در نشست شورای روابط خارجی آمریکا؛
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در سفر اخیر خود به نیویورک در نشست شورای روابط خارجی حاضر شد و به سؤالات ریچارد هاس رئیس این شورا و نخبگان حاضر در این نشست پاسخ داد.
در جریان این نشست که بامداد سه‌شنبه (٢٧ تیرماه ١٣٩٦) با حضور چهره‌های برجسته دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی آمریکا در نیویورک برگزار شد، ظریف به تفصیل به مسائل ایران و آمریکا، منطقه و برجام پرداخت.
ظریف در ابتدای جلسه در پاسخ به سؤالی در خصوص علت بی‌ثباتی شدید در خاورمیانه، وضعیت کنونی خاورمیانه را ناشی از عوامل متعددی، چون مداخله قدرت‌های خارجی و سیاست‌های اشغالگری دانست و تصریح کرد این اقدامات نقش زیادی در خشم و نارضایتی دارد که منجر به افراط‌گرایی می‌شود.
وزیر خارجه با اشاره به حمله آمریکا به عراق و تأثیر آن بر گسترش افراط‌گرایی در منطقه گفت: من در فوریه سال ۲۰۰۳ درست یک ماه پیش از حمله آمریکا به عراق، به عنوان نماینده ایران در بیانیه‌ای خطاب به شورای امنیت سازمان ملل اعلام کردم که پس از حمله آمریکا به عراق این احتمال وجود دارد که اتفاقات بسیاری رخ دهد. شاید در آن زمان چندان مشخص نبود که چه نوع اتفاقاتی می‌افتد، اما یکی از نتایج آن کاملاً مشخص بود و آن این بود که افراط‌گرایی در نتیجه حمله آمریکا به عراق در حال رشد بود.
وی به علل درونی بی‌ثباتی در خاورمیانه نیز اشاره کرد و گفت: بدون آنکه قصد اهانت به کشورهای همسایه را داشته باشم، باید بگویم که از منظر داخلی ما شاهد یک شکست و عدم موفقیت در نظام حکومتی کشورهای خاورمیانه هستیم: انتظارات برآورده نمی‌شوند، مردم باور دارند که دولت‌ها - عمدتاً دولت‌های عربی - قادر به تأمین نیازهای اولیه و اساسی مردم خود نیستند که این امر به خشم و رنجش منجر شده است. در این کشور‌ها هیچ مجالی برای ابراز نارضایتی خود ندارید.
ظریف افزود: مردم ایران دو ماه پیش حدود ۱۰ ساعت در صف ایستادند تا رأی خود را به صندوق بیندازند. ایرانیان در شهر لس‌آنجلس برای رأی دادن ۴ ساعت در صف ایستادند. رأی دادن به آن‌ها فرصتی برای ابراز وجود، اعلام رضایت یا نارضایتی از دولت می‌دهد. ما این موضوع را در سایر بخش‌های منطقه نمی‌بینیم.
وزیر امور خارجه ناامیدی ناشی از فقدان امکانات لازم جهت تأمین نیازهای اساسی از جمله کرامت انسانی را یکی از عوامل منجر به وضعیت موجود دانست و گفت: این خشم متوجه دولت‌های منطقه می‌شود، اما متأسفانه آن‌ها (دولت‌ها) تلاش می‌کنند این خشم را به سمت دشمنی که خودشان برمی‌گزینند هدایت و منحرف کنند.
ظریف در ادامه افزود: حالا ما [ایران]آن دشمنی هستیم که آن‌ها می‌خواهند انتخاب کنند. یک دشمن انتخابی. این مسئله نه تن‌ها برای آن‌ها مؤثر است و جواب می‌دهد، بلکه در مورد شما هم به کار می‌آید. برای بسیاری از افراد خیلی جذاب است که به آمریکا بیایند و بگویند که ایران دشمن اصلی است! و ایران ریشه همه مشکلات ما است! و به همین خاطر است که شما امروزه شاهد یک تلاش هماهنگ برای خلق یک دشمن خارجی هستید که هدف آن، منحرف کردن یک تهدید کاملاً بنیادی و وجودی است.
وی تصریح کرد: معتقدم که کمک به نیروهای افراط‌گرا حتی از طریق منحرف کردن خشم خود به سوی یک دشمن صوری، به حل این مشکل منجر نمی‌شود. زیرا در نهایت برای این نیروهای افراطی و تروریستی مشکل در خشم آن‌ها نسبت به دولت‌هایشان متمرکز است؛ بنابراین حتی اگر نتوانند خشم خود را متوجه یک دشمن خارجی کنند، در نهایت این خشم متوجه درون جامعه آن‌ها خواهد شد.
وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤالی در خصوص اظهارات اخیر مقامات سعودی که گفته بودند می‌خواهند جنگ را به داخل ایران بکشانند، با اشاره به حادثه تروریستی اخیر در تهران گفت: آن‌ها با کمک به سازمان‌های تروریستی سعی می‌کنند چنین تهدیدهایی را عملی کنند. دیدید که شخصاً در تجمع سازمان‌های تروریستی پاریس شرکت کردند. آن‌ها از سازمان‌های تروریستی فعال در پاکستان حمایت می‌کنند و سرانجام توانستند برخی از آن‌ها را به مجلس ما برسانند؛ آنجا مکانی است که بیش از همه از آن تنفر دارند، چرا که خود چنین نهادی ندارند.
