گزارش/ کالبدشکافی یک ابهام – ۷
به گزارش خبرنگار اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ پنجشنبه 13 فروردین ماه بود که پس از پایان مذاکرات نفس گیر لوزان، متن بیانیه۱ توسط موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی به زبان انگلیسی و ظریف وزیرخارجه ایران به زبان فارسی خوانده شد اما آنچه شاید بیش از سایر موارد بیشتر جلب توجه کرد، مطالب مربوط به رفع تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای بود. در متن بیانیه آمده است:
«اتحادیه اروپایی، اعمال تحریم‌های اقتصادی و مالی مرتبط با هسته‌ای خود را خاتمه خواهد داد و ایالات‌متحده نیز اجرای تحریم‌های مالی و اقتصادی ثانویه مرتبط با هسته‌ای را، همزمان با اجرای تعهدات عمده هسته‌ای ایران به‌نحوی‌که توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی راستی آزمایی شود، متوقف خواهد کرد. یک قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل متحد صادر خواهد شد که در آن برجام تائید شده، کلیه قطعنامه‌های قبلی مرتبط با موضوع هسته‌ای لغو خواهد گردید و برخی تدابیر محدودیت ساز مشخص، را برای یک دوره زمانی موردتوافق، لحاظ خواهد کرد.»
پیش از این در گزارشی تحت عنوان «توافق هسته‌ای؛ تحریم هسته‌ای، تحریم غیر هسته‌ای/ کدام تحریم‌ها متوقف خواهند شد؟» به بررسی تحریم‌های مربوط با موضوع هسته‌ای پرداختیم و در گزارشی دیگر تحت عنوان «از Lift به Cease رسیدیم، از توافق به بیانیه» از بازی آمریکایی‌های با واژه‌های لاتین در متن بیانیه سخن گفتیم. از عقبگرد ایران در مذاکرات از ژنو تا لوزان نیز در گزارش «از ژنو تا لوزان؛ حرکت رو به جلو یا عقبگرد» صحبت شد که در آن به کاهش امتیازات ایران در بیانیه لوزان اشاره شد. در سلسله گزارش‌های آتی نیز به بررسی سایر نقاط مبهم بیانیه منتشر شده خواهیم پرداخت.
همچنین در روزهای گذشته در گزارشاتی تحت عنوان «تحریم فروش نفت ایران و حل معمای هسته‌ای یا غیرهسته‌ای بودن آن»، «تحریم بانک‌های عامل و حل معمایی دیگر؛ هسته‌ای یا غیرهسته‌ای» و «آیا امید به لغو تحریم «سوئیفت» محقق خواهد شد؟» نگاهی به جزئیات تحریم‌های اعمال شده بر کشورمان نگاهی انداخته و سرنوشت لغو این تحریم‌ها بر اساس بیانیه لوزان را بررسی کردیم. اما یکی دیگر از تحریم‌های تحمیل شده بر کشورمان تحریم کشتیرانی است.
در ابتدای دهه ۱۳۴۰ خورشیدی با افزایش حجم واردات کالا به ایران و ورود و خروج بی‌رویه کشتی‌های خارجی در بنادر داخلی که موجبات بروز حساسیت در کشور را فراهم آورده بود، اندیشه تاسیس یک شرکت مستقل کشتیرانی در محافل بانکی و بازرگانی کشور قوت گرفت و برخی از مسئولان را به مطالعه و بررسی طرح تاسیس نخستین شرکت کشتیرانی ایرانی واداشت. نیاز به یک حمل و نقل دریایی منظم و ملاحظاتی چون موقعیت جغرافیایی خاص ایران، داشتن مرزهای طولانی آبی، دسترسی به آب‌های گرم و حساسیت حیاتی حمل و نقل کالا از طریق دریا نیز بر اهمیت این موضوع افزود تا مطالعاتی از سوی سیستم بانکی و سازمان برنامه و بودجه در این زمینه انجام شود. نتیجه این مطالعات که از سال ۱۳۴۰ آغاز شده بود، در اولین اجلاس مجمع عمومی موسسین در مرداد ۱۳۴۶ تصویب و شرکتی با نام شرکت کشتیرانی ملی آریا فعالیت خود را از همان زمان آغاز کرد. با وقوع انقلاب ۱۳۵۷ ایران و تغییر ساختار اقتصادی و سیاسی کشور در ۱۵ دی ماه ۱۳۵۸، شرکت کشتیرانی آریا، به شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، تغییر نام یافت و به‌عنوان یکی از شرکت‌های وابسته به وزارت بازرگانی به فعالیت تجاری خود ادامه داد.
