به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» از مشهد، روح الله آبنیکی، عضو ارشد صنعت غنی سازی هستهای امروز در سلسله نشستهای عدالت به سبک 1+5 در لوزان که در دانشگاه اقبال لاهوری مشهد برگزار شد با اشاره به اینکه یکی از راههای تامین انرِژي دنیا استفاده از فناوری هستهای است، گفت: هیچ کدام از انرژیها نمیتوانند جایگزین این انرژی شوند و در زمینه انرژیهای پاک نیز فناوری هستهای بسیار حائز اهمیت است.
وی با اشاره به اینکه راکتورهای هستهای جای خود را به راکتورهای جدید میدهند، گفت: در سال 2015 اولین راکتور گداخت هستهای آغاز به فعالیت میکند که این راکتور گداخت براساس گداخت خورشیدی طراحی شده است.
عضو ارشد صنعت غنی سازی هستهای با اشاره به محدودیتهای انرژی در دنیا در زمینه استفاده از سوختهای فسیلی خاطرنشان کرد: بعضی از کشورها 50 درصد برق مورد نیاز خود را از فناوری هستهای تامین میکنند.
آبنیکی با تشریح کاربردهای مختلف انرژی هستهای در زمینههای مختلف بیان داشت: کاربرد دیگر فناوری هستهای در حوزه پزشکی در سه سطح تشخیص بیماریها، استریل کردن تجهیزات پزشکی و عدم محدودیت در عرصه زیست محیطی است.
وی استفاده دیگر انرژی هسته ای را در صنعت دانست و بیان داشت: اگر این فناوری را فناوری اتمی بنامیم و لیزر هم در این عرصه جای گیرد میتوان کاربردهای زیادی از این دانش متصور شد.
عضو ارشد صنعت غنی سازی هستهای ادامه داد: از فناوری هستهای میتوان در زمینه موتورها و باتریهای هستهای که دارای پایداری بیشتر هستند، استفاده کنیم.
آبنیکی استفاده از این فناوری را در زمینه موشکی و پرتاب ماهواره به فضا مهم دانست و افزود: استفاده از این فناوری در عرصه کشاورزی به طور جدی مورد توجه است. طبق آمارها ضایعات کشاورزی از زمان تولید تا رسیدن محصول به دست مصرف کننده در کشور ما بین 15 تا 35 درصد است که میتوان با استفاده از فناوری هستهای در نگهداری و ماندگاری این محصولات، ضایعات کشاورزی را کاهش داد.
وی با بیان اینکه ما نیازمند فناوری هستهای در زمینه اصلاح بذر و مقابله با آفات هستیم، خاطرنشان کرد: استفاده از این فناوری در کشاورزی بهره وری اقتصادی کشاورزی را تا صد درصد افزایش میدهد و کشاورزان ما علاقمند به استفاده از این فناوری هستند.
عضو ارشد صنعت غنی سازی هستهای با بیان اینکه برای توسعه صنعتی و اقتصادی نیازمند فناوری هستهای هستیم، تاکید کرد: راکتورهای تحقیقاتی ما باید کار کنند و پرتودهی باید توسعه یابد؛ استفاده از فناوری هستهای به معنای کاربرد نظامی آن نیست؛ بلکه زمینهها و عرصههای استفاده از این فناوری بسیار بالاست.
آبنیکی با طرح این سوال که آیا غنی سازی بالا غیر نظامی است؟ ادامه داد: راکتور تهران با غنای 20 درصد کار میکند؛ این راکتور در زمینه رادیو داروها و غیر نظامی فعالیت میکند بالابردن غنا به معنی کاربرد نظامی نیست و غنی سازی 20،60 و 90درصد کاربرد صلح آمیز نیز دارند هرچند که کاربرد نظامی هم میتوانند داشته باشند.
وضعیت فناوری هستهای قبل از انقلاب
وی ادامه داد: در زمان قبل از پیروزی انقلاب اسلامی موسسه استندفورد فرانسه طی تحقیق و بررسی، چرخه کامل سوخت را برای کشور ما تجویز کرد که ایران در دهه 70 باید 20 هزار مگابایت برق هستهای تولید کند. آنگاه شروع به ساخت راکتور تهران و بوشهر کردند همچنین 20درصد معادن کشور اکتشاف هوایی شد.
عضو ارشد صنعت غنی سازی هستهای خاطر نشان کرد: با پیروزی انقلاب اسلامی غرب به تعهدات خود در قبال انرژی هستهای عمل نکرد و حتی در دوران جنگ تحمیلی راکتور بوشهر نیز بمباران شد.
آبنیکی با بیان اینکه ما برای درمان بیماران خود به رادیو داروها نیاز داشتیم و در این زمینه وابسته به غرب بودیم گفت: راکتور تهران را با آرژانتینیها قرارداد بستیم و غنای آن را از 90درصد به 20درصد کاهش دادیم و هم اکنون این راکتور در حال فعالیت در عرصه پزشکی است.