ظریف با اشاره به نظام مردم‌سالاری دینی در ایران گفت: ما در ایران شاهد نوعی از دموکراسی هستیم که شاید شبیه دموکراسی شما (غربی‌ها) یا آن‌ها نباشد، اما شباهت‌های زیادی بین آن‌ها وجود دارد.ای کاش مناظره‌های ما را دیده باشید! اگر فارسی بلد بودید و مناظره‌ها را مشاهده می‌کردید و آن را با مناظره‌های خودتان مقایسه می‌کردید می‌دیدید که بسیار شبیه هم هستند. اما این اتفاق در آن کشور‌ها رخ نمی‌دهد.
وزیر خارجه در ادامه افزود: آن‌ها تروریسم را به ایران کشاندند، ما معتقدیم که آن‌ها آدرس را اشتباهی رفته‌اند. ایران یک شریک جدی برای تمام کشورهایی است که در حال جنگ با دشمن مشترکمان هستند. زیرا در نهایت این نیروهای تکفیری و افراطی به همان اندازه که تهدیدی علیه ما هستند، حتی بیشتر از آن تهدیدی علیه خود آن‌ها به شمار می‌روند.
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سؤالی مبنی بر احتمال رویارویی مستقیم ایران و عربستان یا هر کشور دیگری که در مسئله یمن در طرف مقابل قرار دارد گفت: مسلماً امیدوارم که این طور نشود و امیدوارم اگر اختلاف نظرهایی در خصوص مناقشه یمن و یا سوریه وجود دارد، همچنان برای کمک به پایان این درگیری‌ها با یکدیگر همکاری داشته باشیم. ما معتقدیم که هیچ یک از طرف‌ها از ادامه مناقشه در یمن نفعی نخواهد برد.
ظریف به پیشنهاد چهار ماده‌ای خود برای حل بحران در سوریه و پیشنهاد چهار ماده‌ای حسن روحانی برای حل بحران در یمن اشاره کرد و آن‌ها را مبنایی برای همکاری ایران و عربستان نامید.
وی افزود: نیازی به جنگ بین دو طرف نیست، نیازی به حذف یکدیگر از صحنه منطقه نیست. زیرا در نهایت نه ایران و نه عربستان قادر به حذف یکدیگر از عرصه منطقه‌ای نیستند و زمانی که همسایگان ما در حاشیه جنوبی خلیج فارس این حقیقت را دریابند که قادر به حذف ایران از صحنه منطقه‌ای نیستند، گامی بسیار بزرگ در جهت حل مشکلات برخواهند داشت.
ظریف در ادامه و در پاسخ به سؤالی درباره حمایت ایران از سوریه و ادعاهای غرب مبنی بر استفاده از تسلیحات شیمیایی در این کشور گفت: اول از همه باید بگویم که ما معتقدیم هیچ کشوری به غیر از ایران درباره استفاده از تسلیحات شیمیایی خط قرمز ندارد. چون وقتی ما قربانی این تسلیحات بودیم هیچ کس توجهی نمی‌کرد. در واقع همه از طرف مقابل حمایت می‌کردند. آن زمان من دیپلمات بسیار جوانی بودم، البته الان هم جوان هستم (خنده)، ولی در سال ۱۹۸۵ که خیلی جوان بودم پیش رئیس شورای امنیت رفتم و به او گفتم در جنگ ایران و عراق از سلاح شیمیایی استفاده می‌کنند. ولی رئیس شورای امنیت خیلی رک به من گفت: قصد ندارم به حرف‌هایت گوش بدهم!
وی افزود: حالا هر کس به من بگوید تسلیحات شیمیایی برای آن‌ها یک خط قرمز است نمی‌پذیرم، چون شخصاً آن زمان را به یاد دارم. اما این تسلیحات برای ما خط قرمز است و به همین دلیل است که ما از ابتدا گفتیم ایران مخالف استفاده از تسلیحات شیمیایی توسط هر کسی بر علیه دیگری است. تمام. هیچ، اما و اگری هم ندارد. به هر حال ما بر این باوریم که اتهام استفاده از سلاح‌های شیمیایی (در سوریه) باید بررسی شود و مکانیسم‌هایی برای بررسی وجود دارد.
وزیر امور خارجه کشورمان ضمن تأکید بر اینکه بدون انجام تحقیقات نمی‌توان درباره استفاده از تسلیحات شیمیایی در سوریه سخن گفت، افزود: ما عمیقاً تردید داریم که اتهام‌های اخیر آمریکا درباره استفاده (دولت سوریه) از تسلیحات شیمیایی در شهر خان‌شیخون (در استان ادلب) قابل اثبات باشد. ما پیشنهاد دادیم که یک تیم تحقیقاتی به منطقه برود. گفتیم اگر از تسلیحات شیمیایی استفاده شده باشد، آثاری از آن به جا مانده است. گفتیم می‌توانید محل و نحوه استفاده از آن را بررسی کنید و کار بسیار ساده‌ای هم بود. اعزام یک تیم حقیقت‌یاب به خان‌شیخون و پایگاه هوایی شعیرات کار ساده‌ای بود.
