حسام الدین سراج در برنامه «ساعت ۲۵»:
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو؛ برنامه این هفته «ساعت 25» باحضور حسام الدین سراج خواننده موسیقی اصیل ایرانی و نوازنده سنتور و تار با اجرای امیرحسین مدرس مجری کار‌شناس برنامه به روی آنتن شبکه 5 سیما رفت؛ این هنرمند از شرایط حال حاضر موسیقی و همچنین موسیقی اصیل ایرانی و از دغدغه‌های پرداختن به این نوع موسیقی و معرفی درست آن به مخاطب امروز، اهمیت شعر و ترانه و کلامی که از گذشته تاکنون در قالب آثار موسیقایی به گوش مخاطب می‌رسد و... سخن گفت.
ابتدای برنامه همچون روال گذشته با پخش اخبار و اتفاقات یک هفته اخیر دنیای موسیقی همراه بود و همین طور پخش آیتم موسیقی نواحی با سخنان هوشنگ جاوید و پس از آن قرار گرفتن حسام الدین سراج بر روی صندلی مهمان و آغاز گپ و گفت این هنرمند با امیرحسین مدرس...
حال موسیقی اصیل ما خیلی خوب است!
کلیپ معرفی مهمان پخش شد و این خواننده موسیقی اصیل ایرانی سخنان خود را با شرح حال موسیقی اصیل در این روز‌ها، اینگونه آغاز کرد: حال موسیقی اصیل ما از اینکه به انزوا برده می‌شود و از اینکه بعضی از انواع موسیقی‌های دیگر آن را زیر پا له می‌کنند خیلی خوب است. اما به هرحال موسیقی راه خود را می‌رود و این موسیقی سینه به سینه از طریق مردم و جوانان علاقمند نقل می‌شود و راه خود را طی خواهد کرد، ولی فکر می‌کنم در این زمینه رادیو تلویزیون نقش بسیار موثری در تبلیغ آنچه که ما به عنوان میراث فرهنگی هنر خودمان داریم و می‌شناسیم دارد.
وی با اشاره به اهمیت شعر و مقایسه اشعار قدیم با ترانه‌های کنونی، افزود: اگر شما شعر مولانا، سعدی، فردوسی و اشعار موسیقی سنتی را با بعضی از غزلواره‌ها و شعرواره‌های جدید که فکر می‌کنم رادیو تلویزیون آن‌ها را ترجیح می‌دهد مقایسه کنید ظلمی که به فرهنگ و هنر سرزمینمان می‌شود، را متوجه می‌شوید. من بچه‌هایی را که پاپ کار می‌کنند وبضی از آن‌ها هم در کارشان قوی هستند را دوست دارم ولی اینکه ما بعضی از انواع موسیقی تفننی و تفریحی را به آنچه که اصیل و فرهنگ ساز است و زیربنای فرهنگ ما را تشکیل می‌دهد ترجیح دهیم فکر می‌کنم ظلم بزرگی به فرهنگ و هنر کشور خودمان کرده‌ایم.
عنوان «موسیقی ایرانی» از «موسیقی سنتی» درست‌تر است
این هنرمند در پاسخ به اینکه موسیقی ایرانی چه نامیده شود و آیا عنوان موسیقی سنتی برای آن صحیح است یا خیر، تصریح کرد: من ترجیح می‌دهم گفته شود موسیقی ایرانی چون در این صورت انواع موسیقی ایرانی و تمامی ادوات آن را شامل می‌شود، ما قدیم که کارهای اساتید را گوش می‌کردیم از یک کار گل‌ها یک غزل حافظ را یاد می‌گرفتیم و به غیر از اینکه غزل حافظ را یاد می‌گرفتیم یک آواز افشاری را نیز یاد می‌گرفتیم و از ساز استاد کسایی، استاد شهناز و... هم لذت می‌بردیم. این لذت معنوی در موسیقی قدیم بود که در موسیقی جدید نیست. در موسیقی جدید من فقط هیجان می‌بینم در شعر هم که تا 90 درصد آثار به سمت افسردگی می‌رود چون مبنا تنها هوس است.
