حکایت یک کنکور پر حاشیه/ وزارت علوم یا سازمان سنجش؛ چه کسی مسئول سردرگمی دانشجویان است؟

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، زینب امیدی، حواشی کنکور قصد ندارد تمام شود. هفته پیش داوطلبین دکتری و این هفته هم داوطلبین کارشناسی ارشد هر کدام به نحوی درگیر ماجراهایی شدند که دست خوش تصمیم گیری‌های خود سرانه یا دیر هنگام مسئولین بالا دستیشان بود. از آزمون دکتری و ارشد که اول اعلام شد متمرکز برگزار می‌شود و خود رایی دانشگاه آزاد برای برگزاری یک آزمون شیک و جداگانه تا حذف بعضی رشته ها و تغییر ضریب برخی دورس برای داوطلبین آزمون کارشناسی ارشد آن هم درست ۴ ماه به موعد ماراتن کنکور مانده!

این سورپرایز چرا ۴ ماه مانده به کنکور؟

تغییر در آزمون کارشناسی‌ارشد امسال دانشگاه‌ها تنها به حذف کنکور کارشناسی‌ارشد دانشگاه آزاد و برگزاری آزمون متمرکز ختم نمی‌شود بلکه تغییرات به تغییر دروس و ضرایب در برخی رشته‌ها هم رسیده است. اما نکته حائز اهمیت این است که متمرکز کردن آزمون ارشد شاید خیلی نحوه درس خواندن و برنامه ریزی داوطلبین در این چند ماه منتهی به آزمون را تحت الشعاع قرار ندهد، اما تغییر ناگهانی دروس و ضرایب در برخی رشته‌ها مطمئنا در روند درس خواندن دانشجویان خللی اساسی ایجاد می‌کند و داوطلبان در مدت ۴ ماه باید خود را با این تغییرات وفق دهند چیزی که به گفته مشاورین آزمون کارشناسی ارشد امری سخت و یا حتی نشدنی است.  

این تغییرات که در رشته‌هایی همچون «مهندسی برق»، «مدیریت اجرایی»، «مهندسی کامپیوتر»، «فناوری اطلاعات» و «عمران» و ... اتفاق افتاده است، گاها تا حذف یک عنوان درسی و یا اضافه شدن یک یا چند عنوان درسی و یا حتی حذف یک رشته پیش رفته است و همین امر موجب نگرانی و اضطراب داوطلبان شده است.

دانشجویان سردرگم هستند

در بین با یکی از مشاوران و کارشناسان آزمون کارشناسی ارشد صحبت کردیم. وی معتقد بود: این تغییرات مربوط به سازمان سنجش نمی‌شود و وزارت علوم آن را تعیین می‌کند به همین خاطر صددرصد این مصوبه یکی دو ماه پیش در شورای گسترش و برنامه ریزی وزارت علوم تصویب شده است اما اینکه چرا الان باید به اطلاع دانشجویان برسد جای سوال دارد چرا که کمتر از چهار ماه تا کنکور کارشناسی ارشد باقی مانده است. رشته مدیریت اجرایی بعد از رشته کامپیوتر دومین رشته‌ای است که حذف آن یک کار غیرمنطقی به حساب می‌آید و هیچ دلیل قانع کننده‌ای برای این کار وجود ندارد. این دانشجویان پس از اطلاع پیدا کردن از حذف رشته مدیریت اجرایی ناچار خواهند بود به رشته‌های مشابه آن مثل مدیریت بازرگانی و مدیریت دولتی یا کسب و کار روی بیاورند که حداقل سه الی چهار درس سنگین برای کنکورشان اضافه خواهد شد.

این مشاور آموزشی ضمن اشاره به اعتراضات متعدد داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد و مراجعه پی در پی آنها به مشاوره موسسات آموزشی بیان کرد: به نظر می‌رسد شرایط در دفترچه باید حداقل برای رشته آی تی و مدیریت اجرایی به حالت اولیه برگردد چرا که در شرایط فعلی که حدود چهار ماه تا کنکور کارشناسی ارشد باقی مانده داوطلبان این دو رشته سنگین ترین ضربه و لطمه را از این اقدام وزارت علوم خواهند خورد. زمان برای داوطلبانی که ضریب برخی دروس آنها نیز تغییر پیدا کرده است کم است و شاید نتوانند طی چهار ماه به نتیجه مطلوبی که می‌خواهند برسند. به همین خاطر بهتر است وزارت علوم در شرایط کنونی جوابیه‌ای را برای این داوطلبین و روشن شدن اذهان آنها منتشر کند چرا که خیلی از داوطلبین هستند که هنوز ثبت نام نکردند و منتظر تغییر شرایط هستند.

سازمان سنجش تصمیم گیرنده نیست!

واکنش سازمان سنجش در نخستین روزهای اعلام این تغییرات به نحوی بود که دانشجویان را متقاعد کند هیچ نقشی در این اقدام ندارد تا جایی که حسین توکلی مشاور سازمان سنجش  در مصاحبه خود اعلام کرد: سازمان سنجش در این زمینه تصمیم‌گیرنده نیست و فقط مجری مصوبات مراجع قانونی محسوب می‌شود.

