حجاب وسیاست

گروه دانشگاه‌ خبرگزاری دانشجو- یادداشت دانشجویی* امسال شاه بیت بیانیه هاواعلامیه ها ومصاحبه های مسئولان به مناسبت روز زن با صرف نظراز چند استثنا ابراز نگرانی از وضعیت حجاب زنان ورواج بی بندوباری وفسادی واقعیت بیرونی نشان از بسیج شدن تمام نیروهای در مورد مسئله پوشش زنان داشت.

کسانی که طومار امضامی کنند بیانیه می دهند وروی دیوارها یاد آوری می کنند: «حبس بدحجابی دو ماه است پای برهنه 74ضربه شلاق» افرای هستند که مسئله اعتراض به نحوه ی پوشش زنان را در دستور کار خود قرار می دهند.

بنابر این به نظر می رسد مبارزه با آن چه بد حجابی خوانده می شود واصطلاح مبهمی است که مایه به ازا وتعریفی در قوانین موجود ندارد.

امسال از حالت یک موج تابستانی گذرا بیرون آمده ودر حال تبدیل شدن به یک سیاست دائمی است.هر چندبا روی کار آمدن اصول گرایان در مجلس تسلط آن ها در بسیاری از اماکن ومراکز فرهنگی شهری وتعجیل روز افزون گروه های برای ارزشی کردن فضای جامعه طبیعی بود.

چنین برخورد هایی میان زنان و جوانان وماموران اتفاق می افتد. اما بدون تردید بخشی از این سیاست در اثر اختلافات داخلی میان عناصر واجزای حکومتی شکل گرفته است. به عنوان مثال گزارش های روزنامه {...}از مراسمی که برگزار کننده آن نهاد های دولتی (سازمان ملی جوانان و...) هستند یا مجوز یک نهاد دولتی (وزارت ارشاد و...)را دارند نشان می دهد اشارات مکرر به بد حجاب بودن و آرایش های زننده زنان شرکت کننده قبل از همه ی نهادها ومسئولان دولتی وخلاصه همه آنچه از بخش اصلاح طلب حکومت باقی مانده است را نشانه رفته است.

بنابر این در یک تحلیل خوش بینانه می توان برخورد با زنانی که بد حجاب خوانده می شوند را می توان یک برخورد مقطعی دانست اما از سوی دیگر لزوم پاسخ گویی کسانی که خود را اصول گرایان می خوانند به خواسته ها وانتظارات رای دهندگان به آن ها و نیز نشان دادن تفاوت در روش حکومت گری احتمال تداوم روند برخورد با نحوه ی پوشش زنان را افزایش می دهند.

با وجود این که در مورد حدود حجاب ونحوه ی پوشش اختلافات زیادی بین فقها وجود دارد اما اصل موضوع رعایت حجاب وگناه بودن بی حجابی تقریبا اجتماعی است.در مورد اعمالی که در اسلام گناه به شمار می آیند سه نظر وجود دارد:

عده ای از فقها مثل علامه فیض عقیده دارد حکومت اسلامی تنها اعمالی را می تواند مستوجب مجازات بداند که برای آن ها در خود متون اسلامی مجازات دنیوی مثل حد وقصاص وتعزیر درنظر گرفته شده است وگناه مقوله متفاوتی از جرم است که تنها برای آن کیفر اخروی پیش بینی شده است بنابر این بر اساس این نظریه از آنجا که برای بی حجابی مجازاتی در آیات قران وسایر نصوص تعیین شده ارتکاب این فعل حرام تنها عذاب اخروی در بر خواهد داشت.

گروهی دیگر می گویند طرح واجبات یا ارتکاب محرمات گناه است وامام (ع) ونایب او باید آن ها را تعزیر کند به شرطی که از گناهان کبیره باشد.(امام خمینی، تحریر الوسیله- ص443)

ودر نهایت گروه سوم عقیده دارند در مواردی که برای عمل تعزیرپیش بینی نشده باشد وجود فساد در آن عمل ملاک تعزیر خواهد بود.به این ترتیب حکومت اسلامی خود تشخیص می دهد که ارتکاب کدام گناه مفسده در پی خواهد داشت و آن را جرم و مستوجب مجازات خواهد دانست.

به نظر می رسد قانونگذار جمهوری اسلامی در برخورد با بی حجابی-آن نظر را که چون برای این عمل در نصوص اسلامی مجازات دنیوی پیش بینی نشده ارتکاب آن تنها مجازات اخروی دارد و نیز این نکته را که بی حجابی از جمله گناهان کبیره نیست ، یا حداقل بر سر کبیره بودن آن اختلاف است را کنار گذاشته وطبق نظر سوم ،آن را فساد آور ومستوجب مجازات تلقی کرده است. حتی اگر این نظر سوم را به عنوان نظریه قابل قبول فقها بپذیریم ونظریات مخالف دیگر را نادیده بگیریم باز هم یک سوال باقی می ماند:

معیار های حکومت اسلامی برای فساد آور بودن یک عمل چیست؟

آیا این مواضع ایدئواوژیک وسیاسی مسئولان است که مصلحت با مفسده ی یک جامعه را تعیین می کند یا صلاح  و فساد واقعی جامعه فارغ از نظریات و اعتقادات کسانی که بر آن حکومت کنند؟ اولویت های حکومت جمهوری اسلامی ایران در پیش گیری از جرم، کشف جرم وتعقیب مجازات مرتکبان طی یک روند قضایی تعیین می شود یا جریانات سیاسی بر آن حاکم است؟


 

 مهتاب فاضلی فارسانی-حکیمه مولایی کوچکی-دانشجوی دانشگاه پیام نور مرکز شهرکرد

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تایید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.