لیسانسه‌ها دومین رتبه در مصرف مواد را دارند

گروه دانشگاه «خبرگزاری دانشجو»، یادداشت دانشجویی؛*  مواد مخدر و عـوارض پـر دامنـه و ناخوشـایند آن، از مهـمتـرین دغدغـه هـای فکـری و یکـی از ناگوارترین آسیبهای اجتماعی حال حاضر است. ارتباط مصرف مواد و رفتارهای اعتیـاد آمیز با سایرانحرافها و کج رفتاری ها از یک سو و پیوند ناگسستنی آن با مشکلاتی نظیـر انواع اختلالات روانی، فرار از منزل، پرخاشگری و خشونت در رفتارهای اجتماعی، دزدی و ارتکاب بزه، افت تحصیلی و بی علاقه شدن به تحصیل و اقدام به خودکـشی و غیره دارد.

ضرورت این تامل بـا در نظر گرفتن جمعیت جوان کشور بیش از پیش مطرح می شود، بویژه آنکه در سال هـای اخیرمصرف مواد در دانشجویان دانشگاه ها نیزقابل تأمل شده است.

از جمله مـشتریان سوءمـصرف مـواد، دانـشجویان هـستند؛ دوران دانشجویی فقط به گذراندن ۱۴۰ واحد درسی ختم نمی شود، چه بسیارند دانشجویانی که در همین دوران مسیر زندگی آنها تعیین می شود. برخی شریک زندگی خود را پیدا می کنند و نیز کم نیستند دانشجویانی که بهترین دورانشان را با گرایش به انواع مواد مخدر می گذرانند.

گرچه آمار دقیقی از شمار دانشجویان معتاد نمی توان دریافت؛ اما هشدار قائم مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر درمورد افزایش اعتیاد در دانشجویان نگران کننده است.

یافته های حاصل از پژوهش های شیوع شناسی اعتیاد در ایران نشان می دهد که با توجه به جایگاه نخبگان در دانشگاه ها، توجه کافی نسبت به تحقیقات شیوع شناسی مصرف و سوءمصرف مواد در جمعیت دانـشجویان و نیز مداخلات راهبردی مؤثر صورت نپذیرفته است .

با وجود این، می توان دریافـت کـه آمـار اعتیـاد طـی حدود دو دهه اخیر در برخی مواد با شیب تقریبا ثابتی پیش رفته است؛ تا حـدی کـه در یـک نگـاه کلـی بـه آمار و ارقام ارایه شده در شیوع شناسی های مختلف، می توان به این نتیجه رسید که پس از سـیگار و قلیـان، بیشترین ماده مصرفی در بین دانشجویان الکل است و پس از آن به ترتیب تریاک، حشیش، هروی ین و سایر مواد در رتبه های بعدی قرار دارند.

آمارها بیانگر آن اسـت که نرخ شیوع مصرف موادمخدر در جمعیت سنی ۱۵ تا ۶۴ ساله کشور ایران معـادل ۲/۶۵ درصد بوده به طوری که تعداد تقریبی معتادان یک میلیون و ۳۲۵ هـزار نفـربـرآورد شـده است.

در میـان معتـادان کشور، اقـشار مختلـف بـا سـطح تحـصیلات گونـاگون مـشاهده شـده کـه افـراد بـا سـطح تحصیلات لیسانس، دومین رتبه را به خود اختصاص داده اند.

در مطالعه ای که روند ۳۰ سال سوء مصرف مواد در ایران را بررسی کرده است .از سال ۱۳۵۷ تا سال ۱۳۷۷ میزان رشد بروز سوء مصرف ساالنه هشت درصد بوده. یعنی هر ۱۲ سال یکبار دو برابر شده است. این رشد بطور متوسط در ۱۰ سال اخیر سالانه ۳۳ درصد بوده است.

با استناد به آمار سازمان ملل متحد حدود ۲٫۲ درصد از جمعیت بزرگسال ایران به دام اعتیاد افتاده اند که بیشترین میزان در کل جهان محسوب می شود.

میانگین معتاد حرفه ای در میان دانشجویان از نرم جامعه کمتر است؛ اما تحقیقات نشان می دهد رشد آمار دانشجویانی که به صورت تفننی برای یکبار مواد مخدر مصرف کرده اند، نگران کننده است.همانطور که درباره معتادین در جامعه نمی توان آمار دقیقی ارائه داد، آماری در خصوص تعداد دانشجویان معتاد حرفه ای در کشور وجود ندارد. ضمن اینکه نسبت دانشجویان درگیر با مواد مخدر در شهرستانهای مختلف متفاوت است و آمار روز به روز تغییر می کند از این رو ارائه آمار در این زمینه غیر علمی است.

آمار دانشجویانی که یک بار یک نوع ماده مخدر را تجربه کرده اند بسیار بیشتر از تعداد معتادین حرفه ای در محیطهای دانشگاهی است. بر اساس تحقیقی که انجام شده است بین ۲۰ تا ۳۰ درصد از دانشجویانی که به عنوان نمونه این تحقیق در نظر گرفته شده بودند، اعتقاد داشتند تنها یک بار مصرف مواد مخدر اعتیاد آور نیست و شیوع چنین برداشتی در میان دانشجویان تصوری خطرناک است.

در یک مطالعه آماری شیوع مصرف مواد در برخی دانشگاهها در سال تحصیلی ۸۴-۸۵ در جدول زیر آمده است: