باز شدن بدون نظارت درهای کشور شرکت‌های دانش بنیان را تهدید می‌کند

اسلامی در گفت‌وگوی تفضیلی با خبرنگار خبرگزاری دانشجو در مشهد، در خصوص وضعیت کنونی دانش و فناوری در کشور و نبود انگیزه کار پژوهشی در اقلب دانشجویان دانشگاه‌های کشور، گفت: مهمترین عنصر پژوهشی در کشور آموزش‌هایی است که در دوران ابتدایی و متوسطه به دانش‌آموزان داده می‌شود، بنابراین در شکل گیری هر چیزی در مراحل بالاتر در مرحله اول این آموزش و پرورش است که نقش اساسی دارد.

 

وی آموزش و پرورش را شکل دهنده دانشجویان پرسشگر آینده کشور دانست و تاکید کرد: در تقویت روحیه پرسشگری در میان دانش‌آموزان نیز آموزش و پرورش نقش اصلی را بازی می‌کند؛ زیرا دانش‌آموزان در این سنین می‌آموزند که پرسشگر باشند، کنجکاو بوده و سئوال پرسیدن را فرا بگیرند که این روحیه باید در این مکان در ابتدا در ذهن دانش آموزی که در آینده دانشجو می‌شود شکل بگیرد.

 

مدیر فناوری و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد به برنامه‌های آموزش و پرورش در زمینه فعال کردن ذهن دانش‌آموزان به سمت خلاقیت اشاره داشت و گفت: تا آن جا که ما اطلاع داریم آموزش و پرورش برنامه‌های خوبی را دنبال کرده و تغییرات زیادی در این خصوص در کتب و نظام آموزشی این ارگان صورت گرفته است.

 

ساختار پژوهشی در دانشگاه‌ها باید تغییر کند

 

وی به تغییر ساختار پژوهشی در دانشگاه‌ها اشاره و تاکید کرد: در دانشگاه نیز باید ساختار آموزشی به سمت ارائه تحقیق و پژوهش حرکت کند و دانشجو را در سطح محقق با همان نگاه پرسشگر همراه سازد.

 

 

اسلامی کار در فضای آموزش عالی در حوزه رشد فضای پژوهشی را با کندی همراه دانست و ضمن انتقاد از این وضعیت، تصریح کرد: البته حرکت در دانشگاه نسبت به ایجاد دغدغه‌های پژوهشی کمی کندتر از دیگر ارگان‌ها است؛ اما باید اعلام کرد که تغییرات در دانشگاه‌ها جهت ایجاد فضای پژوهشی مورد نیاز در میان اقشار مختلف این خانواده بزرگ در حال انجام است.

 

وی به دانشجویان ورودی جدید دانشگاه‌ها اشاره کرد و گفت: ورودی‌های ما نشان می‌دهد هر چه جلوتر رویم شرایط ما به لحاظ نیروی انسانی بهتر می‌شود، نمی‌توان گفت از این لحاظ ایده آل شده‌ایم؛ اما در مقایسه با گذشته برنامه‌های خوبی در حال انجام است.

 

 پایگاه مردمی و اجتماعی پژوهش در کشور باید تقویت شود

 

مدیر فناوری و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، تاکید کرد: نکته آخر داشتن پایگاه مردمی و یا پایگاه اجتماعی پژوهش است که برخلاف دنیا در کشور ما این حوزه کمرنگ است.

 

وی ادامه داد: برای مثال اگر مسئولی در کشور جهت ایجاد طرح و پروژه‌ای اعلام نیاز به انجام کار تحقیقاتی مانند کشورهای پیشرفته جهان کند این موضوع به دانشجو در دانشگاه انگیزه کار مطالعاتی را می‌دهد.

 

اسلامی این مهم را نیازمند تغییر در دستگاه مدیریتی کشور دانست و گفت: باید دستگاه مدیریتی ما در تصمیم گیری‌های خود تغییراتی را ایجاد کند و مطالبه پژوهش محور داشته باشد به این معنا که به دانشگاه سفارش بدهد و پاسخی عالمانه در برابر درخواست خود از محققین دانشگاهی دریافت کند.

 

مدیر فناوری و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد این اتفاق را موجب رشد انگیزه در دانشجوی محقق و پژوهشگر دانست و تاکید کرد: ما اگر بتوانیم این پایگاه را تقویت کنیم به لحاظ انگیزه شرایط خوبی را ایجاد خواهیم کرد و به دانشجو این حس القا می‌شود که من اگر پژوهش کنم می‌توانم در آیند کشور خود بسیار تاثیر گذار باشم.

 

اسلامی دادن شخصیت و جایگاه به محققین جوان در کشور را دارای اهمیت دانست و متذکر شد: ما باید این حس را به نحوی القا کنیم که پژوهشگر حس کند کار او در جایی از کشور به کار می‌آید و او برای کشور دارای اهمیت است.