چون طبق آن چیزی که آن‌ها می‌گفتند اگر هواپیما‌ها در پایگاه شعیرات پر از تسلیحات شیمیایی شده بودند بایستی آثاری از آن باقی می‌ماند. زمانی که ما می‌گفتیم عراق از تسلیحات شیمیایی در جنگ با ما استفاده کرده، شش یا هفت تیم آمریکایی به منطقه مورد ادعای ما آمدند و حتی به خط مقدم جبهه هم رفتند و چندین بار توانستند ثابت کنند که عراق از تسلیحات شیمیایی علیه ایران استفاده کرده است. این کار آن‌قدر‌ها هم مشکل نیست. با این همه، سازمان منع سلاح‌های شیمیایی از رفتن به الشعیرات سر باز زد و من چند هفته پیش در ایران از رئیس این نهاد سؤال کردم که چرا به این منطقه نرفتید و ایشان گفتند قرار نیست ما در این پرونده مقصر را مشخص کنیم و تن‌ها مسئولیت ما این است که مشخص کنیم آیا تسلیحات شیمیایی مورد استفاده قرار گرفته است یا خیر؟
ظریف در ادامه ضمن بیان اینکه از نقطه نظر ایران استفاده از سلاح شیمیایی غیرقابل پذیرش است، تأکید کرد که ایران نمی‌پذیرد افراد هم قاضی، هم دادستان، هم مسئول اجرای حکم، هم مسئول تحقیق، و هم هیئت‌منصفه باشند.
ریچارد هاس در ادامه از وزیر امور خارجه ایران در مورد میزان پایبندی طرف‌های برجام به این توافق هسته‌ای سؤال کرد که وی در پاسخ گفت: فکر می‌کنم میزان تعهد ما کاملاً مشخص است. ما مسئولیت نظارت بر اجرای تعهدات را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سپرده‌ایم. در واقع توافق هسته‌ای این مسئولیت را به آژانس سپرده است تا میزان پایبندی ما را تائید کند و آژانس هر بار پایبندی ایران را مورد تأیید قرار داده است. بنابراین، این موضوع در گزارش‌های آژانس بطور شفاف بیان شده و این آژانس همان نهادی است که تقریباً هیچ‌گاه طرفدار ایران نبوده است؛ بنابراین لازم نیست از من بپرسید که آیا ما به تعهداتمان پایبند بوده‌ایم یا خیر.
وی در ادامه با اشاره به عدم همکاری آمریکا با کسانی که علاقه‌مند به تجارت با ایران هستند گفت: درباره آمریکا معتقدیم این کشور همواره حتی در دوره باراک اوباما نیز ترجیح می‌داد تحریم‌هایی که باقی مانده‌اند را حفظ کند تا اینکه تحریم‌هایی که از بین رفته بودند را بردارد. نهادهایی مانند «دفتر کنترل اموال خارجی» یا همان «اوفک» نیز از ارائه پاسخ‌های مشخص و واضح به کسانی که می‌خواستند با ایران تجارت کنند، امتناع کرده است.
آن‌ها نگران بودند که توضیحات و پاسخ‌های واضح آن‌ها در این زمینه از کارایی تحریم‌های ... سته‌ای باقی‌مانده بکاهد. یعنی همان تحریم‌هایی که درباره‌شان بحث نکرده بودیم و توافقی برای برداشتنشان صورت نگرفته بود. البته این از نظر ما قابل قبول نیست، اما برای «اوفک» این تحریمها بسیار مهم‌تر از آن‌هایی بود که در حال برداشته شدن بودند.
ظریف درباره تحریم‌های حقوق بشری علیه جمهوری اسلامی ایران گفت: جالب است که ایران تحت تحریم‌های حقوق بشری است، ولی کشورهایی که مردمان آن‌ها هیچ‌گاه اسم انتخابات را هم نشنیده‌اند و در ملأ عام گردن انسان‌های بیگناه را می‌زنند و متحدان شما نیز هستند، هرگز هدف هیچ تحریمی از جمله تحریم‌های حقوق بشری و ... واقع نشدند. این یک واقعیت است. بله راجع به همین تحریم‌های حقوق بشری صحبت می‌کنم.
سؤال بعدی ریچارد هاس به اظهارات رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا برمی‌گشت که از حمایت از عوامل داخل ایران برای تغییر نظام در این کشور سخن گفته بود. هاس نظر وزیر خارجه کشورمان را در این باره پرسید و ظریف در پاسخ گفت: طرح این موضوع نشان می‌دهد که آمریکا از گذشته درس نگرفته است. آمریکا در سال ۱۳۳۲ می‌خواست در ایران تغییر رژیم ایجاد کند، اما نتیجه‌اش برای آمریکا چه بود؟ آمریکا از زمان انقلاب اسلامی ایران به دنبال تغییر حکومت بوده است. در دولت اوباما به طور رسمی گفته شد که چنین سیاستی کنار گذاشته شده؛ اما باور نداریم که در حقیقت چنین بوده باشد. ببینید، تفاوت میان ایران و متحدان آمریکا در منطقه این است که ما مشروعیت و اقتدار و قدرت خود را از مردم می‌گیریم.
وی در ادامه افزود: حقیقت این است که ما در ٣٨ سال گذشته همواره تحت فشار بوده‌ایم. به اطراف ما در منطقه نگاه کنید. همه به نحوی زیر چتر حمایت خارجی هستند. این حمایت یا از طریق ناتو است یا برخورداری از حمایت مستقیم امریکا. اما ایران این‌گونه نیست. ما چگونه در چنین منطقه‌ای و بدون برخورداری از حمایت خارجی دوام آورده‌ایم؟ چون ما به مردمان خود اتکا کرده‌ایم و به دلیل همین اتکاست که ما در برابر سیاست تغییر نظام در ایران و همچنین از جنگ سربلند بیرون آمدیم.
ظریف با اشاره به حمایت همه‌جانبه جهان از صدام حسین در هشت سال جنگ تحمیلی علیه ایران گفت: جنگی به ایران تحمیل شد که در آن از اتحاد جماهیر شوروی سابق تا آمریکا و همه اعضای دائمی شورای امنیت از طرف مقابل حمایت کرده و میلیارد‌ها دلار هزینه می‌کردند. حتماً به یاد دارید که همین چند هفته پیش عربستان ۱۱۰ میلیارد دلار صرف خرید سلاح کرد.
در زمان جنگ عراق علیه ایران هم ۷۰ میلیارد دلار سلاح برای عراق خریدند. ما از جنگ و همچنین از تحریم‌هایی که به قول هیلاری کلینتون فلج‌کننده بود نیز جان سالم به در بردیم. شدیدترین نوع تحریم‌هایی که در طول سالیان بر علیه ایران اعمال شده بود. از همه این اتفاق‌ها جان سالم به در بردیم چرا که ما به مردم خود و نیروی مردمی خود اتکا کردیم. این‌ها همان مردمانی هستند که ١٠ ساعت در صف ایستادند تا در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت کنند.
ژنرال متیس گفته بود که ایرانی‌ها حق انتخاب ندارند و آیت‌الله (خامنه‌ای) رئیس‌جمهور را انتخاب می‌کند و این مسئله را این‌گونه تشبیه کرد که انتخاب رئیس‌جمهور در ایران مانند این است که رئیس‌جمهور ترامپ، رئیس‌جمهور بعدی را انتخاب کند. به خودتان بیایید! آیا مردم ١٠ ساعت در صف می‌ایستند تا به رئیس‌جمهوری رأی بدهند که از قبل انتخاب شده است؟ شاید بگویید مغز مردم در ایران را شستشو داده‌اند. آیا ایرانی‌ها در لس‌آنجلس هم ٤ ساعت در صف می‌ایستند تا رئیس‌جمهوری را انتخاب کنند که از قبل انتخاب شده است؟! به خود بیایید! خودتان را فریب ندهید. به واقعیت‌ها نگاه کنید: تغییر حکومت در ایران جواب نمی‌دهد چرا که ایران کشوری نیست که برای مشروعیت و بقای خود به آمریکا متکی باشد. ما با بی وجود آمریکا به زندگی خود ادامه داده‌ایم.
ظریف در پاسخ به پرسشی در خصوص نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی گفت: ایران معتقد است در کل منطقه باید دولت‌های فراگیر حضور داشته باشند. به همین دلیل است که ما به کمک سنی‌ها، کرد‌ها و همچنین شیعیان عراق که به مقابله با داعش برخاسته‌اند آمده‌ایم. سیاست ما پیوسته یکسان بوده است. ما با افراط‌گرایی در افغانستان جنگیدیم و با افراط‌گرایی در عراق و سوریه مبارزه کردیم.
متحدان ایالات متحده از افراط‌گرایی در افغانستان حمایت کردند. فراموش نکنید، تن‌ها سه کشور، طالبان را به عنوان دولت به رسمیت شناختند: پاکستان که یکی از همسایگان افغانستان بود؛ عربستان سعودی؛ و امارات. این‌ها همان کشورهایی هستند که از تروریسم و افراط‌گرایی در سوریه و عراق نیز حمایت می‌کنند. آن‌ها پیوسته از تروریسم و افراط‌گرایی حمایت کرده‌اند و ما پیوسته با آن مخالف بودیم. آن‌ها انتخاب‌های اشتباه انجام دادند و اکنون شکایت دارند. در حالی که این نتیجه انتخاب‌های اشتباه خودشان است. این تقصیر ما نیست که انتخاب درست را انجام دادیم.
وزیر امور خارجه ایران سپس در پاسخ به سؤال بعدی ریچارد هاس با اشاره به یکی از مقالات نیویورک تایمز درباره استفاده از تسلیحات شیمیایی در جنگ ایران و عراق گفت: من احترام زیادی برای نیویورک تایمز قائل هستم. اما آن‌ها واقعیت‌ها را بررسی نکردند. چون اگر شما این مقاله را بخوانید، آن‌قدر یک‌طرفه است که حتی سعی می‌کند استفاده از سلاح‌های شیمیایی را به ایران نسبت دهد - البته نه به‌طور خیلی مستقیم.
خواهش می‌کنم فقط آن جمله را بخوانید. آن جمله را با این پیش‌زمینه بخوانید که سازمان ملل در هفت گزارش پی در پی اثبات کرد که عراق از سلاح‌های شیمیایی استفاده کرده است. این گزارش‌ها همچنین ادعاهای عراق مبنی بر اینکه ایران از سلاح‌های شیمیایی استفاده کرده است را رد کردند، ادعاهایی که ایالات متحده نیز از آن‌ها پشتیبانی می‌کرد.