عضو ارشد صنعت غنی سازی هستهای با تاکید بر اینکه غرب با وقوع انقلاب اسلامی تحریمهای جدی را برای جمهوری اسلامی پیش بینی کرد و کشوری حاضر نمیشد برای تکمیل نیروگاه بوشهر با ما همکاری کند؛ ما با روسها برای تکمیل نیروگاه بوشهر قرار داد بستیم و قرار شد که آنان برای یک دوره 10 ساله سوخت به ما بدهند که البته پس از استفاده از سوخت ما آن بازفناوری نکنیم و تحویل آنان دهیم.
آبنیکی تصریح کرد: علاوه بر اینکه انرژیهای فسیلی آلودگی زیست محیطی ایجاد میکنند ما در صورت عدم استفاده از فناوری هستهای برای تولید برق باید 120 میلیون بشکه نفت را صادر نکنیم.
ما به دنیال غنی سازی در داخل کشور بودیم
وی افزود: ما برای تامین برق مورد نیاز کشور راکتور دارخوین را با تولید 320 مگابایت طراحی کردیم که با توجه به شرایط موجود متوقف شد.
عضو ارشد صنعت غنی سازی هستهای با تاکید براینکه ما سوخت هستهای داخلی را در کشور تولید کردیم بیان داشت: سوخت 20درصد را هیچ کشوری به ما نمیداد و ما نیز برای تامین نیازهای کشور نیازمند این سوخت بودیم. ما به دنبال غنی سازی در کشور بودیم.
آبنیکی ادامه داد: ما به دنبال افزایش یک تا 20 راکتور در کشور بودیم و برای این مهم میبایست مقداری از سوخت را در داخل کشور تولید کنیم.
وی با بیان اینکه 40 سال از عمر راکتور تهران میگذرد خاطرنشان کرد: راکتور آب سنگین اراک تا سال 92 قریب به 90درصد پیشرفت داشت و جایگزین راکتور تهران میشد. راکتور تهران در چهار سال آینده امکان استفاده ندارد و درصورتی که راکتور اراک با تغییر کاربری آن که گفته شده پنج تا هشت سال طول میکشد نتواند جایگزین راکتور تهران شود ما برای تامین رادیو داروها به مشکل برمیخوریم و این نوعی وابستگی ما را به غرب به دنبال دارد.
عضو ارشد صنعت غنی سازی هستهای با اشاره به وجود 48 هزار ماشین سانترفیوژ در نطنز گفت: ماشینهای نسل یک ما بهبود یافت؛ ما بر روی ماشین نسل 2 که سو آن پنج است،IR6و IR8 کار کردیم که سو آن بالای 25 است.
آبنیکی با اشاره به مجموعه صنایعی که برای ساخت قطعات سانترفیوژ فعالیت میکردند، به توافقنامه ژنو و بیانیه لوزان اشاره کرد و بیان داشت: ما با توقف تولید سانترفیوژ، زنجیره تولید آن را از دست دادیم.
وی ادامه داد: تولید سانترفیوژ کار پیچیدهای است که اگر بخواهیم این کا را دوباره انجام دهیم به همین سادگی نیست چون در مدت 10 سال نیروی انسانی مرتبط با این کار دچار تغییر میشوند و برخی از این افراد به دنیال مشاغل دیگر میروند.
انحراف هستهای نداریم
وی در خصوص انحراف هستهای با بیان توضیحاتی گفت: کشورهای دنیا در حوزه فناوری هستهای هر کاری میتوانند انجام دهند و از این فناوری در هر ابعادی استفاده کنند فقط تنها قید آن عدم استفاده در زمینه تولید سلاح است.
عضو ارشد صنعت غنی سازی هستهای با تاکید براینکه در زمینه استفاده صلح آمیز از انرژی هستهای هیچ محدودیتی برای هیچ کشوری وجود ندارد خاطرنشان کرد: انحراف هستهای به معنای غنای بالا نیست بلکه فعالیتی است که ما را به سمت فعالیت نظامی میبرد. مانند پاکستان و کره شمالی که فقط فعالیت نظامی دارند.
آبنیکی با بیان اینکه ایران به دنبال فناوری صلح آمیز هستهای است در خصوص نقش آژانس هستهای بیان داشت: آژانس فقط در قسمتی که غنی سازی و اورانیوم را اکسید میکنند دوربین آفلاین دارد و به همه قسمتهای سایت کار ندارد و باید شش ماه قبل از راهاندازی به آژانس اطلاع دهیم که مثلا در این سایت میخواهیم رادیو دارو تولید کنیم.
وی با بیان اینکه بسیاری از کشورها پای خط غنی سازی اجازه دیدن به آژانس را نمیدهند گفت: با نصب دوربین و گرفتن عکس که به صورت آفلاین است و سایر موارد دیگر نمیشود انحراف داشت. کشورهایی که به سمت نظامی میروند آژانس را قبول ندارند و این در حالی است که بازرسهای آژانس حتی سانترفیوژهای ما را هم میبیند.
