سعید زیباکلام در گفتگو با "خبرگزاری دانشجو"؛
سعید زیباکلام، عضو هیات علمی دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار "خبرگزاری دانشجو" در شیراز، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا به صرف حضور فیزیکی استاد یا دانشجو و تبادل آنها با کشوری توسعه یافته، می‌توان علم و صنعتی را که اجتماعی خاصی شکل گرفته، از محل شکل‌گیری و رشد خود خارج کرد و سرزمینی دیگر با بستری متفاوت وارد کرد و به توسعه و پیشرفت رساند، گفت: اگر مقصود از پيشرفت، پيشرفت صنعتي باشد، و اگر مقصود از پيشرفت صنعتي هم روي‌هم‌رفته همان باشد كه در غرب به چشم ديده مي‌شود، در آن صورت هم شاهان و رجال سياسي دوران قاجار و پهلوي، و هم شاهان و رجال مدرنيست معاصر روي‌هم‌رفته كج و بيراهه رفته‌اند. حتي اگر مراد اين باشد كه به پيشرفت و توسعه صنعتي بدانگونه كه به چشم صورت ديده مي‌شود نايل شويم باز هم نبايد چنين مي‌كرديم كه كرديم و نرسيديم به آنچه آرزويش را داشتيم.
وی ادامه داد: با كمال تاسف و درد بايد اذعان كرد كه ما در سطوح و ابعاد زيادي كج و خام گام برداشته‌ايم. سياست‌هاي دولت تدبير و عقلانيت را در ساحات مختلف ببينيد و سپس سياست‌هاي ويرانگر شهرسازي شهرداري تهران و بسياري از شهرداري‌هاي كلان‌شهرهاي كشور را به آن ضميمه كنيد. سپس پديدارهاي مختلف مربوطه را در برخي از كشورها و شهرهاي غربيِ الگوپذيرفته‌شده ملاحظه كنيد. آنگاه قدري متوجه مي‌شويم چرا مي‌گويم با وصف اينكه ظرف يكصد سال گذشته كما بيش بنا را بر اين مبنا گذاشته بوده‌ايم كه "از نوك پا تا فرق سر فرنگي شويم"، روي‌هم‌رفته خام و كج و بيراهه رفته‌ايم.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران با در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا از دانشگاه هایی که مدرک‌گرا هستند می شود انتظار حل مشکلات جامعه و کار های پژوهشی داشت، افزود: مشكل فقط اين نيست كه در فرنگي‌شدن و يا، به قول مرحوم آل‌احمد، در غربزدگي‌مان كج و معوج رفته‌ايم؛ بلكه گذشته از مدرنيست‌ها و مفتونان فرنگ، بسياري از عالمان حوزوي و دانشگاهي كه خواهان پيروي از پيشرفت و توسعه غربي نبوده‌اند و اجمالاً دل در گرو ميراث فرهنگي بومي داشته‌اند، در نهايت راه و رويه و سياست‌هايي را تأييد يا تصويب كرده‌اند كه به لحاظ اهداف و ارزش‌ها و ساختار ملهم و متأثر از الگوهاي غربي بوده است.