وی افزود: فاجعه حلبچه را به خاطر دارید؟ سند سیا در حال حاضر نشان می‌دهد که ایالات متحده به تمام سفارتخانه‌های خود پیام فرستاد و از آن‌ها خواست تا بروند و لابی کنند که ایران از سلاح شیمیایی استفاده کرده است. منظورم این است که حقیقت همین است. این‌ها افشاگری‌های ویکی‌لیکس نیستند و قبل از آسانژ وجود داشتند.
ظریف در ادامه تصریح کرد: این‌ها واقعیات هستند. ما در عراق و منطقه نفوذ داریم، اما بر این باوریم که نفوذ در منطقه نباید به قیمت حذف دیگران باشد. معتقدیم همه باید در منطقه مشارکت داشته باشند.
وی درباره حضور نیروهای آمریکایی در عراق نیز گفت: به نظر ما (حضور) نیروهای خارجی ذاتاً منطقه را بی‌ثبات می‌کنند. ما با انتخابی که همسایگانمان کرده‌اند مخالف نیستیم و در انتخاب آن‌ها دخالت نمی‌کنیم.
ظریف در ادامه سخنان خود درباره منطقه تأکید کرد که ایران در عراق و سوریه نیروی نظامی ندارد.
وی افزود: همان‌طور که می‌دانید ما در آنجا مشاوران نظامی داریم. همان‌طور که گفتم، ما مخالف انتخاب همسایگانمان نیستیم، اما می‌گوییم نیروهای خارجی ذاتاً باعث بی‌ثباتی می‌شوند. ایران در پی حضور نظامی در هیچ نقطه‌ای از منطقه نیست.
اگر ما به آنجا رفتیم به این دلیل بود که از ما خواسته شده بود. بله ما به اربیل رفتیم. شما فقط دوست دارید به این موضوع اشاره کنید که ما در سوریه مشاوران نظامی داریم. چرا به یاد نمی‌آورید وقتی که داعش تقریباً داشت اربیل را تصرف می‌کرد رئیس‌جمهور بارزانی به سه کشور تلفن زد. ایران (که احتمالاً آخرین کشور بود)، ترکیه، و آمریکا. ما در عرض دو ساعت با پنج هواپیمای پر از سلاح و مشاوران نظامی برای کمک به کرد‌ها در مبارزه با داعش خودمان را به آنجا رساندیم.
ایالات متحده ۲۴ ساعت طول کشید تا بمباران هوایی انجام دهد و دوستانمان هم اصلاً نیامدند. این‌ها واقعیت‌هاست. اگر ما آنجا هستیم، به دعوت دولت‌هایی است که توسط سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شده‌اند. اما در نهایت معتقدیم که وظیفه ایجاد امنیت برای کشورهای منطقه، به عهده خودشان است. برای هر کشوری، شهروندانش، و نیروهای نظامی‌اش باید امنیت را ایجاد کنند و خارجی‌ها صرفاً بایستی کمک کنند. هر چیزی فراتر از این بی‌ثباتی به بار می‌آورد.
ظریف برگزاری همه‌پرسی استقلال در کردستان عراق را نیز انتخابی غلط دانست و افزود: به اعتقاد ایران این امر گرایش‌های تفرقه‌آمیز در عراق ایجاد می‌کند که برای کشور فاجعه‌بار خواهد بود و این فاجعه صرفاً به کرد‌ها محدود نخواهد شد. من اعتقاد دارم که تأثیرات آن برای امنیت عراق و منطقه فاجعه به بار خواهد آورد.
وزیر امور خارجه تأکید کرد: بنابراین به دوستانمان در کردستان عراق توصیه کرده‌ایم که این انتخاب اشتباه است و آن‌ها نباید این انتخاب را انجام دهند. البته همه آن‌ها دوستان ما هستند؛ از آقای بارزانی گرفته تا دیگران در عراق. من معتقدم همه کشورهای منطقه همین نظر را دارند و در دیدارهایی که در اروپا و سایر نقاط داشتم هم شنیدم آن‌ها نیز همین نگرانی را داشتند. در اینجا هم روی صحبت من با مقامات نیست، بلکه روی صحبتم با اتاق‌های فکر است. من اعتقاد دارم که گرایش‌های مشابه در ایالات متحده نیز وجود دارد؛ بنابراین فکر نمی‌کنم این انتخاب درستی باشد. همان طور که ما بر اتحاد ملی و تمامیت ارضی هر کشوری در منطقه اصرار می‌ورزیم، معتقدیم که سیاست‌های ضد کردی هم در هر کجای منطقه نتیجه عکس خواهد داد.
ظریف در پاسخ به این سؤال که آیا منظور ترکیه است؟ پاسخ داد: من در امور داخلی کشورهای دیگر دخالت نمی‌کنم. من فقط یک تحلیلگر هستم و یک نکته تحلیلی ارائه دادم.
