هر لحظه در قلب خداشناس دو حالت وجود دارد

گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»؛ آیت الله مجتبی شهیدی کلهری مشهور به مجتبی تهرانی استاد مشهور اخلاق و مرجع تقلید و مدرس حوزه های علمیه تهران(مانند مدرسه مروی) بود؛ وی از محضر اساتید بزرگی همچون ادیب نیشابوری، آیت الله بروجردی، آیت الله حکیم، آیت الله گلپایگانی، علامه طباطبایی و... بهره برد.

این مرجع بزرگوار تقلید و استاد بزرگ اخلاق، پس از 40سال خدمت صادقانه در نشر معارف اسلامی و ترویج مکتب حقّۀ اهل‌بیت عصمت و طهارت، در دی‌ماه سال 1391هـ‌ش؛ دار فانی را وداع گفت؛ در این مجال سعی داریم تا جرعه ای از بیانات ناب اخلاقی ایشان را در اختیار علاقمندان قرار دهیم.
 

بسم الله الرحمن الرحیم
 

روی عن علی «علیه‏ السلام» قال: «یَنبَغِی لِمَن عَرَفَ اللهَ سُبحَانَهُ اَن لا یَخلوُا قَلبُهُ مِن رَجَائِهِ وَ خَوفِهِ»
 

هر لحظه در قلب خدا شناس دو حالت وجود دارد
 

در روایتی از امیرالمؤمنین «علیه‏السلام» منقول است که حضرت فرمودند: سزاوار نیست کسی که خدا را شناخته است، حتّی به مقدار یک چشم به هم زدن دلش از امید و بیم نسبت به خدا خالی باشد.
یعنی باید هر لحظه در قلب خداشناس دو حالت وجود داشته باشد: اوّل؛ امید به خدا، دوم؛ خوف از خدا، یعنی هم امید به لطف و محبّت و مرحمتش و هم خوف از تأدیب و عقابش.
 

اگر در دل فقط امید باشد، جرأت بر گناه پیدا می‏کند
 

در ضمن این دو حالت باید با هم در قلب او باشند؛ چون اگر یکی باشد و دیگری نباشد، نقش تخریبی پیدا می‏کند؛ اگر در دلش فقط امید باشد، جرأت بر گناه پیدا می‏کند؛ از آن طرف اگر همه‏اش خوف باشد، از رحمت خدا مأیوس می‏شود و «الیأس من رحمۀ الله» بزرگترین معصیت است؛ لذا اگر یکی باشد و دیگری نباشد، نقش تخریبی دارد.
 

خوف موجب می‏شود به اطاعت خدا مقیّد شود
 

امّا اگر این دو با هم باشند، نقش سازندگی پیدا می‏کنند؛ خوف موجب می‏شود به اطاعت خدا مقیّد شود و رجاء موجب می‏شود به محبّت و رأفت و رحمت او دلبستگی پیدا کند، در نتیجه اگر خطا کرد بازهم به خدا روی می‏آورد.

همچنین باید مواظبت کند که هیچ‏‏کدام بر دیگری غلبه نکند؛ به تعبیر اهلش: خوف و رجاء باید مثل دو کفّه ترازو مساوی باشند، خوف هیچ‏گاه بر رجاء و رجاء هم هیچ‏گاه بر خوف غلبه نکند.

غررالحکم ص 83 روایت 1339
یکشنبه 27 فروردین 91 – 23 جمادی الاولی 1433