وی ادامه داد: اکثر ترانه‌های پاپ هوس است جایی که می‌گوید معشوق من اگر نبود من هم نباید باشم، معشوقه من اگر مریض شد من باید بمیرم و... این را در مقایسه شعر حاضر با اشعار متاخرین زیاد می‌شنویم. عشقی که در اشعار گذشتگان وجود دارد تقدس و معنا دارد ولی اینجا می‌بینیم اشعار سطحی ست و در آخر به افسردگی ختم می‌شود چراکه آن معشوقی که باید وجود داشته باشد و ایده مطلقی که باید وجود داشته باشد در هیچیک از کار‌ها وجود ندارد.
حافظ خلوت نشین دوش به میخانه شد
در اینجا موسیقی تصویر «حافظ خلوت نشین» پخش شد و پس از آن حسام الدین سراج سخنان خود را در توضیح آثار خود ادامه داد و گفت: من اعتقاد به این دارم هر کاری که خوب باشد را باید انجام داد و خواند و کارهایی هم که تا به امروز من خوانده‌ام دوست داشته‌ام قوی باشد وموسیقی‌های آن‌ها را با وسواس انتخاب کرده‌ام. من در یکی از کار‌هایم بر روی موسیقی‌های مقامی خراسان که آقای حقگو تنظیم کردند کار کردم و مجموعه شنیدنی‌ای شد. در موسیقی‌های مقامی اصل ملودی زیباست چون ملودی ریشه دار و فولک است و سابقه و قدمت دارد و به قدری خوب پرداخت شده است که هیچ نقصی در آن دیده نمی‌شود، از اینرو هم زیباست و هم خوب شنیده می‌شود. حجم در کار ارکسترال بیشتر است ولی در این کاری که اقای حقگو کردند ملودی‌های مقامی را در ارکس‌تر بزرگ آورده‌اند و تنظیم کرده‌اند و سپس ترانه سرایی شده‌اند.
سراج در خصوص قطعه «من و ما» دیگر اثر خود توضیحاتی ارائه داد و گفت: این قطعه با شعری از مولاناست که من این شعر را خیلی دوست داشتم و وزن خیزابی آن را به قول استاد شفیعی کدکنی که در این شعر بود خیلی می‌پسندیدم، از اینرو با آقای حقیقی فرد صحبت کردیم و قرار شد این قطعه تنظیم شود که امیدوارم مقبول طبع مخاطبان هم واقع شود.
موسیقی می‌تواند در خدمت حماسه‌های آئینی باشد
این قطعه پخش شد و در ادامه برنامه، خالق آلبوم «نینوا» درباره موسیقی آیینی و مناسبتی، اظهار کرد: گاهی تصور بعضی راجع به موسیقی این است که موسیقی فقط شادی ایجاد می‌کند درحالی که توان موسیقی خیلی بالاست؛ ایجاد غم، شادی، فضای رومانس و... و در عین حال امکان استفاده در آیین‌های مختلف مثل آیین سوگ، آئین‌های پهلوانی که در موسیقی‌های مقامی زیاد است، جشن گندم و همه در توان موسیقی ست. موسیقی می‌تواند در خدمت حماسه‌های آئینی و اسطوره‌های ذهنی هم باشد که در اینجا موزیسین می‌تواند آن را شکل دهد و به فضایی ببرد که زیبایی و تاثیر آن را صد چندان کند. ما با آقای حقگو و آقای ثابت نیا برنامه ریزی کردیم که موسیقی آئینی خراسان را در وهله اول بشناسیم و در طی جلساتی مقام‌های مختلف خراسانی را بررسی کنیم پس از آن کارهایی را انتخاب کردیم و در نهایت به 8 مقام رسیدیم که ترانه سرایی شد و از میان آن‌ها هشت ملودی توسط آقای حقگو تنظیم شد که فضای خیلی خوبی داشت که یکی از آن‌ها را شما الان می‌توانید بشنوید.
