به گزارش گروه دانشگاه «خبرگزاری دانشجو»، فاطمه قانع، فوق تخصص نفرولوژي کودکان و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي مشهد بیان داشت: بیماری مادرزادی دیابت انسپید نفروژنیک در کودکان (NDI) یک بیماری ارثی است که تظاهرات آن در سنین شیرخوارگی به صورت عدم وزن گیری مناسب، اختلال تکامل، بیقراری، پلی اوری، پلی دیپسی( پرنوشي)، دهیدراتاسیون متوسط تا شدید، هیپرناترمی و حملات تشنج بروز می‌کند.
اين عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي مشهد با اشاره به اينکه این بیماری به علت موتاسیون در ژن V2R 90% و یا موتاسیون در کانال آب AQP2 90% موارد بروز می‌کند، خاطرنشان کرد: در حالت طبیعی هورمون وازوپرسین بر روی رسپتورهای V2 که در توبولهای جمع کننده کلیه قرار گرفته اند، با فعال کردن cAMP و پروتئین کیناز A سبب فسفوریلاسیون رسپتورهای AQP2 و افزایش این رسپتورها در مامبران آپیکال توبولهای جمع کننده و سبب افزایش نفوذپذیری به آب می شود. همچنین افزایش غلظت cGMP با مکانیسم های مولکولی متعدد در فسفوریلازاسیون رسپتورهای AQP2 و تجمع این رسپتورها در توبولهای جمع کننده و افزایش باز جذب آب نقش مهمی را ایفا می‌کند.
قانع تصريح کرد: تا کنون از روشهای متعددی جهت درمان حمایتی این بیماران نظیر هیدراتاسیون مکرر، هیدروکلرتیازید و ترکیبات ضد التهاب غیراستروئیدی استفاده شده که به صورت نسبی سبب کاهش علائم در تعدادی از بیماران می‌شود.
وي افزود: سیلد نافیل (Sildenafil) که یک داروی مهار کننده اختصاصی آنزیم فسفر دی استراز تیپ 5 (PDE5) می باشد، سبب افزایش غلظت cGMP داخل سلولی و در نتیجه سبب تشدید و تجمع تعداد رسپتورهای AQP2 در توبولهای جمع کننده کلیه شده و بنابراین در درمان NDI موثر می‌باشد.
قانع تصريح کرد: سیلدنافیل با بای پس کردن رسپتورهای V2R مستقیماً سبب افزایش cGMP داخل سلولی شده و در نتیجه اثر خود را در درمان این بیماری ایفا می کند. این دارو تاکنون در مدل های حیوانی نظیر موش و رت به این منظور استفاده شده و نتایج مفیدی بدست آمده است ولی تا کنون بر روی نمونه انسانی استفاده نشده است.
فوق تخصص نفرولوژي کودکان اظهار داشت: این تحقیق برای نخستين بار در دنیا بر روی نمونه انسانی با کمک و راهنمایی پروفسور فرحناک اسدی استاد ممتاز دانشکده پزشکی راش-آمریکا انجام شده است.
سیلدنافیل به میزان 2mg/kg بر روی پسر ایرانی 4.5 ساله ای که از سن 10 ماهگی با علائم شدید این بیماری تشخیص داده شده و به داروهای حمایتی نیز پاسخ نمی داد، با رضایت و آگاهی کامل والدین انجام شد و نتایج بسیار مفید و موثری چند روز بعد از درمان بدست آمد که بسیار قابل توجه بود. در بررسی ژنتیکی انجام شده در بیمار بر روی ژن AVPR2 ، موتاسیون حذفی (12 bp-deletion mutation) در 4 آمینواسید (آرژینین 247 تا گلیسین 250) وجود داشت.
نتايج اين تحقيق نشان داد که حجم ادرار روزانه کودک از 1764 میلی لیتر قبل از درمان به 950 میلی لیتر کاهش یافت. میزان سدیم کاهش و میزان اسمولاریته ادرار از 104 به 215 میلی اسمول در لیتر رسید. باتوجه به اینکه میزان AQP2 و cGMP ادرار در ایران انجام نمی شد نمونه توسط استاد اسدی در دانشگاه علوم پزشکی راش تحت آزمایش قرار گرفت. میزان غلظت AQP2 ادرار از 5 (قبل از درمان) به 26 (fmol/mg creatinine) و میزان cGMP از 011/0 به 254/0 (mmol/mg creatinine) افزایش یافت که نتایج بسیار قابل توجه و با ارزشی می باشد.
قانع خاطرنشان کرد: سیلدنافیل دارویی است که موارد استفاده متعددی از جمله در درمان هیپرتانسیون ریوی در کودکان دارد و عوارض جانبی قابل توجهی تاکنون ذکر نشده است. استفاده از این دارو در درمان دیابت بی مزه کودکان در انسان که برای اولین بار در دنیا انجام شده است که با نتایج مفید و موثری همراه بوده است میتواند گام بسیار بزرگی در درمان این بیماران باشد.
این مقاله تحقیقی اکنون در ژورنال نفرولوژی آمریکا (Am J Nephrol 2015;42:65–69) به چاپ رسیده است و دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این افتخار در سطح جهانی مطرح و سهیم است. این تحقیق می تواند راهگشای استفاده از این دارو در بیماران مبتلا به این بیماری باشد.
ارسال نظرات