کابینه‌بازی روحانی با اصلاح‌طلبان

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو-سجاد آذری: روحانی با ارائه کابینه پیشنهادی به رهبر انقلاب در حال بستن دهان منتقدان است؛ علی مطهری اینگونه می‌گوید. عضو فراکسیون امید معتقد است این اقدام روحانی باعث می‌شود "امکان اظهار نظر درباره گزینه‌های کابینه محدود شود" البته از سوی دیگر رئیس فراکسیون پا را فراتر گذاشته و با طرح این ادعا که بدون شک پیروزی روحانی در انتخابات مدیون اصلاح‌طلبان است، تاکید دارد که اکنون او نیز باید در تشکیل دولت دوازدهم همراه و هماهنگ با فراکسیون امید باشد.

در این شرایط سوال مهم این است که آیا فراکسیون امید به دنبال سهم‌خواهی از رئیس‌جمهور در کابینه دوازدهم است و یا نکند اصلاح‌طلبان احساس کرده‌اند قرار است سهم آن‌ها در پیروزی روحانی داده نشود و به همین دلیل به تکاپو افتاده اند؟

جوانگرایی در کابینه

روحانی اکنون در انتخاب اعضای کابینه با چالش وعده‌های انتخاباتی و همچنین مطالبات مدعیان پیروزی روبرو است، او که در اولین نشست خبری پس از انتخاب تاکید کرده بود با میدان دادن به نیروهای جوان کارآمدی دولت دوزادهم را افزایش خواهد داد و خاطر نشان کرده بود "به سازمان مدیریت برنامه‌ریزی گفته‌ام سن مدیریت را ۵ سال کاهش دهد" این روز‌ها با مطالبه جدی برای جوان کردن دولتی که به عنوان پیرترین دولت بعد از انقلاب شناخته می‌شد روبرو شده است، مطالبه‌ای که حتی در میان نزدیکان روحانی هم وجود دارد.

محمدجواد حق‌شناس عضو لیست امید معتقد است یکی از شاخص‌هایی که باید مورد توجه قرار گیرد، کاهش میانگین سنی وزرای کابینه است و جوانگرایی ضرورتی انکارناپذیر در کابینه است. همچنین پروانه سلحشوری نماینده فراکسیون امید از تهران هم اظهار داشته: دولت نیاز به ترمیم، تغییر و نیروی جدید دارد و باید به سمت جوان‌گرایی حرکت کند.

حضور زنان در کابینه

عمل به وعده‌ها موضوعی است که توسط دیگر جریانات سیاسی هم از روحانی خواسته شده است، جبار کوچکی‌نژاد عضو فراکسیون ولایی مجلس گفته است: ما معتقدیم باید از زنان و نخبگان در کابینه استفاده شود.

حضور زنان در کابینه وعده‌ای است که اکنون بیش از جوانگرایی مطالبه جدی برای انجام آن توسط روحانی وجود دارد، وعده‌ای که البته به نظر می‌رسد کمترین امیدی هم برای انجام آن وجود دارد.

در شرایطی که مولاوردی معاون امور زنان رئیس‌جمهور، پیش از انتخابات "وزیر زن" را یکی از وعده روحانی اعلام کرده بود و حتی با داغ شدن بحث معرفی افراد برای حضور در کابینه اعلام کرده بود رایزنی‌ها درباره حضور زنان در کابینه ادامه دارد، اما اندکی بعد سهیلا جلودارزاده نماینده مردم تهران به یک‌باره اعلام کرد: طبق شنیده‌ها هیچ زنی به عنوان وزیر در کابینه دولت دوازدهم حضور نخواهد داشت و حضور زنان به معاون وزیر ختم می‌شود؛ مدتی بعد، اما فاطمه ذوالقدر نایب رییس فراکسیون زنان مجلس ایران عنوان داشت که فهرست ۳۰ نفره زنان توانمند برای تصدی پست‌های مهم مدیریتی به روحانی ارائه شده است.

در ادامه در حالی که ۱۵۷ نماینده مجلس در نامه‌ای به رئیس‌جمهور خواستار بهره‌گیری از زنان شایسته و توانمند در جایگاه وزارت در دولت آینده شده بودند، حیدری عضو شورای مرکزی فراکسیون امید مجلس اظهار داشت: تصمیمی که گرفته شده این است که در هر وزارتخانه حداقل یکی از معاونت‌ها به زنان سپرده شود و در سطح وزیر نیز اقداماتی در حال انجام است که به حضور زنان در کابینه دوازدهم بیانجامد.

موضوع حضور زنان در کابینه در جلسات فراکسیون‌های مجلس با روحانی هم مورد پیگیری قرار گرفت، پارسایی سخنگوی فراکسیون امید در گزارشی از دیدار اعضای فراکسیون با رئیس جمهور به تاکید اعضای این فراکسیون در مورد حضور زنان و جوانان به عنوان بخش مهمی از جامعه در کابینه اشاره کردند، البته لاهوتی در روایتی دیگر از جلسه این فراکسیون خاطر نشان کرد که روحانی در این جلسه صحبتی از انتخاب وزیر زن نکرده است.

اکنون در شرایطی که مولاوردی می‌گوید: جمعی از خانم‌های اصلاح‌طلب که در تشکل‌های مختلف فعال هستند فهرست پیشنهادی خود را برای چینش کابینه داده‌اند، فاطمه ذوالقدر عضو هیئت‌رئیسه فراکسیون زنان اعلام کرده: مولاوردی گزینه پیشنهادی وزارت آموزش‌وپرورش و ابتکار گزینه پیشنهادی وزارت جهادکشاورزی هستند و الهه کولایی، فعال سیاسی اصلاح طلب هم معتقد است: با پیگیری‌هایی که تا به حال برای حضور زنان در کابینه در سطح وزارت صورت گرفته، جواب‌های ضد و نقیض و متفاوتی داده شده است، اما هنوز ناامید نیستیم.

