گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو-گرگان؛ برجام(برنامه جامع اقدام مشترک) نامی است که به اخرین نتیجه مذاکرات ۱۲ ساله هستهای ایران و ۵+۱ اطلاق شده است، مذاکراتی که در سال ۸۲ با رویکرد سازشی طعم تعلیق را یک بار چشیده بود و در سال ۸۴ عدم سازش را برگزید تا فعالیت هستهای را احیا کند. در همان اثنا هم بود که غنی سازی ۲۰درصد ایران توانست دنیا را خیره کند، روزهایی که کاندولیزا رایس می گفت حتی اگر بتوانیم یک سانتریفیوژ را در ایران از کار بیاندازیم به موفقیت رسیدهایم.
رایس و دوستان برای از کار انداختن یک سانتریفیوژ ما راههای زیادی برگزیدند و مدام پشت درهای بسته ایران به دنبال آزمونی دیگر بودند تا بلکه دوباره ایران تن به مذاکره دهد، اما ایران-در آن سالها که هنوز زمان زیادی از معاهده سعدآباد نگذشته بود و فراموش نشده بود- دیگر آزموده را آزمایش نکرد، اما حوادث سال ۸۸ راهی دیگر جلوی پای غرب گذاشت و آن تشدید تحریم اقتصادی بود، تحریمی که اگر به راه حل «اقتصاد مقاومتی» عمل میشد نه تنها دور میخورد، بلکه به فرصت برای جوشش یک اقتصاد درون زا و جایگزین نفت نیز بدل میشد.
اما دولت روحانی راه دیگری برگزید و آن هم سازشی دوباره بود. در سال ۹۲ بعد از روی کار آمدن دولت روحانی مذاکرات از سر گرفته شد، غرب به امید از کار انداختن یک سانتریفیوژ و دولت ایران به امید رفع تحریمهای ظالمانه وارد گود شدند؛ روزهایی که هتلهای ژنو تقریبا هر ماه میزبان تیم مذاکره کننده دولت روحانی و ۵+۱ بود.
در توافقنامه ژنو اول ایران پذیرفت در یک دوره شش ماهه بیشتر از ۵ درصد اورانیوم غنی نکند ونیمی از اورانیوم موجود غنی شده ۲۰ درصد را به صورت اکسید ۲۰ درصد برای تولید سوخت راکتور تحقیقاتی تهران ذخیره و بقیه UF۶ ۲۰ درصد را به مواد کمتر از ۵ درصد رقیق نماید. خط برگشت پذیر نیز وجود نداشته باشد، فعالیتهای هسته ای در نطنز، فردو و اراک را گسترش ندهد، محلهای جدید برای غنی سازی ایجاد نکند، بازفرآوری نداشته باشد و r&d را تا جایی که مربوط به انباشت اورانیوم غنی سازی شده نباشد، ادامه دهد و در مقابل نیز غرب تعهد کرد تحریمهای مرتبط با هستهای را حذف و درصدی از پولهای بلوکه شده خودمان را بازگرداند.
مذاکرات ژنو پس از انجام تعهدات ژنو۱ توسط ایران و عدم لغو و تعلیق تحریم توسط طرف مقابل در مراحل بعدی ادامه پیدا کرد؛ البته این ادامه به معنای شکست مذاکرات نبود، بلکه به نتیجهای که نام آن را بتوان توافق گذاشت، دست نیافت!
بالاخره دولت در آستانه انتخابات ۷ اسفند در صدا و سیما پیروزی خود را در مذاکرات هسته ای با در دست داشتن متن توافق نهایی (برجام) به ملت تبریک گفت، برجامی که دادهها و آوردههایی داشت؛ دادههایی نظیر کاهش تعداد سانتریفیوژها از ۳۰هزار به ۵هزار، کاهش سطح غنی سازی به ۳.۶۷ و ۵ درصد، بتن ریزی در قلب راکتور اراک، عدم غنی سازی در سایت فردو، عدم استفاده از سانتریفیوژهای نوع جدید، عدم استفاده از زنجیره و پذیرش محدودیتهای ۱۰ تا ۱۵ ساله و همچنین آورده های نظیر حمایت مالی از تجارت با ایران، تعهد به پرداخت وامهای بلاعوض، خدمات مالی و وامهای ترجیحی به دولت ایران، اجازه سرمایه گذاری در حوزههای نفت و گاز و پتروشیمی و تحویل مسکوکات و اسکناس ایرانی را به دنبال داشت.( اینها خلاصه ای از دادهها و آوردهها بود) مفادی که از سوی ایران کامل اجرا شد و از سوی طرف غربی امید اجرای آن هنوز باقیست و سرمایه گذاران بسیاری هر روز از باز شدن فضای اقتصادی در فضای پسابرجام سخن میگویند -البته پسی از روی پسی دیگر- بنابراین هنوز برجام به فرجام نرسیده است.
