به گزراش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو؛ چاپ نخست کتاب «فرهنگنامه زنان ایرانی و پارسیگوی از آغاز تا مشروطه» تألیف محمدحسن رجبی(دوانی) از سوی انتشارات سروش وارد بازار نشر شد.
کتاب حاضر شرح اجمالی زندگانی بیش از 900 بانوی برجسته و نامداری است که از عصر مادها تا دوره مشروطیت، در قلمرو جغرافیای فرهنگی ایران، منشأ آثار علمی، دینی، فرهنگی، هنری، سیاسی و اجتماعی بودهاند. بسیاری از آنان ایرانیاند و در سرزمین اصلی ایران زیستهاند، و بسیاری نیز غیر ایرانی بوده و در خارج از مرزهای سیاسی ایران زندگی میکردهاند، اما آثاری به زبان فارسی پدید آوردهاند. برخی هم مولد و موطنشان نامعلوم است، اما پدر یا تبار ایرانی داشتهاند، و تعداد انگشت شماری نیز زنان غیر ایرانی هستند که در ایران مدفوناند و نیز مردم ایران از قداست و احترام ویژهای برخوردارند.
در این اثر ارزشمند نویسنده کوشیده است تا شرح حال مختصر ولی موثق و نسبتاً جامعی از بانوان نام آور فرهنگ ایرانی شرح دهد. بدین منظور در نگارش آنها از صدها کتاب فارسی و غیر فارسی استفاده کرده است. در مواردی هم که شرح حالهای موثق و معتبری در برخی کتابهای دانشنامهای یا غیر دانشنامهای یافت شده، نگارنده ترجیح داده از تألیف مجدد خودداری کرده و از همانها عیناً یا با ویرایش و تلخیص و با ذکر مأخذ استفاده کند.
مسلمانان در پرداختن به زندگینامه زنان چهار شیوه مختلف داشتهاند. نخست اینکه در زندگینامههایی که نوشتهاند زنان را با مردان با هم آوردهاند و برای آنان جایی ویژه در کتاب در نظر نگرفتهاند. در شیوه دوم برخی از نویسندگان در فرهنگ زندگینامهای خود، شرح احوال زنان را در بخش جداگانه و غالباً در پایان کتاب آوردهاند. کهن ترین کتابی که در آن از این روش پیروی شده، الطبقات الکبیر نوشته ابن سعد زُهَری است.
در شیوه سوم از میان زندگینامه نویسان، کسانی نیز اگرچه برای زنان کتاب جداگانهای پرداختهاند ولی تنها به زنان خاصی نظر داشتهاند و تنها زندگینامه زنانی را در کتاب خود آوردهاند که دارای ویژگی مشترک بودهاند مانند کتاب «اشعار النساء» نوشته محمد بن عمران مرزبانی. آخرین دسته از فرهنگهای زندگینامهای زنان، فرهنگهایی هستند که زنان خاصی را در برمیگیرند و در واقع زندگینامههایی از این دست، زندگینامههای عمومی زنان بدون در نظر گرفتن طبقه ایشان است.
در پایان کتاب حاضر پیوستی هم آمده که حاوی اطلاعات مختصر از اماکنی است که به نام بانوان نامگذاری شده است؛ همچون آرامگاهها، امامزادهها، زیارتگاهها، بازارها، برجها، بقعهها، پلها و غیره. چون وجه انتساب این اماکن به آنان، بیانگر وجود بانوان شاخصی بوده که در زمان خود شهرت داشته یا بعد از مرگ اشتهار یافتهاند اما از زندگی آنان اطلاعات روشنی در دست نیست، لذا این اماکن خود مستقلاً مدخل شدهاند.
چاپ نخست کتاب «فرهنگنامه زنان ایرانی و پارسی گوی از آغاز تا مشروطه» در 402 صفحه و با قیمت 21 هزار تومان از سوی انتشارات سروش منتشر و در اختیار علاقهمندان به زندگینامه افراد برجسته قرار گرفت.