ظریف در ادامه به مسئله افغانستان اشاره کرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران معتقد است اتکا به نیروهای خارجی به افغان‌ها در دستیابی به یک راه‌حل صلح‌آمیز کمکی نخواهد کرد. ما از روند صلح در افغانستان حمایت می‌کنیم و آماده هستیم تا هر کاری که می‌توانیم انجام دهیم و با آنچه در توان داریم برای حمایت از این روند اقدام می‌کنیم. این دیدگاه ماست، اما به تصمیمات همسایگانمان احترام می‌گذاریم و همیشه احترام گذاشته‌ایم. دولت افغانستان یک دولت مستقل است و اگر تصمیمی بگیرد، به این تصمیم احترام می‌گذاریم. اما درباره مزایای این تصمیم با آن‌ها مخالف هستیم.
وی در پاسخ به پرسشی در خصوص دستگیری یک جاسوس آمریکایی در ایران، به استقلال قوه قضائیه کشور اشاره کرد و گفت: امروزه همه می‌دانند که ما یک قوه قضائیه مستقل داریم. دولت ما هیچ کنترلی بر روی تصمیمات قوه قضائیه ندارد. این مسئله به وضوح در قانون اساسی نوشته شده است و در ایران اجرا می‌شود. به عنوان وزیر خارجه، من همیشه سعی کرده‌ام با نگاه بشردوستانه به افرادی که در بازداشت هستند کمک کنم. ما تابعیت مضاعف شهروندان را به رسمیت نمی‌شناسیم، بنابراین برای ما ایرانی-آمریکایی‌ها ایرانی محسوب می‌شوند و تحت قوانین خودمان قرار می‌گیرند.
اما پرونده‌های آن‌ها را دنبال کرده‌ایم و امیدواریم که یک راه‌حل قابل‌قبول برایشان پیدا شود. باید اشاره کنم که تبلیغات گسترده‌ای در مورد ایرانی-آمریکایی‌ها یا دیگر افرادی که در ایران دستگیر شده‌اند در جریان است. برخی حتی می‌گویند که ایرانی-آمریکایی‌ها در ایران احساس امنیت ندارند. حداقل یک میلیون ایرانی-آمریکایی وجود دارد و صد‌ها هزار نفر از آن‌ها به صورت منظم به ایران می‌آیند. هر هواپیمایی که به ایران سفر می‌کند و عمدتاً هم مهاجران ایرانی را از ایالات متحده می‌آورد پر از مسافر است؛ بنابراین آن‌ها به ایران می‌آیند، فقط تعداد کمی از آن‌ها به اتهاماتی بازداشت شده‌اند؛ و من در جایگاهی نیستم که درباره آن اتهامات اظهار نظر کنم، زیرا همان‌طور که گفتم قوه قضائیه مستقل است.
ظریف با اشاره به ایرانیانی که در آمریکا و دیگر نقاط جهان به جرم نقض فنی تحریمها زندانی شده‌اند، گفت: بازداشت افراد به چنین جرمی شاید ۱۰ سال پیش امکان‌پذیر بود، اما امروز دیگر نمی‌توان از این اتهام برای زندانی کردن شهروندان ایران استفاده کرد.
وزیر امور خارجه گفت: چند هفته پیش زنی ایرانی که دوماهه باردار بود در استرالیا بازداشت شد. او از ایران به این کشور مهاجرت کرده بود، اما دو ماه پیش به درخواست آمریکا در استرالیا دستگیر شد. این خانم متهم بود به اینکه در معامله‌ای که تحریمها را از نظر فنی نقض می‌کرده، نقش مترجم را ایفا کرده است.
ظریف افزود: دو هفته پیش ایرانی دیگری را در اسپانیا به همین اتهام بازداشت کردند. سه هفته پیش نیز یکی از شهروندان ما در فرانکفورت آلمان با اتهامات مشابه بازداشت شد. ایرانیان را در آمریکا با طرح اتهامات ساختگی دستگیر می‌کنند. مورد دیگری را در نیویورک سراغ دارم که بر مبنای ادعاهای کاملاً ساختگی و سیاسی است.
ظریف با اشاره به شهروندان آمریکایی که در ایران زندانی شده‌اند، گفت: منظور من این نیست که اقدام ایران (بازداشت اتباع خارجی) به تلافی اقدام طرف مقابل (بازداشت ایرانیان) انجام می‌گیرد، بلکه می‌خواهم بگویم در برخورد با این مسئله بشردوستانه، باید با نگاه انسانی عمل کنیم، نه با نگاه سیاسی. من کاملاً آماده‌ام برای کمک به حل این مشکل انسانی هر آنچه از عهده‌ام برمی‌آید انجام دهم.
وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤالی در خصوص تاریخچه روابط ایران و آمریکا گفت: روابط بین دو کشور پیشینه خوبی ندارد. بدون شک ایرانیان نمی‌گویند اقداماتی که در سال ۱۳۵۸ (تسخیر لانه جاسوسی) صورت گرفت کاملاً دوستانه و از سر مهربانی بوده است. اما زمانی که حوادث سال‌های ۵۷ و ۵۸ اتفاق می‌افتاد، خاطره کودتای ۱۳۳۲ در ذهن ایرانیان بسیار تازه بود.