تحریم شرکت کشتیرانی ایران توسط آمریکا
۲۰ شهریور ۱۳۸۷ (۱۰ سپتامبر ۲۰۰۸) بود که شرکت کشتیرانی ایران توسط آمریکا تحریم شد. در اطلاعیه وزارت خزانه داری آمریکا آمده است:
«اداره کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه داری (OFAC) شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (IRISL) را به دلیل ارایه خدمات پشتیبانی به وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح (MODAFL) تحریم کرد.» ۲
وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم شرکت کشتیرانی را ارائه خدمات به وزارت دفاع و پشنیبانی نیروهای مسلح می‌داند و وزارت دفاع نیز به دلیل مدیریت فعالیت‌های تحقیقاتی، توسعه‌ای و تولیدی موشکی (بالستیک) و بر اساس دستور اجرایی ۱۳۳۸۲ تحریم شده است.
برخی از تحریم‌های شرکت کشتیرانی در آخرین قانون تحریمی کنگره تعیین می‌شود. قانون آزادی ایران و مقابله با اشاعه (Iran Freedom and Counter-Proliferation Act) که در دی ۱۳۹۱ (ژانویه ۲۰۱۳) تصویب شد، تحریم‌های جدیدی علیه شرکت کشتیرانی ایران تعیین کرد. در این قانون بیان شده است که «بخش‌های انرژی، کشتیرانی، کشتی‌سازی و بندرها به دولتمردان ایرانی از طریق ایجاد درآمد کمک می‌کنند تا به فعالیت‌های اشاعه هسته‌ای بپردازند.» ۳
تحریم شرکت کشتیرانی ایران توسط شورای امنیت سازمان ملل
سازمان ملل نیز در ادامه تحریم اعمال شده از سوی آمریکا، شرکت کشتیرانی ایران در قطعنامه ۱۹۲۹ مورد تحریم قرار داد. دلیل تحریم فعالیت‌های این شرکت از سوی سازمان ملل در دور زدن تحریم‌ها و موارد مشخص شده در قطعنامه‌های قبلی سازمان ملل است. ۴
تحریم شرکت کشتیرانی ایران توسط اتحادیه اروپا
و اما در تاریخ ۴ مرداد ۱۳۸۹ اتحادیه اروپا نیز دنباله رو این تحریم‌ها شد و شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران بنابر مصوبه ۶۶۸/۲۰۱۰ و اعلام کمیته تحریم ایران شورای امنیت سازمان ملل مبنی بر تخلف از تحریم‌های وضع شده علیه ایران، تحریم کرد. ۵
جمع‌بندی:
- تحریم شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران از سوی آمریکا صرفا به دلایل هسته‌ای نبوده است.بلکه ریشه اصلی تحریم کشتیرانی مسایل موشکی و سلاح‌های کشتار جمعی (WMD) است.
- تحریم کشتیرانی از سوی شورای امنیت سازمان ملل به دلیل تخلف از قطعنامه‌های گذشته این شورا بوده و صرفا مرتبط با فعالیت‌های هسته‌ای نیست.
- تحریم شرکت کشتیرانی ایران از سوی اتحادیه اروپا از آنجا که بر اساس تحریم شورای امنیت سازمان ملل است، به دلیل تخلف از تحریم‌های گذشته بوده و صرفا مرتبط با هسته‌ای نیست.
پی‌نوشت‌ها:
1- http://eeas.europa.eu/statements/docs/2013/131124_03_en.pdf
2- http://www.treasury.gov/press-center/press-releases/Pages/hp1130.aspx
3- http://www.state.gov/documents/organization/204023.pdf
4- http://www.un.org/press/en/2010/sc9948.doc.htm
5- http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex:32010D0644
گزارش از فاطمه اسماعیلی
تعداد نظرات: ۱
ناشناس
۱۲:۱۵ - ۱۳۹۴/۰۱/۲۹
پاسخ
قطعنامه های قبلی شورای امنیت که در متن تحریم آمده ناظر به قطعنامه های هسته ای است. لذا تحریم شورای امنیت و اتحادیه ی اروپا در این زمینه تحریم هسته ای محسوب میگردد
ارسال نظرات