از Lift به Cease رسیدیم، از توافق به بیانیه

به گزارش خبرنگار اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ پنجشنبه 13 فروردین ماه بود که پس از پایان مذاکرات نفس گیر لوزان، متن بیانیه توسط موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی به زبان انگلیسی و ظریف وزیرخارجه ایران به زبان فارسی خوانده شد اما آنچه شاید بیش از سایر موارد بیشتر جلب توجه کرد، مطالب مربوط به رفع تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای بود. در متن بیانیه آمده است:

«اتحادیه اروپایی، اعمال تحریم‌های اقتصادی و مالی مرتبط با هسته‌ای خود را خاتمه خواهد داد و ایالات‌متحده نیز اجرای تحریم‌های مالی و اقتصادی ثانویه مرتبط با هسته‌ای را، همزمان با اجرای تعهدات عمده هسته‌ای ایران به‌نحوی‌که توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی راستی آزمایی شود، متوقف خواهد کرد. یک قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل متحد صادر خواهد شد که در آن برجام تائید شده، کلیه قطعنامه‌های قبلی مرتبط با موضوع هسته‌ای لغو خواهد گردید و برخی تدابیر محدودیت ساز مشخص، را برای یک دوره زمانی موردتوافق، لحاظ خواهد کرد.»

روز گذشته در گزارشی تحت عنوان «توافق هسته‌ای؛ تحریم هسته‌ای، تحریم غیر هسته‌ای/ کدام تحریم‌ها متوقف خواهند شد؟» به بررسی تحریم‌های مربوط با موضوع هسته‌ای پرداختیم و در سلسله گزارش‌های آتی به بررسی سایر نقاط مبهم بیانیه منتشر شده خواهیم پرداخت.

همانگونه که پیش از این نیز بارها مورد تاکید قرار گرفته است، بیانیه‌ لوزان ابهامات فراوانی دارد و به نوعی در آن نوعی بازی با واژه‌های لاتین صورت گرفته است.

همانگونه که دیده می‌شود در بیانیه مشترک ^۱ بصراحت آمده است که تحریم‌های سازمان ملل و اتحادیه اروپا باید خاتمه داده شوند و بدین منظور از واژه Terminate که به صورت روشن و قطعی معنای لغو و پایان بخشیدن به تحریم‌ها را می‌دهد، استفاده شده است اما ابهام اصلی در خصوص تحریم‌های مرتبط با کشور آمریکا می‌باشد.

در بندی از بیانیه که آمریکا را مورد خطاب کرده است آمده:

the US will cease the application of all nuclear-related secondary economic and financial sanctions, simultaneously with the IAEA-verified implementation by Iran of its key nuclear commitments

بله. آمریکایی‌ها با هوشمندی کامل در این بیانیه از واژه cease  بهره جسته‌اند که همان معنای stop و یا توقف و تعلیق می‌دهد. تعلیقی که برای خاتمه یافتن مشروط مشروط به تایید کنگره داشته و به نوعی ایران را وارد بازی‌های سیاسی داخلی آمریکا کرده است چرا که حتی در صورت حسن‌نیت اوباما که خود بعید به نظر می‌رسد، کنگره به راحتی می‌تواند با کسب دو سوم آراء اختیار رئیس‌جمهور را در تخفیف و یا توقف کامل تحریم‌ها محدود کند.

این در حالی است که در توافقنامه ژنو ^۲ آمده بود:

در این توافق‌نامه به طور روشن از واژه lift که همان معنای remove یا برداشن کامل تحریم‌ها را می‌داد استفاده شده بود و حال به نظر می‌رسد بیانیه لوزان از توافقنامه ژنو نیز عقب‌تر می‌باشد.

بررسی این سلسله ابهامات در گزارشات بعدی ادامه خواهد داشت...

پی‌نوشت‌ها:

1- http://eeas.europa.eu/statements-eeas/2015/150402_03_en.htm
2- http://eeas.europa.eu/statements/docs/2013/131124_03_en.pdf