 

 

مهمترین رکن پژوهش جذب و حفظ نیروی انسانی است

 

عضو هیلت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پاسخ به مهاجرت دانشجویان به خارج از کشور و نبود روحیه باورپذیری نخبگان در داخل کشور، گفت: مهمترین رکن پژوهش جذب و حفظ نیروی انسانی است، در واقع این نیروی انسانی است که کار پژوهشی انجام می‌دهد و ما نیز اعتقاد و تلاش داریم تا نیروی انسانی خود را حفظ کنیم و نگذاریم که از دست ما برود.

 

وی ادامه داد: منتهی این مهم با سیاست‌های اجبار موفق نخواهد بود و باید سیاست‌های تشویقی را در این خصوص به کار بگیریم، اگر بنا است در کشورهای دیگر جهان امکانات بهتری در اختیار پژوهشگر ما قرار داده شود ما باید همین امکانات را در ایران در اختیار این قشر مهم قرار دهیم تا انگیزه خروج از کشور نداشته باشند.

 

اسلامی خاطرنشان کرد: البته عرق ملی نیز در این میان بسیار تاثیرگذار است به این معنا که تمایل به توسعه کشور را باید در درون پژوهشگر خود ایجاد کنیم زیرا هستند افرادی که فکر می‌کنند اگر در جایی جزء ایران ذهن خود را پرورش دهند می‌توانند موفق تر باشند که این تفکری شخصی است که مشکلات خاص خود را به دنبال خواهد داشت.

 

مدیر فناوری و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، تاکید کرد: نباید این نکته را از نظر دور نگاه داشت که بسیاری از نخبگان مهاجر باز هم نیم نگاهی به داخل کشور دارند و اگر شرایط پژوهشی کشور را در جایگاه بهتری ببینند مطمئنا به ایران باز خواهند گشت.

 

می‌توان از دانش نخبگان مهاجر در هنگام حضور در ایران استفاده کرد

 

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان این نکته که وظیفه ما در این میان این است که از توان پژوهشگران، نخبگان و دانشمندانی که کشور را ترک کرده‌اند استفاده کنیم، گفت: باید برنامه ریزی کرد این افرادحتی اگر در طول سال در زمان کوتاهی به کشور می‌آیند در انتقال دانش خود به دورن موثر باشند.

 

وی ادامه داد: در کنار همراه کردن نخبگان مهاجر خود در انتقال دانش باید همت کرد تا مانع از خروج نخبگانی شویم که در کشور کشف می‌شوند و باید شرایط را در داخل جهت ارائه توانایی این افراد به بهترین شکل فراهم کنیم.

 

مدیر فناوری و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با انتقاد از کسانی که فضای داخلی را جهت رشد نخبگانی مناسب نمی‌دانند، تصریح کرد: در حقیقت باید در ایران با نگاه توام با امید جلو رفت.

 

وی ادامه داد: رهبر معظم انقلاب نیز به این نکته به کرات در سخنرانی‌ها خود اشاره داشته‌اند که نباید امید را از دل جوانان گرفت، شرایط ایران اسلامی در جهان خاص است و ما نباید این تصور را در ذهن نخبه خود ایجاد کنیم که در ایران سرمایه گذاری کردن از ذهن، مغز و توان کاری بیهوده است.

 

باید دانشجو را به سمت رشد علمی در هر جایگاهی که هست سوق داد

 

اسلامی وظیفه اصلی امیدبخشی به قشر دانشجو را متوجه مسئولان دانشگاهی دانست و تاکید کرد: نباید اجازه داد حرف‌های ناامیدانه در دانشگاه زده شود، خصوصا باید این مراقبت از سوی مدیران، اساتید و اعضای هیئت علمی در دانشگاه‌ها صورت گیرد.

 

 

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، خاطرنشان کرد: نباید دانشجو در فضای دانشگاه حرفی از ناتوانی، نشدن، نمی‌شود و غیره بشنود و به تعبیر رهبر معظم انقلاب که فرمودند«آینده کشور به برکت اهداف، شعارها و حرکت انقلابی جامعه و حضور انبوه نخبگان جوان و حرکت عظیم و پرشتاب علمی و فناوری که آغاز شده است،آینده ای روشن و همراه با پیشرفت و اقتدار و نفوذ روزافزون معنوی در منطقه و جهان خواهد بود و کسانی که در این شرایط بدنبال دلسرد کردن نسل جوان از حال و آینده هستند، مرتکب خیانت به کشور و ناموس ملی می شوند».

 

وی متذکر شد: باید دانشجو را به سمت رشد علمی در هر جایگاهی که هست سوق داد و اگر دانشگاه رشد علمی، دانشی و پژوهشی خود را پیدا کند دیگر هر کس نمی‌تواند نام دانشجو را بر خود بگذارد و باید برای دانشجو شدن به جایگاه جُستن دانش که در بر گیرنده تحقیق، پژوهش و آشنایی با علم و فناوری است، برسد.

