نمایش مستند «سیاهان جنوب ایران»

به گزارش گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو» برنامه هفته چهارم دوره جدید کانون فیلم «سینماحقیقت» که در تاریخ ۲۷ اردیبهشت ماه ساعت ۱۷ برگزار می شود؛ به نمایش فیلم «سیاهان جنوب ایران» ساخته فرهاد ورهرام با موضوع سیاهان در ایران است.

ورهرام درباره فیلم مستند «سیاهان جنوب ایران» گفت: درباره سیاهان ایران هیچ‌گونه آمار دقیق و یا تقریبی در دست نیست و بیشتر آنها در جزایر و شهرهای بزرگ و کوچک و یا روستاهای ساحلی پراکنده‌ هستند و حتی گروهی از آنها زندگی دامداری و عشایری دارند.

برگزاری سومین جلسه کارگاه «از نوشتار تا گفتار در فیلم مستند» 

سومین جلسه کارگاه «از نوشتار تا گفتار در فیلم  مستند» با حضور اُرد عطارپور تهیه‌کننده و مستندساز مطرح سینمای ایران، در سالن «سینماحقیقت» مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی برگزار شد.

اُرد عطارپور در این کارگاه آموزشی با سرفصل شناخت مبانی مستند، به تقسیم‌بندی فیلم‌های مستند پرداخت و گفت: گفتار متن در هر یک از انواع مستند با ویژگی خاصی بیان می‌شود. به طور مثل در مستندهای توصیفی یا توضیحی یک «نریتور» توضیحات لازم را می‌خواند و اطلاعات را به شکل مستقیم و غیرمستقیم در اختیار مخاطب قرار می‌دهد. متن مستندهای توصیفی هم بیشتر اول شخص یا سوم شخص نوشته می‌شود.

عطارپور با اشاره به مستندهای مشاهده‌گر بیان کرد: کارگردان در این گونه مستند سعی می‌کند دخالتی در روند تولید نداشته باشد. این گونه آثار به تدوین تکیه نمی‌کنند و متکی بر دوربین فیلمبرداری هستند. به عبارت دیگر موضوع بدون دخل و تصرف کارگردان منتقل می‌شود که می توان به مستندهای «علف» ساخته مریان سی‌کوپر و «تاراز» فرهاد ورهرام اشاره کرد.

این مستندساز در ادامه این کارگاه، با نمایش فیلم‌های «این خانه سیاه است» فروغ فرخزاد و «SAMSARA» ران فریک به تعریف مستند شاعرانه در گفتار متن و نوع اجرا اشاره کرد و گفت: مستند شاعرانه اهمیت زیادی به فرم می‌دهد و پیوند عمیقی میان تخیل و عاطفه ایجاد می‌کند و مخاطب به استنباط خاصی از جهان پیرامون خود می‌رسد.

وی افزود: نوع نگارش متن در بخش‌هایی از فیلم «این خانه سیاه است» گفتاری ساده و کوتاه را به وجود آورده و دقیقاً به شیوه ابراهیم گلستان نوشته شده است. به عبارت دیگر یک الگوی خوب برای نوشتن گفتار متن، ابراهیم گلستان است. او توانست با نوشتاری دقیق و عمیق مستند گزارشی «تپه‌های مارلیک» را به اثری شاعرانه تبدیل سازد و موفق شد فضای عاطفی عجیبی را میان مخاطب و گورستانی که در آن باستان‌شناسان مشغول کار بودند، ایجاد کند.

این مستندساز تاکید کرد: گفتار متن مانند لحظه آغاز فیلم مستند بسیار مهم و حساس است، زیرا سینمای مستند باید بتواند مخاطب را برای تماشای یک فیلم نگه دارد. مهمترین کار گفتارمتن دادن اطلاعات مورد نیار، تقویت درام و لحن فیلم، کمک به فضای عاطفی و تاکید بر برخی ویژگی‌های سوژه فیلم است.

وی با اشاره به نریشن فیلم‌های «بادصبا» آلبر لاموریس و «چهره غمگین من» فرحناز شریفی، تاکید بیشتری روی درک ویژگی‌های گفتار متن داشت.

عطارپور با استناد به فیلم «جایی برای زندگی» محسن استادعلی هم گفت: این فیلم خیلی به متن وابسته نیست و از فیلم‌های توصیفی یا توضیحی است. مخاطب متوجه حضور کارگردانی می‌شود که حقایق را کنار می‌زند و به زندگی سوژه‌ها نزدیک شده و همه‌چیز را شفاف بیان می‌کند.

این تهیه‌کننده همچنین به تعریف مستندهای انعکاسی پرداخت و افزود: در این گونه آثار گروه فیلمبرداری خود را عرضه می‌کنند مانند مستند «خط باریک آبی» ساخته ارول موریس که علاوه بر استفاده از شیوه انعکاسی، فیلم جستجوگری هم است.

وی در پایان این کارگاه از هنرجویان خواست به تماشای مستند «تهران چند درجه ریشتر» به کارگردانی پیروز کلانتری بنشینند و با ذکر چند نکته درباره نوشتار و گفتار این مستند افزود: تهیه‌کننده این فیلم خودم هستم و از اینکه این فیلم ساخته شد بسیار خوشحالم؛ زیرا این مستند در گفتار متن از پرداختن به عبارات پوچ صرف نظر کرده و به خوبی موضوعی بسیار مهم درباره زلزله‌ای که قرار است تهران را بلرزاند، بیان می‌کند.

عطارپور تاکید کرد: افرادی که می‌خواهند در فیلم مستند به گویندگی بپردازند لازم است ریتم و طنین صدای خود را در طول فیلم حفظ کنند، روی تاکیدات به موقع واکنش نشان دهند و... زیرا در گویندگی فیلم مستند به دنبال الگوبرداری نیستیم و باید با زبانی ساده چیزی را به تصویر اضافه کنیم.

چهارمین جلسه از کارگاه «از نوشتار تا گفتار در فیلم  مستند»، هفته آینده دوشنبه ۲۸ اردیبهشت با حضور شهرام درخشان برگزار خواهد شد.