زیباکلام تصریح کرد: از خود سوال كنيم چرا از شاخص‌ها و سياست‌هاي پيشرفت و توسعه غربي پيروي مي‌كنيم؟ بنياني‌تر، چرا حتي اگر جرح و تعديل‌هايي هم در شاخص‌ها و سياست‌هاي فرنگي اعمال كرده باشيم باز هم روي‌هم‌رفته در جاده‌ي پيشرفت و توسعه‌ي غربي حركت مي‌كنيم؟ و باز هم بنياني‌تر، اساساً چر از پيشرفت و توسعه سخن مي‌گوييم؟ چرا اين تفطن حاصل نمي‌شود كه اگرچه رفع معضلات، رنج و محنت‌هاي مادي و امكاناتي، امر بسيار پسنديده و مطلوبي است ليكن اهداف زندگي و زيستن و حيات‌الدنيا را بايد در جاي ديگري جست؟ آيا وقت آن نرسيده كه دريابيم نه تنها نبايد با قواعد و مقررات فرنگيان بلکه در زمين فرنگيان بازي و رقابت كنيم؟
وی در پاسخ به سوال اینکه بیان کنیم حتی آن قسمتی از علم که با دین منافات دارد نباید حذف شود و تنها باید نقد شود، آیا در تناسباتِ زندگی و سبک زندگی مطلوب دین، ظهور و بروزی نداشته و بی‌تاثیر خواهد بود، بیان داشت: مبنايي‌تر از هر چيز اين است كه بپرسيم چرا رئيس‌جمهور در حوزه‌ها و مقولاتي تخصصي اظهارنظر و سخنراني مي‌كند؟ اساساً اين سنت از كجا و براي چه زاده شده است كه روساي جمهور و عموم مقامات ما علي‌الدّوام دربارۀ تقريباً تمام موضوعات عالم و آدم، علم، صنعت و فنّاوري سخنراني و اظهارنظر مي‌كنند؟
عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت: يك آمارگيري ساده درباره‌ي موضوعات و عرصه‌هاي مورد سخنراني رجال سياسي، انسان را متعجب و بلكه متحير مي‌كند كه آخر هدف از اين همه افاضه‌ي‌فضل‌كردن چيست؟ آيا درست‌تر اين نيست كه به عوض اتكا بر برخي شنيده‌ها و خوانده‌هاي دم‌دستي و سرپايي، رجال سياسي تصميم‌گيري و سياست‌گذاري‌ها را منوط و موكول به بحث و مشاور‌ه‌هاي شورايي متشكل از متخصصان و عالمان كنند؟ عالماني كه عمري گذاشته‌اند و صبوري‌ها كرده‌اند و در زمينه‌اي تبحر حاصل كرده‌اند.
زیباکلام ادامه داد:آيا درست‌تر اين نيست كه رئيس‌جمهور و ساير مقامات به عوض شركت در ده‌ها و صدها همايش و نشست و جشنواره، بر حل معضلات و كاستي‌هاي كثير قديم و جديد متمركز شوند؟ اينكه عاقبت‌الامر با علوم پايۀ انساني‌ـ‌اجتماعي و نيز علوم طبيعي زادۀ غرب چه بايد كرد، بايد از خلال بحث و نقد و نظر عالماني كه در اين حوزه تحقيق و تفحص كرده‌اند تدريجاً زاده و آشكار شود.
وی با بیان اینکه تكليف اين موضوع همچون صدها موضوع و مقوله ی ديگر با سخنراني اين يا آن مقام و رجل سياسي روشن و تقويم نمي‌شود، گفت: البته روشن است كه رجال سياسي هم قدرت دارند و هم بودجه، و همين است رمز دعوت از ايشان براي سخنراني‌هاي افتتاحيه و اختتاميه. و همين است رمز بر زمين‌ماندن آن موضوعات، و يا اقدامات و سياست‌هاي دم‌دستي و خام و نهايتاً عقيم و بي‌فرجام.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران با اشاره به این که يادمان باشد اين شيوه‌ها هيچكدام از مشكلات و معضلات ديرپاي كشورمان را حل نمي‌كنند، بیان داشت: البته اين شيوه‌ها، هم سر مردم را گرم مي‌كند، و هم تنور رجال سخنور را، و هم خود ايشان را براي چند صباحي، به عوض پرداختن به معضلات و دردها و كاستي‌ها،سرگرم و در رسانه‌ها مطرح می کند.
زیبا کلام با بیان اینکه مصرانه از عموم رجال سياسي بخواهيم دست از اين سخنراني‌هاي بي‌حاصلِ و بي‌محتوا بردارند و به معضلات و دردهاي مردم بپردازند، گفت: آخر اين چه سنت مضحك و نهايتاً بيهوده‌اي است كه بخش قابل توجهي از وقت و امكانات رجلي سياسي و تشكيلات تحت مديريت او صرف به راه‌انداختن همايش‌ها و ايراد سلسله‌اي از سخنراني‌ها در بسياري از موضوعات و مقولات شود؟ آيا به‌راستي اين قبيل رفتارهاي پرسروصدا و پرهزينه دلالت ندارد بر اينكه رجال متمسك به آنها مي‌خواهند كاستي‌هاي اعمال خود را با شيپور اقوال خود پنهان كنند؟
استاد دانشگاه تهران در پابان گفت: و بالاخره، "ولتكن منكم امه يدعون الي الخير و يامرون بالمعروف و ينهون عن المنكر و اولئك هم المفلحون".
ارسال نظرات