 

مدیر فناوری و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پاسخ به این سئوال که ظرفیت دانشگاه‌های ما در حال حاضر در مسیر رشد علم در چه حدی است، گفت: اگر منظور این است که ما بگوییم ظرفیت رشد در همه حوزه‌ها را داریم باید گفت خیر، در حوزه جذب هیئت علمی ما دیگر ظرفیتی در دانشگاه علوم پزشکی نداریم ؛اما در حوزه شرکت‌های دانش بنیان در راستای حرکت به سمت اقتصاد مقاومتی می‌توان دانشجویان را فعال کرد تا در این شرکت‌ها فعالیت‌های خود را آغاز کنند.

 

تطمیع مالی نخبگان کشور مانع از خروج آنان می‌شود

 

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، تصریح کرد: یکی از دلایل مهم مهاجرت‌های علمی به غرب وعده وعیدهای این جوامع به نخبگان ما می‌باشد، اگر بتوان نخبه دانشجو را در شرکت‌های دانش بنیان به کار گرفت و تطمیع مالی نیز در خصوص این افراد صورت بگیرد یکی از دلایل عمده این نوع مهاجرت‌ها در کشور رفع می‌شود.

 

وی ادامه داد: باید بحث‌های درآمدی برای قشر تخبه ما و البته مباحث احترام و عزت این افراد در کشور از سوی مسئولین جدی گرفته شود و به نوعی حس مفید بودن را در دانشجوی خود ایجاد کنیم. حال اگر ما بتوانیم این دو کار را انجام دهیم می‌توانیم بخشی از نیروهایی که قصد خروج از کشور را دارند، نگاه داریم و حتی نخبگانی مهاجر را نیز به کشور بازگردانیم.

 

نخبگان مهاجر می‌توانند زمینه تعاملات بین المللی ایران را فراهم سازند

 

مدیر فناوری و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، متذکر شد: البته باید این نکته را نیز در نظر داشت که رفتن این نخبگان به خارج از کشور از این منظر که تعاملات بین المللی ما را به دنبال خواهد داشت مطلوب است. به عنوان مثال دولت چین سیاست فرستادن نخبگان خود را به دیگر کشورها دنبال می‌کند تا وارد دستگاه‌های آموزشی کشورهای مطرح دنیا شوند و بتوانند تکنولوژی را وارد کشورشان کنند.

 

اسلامی در پاسخ به این سئوال که رفع تحریم‌ها و باز شدن درهای کشور برروی جهان در حوزه دانش چه فواید و آسیب‌هایی دارد، متذکر شد: در خصوص باز شدن درهای کشور در حوزه تکنولوژی خارجی این نکته جود دارد که اگر مراقبت در این خصوص وجود نداشته باشد ما آسیب خواهیم خورد.

 

وی ادامه داد: آسیب ما به این جهت است که تحریم هر اندازه بد باشد؛ اما ما را مقاوم می‌کند و رفع تحریم هر اندازه خوب به نظر برسد؛ اما در صورت نبود نظارت ما را وابسته خواهد کرد. قطعا این نگرانی در زمینه شرکت‌های دانش بنیان وجود دارد.

 

امروزه در جهان دانش ابزار قدرت است

 

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، تاکید کرد: نگاه به داخل در تحریم موجبات رشد اقتصادی را در بر دارد؛ اما بازگشت کشور به صادرات نفت، تکیه بر محصولات خارجی، بی‌توجهی به تولید دانش و تولیدات داخلی همه اصناف، می‌تواند به کشور در کوتاه و بلند مدت آسیب برساند.

 

مدیر فناوری و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد به نامه اخیر رهبر معظم انقلاب به ریاست جمهوری اشاره کرد و گفت: در نامه اخیر رهبر معظم انقلاب به ریاست جمهوری این نکته مورد تاکید قرار گرفته است که دولت فرهنگ واردات در خصوص کالاهای مصرفی را در برنامه‌های خود قرار ندهد و نگاه اقتصاد مقاومتی را دنبال کند.

 

اسلامی بیان داشت: البته قیمت پایین نفت موجب شده است تا اندازه‌ای فشار بر دولت وجود داشته باشد که ما امیدواریم این بار اشتباهات گذشته در کشور تکرار نشود و پیشرفت تکنولوژی را در برنامه‌های خود داشته باشیم.

 

 

مدیر فناوری و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره بر لزوم تجهیز کشور به توان دانش، گفت: امروزه در جهان دانش ابزار قدرت است و نمی‌توان بدون تکیه بر این مهم به موفقیت دست یافت به شکلی که حتی هیچ ابزار نظامی امروز یارای برخورد با دانش را ندارد.

 

 اسلامی در پایان با بیان این نکته که غرب هر چه بکند نخواهد توانست ذهن‌های فعال ایرانی را از کار بیندازد، یادآور شد: بر این اساس غرب در قالب تحریم‌ها هر چه بکند نخواهد توانست ذهن‌های فعال ایرانی را از کار بیندازد و غیر ممکن است دشمن بتواند تا این اندازه دانشمند و عالم در کشور را با تهدید نابود سازد.