا جای عفاف در نمایشگاه قرآن تنگ شود و مجبور شوند آن را حذف کنند. مسئولین نمایشگاه با نقل به مضمون گفته اند ما غرفه هایی را حفظ کرده ایم که شاید تعداد بازدیدکنندگان آن ها کم باشند اما حداقل می توانند علامه جعفری تولید کنند!

همچنین گفته اند مهمترین هدف غرفه داران، اهداف اقتصادی است. به فرض که این گونه باشد، مگر دیگر غرفه هایی که در نمایشگاه شرکت می کنند، هدفی جز درآمدزایی دارند؟ این تعداد غرفه کتاب فروشی که فضای نمایشگاه قرآن را شبیه به نمایشگاه کتاب می کند، قطعاً با صرفاً اهداف فرهنگی و قرآنی به نمایشگاه نیامده اند. قصد فروش دارند.

دلیل دیگری که آورده اند عدم ارتباط حجاب و عفاف به نمایشگاه قرآن است. این موضوع به خودی خود یک مطلب جداگانه می خواهد. وقتی پیشینه این حرف را بررسی می کنیم می بینیم مسئولین فرهنگی و غیر فرهنگی دولت جدید، مسأله حجاب را مسأله ای کم اهمیت قلمداد می کنند. حتی برخی مسؤلین ذی ربط، مقوله حجاب را خارج از عرصه فرهنگ قرار می دهند. نه آن که بگویند حجاب امری غیر فرهنگی است، اما می گویند آنقدر بی اهمیت است و آنقدر مسائل مهم تری در جامعه وجود دارد که نیازی نیست به آن بپردازیم. این مسؤلین محترم کشورمان تا به حال با زبان های گوناگون به همین امر پرداخته اند.

جالب است که سالن و غرفه حجاب و عفاف به مذهبی ترین نمایشگاه جمهوری اسلامی ربطی پیدا نمی کند، اما غرفه ای مانند اسباب بازی کودک و نوجوان به نمایشگاه کتاب مربوط می شود. مگر نه اینکه در حاشیه نمایشگاه کتاب که ماه گذشته پایان یافت، نمایشگاه آسباب بازی برگزار کردند و حتی در آن نمیشگاه به جز اولین غرفه که به عروسک های کلاه قرمزی اختصاص داشت، هیچ اسباب بازی ایرنی اسلامی عرضه نشد و در اصل حتی کاری فرهنگی هم انجام نشد که بگوییم دو فعالیت فرهنگی همزامان با یکدیگر به انجام رسید؟ به مسؤلین فرهنگی کشورمان پیشنهاد می کنیم با فرافکنی بی علاقگی خود نسبت به پرداختن به مقوله عفاف را به دوش مسائلی همچون «اهداف اقتصادی» و «کمبود جا» نیاندازند.

برخی مخاطبان طی هفته های گذشته در ارتباط با «خبرگزاری دانشجو» از میان تمام بخش های نمایشگاه قرآن، صرفاً از سالن حجاب و عفاف بارها سؤال پرسیدند. سوال هایی در خصوص اصل برپایی غرفه، مکان آن، گستردگی اش به نسبت سال گذشته و ... حداقل در میان مخاطبان این خبرگزاری بسیار جریان دارد.

پیشنهاد می کنیم مسؤلین فرهنگی کشورمان در حاشیه نمایشگاه بین المللی قرآن، نمایشگاه عفاف و حجاب برپا کنند تا اگر مردم امکان خرید لباس مورد نظر را نداشتند، حداقل با طرح های جدید و مناسب برای فرهنگ سازی آشنا شوند.