گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، سال 1393 با تدبیر رهبر معظم انقلاب سال «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی» نامیده شده که این مسأله اهمیت مسأله فرهنگ را نشان میدهد. در کشور ما دستگاهها و نهادهای رسمی زیادی متولی امر فرهنگ هستند، اما نهادها و اقشار دیگری نیز وجود دارند که شاید به صورت رسمی در زمره متولیان عرصه فرهنگ قرار نگیرند اما نقش بسزایی در فرهنگسازی جامعه دارند. یکی از این اقشار، «ائمه جمعه» هستند که به دلیل ارتباط با مردم و به خصوص جوانان میتوانند نقش مهمی در عرصه فرهنگ سازی ایفا کنند. مقام معظم رهبری نیز به جایگاه نماز جمعه و ائمه جمعه توجه زیادی دارند و نقش آنها را در عرصه فرهنگ برجسته نمودهاند.
از این رو، گفتگویی داشتیم با «آیتالله سید مرتضی محمودی گلپایگانی» امام جمعه شهرستان ورامین که با سابقهترین امام جمعه کشور است و اولین نماز جمعه را در پنجم مرداد ماه سال 1358 اقامه کرده است. از وی در مورد نقش ائمه جمعه در فرهنگ کشور سوالاتی پرسیدیم که مشروح این گفتگو را پیش رو دارید.
«خبرگزاری دانشجو» - ائمه جمعه چه نقشی می توانند در تحقق شعار امسال یعنی «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی» داشته باشند؟
محمودی: با توجه به نقشی که ائمه جمعه در هر منطقه به عنوان یک بزرگ تر برای همه جریانات فکری و سیاسی و اعتقادی دارند و می توانند سمت پدری داشته باشند بدیهی است با استفاده از سنگر نماز جمعه و ابزارهای فرهنگی و تبلیغی که در اختیار دارند می توانند به مسایل فرهنگی جهت دهند و تاثیرگذار باشند.
اهمیت مدیریت خوب امام جمعه
من باب نمونه رییس شورای فرهنگ عمومی هر منطقه، امام جمعه، رییس ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر و سایر مجموعه های فرهنگی پیرامون مسایل فرهنگی بحث و تبادل نظر می کنند اما بدیهی است که اگر ائمه جمعه بتوانند مدیریت خوبی داشته باشد و فضای مناسبی برای تحلیل و تبیین مسایل فرهنگی ایجاد کند در برنامه ریزی و انسجام و هماهنگی برنامه های اداری و تشکل های مردمی می تواند تاثیرگذار باشد.
خصوصا در چارچوب آنچه آقا فرمودند زیرا مقام معظم رهبری هر از گاهی اهم موضوعات فرهنگی و اجتماعی را بیان می کنند و این برعهده دیگران است که این سرنخ ها را بگیرند و اجرایی کنند و وظیفه مدیران اجرایی است که به منویات رهبری جامه عمل بپوشانند. در هر صورت امام جمعه می تواند نقش تاثیرگذاری باشد هم در سنگر نماز جمعه و هم در جاهایی که حضور دارد و حرف او می تواند بین مسایل فرهنگی هماهنگی ایجاد کند.
فعالیت های فرهنگی امام جمعه ورامین
«خبرگزاری دانشجو» - شما غیر از ایراد خطبه های نماز جمعه و اقامه نماز فعالیت فرهنگی دیگری انجام می دهید؟
محمودی: در مسجد صاحب الزمان ورامین نماز جماعت مرتب با حضور خود امام جمعه برگزار می شود و در کنار آن تفسیر قرآن کریم، درس اخلاق و حضور در جمع حلقه های صالحین با حضور جوانان و نوجوانان، حضور در بیوت خانواده های شهدا به عنوان میثاق با شهیدان، کارهای فرهنگی و اجتماعی که در حول و محور مصلی انجام می شود مانند درمانگاه خیریه که جزو درمانگاه های تاثیرگذار شهرستان ورامین است، موسسه ایتام که خانواده های ایتام را تحت پوشش دارد، مجتمع فرهنگی مسجد، کتابخانه، کلاس های مختلف در طول سال و خصوصا ایام تابستان، کانون ازدواج آسان که در مجموعه مسجد وجود دارد و زمینه ساز تشکیل خانواده و ارائه خدمات به زوج های جوان است، فعالیت های موسسات قرآنی در زمینه های مختلف علوم قرآنی، تبیین و تفسیر صحیفه سجادیه و بیان احکام در حال انجام است و در حد خود توانسته اثرات خوبی داشته باشد.
تشکیل گروه تذکر لسانی در ورامین
در مسجد بحث امر به معروف و نهی از منکر و احیای تذکر لسانی را هم پیگیری می کنیم که جزو منویات مقام معظم رهبری است و متاسفانه خیلی ها از آن غافل هستند اما در حد توان سعی شده برادران و خواهرانی که انگیزه و توان این کار را دارند تحت عنوان «گروه تذکر لسانی» فعالیت کنند و با هماهنگی هایی که با نیروی انتظامی و مجموعه های دیگر داشتند توانستند قدم هایی را در این حوزه بردارند. سعی شده از فرصت هایی که بوده استفاده شود و این غیر از بحث نماز جمعه است که تنها یک روز در هفته است اما کار امام جمعه به یک روز منحصر نمی شود و در همه برنامه های فرهنگی و اجتماعی شهر نقش دارد.