ظریف با تأکید بر اینکه ایران و آمریکا باید با وجود اختلافات گذشته، نگاه خود را به آینده معطوف کنند، گفت: ما پس از سال‌ها اختلاف توانستیم به توافقی برسیم که حاصل فرآیندی چندجانبه بود. ایران و آمریکا در این فرآیند مهم‌ترین نقش را ایفا کردند، اما این توافق، توافق بین تهران و واشنگتن نیست؛ بلکه توافقی چندجانبه است. ما وقتی توافق هسته‌ای را امضا می‌کردیم هم گفتیم که برجام، پایه و اساس است، نه سقف.
وزیر امور خارجه افزود: به اعتقاد ما و به گواه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران با اجرای تعهدات خود اعتمادسازی کرده است. متأسفانه، همان طور که در پاسخ به سؤالات قبلی گفتم، آمریکا این اعتماد را ایجاد نکرده است. در نتیجه، اقدامات آمریکا این تصور را در ایران به وجود می‌آورد که ایالات متحده هیچ گاه دست از خصومت علیه کشورمان برنمی‌دارد. با این حال من تصور می‌کنم می‌توان این مسئله را حل کرد، هر چند که تاریخ سر جای خود باقی است و نمی‌توانیم کار خاصی در مورد آن انجام دهیم.
ظریف در پاسخ به پرسشی در خصوص سیگنال‌هایی که ایران از دولت ترامپ دریافت می‌کند، گفت: ما همان سیگنال‌هایی را دریافت کرده‌ایم که در مطبوعات، توئیت‌ها و سایر رسانه‌ها مشاهده می‌کنید. من این مسئله را به عنوان کسی عنوان می‌کنم که – به همراه جان کری – دیپلماسی توئیتری را خلق کرده است! اگر دیده باشید در جریان مذاکرات هسته‌ای تقریباً هر روز توئیت می‌کردم. من معتقدم استفاده از توئیتر روش بسیار خوبی برای پیشبرد دیپلماسی است، خودم این کار را انجام داده‌ام. اما مسئله اینجاست که ایران سیگنال‌های متناقضی را دریافت کرده است؛ بنابراین نمی‌دانیم کدام پیام را به چه شیوه‌ای تفسیر کنیم.
وی افزود: با این حال کاملاً مشخص است که ایران در خصوص توافق هسته‌ای جدی است. ما معتقدیم توافق هسته‌ای پایه و اساس است، و نه سقف.
ظریف به اهداف سفرش به آمریکا اشاره کرد و گفت: در جهان امروز می‌توانید حتی وقتی در خانه خود نشسته‌اید پیامتان را به گوش مخاطبان برسانید. اما این فرصت برای من پیش آمد تا برای شرکت در یکی از جلسات سازمان ملل به اینجا بیایم. من از این فرصت برای دیدن دوستان قدیم و چند دوست جدید استفاده می‌کنم.
وزیر امور خارجه با اشاره به حجم عظیم اطلاعات غلطی که علیه کشورمان در جهان منتشر می‌شود، به اهمیت ارائه درکی بهتر از ایران پرداخت و گفت: همان طور که می‌دانید پول زیادی برای این کار (تبلیغ علیه ایران) صرف می‌شود. میلیون‌ها دلار صرف روابط عمومی می‌شود؛ و هدف از این روابط عمومی، در بهترین حالت، اشاعه حقیقت نیست. منظورم اخبار جعلی نیست، بلکه می‌گویم این نوع روابط عمومی تلاش می‌کند نسخه‌ای از اخبار را به مخاطب ارائه دهد که برای برخی گروه‌های مردم قابل قبول است. من معتقدم در چنین شرایطی، وقتی مردم با این نوع اخبار نه چندان درست بمباران می‌شوند – درست مثل مطالبی که در مورد سلطه کامل ایران بر عراق منتشر شده – باید طرف دیگر ماجرا را نیز بشنوند.
وی در پاسخ به سؤالی در خصوص احتمال دیدارش با وزیر امور خارجه آمریکا گفت: هیچ تماسی بین من و آقای تیلرسون وجود ندارد. اما این به معنای غیرممکن بود این ارتباط نیست، چرا که همیشه امکان تعامل در خصوص توافق هسته‌ای وجود داشته است. اواخر این هفته، آن‌ها (نمایندگان ایران و ۱ + ۵) در کمیسیون مشترک برجام در وین جلسه می‌گذارند تا به شکایت‌های ما از بدعهدی آمریکا رسیدگی کنند؛ بنابراین امکان تعامل بین ایران و آمریکا وجود دارد و پیش‌بینی می‌کنم از این امکان بهره‌مند شویم. اما قطعاً شرایط مثل دولت قبلی آمریکا نیست که من و جان کری بیش از هر کس دیگری برای دیدار با هم وقت می‌گذاشتیم.
ظریف در ادامه با اشاره به بحث جلوگیری از گسترش سلاح‌های اتمی گفت: ایران به عدم تولید سلاح‌های هسته‌ای متعهد است. این تعهد هیچ گاه پایان نمی‌یابد. ایران متعهد شده است به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه دهد سخت‌گیرانه‌ترین مکانیسم کنترل را بر روی برنامه هسته‌ای‌اش پیاده کند. این همان پروتکل الحاقی است. این موضوع هیچ گاه متوقف نمی‌شود. بندهایی در توافق هسته‌ای گنجانده شده است که تاریخ انقضا ندارد. با این حال ایران در برجام متعهد شد برخی اقدامات را به صورت موقتی و با هدف اعتمادسازی انجام دهد. ماهیت این اقدامات، موقتی است. پس از پایان مدت این محدودیت‌ها، ایران به تولید اورانیوم غنی‌شده با هدف تأمین سوخت خود ادامه می‌دهد و آژانس نیز با استفاده از پروتکل الحاقی اقدامات ایران را راستی‌آزمایی می‌کند. ایران نیز تا ابد به تعهد خود مبنی بر عدم تولید سلاح هسته‌ای پایبند می‌ماند. دو هفته پیش قطعنامه‌ای صادر شد که داشتن سلاح اتمی را برای همه کشور‌ها ممنوع اعلام می‌کند.