داوطلبین رشته مدیریت اجرایی که حالا با شنیدن خبر حذف یکباره این رشته همچنان در شوک به سر می‌برند. این اقدام را محل ابهامات و سوالات زیادی قرار دادند و نامه‌ای را در همین خصوص منتشر کردند.

رئیس شورای گسترش و برنامه ریزی درسی وزارت علوم را پس از تماس‌های مکرر پشت خط تلفن می‌آوریم تا برای روشن تر شدن مساله از او سوال کنیم. او در مصاحبه خود خبر از تشکیل یک جلسه با حضور رئیس سازمان سنجش می دهد که خروجی آن قرار است اطلاعیه‌ای جدید برای روشن شدن وضعیت داوطلبین باشد.

فردای آن روز سازمان سنجش در سایت خود اطلاعیه‌ای را تحت عنوان «اصلاحات مواد آزمون و رشته‌های امتحانی کارشناسی ارشد» منتشر کرد. اما در کمال ناباوری باز هم ابهاماتی در این اصلاحیه وجود دارد که صدای اعتراض دانشجویان را درآورده و وضعیت داوطلبین رشته مدیریت اجرایی و فناوری اطلاعات را همچنان میان آسمان و زمین معلق گذاشته است.

توکلی مشاور ارشد سازمان سنجش در خصوص اعتراض دانشجویان متقاضی شرکت در آزمون کارشناسی ارشد گرایش شبكه‌هاي رایانه‌ای و رايانش امن به اصلاحیه جدید دفترچه ثبت‌نام گفته است: ظرفیت این گرایش نیمی از طریق گروه کامپیوتر و نیمی هم از فن‌آوری اطلاعات تأمین می‌شود. این روند عادلانه است و دوستانی که انتقاد داشتند چرا این گرایش به زیر مجموعه کامپیوتر منتقل شده، الآن می‌توانند در آزمون فن‌آوری اطلاعات شرکت کنند.

اما این اقدام باعث رقابت شدید ۳۰ هزار داوطلب آی تی برای کسب تعداد اندک سهمیه در دو گرایش باقیمانده خواهد شد. جدا از این به خاطر جابه‌جایی دوگرایش شبکه‌های رایانه‌ای و رایامش امن، دروس ریاضی عمومی ۱ و ۲ و معادلات به ریاضیات تمامی گرایش‌های مهندسی رایانه اضافه شده و در عوض ریاضیات مهندسی و محاسبات عددی به خاطر رعایت حال بچه‌های آی تی حذف شده است تا آنها هم بتوانند جوابگوی ریاضیات رشته رایانه باشند.

مشکلی که بر این اساس ایجاد شده این است که  در طول این مدت بسیاری از داوطلبان رایانه دو درس حذف شده را مطالعه کرده و وقت زیادی را برای تفهیم این دروس صرف کرده‌اند و حالا حذف این دروس معنایی جز بی‌فایده بودن همه زمانی که تاکنون صرف کرده‌اند، نخواهد داشت.

آنها معتقدند مطالعه این منابع جدید، زمان زیادی می‌طلبد و مطرح کردن این موضوع آن هم، کمتر از چهار ماه مانده به کنکور سراسری، به هیچ وجه عادلانه نیست. اغلب این داوطلبان، متقاضی شرکت در رشته برق هستند، اگرچه تعداد بالای معترضان، تنها به رشته «برق» محدود نمی‌شود و داوطلبان رشته‌های «مهندسی کامپیوتر»، «فناوری اطلاعات» و «عمران» هم در دسته معترضان به ضرایب دروس قرار می‌گیرند! البته نکته جالب توجه اینجاست که صدای اعتراض داوطلبان ناراضی، به شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی مثل اینستاگرام و تلگرام هم رسیده و براحتی می‌توان ردپای گلایه آنها را در این فضا دنبال کرد.

توکلی همچنین در خصوص اعتراض داوطلبان مدیریت اجرایی و رشته کسب و کار نیز گفته: رشته مدیریت اجرایی حذف شده و دانشجویان این رشته ابتدا می توانند رشته کسب و کار را انتخاب کنند و در ادامه تحصیل خود گرایش مورد علاقه شان را انتخاب کنند پیشنهاد ما نیز در اطلاعیه سازمان سنجش همین بوده که علاقه مند به رشته مدیریت اجرایی مدیریت کسب و کار را انتخاب کنند.

توکلی در ادامه مصاحبه خود تاکید کرده همه توضیحات لازم در اطلاعیه جدید سنجش وجود دارد اما در ادامه ابهامات این اطلاعیه را بررسی می‌کنیم.