دستگاه های مختلف فرهنگی باید زمینه ساز حضور جوانان در نماز جمعه شوند
«خبرگزاری دانشجو» - حضور جوانان در نماز جمعه چگونه است؟ خود شما به عنوان امام جمعه چه فعالیتی برای جذب جوانان به نماز جمعه انجام می دهید؟
محمودی: به طور نسبی جوانان حضور خوبی دارند اما به هیچ وجه از وضع موجود قانع و راضی نیستیم. در نماز جماعت و نماز جمعه جوانان باید حضور پر رنگی داشته باشند و عوامل مختلف باید دست به دست دهند. امام جمعه و نهاد نماز جمعه یک طرف قضیه است اما برنامه ریزی برای حضور در نماز جمعه کار نهادهای مختلف فرهنگی است. در کارهای فرهنگی همه باید دست به دست هم دهند تا بتوانیم به نتیجه مطلوب برسیم.
قسمت عمده جوانان ما در آموزش و پرورش، در دانشگاه ها، در محافل ورزشی و سایر اماکن هستند و اگر بتوانیم هماهنگی ایجاد کنیم و مسئولان انگیزه لازم را داشته باشند قطعا می توانند مشوق هایی را برای حضور جوانان در نماز جمعه در نظر بگیرند. البته الان هم کارهایی انجام شده مثل مسابقاتی که برگزار می شود و جوایزی در نماز جمعه داده می شود. همچنین حضور کسانی که در بسیج در قالب حلقه های صالحین در نماز جمعه فعالیت می کنند کارهایی است که انجام شده اما ظرفیت و پتانسیل بیشتری وجود دارد و باید مسئولان و دستگاه های اجرایی تلاش بیشتری داشته باشند تا بتوانند زمینه ساز حضور جوانان در نماز جمعه باشند.
بخصوص امروزه که جوان های ما هدف هجوم دشمن هستند و مهمترین سنگری که می تواند خوراک سالم فکری، اعتقادی و اخلاقی به جوانان دهد سنگر نماز جمعه است. این ضرورت را باید مدیران اجرایی و فرهنگی و حتی خانواده ها درک کنند. خانواده باید بداند که اگر با مسجد و نماز جمعه مأنوس شد در تربیت جوانش تاثیرگذار است و او را از آفات حفظ می کند.
سعی کردیم در ساده زیستی هم تراز سایر اقشار جامعه باشیم
«خبرگزاری دانشجو» - گفته ها و زندگی مسئولان و افرادی که لباس دین به تن دارند زیر ذره بین مردم قرار می گیرد. شما به عنوان امام جمعه ورامین که قطعا زیر ذره بین مردم منطقه خود قرار دارید چقدر سعی می کنید مسایل فرهنگی مانند ساده زیستی را در متن زندگی خود رعایت کنید؟
محمودی: در مورد ساده زیستی ما دیگران باید قضاوت کنند چون ما سعی داشتیم در زندگی این جهات را که مطابق با منویات دینی است رعایت کنیم و با اقشار مختلف جامعه همتراز باشیم. نظر قاطع را در این رابطه باید دیگران بدهند اما تصور ما این است که به این جهات توجه شده است و امیدواریم همه بتوانیم تعالیم دینی و اخلاقی را در جنبه های زندگی دینی و خانوادگی رعایت کنیم.
اولین وظیفه مسئولان نظارت بر نزدیکانشان است
«خبرگزاری دانشجو» - مقام معظم رهبری فرموده بودند که مسئولان و ائمه جمعه باید روی نزدیکان خودشان نظارت داشته باشند چون گاهی ممکن است دیدگاه مردم به وسیله عملکرد نزدیکان آن فرد زیر سوال رود. شما چقدر این مساله را در زندگی خودتان لحاظ می کنید؟
محمودی: در این زمینه هم تلاش داشته ایم. چون به هر حال دستور قرآن است و همه ما که در نظام اسلامی مسئولیت برعهده می گیریم چه به عنوان یک مسئول اجرایی و چه در کسوت یک روحانی باید نسبت به این مساله توجه داشته باشیم. اولین مسئولیت این افراد نسبت به نزدیکان و همسر و فرزندانشان است و بدیهی است که روحانیت باید به این موضوع توجه داشته باشد و زندگی خود و فرزندانش برای دیگران الگو باشد تا اگر مردم یک حرف دینی یا دستور قرآنی را از او می شنوند ببینند که خودش هم به آن عمل می کند. به تعبیر روایت: دیگران را با عمل خود به دین دعوت کنید. این یک وظیفه الهی و دستور قرآنی است که همه باید به آن توجه کنند.