ندیده‌ام خانه موسیقی به خوانندگان و هنرمندان کمکی بکند
موسیقی تصویر «ماه شب افروز» پخش شد و پس از آن گفت‌و‌گوی امیرحسین مدرس و حسام الدین سراج با توجه به اتفاقات اخیر خانه موسیقی و نظر این هنرمند در این خصوص ادامه پیدا کرد، سراج در این باره گفت: خانه موسیقی یک محل صنفی است و اینطور نیست که وابستگی به دولت داشته باشد هرچند که گاهی دوستان مجبور شدند از بودجه‌های دولتی هم استفاده کنند اما اینکه خانه موسیقی صرف برگزاری جشن خانه موسیقی در سال باشد و تنها همین یک کار در طول سال انجام شود درست نیست، من ندیده‌ام کمکی به خوانندگان و هنرمندان در طول سال شکل گرفته باشد و مجموعا آنچه که از خانه موسیقی انتظار می‌رود انجام نمی‌شود. آنطور که خانه سینما با قدرت و تلاش تمام کار می‌کند و به عنوان یک مرکز صنفی و محلی که می‌توانند اهالی سینما از آن بهره برداری کنند عمل کرده، خانه موسیقی آنطور نبوده است.
امروز اتحاد موسیقیدانان لازم است
وی ادامه داد: با همه این شرایط امروز اتحاد موسیقیدانان مهم‌تر از این است که بخواهند سر مسائل جرئی باهم اختلاف داشته باشند. اساتید من در خانه موسیقی بوده‌اند مثل استاد شجریان در درون خانه موسیقی و استاد حسین علیزاده که در خارج از خانه موسیقی نقدهایی داشته‌اند. این موسیقی که ما امروز به عنوان میراث فرهنگی هنری داریم اگر استید آن باهم اختلاف داشته باشند و به کشمکش برسند از بین می‌رود و قائدتا ما خود موسیقی را باخته‌ایم و آنچه که اصل است و بخاطر آن دور هم جمع شده‌ایم را از دست می‌دهیم، امروز اتحادموسیقی‌دان‌ها خیلی لازم است. ما دوست داریم اساتید موسیقی همچنان که متحد بودند متحد بمانند و اساتیدی که دست اندرکار اداره خانه موسیقی هستند با آرامش و تلاش بتوانند کار خود را انجام دهند ولی نکته مهم این است که متاسفانه موسیقی را به عنوان یک حرکت صنفی مشروع در کشور ما نمی‌شناسند و هیچگاه از آن استفاده نمی‌کنند. همان طور که آقای علیزاده هم گفت 10 روز برای جشنواره موسیقی حلال می‌شود و 350 روز موسیقی حرام است اگر هم حرام نیست با اشکال مختلف آن تعطیل می‌شود.
سراج تاکید کرد: دقت کنید که ما در کشور چند درصد موسیقی پاپ داریم و چند درصد موسیقی سنتی و بیشتر آزار و اذیت‌ها هم متوجه موسیقی سنتی است. کنسرت‌ها بی‌دلیل تعطیل می‌شود و سالن‌ها از آن‌ها گرفته می‌شود ومهم این است که وقتی همه در دنیا تلاش می‌کنند به عنوان کشور فرهنگی هنری شناخته شوند، ما که مهد فرهنگ و تمدن بوده‌ایم وما را به عنوان حافظ و سعدی و مولانا و امثالهم در دنیا می‌شناسند اینگونه به خودمان آسیب می‌زنیم. خودمان قدر خودمان را نمی‌دانیم و نمی‌دانیم در چه جایی واقع شده‌ایم و به راحتی جلوی برپایی برخی کنسرت‌ها را می‌گیریم. مشکلی که هست دعوای مجازی بین مذهب و موسیقی ست می‌گویم مجازی چون کاملا ساختگی ست چون کسی که اهل مذهب، عقل و خرد باشد قائل به حلیت موسیقی خواهد بود ولی در اینجامعه خانه موسیقی محدودیت‌هایی خواهد داشت و اهالی موسیقی نیز محدودیت‌هایی خواهند داشت. فکر می‌کنم اتحاد اهالی موسیقی لازم است تا بتوانند چرخ موسیقی را در مقابل تمامی ناملایماتی که در موسیقی وجود دارد به پیش ببرند.
