تضمین سود توسط بانک ها "تیرخلاصی" است به بانکداری بدون ربا/ "فاکتور صوری"؛ نمادی از ناکارآمدی بانکداری اسلامی در ایران

به گزارش خبرنگار اقتصادی "خبرگزاری دانشجو"، حجت الاسلام غلامرضا مصباحی مقدم عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی عصر امروز در مراسم رونمایی از مستند فاکتور صوری که در دانشگاه شریف برگزار شد گفت: در سال 62 قانون بانکداری بدون ربا تصویب شد و این بنده با یک تیم طلبگی چندین بار این قانون را بررسی کردیم که انصافا هیچ گونه نقطه ضعفی از نظر فقها ندارد.

وی با اشاره به ایرادات وارد شده به این قانون افزود: با توجه به تجربه بانکداری بدون ربا در جهان که به خوبی در کشورهای اسلامی و غیراسلامی اجرا شده است دلیل ضعف کشور ما این است که قانون بانکداری اسلامی در کشورهای دیگر به روز شده اما در کشور ما به روز نشده است.

این نماینده مردم ادامه داد: این قانون فاقد موسسات رتبه بندی شده است که رتبه مشتریان را بسنجند و براساس آن تسهیلات اعطا کنند.

وی در ادامه اظهار داشت: قانون بانکداری بدون ربا خود قانون درستی است اما مجموع آیین نامه ها، دستورالعمل ها، روش ها و متن قراردادهاست که ایجاد مشکل می کند که ای نیز به دلیل به روز نشدن است.

مصباحی مقدم افزود: در مطالعاتی که من داشتم به خوبی مشکلات سیستم های بانکی را آسیب شناسی کردم. متن قراردادها گاهی بسیار متفاوت از آن چیزی است که در قانون بانکداری بدون ربا نوشته شده است.

وی با  اشاره به به جزئیات قانون بانکداری بدون ربا گفت: این قانون تصویب شد اما آشنایی کامل با موارد این قانون به وجود نیامد بیشتر کارمندان و حتی مشتریان بانک ها با متن قانون بانکداری بدون ربا هیچ گونه آشنایی ندارند.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: اولین نیاز برای راه انداختن بانکداری بدون ربا آموزش است که متأسفانه در این زمینه بسیار ضعیف عمل شده است.

وی افزود: دانشجویان اقتصادی ما فاقد متون آموزشی بانکداری بدون ربا هستند و این یک فقدان جدی است که آنچه در دانشگاه های ما تدریس می شود همان بانکداری ربوی است.

مصباحی مقدم اضافه کرد: مدیران شعب نیز بدون آشنایی با بانکداری اسلامی وارد سیستم می شوند اینها قدرت تحلیل مسائل بانکداری را دارند اما نه بانکداری اسلامی این مشکل ریشه ای ماست.

وی با اشاره به تفاوت های بانکداری ربوی و بانکداری بدون ربا گفت: بانکداری ربوی نیازی به آموزش ندارد اما چگونگی استفاده از عقود اسلامی در بانکداری بدون ربا نیاز به آموزش دارد.

این نماینده مجلس ادامه داد: عامه مردم آشنا به این مسائل نیستند و تنها فرم های حقوقی اخذ تسهیلات را امضاء می کنند این یک اشکال بنیادی است که در بانکداری کشور ما مشاهده می شود.

وی اظهار داشت: اتفاقی که افتاده این است که بانکداری بدون ربا عملا در کشور ما به اجرا درنیامده به عبارت دیگر آنچه محقق شده است سود بانک هاست.

مصباحی مقدم افزود: تسهیلات باید با سرمایه گذاری داده شود تا سود حاصل از تولید به سپرده گذاران اعطا شود اما این اتفاق نمی افتد.

وی ادامه داد: کسانی که در بانک سپرده گذاری می کنند بانک را وکیل خود می دانند اما این رابطه وکالتی خود را در مناسبات داد و ستدی نشان نمی دهد چرا که بانک در این راه به عنوان صاحب پول وارد عمل می شود نه به عنوان وکیل.

وی افزود: بانک ها سود را در حال حاضر تضمین می کنند و این تیر خلاصی است به بانکداری بدون ربا. مطالعات نشان می دهد بالای 90 درصد بنگاه ها سوددهی دارند که این 90 درصد زیان ده درصد باقی مانده را پوشش می دهد پس همواره در این سیستم با سود روبه رو هستیم.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس خاطرنشان کرد: بانک ها همان سودی که وعده داده اند پرداخت می کنند به دلیل این موضوع سپرده گذاری در کارهای غیر تولیدی است. افزایش تعداد شعبه بانک ها و ظاهر شیک این شعب نشان از سود بالای بانک ها دارد در حالی که سپرده گذاران ضرر می دهند چرا که نرخ سود بانکی همواره کمتر از نرخ تورم است.

مصباحی مقدم در پایان تأکید کرد: فاکتور صوری یک نشان از کارکرد غیرواقعی بانکداری اسلامی در ایران است چرا که معاملات با استفاده از یک فاکتور صوری نامشروع می باشد.