دولت اخیرا چند باری از برجام ۲ و برجام داخلی و الفاظی امثال اینها سخن به میان آورده است. حال برای رمزگشایی این الفاظ چند سوال و شائبه محتمل است؛ اول اینکه آیا برجام۲ مانند ژنو ۲ و ۳ و ... نشان از عدم نتیجه قطعی و نهایی از مذاکرات هستهای دارد و یا در برجام داخلی بده و بستانهایی مانند برجام وجود دارد؟ و اگر آری طرفهای این بده و بستان چه کسانی هستند و چه چیزی قرار است بدهند و ببرند؟
طنازی از جنس برجام۲
وقتی این سوال را از تعدادی از دانشجویان استان جویا شدیم با جوابهای طنز دانشجویی و نظیر اینها مواجه شدیم:
برجام ۱ مخفف اینها بود: «برنامه جامع اقدام مشترک» و برجام ۲ مخفف اینهاست: «به رئیس ... اعتماد مکن» و یا «با روباه جماعت انس نگیر(برجام علیه برجام)»
یکی از دانشجویان طنزپرداز دیگر نیز اظهار داشت: احتمالا دوستان برجام۱ را افتادند در ترم جدید با برجام۲ همنیاز کردند.
گوگل نیز به این سوال اینگونه پاسخ داد:
البته همه اش به طنازی ختم نشد و احتمالها پیرامون چیستی برجام۲ رنگ جدیت نیز به خود گرفت.
مریم مجلسی، مسئول سیاسی بسیج دانشجویی خواهران دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان با بیان اینکه نمیخواهم یک چشمی به برجام۱ نگاه کنم، گفت: دستاوردهای برجام۱ را از زبان خود دولتیها هم که میخوانم، میبینم خودشان هم اقرار دارند که اگر تحریمهای آمریکا برداشته شود تاثیر چندانی در اقتصاد کشور ندارد، اما اگر تحریمهای اروپا برداشته شود ما میتوانیم واردات داشته و در بانکها امکان جابچایی پول داشته باشیم.
وی افزود: گمان میکنم البته دولت حاضر مشکلی در ارائه نظرش نداشته باشد و وابستگی اقتصاد به خارج یک دیدگاه منطقی از سوی این دولت به حساب میآید و به خیانت و بی اعتمادی طرف مقابل اعتنایی نمیکند و اعتقادش این است که با واردات جریان اقتصادی کشور به حرکت درخواهد آمد، اما بحث اینجاست که با واردات، پول فقط در جیب سرمایه داران جریان پیدا میکند، چرا که یک بازاری و یک کارمند امکان واردات و یا صادرات ندارد.
مجلسی افزود: البته ما واقفیم که پول سرمایه داران به بازار هم خواهد رسید اما این نظام میشود همان نظام سرمایه داری که در درازمدت منجر به افزایش فاصله طبقاتی در کشور میشود.
مسئول سیاسی بسیج دانشجویی خواهران دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان با اشاره به فرمایشات روز گذشته مقام معظم رهبری در دیدار با مردم آذربایجام شرقی گفت: چیزی که اکنون کشور برای کمک به قشر محروم جامعه نیاز دارد به نظر نمیآید که با ارتباط با دنیا بدست بیاید بلکه برای این مهم باید خودساختگی اقتصادی صورت بگیرد یعنی طرحی دقیقا مخالف برجام.
وی با بازخوانی این سخن مقام معظم رهبری در روز گذشته که فرمودند :« واقعیت آن است که بعد از مذاکرات طولانی و بستن قرارداد و تمام شدن قضایا، حالا میگویند نمیگذاریم و صراحتاً تهدید به تحریم جدید میکنند.»، متذکر شد: اگر رفع تحریمهای آمریکا تاثیری ندارد چرا دولت با امریکا مذاکره میکند و یا اصلا چرا با وجود تذکرات مقام معظم رهبری مدام از طرف خودش تائیدیه رهبری صادر میکند و چرا در حالیکه ما نهوز تائید برجام۱ را ندیدیم از برجام۲ سخن به میان میآورد؟
طرح برجام ۲ و ۳ و ۴ بی ارتباط با انتخابات ۷ اسفند نیست
مجید نادم، مسئول بررسی و تحلیل بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد گرگان نیز با بیان اینکه ذات ناپاک پاک نمیشود، گفت: امیدوارم برجام۲ به معنی آماده کردن ذهن مردم برای از دست دادن سرمایههایی مانند قلب راکتور اراک نباشد.