در اینجا تصنیف «صبا» پخش شد و حسام الدین سراج در خصو ص این کار اشاره کرد: این قطعه یک کار از ساخته‌های مدیا فرج‌نژاد و از آلبوم «راه بی‌‌‌نهایت» است.
اگر بگویم مسابقه در هنر وجود ندارد عملا زیرسوال می‌روم
وی درخصو ص مسابقاتی که در زمینه موسیقی و خوانندگی به اشکال گوناگون برپا می‌شود، بیان کرد: من اگر بگویم که مسابقه در هنر وجود ندارد عملا خودم زیر سوال می‌روم چون ما جشنواره بسطامی را برگزار کردیم و یک تعدادی از جوانان بسیارباذوق و قوی کشور را معرفی کردیم که خواننده گان بسیار خوبی بودند و خیلی جالب بود چون دوستان ما آقای صدیق تعریف، خانم هنگامه اخوان، آقای شاه زیدی، آقای جهاندار، خانم مهرعلی و... با یک تعداد جوانان خیلی با ذوق و با استعداد مواجه شده بودند که نشانه خیلی خوبی بود. ما سعی کردیم طی 12 پارام‌تر نمره گذاری کنیم چراکه طبیعتا وقتی وارد فضای موسیقی می‌شویم می‌بینیم ژانرهای مختلفی وجود دارد، سازهای مختلف، تنظیم آهنگسازی ملودی، نحوه خواندن خواننده، انتخاب شعر، تناسب ملودی و کلام و... و به قدری پارامتر‌ها زیاد می‌شود که انتخاب را دشوار می‌کند.
فضای جشنواره موسیقی فجر امسال بیشتر نمایشی بود
خالق آلبوم «شمس الضحی» درباره جشنواره موسیقی فجر گفت: من فکر می‌کنم ان چیزی که در جشنواره موسیقی امسال اتفاق افتاد فضایی بود که بیشتر یک فضای نمایشی بود و البته بنده هم جزو داور‌ها بودم ولی تعداد داور‌ها از شرکت کنندگان بیشتر بود. کارهای اساتید موسیقی از طریق شرکت‌های فرهنگی و هنری به شورای داوری عرضه شده بود که ما مخالفت کردیم و گفتیم استادی ان اشخاص تثبیت شده است و آن شخص خودش نمی‌خواسته مورد داوری قرار بگیرد و شرکت تولید کننده اثر را ارائه کرده که این‌ها نواقصی بود که با آن‌ها مواجه می‌شدیم. ممولا در کشورهای دیگر رقابت به این نحو است که مثلا وقتی یک کاری پخش می‌شود طی دو سال امارگیری می‌شود که چقدر شنییده شده و چقدر مردم از آن استقبال کرده‌اند و این استقبال مردمی را مدنظر قرار می‌دهند نه نظر داوران، که باز هم اینجا قضاوت نارواست چون نظر مردم از این لحاظ که یک کاری را می‌پسندند قابل احترام است اما از نظر کار‌شناسی ممکن است ایراد داشته باشد. پس در هر صورت قضاوت راجع به این مقوله مقداری سخت است.
نسل جدید نباید از شاعران ارزشمندمان غافل شوند
این هنرمند در سخنان پایانی خود اشاره و تاکید کرد: فکر می‌کنم ما آنچه که به عنوان آثار فرهنگی خودمان هست را باید قدر بدانیم و نسل جدید نباید از شاعران ارزشمندمان غافل شوند. در اشعار جدید هیج نکته پندآموزی وجود ندارد پس به آن گنجینه‌ها رجوع کنند و بر دانش خود بیافزایند. ما امروز یک فریب بزرگ را داریم قبول کرده و می‌پذیریم که ضرر بزرگی به ما می‌زند.
بخش گپ و گفت مهمان و مجری برنامه به پایان رسید و آیتم موسیقی اصیل ایرانی با سخنان مقداد شاه حسینی پخش شد و پس از آن چند موسیقی تصویر برای بینندگان شب زنده دار این برنامه به نمایش گذاشته شد و پنجشنبه شبی دیگر از برنامه «ساعت 25» پایان یافت و با تیتراژ پایانی برنامه با صدای استاد بنان جمعه‌ای دیگر آغاز شد.
ارسال نظرات