پروانه سلحشوری در پاسخ به خبرنگار خبرگزاری دانشجو در خصوص موضوع انتخاب وزیر زن در کابینه با اشاره به اینکه روحانی با حمایت ۵۱ درصدی زنان رئیس جمهور شده است اظهار داشت: یکی از مطالبات این ۵۱ درصد حضور وزیر زن در کابینه است؛ حضور یک وزیر زن حداقل مطالبات ماست.

اصلاح‌طلبان و کابینه

بیان "کابینه آینده سهم ۲۴ میلیون رای دهنده به وی است" توسط روحانی را می‌توان به نوعی تلاش وی برای اطمینان اصلاح‌طلبان از حضور در کابینه آینده دانست، تلاشی که به نظر می‌رسد به دلیل اتفاقا اخیر از آن‌ها سلب شده است؛ در حالی که اصلاح‌طلبان هنوز در خصوص حضور در کابینه نگرانی‌هایی را داشتند انتشار خبر استعفای اسحاق جهانگیری از سمت معاون اولی دولت دوازدهم به دلیل تغییر چینش تیم اقتصادی و معرفی محمد نهاوندیان به عنوان گزینه لاریجانی در وزارت اقتصاد به جای گزینه اصلاح‌طلبان باعث شد تا الیاس حضرتی عضو فراکسیون امید در توئیتر خود با هشتگ تغییرات احتمالی کابینه بنویسد: اخبار خوب و خوشایندى از بستن لیست کابینه بگوش نمى‌رسد مخصوصا در تیم اقتصادی. امیدوارم این اخبار درست نباشد.

روزنامه اصلاح‌طلب آفتاب یزد هم در گزارشی با اشاره به اختلاف اصلاح‌طلبان با روحانی در خصوص استعفای جهانگیری نوشت: آنچه که در موضوع اخیر این چند روزه نمود پیدا کرده است، شائبه ورود جریان خاص به بازوهای اجرایی و تعیین تکلیف برای سایر وزارتخانه‌ها و از جمله وزارت اقتصاد و همین طور وزارت صنعت، معدن و تجارت است. اینکه چگونه جریانی که در جناحین سیاسی معنا پیدا نمی‌کند، سعی در امرونهی برای تعیین تکلیف کابینه‌های اجرایی دولت دارد همان بدعتی است که روحانی باید در برابر آن بایستد.

برخی از کارشناسان در تفسیری عجیبی از اتفاقات اخیر معتقدند، روحانی از آنجایی که اکنون در محاصره اصلاح‌طلبانی است که خواستار حضور جدی‌تری در کابینه به دلیل نقش‌شان در انتخابات هستند، دست به تدبیری برای دور زدن آن‌ها زده تا بتواند دوستان خود از حزب کارگزاران را وارد کابینه کند و از سوی دیگر برای رای آوردن در مجلس هم بر روی لاریجانی حساب کرده تا در برابر گرفتن وزرای اقتصاد و کشور به او کمک کند تا سر فراکسیون امید را که این روز‌ها مطالبات زیادی از جمله حضور جوانان و زنان اصلاح‌طلب در کابینه دارد را بدون‌کلاه بگذارد.

روحانی که به خوبی می‌داند برای دور زدن اصلاح‌طلبان نیاز به کمکی فراتر از حمایت از لاریجانی و دوستانش در مجلس دارد سعی کرده با طرح این مساله که می‌خواهم از حواشی دوره قبل در مورد انتخاب اعضای مساله‌دار برای کابینه جلوگیری کنم، موضوع هماهنگی گزینه‌های پیشنهادی کابینه با رهبری را مطرح کند. او در دیدار هیئت رئیسه فراکسیون مستقلان ولایی مجلس با اشاره به اینکه ۵۰ درصد وزرای دولت یازدهم در دولت بعد تغییر خواهند کرد گفته من همانطور که در انتخاب اعضای کابینه دولت یازدهم با رهبر انقلاب مشورت کردم در انتخاب اعضای کابینه دولت دوازدهم نیز با ایشان مشورت خواهم کرد.

از سوی دیگر محمد هاشمی رفسنجانی که اکنون در نبود مرحوم هاشمی نقش هدایتگر پشت‌پرده کارگزاران را بازی می‌کند، در اظهارنظری برای کمک به این استراتژی روحانی تلویحا اصلاح‌طلبان را مورد خطاب قرارداده و گفته است "دولت شرکت سهامی نیست که کسی از آن سهم خواهی کند".

روحانی در حالی برای رهایی از فشارهای اصلاح‌طبان به دنبال هزینه کردن از رهبر انقلاب است که جامعه به خوبی به یاد می‌آورد وی در جریان رای اعتماد به کابینه دولت یازدهم با پیشنهاد اعضای دخیل در فتنه ۸۸ به شکلی نشان داد که از نادیده گرفتن مبنای انقلاب هم ابایی ندارد؛ با این سابقه به نظر می‌رسد روحانی در موضوع هماهنگی اعضای کابینه با رهبر انقلاب بیش از آنکه که به دنبال هماهنگی باشد به دنبال حربه‌ای است تا به وسیله آن اصلاح‌طلبان مدعی را کنار بگذارد و با بستن دهان منتقدین، دوستان کارگزارانی خود را وارد کابینه کند.