نادم ابراز کرد: طرح برجام۲ ممکن است به نوعی اعتراف دولت در بی فرجام ماندن برجام۱ باشد و یا برجام۲ برجامی است که کاستیهای و نقایص برجام۱ را بخواهد ترمیم کند.
وی همچنین با توجه به زمانبندی اجرای برجام، تبلیغات گسترده و طرح موضوعاتی مانند برجام۲ را بی ارتباط با انتخابات پیش رو ندانست.
آیا بتن ریزی در قلب راکتور اراک هم یک اقدام مشترک ملی بود؟
مهدیه صارمی، عضو شورای بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد گرگان و فعال دانشجویی استان گلستان نیز با بیان اینکه چرا هنوز تکلیف برجام۱ مشخص نشده زمزمه داستان برجام۲ مطرح میشود؟ گفت: در برجام ۱ به بهانه برداشتن تحریمها به قول خود رئیس جمهور امتیازاتی دادیم تا امتیازاتی بگیریم! و متاسفانه دیدیم وزنه ترازوی امتیازهایی که دادیم سنگینتر از امتیازات گرفته است.
صارمی تصریح کرد:از فرط برخی فرجامهای تخریب کننده برجام۱ بسیاری از دستاوردهای هستهای را که در شرایط تحریم بدست آوردهایم را از دست دادیم تا نگرانیهای منتقدان نگران در نهایت به خندهای تلخ ختم شود با این وجود از برجام۲ سخن به میان میآید.
این فعال دانشجویی متذکر شد: داستان برجام ۲ به میان میآید با این عنوان که برای ساختن ایران به یک اقدام مشترک ملی نیاز داریم، اما تجربه برجام۱ نشان داد این عنوان خیلی هم درخور نیست!
صارمی با بیان اینکه متأسفانه در برجام۱ رشتههای زیادی پنبه شد، ابراز داشت: آیا قلب راکتور آب سنگین اراک هم یکی از اقدامات مشترک ملی مان بود که به دلیل عواقب بعد از مذاکرات، داستان مسدودشدن و ریختن بتن غیر قابل برگشت در آن طرح شد؟
وی خطاب به رئیس جمهور اذعان داشت: جناب رییس جمهور! جنابعالی در دوران مذاکرات و بعد از مذاکرات دم از رفتار مهربانانه و مسالمت آمیز تحت عنوان «اقتدار» با دشمنان قسم خوردهمان میزنید که امام راحل فرمودند اگراز تمام ماذنههای آمریکا صدای اذان بلند شود باز هم به آمریکا اعتماد نکنید.
عضو شورای بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد گرگان تأکید کرد: اعتماد به آمریکا موجب شد بر بیشتر اقدامات مشترک ملی ما که در زمان تحریمها ثمر داده بود تخریبهای جبران ناپذیر وارد شود و در ادامهاش هم عراقچی صراحتا میگوید که انتظار شکوفایی اقتصادی هم نباید از برجام داشت و یا اینکه فرصتهای برجام خود را یکباره نشان نمیدهد و از این دست فرمایشات جالب توجه.
صارمی تأکید کرد: احتراما باید به عرض رساند که شواهد نشان میدهد وعدههای پسابرجام و پسافرمایشات محقق نمیشود دست کم موضع گیریهای منکرانه نداشته باشید و از برجام۲ و اقدام مشترک ملی و روبراه کردن شرایط مانند آنچه در برجام ۱ شاهد بودیم سخن نگویید.
به نظر من بهتر دوستان خبرگزاری واقعا روی این مسئله کار کنند چون طبق گفته آقا داود واسه من جای تعجب از یک طرف قبوض برق و آب و گاز و همچنین خیلی چیزهای دیگه از جمله بنزین افزایش قیمت داشتند و همچنین یارانه تعداد زیادی از مردم قطع شده یا قرار قطع بشه و از طرف دیگه مبلغ یارانه ها افزایش نداشته و مقداری از کارهای عمرانی الان وضعیت مشخصی ندارند واقعا یک بررسی نیاز است؟
الو برجام دو صدامو میشنوی؟
زودتر بیا که تو برجام یک گیر کردیم.