عضو ارشد صنعت غنی سازی هستهای با اشاره به عدم لغو تحریمهای بیمه، نفتی و بانکی گفت: در توافقنامه ژنو گفته شده که به ما قطعات هواپیما میدهند؛ اما تاکنون گزارشی که از دادن یک پیچ باشد نیست.
آبنیکی بیان داشت: با پذیرش پروتکل الحاقی به صورت داوطلبانه و بعد از امضای شورای امنیت باید مواد آن را اجرا کنیم و بازرسیها بیشتر شود.
عضو ارشد صنعت غنی سازی هستهای با اشاره به فکت شیت آمریکایی گفت: آمریکا در فکت شیتش پایش را فراتر گذاشته و میگوید باید زیر ساختهای هستهای را جمع کنید که این معادل با این است که باید همه تجهیزات را جمع کنیم.
وی با اشاره به بیانیه لوزان و تغییر کاربری راکتور اراک گفت: با وجود دانشگاههایی که دارای آزمایشگاههای مجهز هستند چرا باید فیزیکدان را به زیر زمین ببریم؟
آبنیکی با انتقاد از عدم در نظرگرفتن ظرفیتهای داخلی از طرف تیم مذاکره کننده گفت: ما هم اکنون ماشین نسل دوم را میتوانیم نصب کنیم؛ اما شاهدیم که ظرفیتها نادیده گرفته شد.
عضو ارشد صنعت غنی سازی هستهای افزود: اگر این روند در مذاکرات جلو برود ما یک دوره 12 ساله برای توسعه فناوری هستهای را از دست دادهایم. در تیم مذاکره کننده قبلی همزمان با مذاکرات مانعی برای توسعه نبود؛ اما اکنون حین مذاکرات همه چیز متوقف شده است.
وی ادامه داد: موسسات اطلاعاتی- امنیتی آمریکا در گزارشی اعلام کردند که ایران انحراف هستهای ندارد.
آبنیکی با اشاره به شروع مذاکرات هستهای از سال 92 گفت: تعهدات ما به این ترتیب بود که مجموعه بازفن آوری نداشته باشیم، در ژنو متعهد شدیم غنی سازی فقط در نطنز و فردو و سایت جدید نداشته باشیم، ماشین سانترفیوژ جدید نصب نشود و در صورت خرابی از ماشینهای در انبار استفاده شود، همچنین زیر ساخت برای توسعه ماشینهای سانترفیوژ انجام ندهیم، غنی سازی 20درصد را متوقف کنیم و در اراک کار سوخت را تعطیل کنیم. همچنین در بازرسیها اطلاعات بیشتری بدهیم.
عضو ارشد صنعت غنی سازی هستهای با تاکید بر اینکه کشور در تحریمها پیشرفت کرد گفت: ما با تهدید روبرو بودیم؛ اما فناوری هستهای توسعه یافت. وقتی گفتیم سوخت 20درصد در مدت کوتاهی مشکل را حل کردیم، صنایع دیگر ما هم میتوانند با عزم جهادی فعالیت کنند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا فردو، اراک و نطنز به سرعت قابل برگشت است؟ گفت: خیر من میگویم بازگشت فردو، نظنز و اراک به سادگی امکانپذیر نیست. وقتی قلب راکتور اراک خارج شد و آن را تحویل غرب دادیم در خوشبینانه ترین حالت اگر آن را به ما برگردانند باز هم مدت زمانی باید سپری شود.هم اکنون نیز یک سال و نیم در زمینه توسعه فناوری هستهای از دست رفته است.
آبنیکی ادامه داد: با اطلاعاتی که در اختیار آژانس گذاشتیم نیروهای ما شناخته شدند و زنجیره تامین ما از دست رفته است. این مذاکرات با خوشبینی جلو نمیرود این تیم باید بسیار دقت کند که حداکثر امتیازات را از طرف مقابل بگیرد.
وی با اشاره به ساخت فردو در زیر زمین گفت: آمریکا و اسرائیل بارها ما را تهدید به از بین بردن تاسیسات هستهای کردند ما باید این تهدید را در نظر میگرفتیم و فردو را به دور از فضای تهدید زیر زمین ساختیم که در آن دانشمندان ما در حال فعالیت هستند.
وی با بیان اینکه ما اعتقادی به تولید سلاح هستهای نداریم به پیشرفت کشور در عرصه هستهای، موشکی و ماهواره اشاره و تصریح کرد: هر جا یک طیف از جوانان متعهد ایستادند فناوری را به دست آوردند اگر این تفکر در زمینه خودرو و نفت نیز باشد دیگر مشکلی نخواهیم نداشت.
عضو ارشد صنعت غنی سازی هستهای گفت: در عرصه هایی مانند خودرو سازی علی رغم پیشرفتی که داشتیم به نوعی تحریم را پذیرفتیم و میگوییم باید مذاکره کنیم و این درحالی است که باید به نیروی دانشمندان و جوانان کشور اتکاء کنیم؛ اقتصاد مقاومتی، اقتصاد ریاضتی نیست.