تعیین مسیر برای ثبت نام داوطلبان گرایش‌های مختلف کد رشته ۱۱۴۸ در سامانه ثبت نام سازمان سنجش:

داوطلبان «مدیریت کسب و کار» در حالت تک انتخاب می بایست کد رشته ۱۱۴۸ از مجموعه علوم انسانی را در انتخاب "اصلی" خود انتخاب نمایند. لکن اگر این عزیزان علاقه مند به انتخاب رشته دیگری نیز باشند (مثلاً رشته کارشناسی خود)، کد رشته مذکور را در انتخاب "اصلی" و سپس کد رشته ۱۱۴۸ را این بار در قسمت انتخاب "شناور" خود درج خواهند نمود.

به داوطلبان «مدیریت اجرایی» توصیه می شود ترجیحاً حتی المقدور در دو رشته ثبت نام کنند؛ بدین ترتیب که انتخاب "اصلی" را به رشته کارشناسی خود یا رشته مجموعه مدیریت با کد رشته ۱۱۴۲ اختصاص دهند و ضمناً کد رشته ۱۱۴۸ را به عنوان رشته امتحانی "شناور" خود انتخاب نمایند.

نارسایی ها، نواقص و ابهامات اصلاحیه سازمان سنجش مورخ روز شنبه ۴ دیماه ۱۳۹۵:

در گرایش MBA و شهری تغییر منابع و ضرایب به وجود نیامده است و این عزیزان نیازی نیست نگران مسائلی باشند که مستقیماً با کنکور خود آنها در ارتباط است.

لحن امیدبخش و مثبت این اصلاحیه در خصوص داوطلبان اجرایی را نمی‌توان نادیده گرفت و چنین به نظر می رسد که فرصتی دوباره برای این گرایش قائل شده اند تا ضمن پاسخگویی قطعی به زبان و GMAT، از میان دو مجموعه «تئوری-دانش-ادبیات» یا «ریاضی ۱و۲» یکی را به دلخواه انتخاب نمایند.

ابهاماتی که همچنان به قوت خود باقی است...

ابهام اول به «مکانیزم مقایسه» مربوط می شود و این که چطور قرار است درصد یک داوطلب MBA در درس ریاضی، با ترکیب خطی یا غیرخطی درصدهای یک داوطلب مدیریت اجرایی در سه درس یادشده مقایسه شود؟

ابهام دوم اینجاست که ظرفیت ها چگونه و بر چه اساسی قرار است تخصیص داده شود؟ آیا قرار است داوطلبان اجرایی نیز با پاسخگویی به سه درس «تئوری،دانش و ادبیات» به جای ریاضیات، در سهمیه های MBA سهیم شوند؟ یا اینکه ظرفیت‌های محذوف خودشان را در قالبی نو به آنها تخصیص خواهند داد؟

این اتفاق در نوع خود سابقه نداشته و چنین رخدادی در سابقه کار سازمان سنجش تا کنون رویت نشده بود. تا کنون هیچگاه بحث "انتخاب" مطرح نبوده است و مدل پاسخگویی داوطلبان به دروس مربوطه، بطور قطع در دفترچه مشخص می شده است. لکن ارائه این «مدل انتخابی» از سوی سازمان سنجش آموزش کشور بالطبع امری جدید و نوظهور است.

چه شد که اینگونه شد/ قانون چه می‌گوید؟

در اینجا بد نیست نامه اعتراضی داوطلبین رشته مدیریت کسب و کار را نیز در خصوص همین ابهامات بخوانید: آنها معتقدند ادغام دو دفترچه و پذیرش به دو صورت که یکی پایه کاملا تئوری و دیگری مفهومی و ریاضیاتی دارد، تیشه به ریشه هردوی این رشته ها خواهد زد و در نهایت هیچ کس برنده این میدان نخواهد بود. چگونگی سنجش دانشجویان کاملا در ابهام قرار دارد. اینکه چگونه سه درس تئوری در مقایسه با درس ریاضی مورد سنجش قرار خواهد گرفت؟ همچنین چگونگی محاسبه تراز دروسی که ماهیتا متفاوتند و انرژی و زمان کاملا متفاوتی چه در زمان مطالعه و چه در زمان پاسخگویی می‌طلبند نیز، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. این موضوع مورد تعجب و اعتراض جمع کثیری از اساتید دانشکده‌های مدیریت نیز قرار گرفته است.

تا کنون بیش از ۴۵ هزار دانشجو برای شرکت در ماراتن کنکور موفق به ثبت نام شده‌اند داوطلبانی که چهار ماه مانده به این رقابت با پدیده جدید سازمان سنجش مواجه شدند و در استرس و سردرگمی بدی به سر می‌برند. با بررسی بند و تبصره‌های قانونی سنجش مشاهده کردیم زمان اعمال هرگونه تغییر حداقل یک سال پس از اعلام عمومی آن است. اما اینکه چرا این همه تغییر اعم از حذف رشته و تغییر ضریب دورس باید تنها ۴ ماه مانده به کنکور به سمع و نظر داوطلبین برسد جای طرح سوال و پاسخگویی مسئولین ذی ربط را دارد. به راستی حاشیه‌های کنکور ۹۶ کی روی خوش تمام شدن دارد؟