وزیر امور خارجه با اشاره به رأی مثبت ایران به این قطعنامه گفت: متأسفانه آمریکا و دیگر کشورهایی که سلاح هسته‌ای دارند حتی در جلسات سازمان ملل نیز شرکت نکردند.
وی افزود: این (قطعنامه) همان مسیر درستی است که باید در پیش بگیریم. فکر می‌کنم این همان راهی است که می‌توان از طریق آن جهان را از کابوس جمعی این سلاح‌ها خلاص کرد. شش تن از وزرای خارجه سابق آمریکا نیز در مطلبی در وال استریت ژورنال تصریح کرده‌اند که این همان مسیر صحیح است. البته این موضوع مربوط به مدت‌ها قبل است. اکنون با توجه به قطعنامه اخیر، ممنوعیت همگانی تسلیحات اتمی در دسترس ماست و فکر می‌کنم باید از آن استقبال کنیم. همه ما باید از آن استقبال کنیم.
ظریف تصریح کرد: ما معتقدیم سلاح‌های اتمی برای هیچ کشوری امنیت نمی‌آورد. مخالفت ما با تسلیحات هسته‌ای دوست و دشمن نمی‌شناسد. به اعتقاد جمهوری اسلامی، سلاح‌های اتمی به دلیل عواقبی که استفاده از آن در پی دارد، غیرقابل قبول و به اعتقاد ما غیرقانونی است. من در سال ۱۳۷۵ در سخنرانی خود در دیوان بین‌المللی دادگستری به مدت ۹۰ دقیقه دلیل آوردم که هر نوع استفاده از سلاح‌های اتمی غیرقانونی است، چرا که اصول اولیه قوانین بشردوستانه جهان را نقض می‌کند. این موضع ایران است.
وزیر امور خارجه افزود: موضع ایران این است که سلاح‌های هسته‌ای از نگاه ایدئولوژیک کاملاً غیرقابل قبول‌اند؛ سلاح‌های هسته‌ای از نظر راهبردی پذیرفتنی نیستند؛ سلاح‌های هسته‌ای برای هیچ کس امنیت به ارمغان نمی‌آورند؛ و مسئله بازدارندگی هسته‌ای کاملاً مهمل است.
ظریف در پاسخ به پرسش یکی از حضار در خصوص اقدامات قوه قضاییه ایران و نحوه انتصاب قضات گفت: قضات بخشی از قوه قضاییه به شمار می‌روند. کسی آن‌ها را انتخاب نمی‌کند. آن‌ها در درون قوه قضاییه فرآیندی را طی می‌کنند تا به درجه قضاوت برسند. در ایران قضات انتخابی نیستند، کما اینکه در بسیاری از کشور‌ها نیز قضات را انتخاب نمی‌کنند، بلکه این افراد باید یک سری فرآیند را طی کنند. این امر بر اساس یک سیاست دلبخواهی نیست، بلکه چارچوبی قانونی دارد که قضاوت در قالب آن منتصب و انتخاب می‌شوند.
وی افزود: فرآیند رسیدگی یک قاضی بخصوص به یک پرونده قضایی نیز مسیر قانونی خود را طی می‌کند. این فرآیند دلبخواهی نیست. در بسیاری از کشور‌ها از جمله ایالات متحده پرونده‌های امنیتی به شکل محرمانه بررسی می‌شوند. می‌توانم به عنوان مثال به پرونده‌ای اشاره کنم که همین حالا در نیویورک در جریان است و وکیل آن به اتهامات وارد شده علیه متهم دسترسی ندارد، چرا که گفته شده اتهامات محرمانه‌اند. خود متهم نیز به اتهاماتش دسترسی ندارد و می‌گویند اتهامات تو محرمانه است. شما از «نیروهای سیاه» در ایران صحبت می‌کنید، در حالی که این نیروهای سیاه همین جا در ایالات متحده هستند. این‌ها واقعیت‌اند.
ظریف تصریح کرد: همان طور که گفتم، قوه قضاییه در کشور ما مستقل است و من قرار نیست اینجا از این قوه دفاع کنم، چون به من ارتباطی ندارد. آن‌ها یکی از قوای سه‌گانه نظام جمهوری اسلامی هستند و تصمیمات خودشان را می‌گیرند، اما این تصمیمات دلبخواهی نیستند و بر اساس مقررات مصرح در قانون اتخاذ می‌شوند. شاید شما با این قوانین موافق نباشید، اما من هم قطعاً با یک سری قوانین (آمریکا) موافق نیستم: اخیراً دادگاهی در نیویورک ۱۱ میلیارد دلار به قربانیان یازده سپتامبر پرداخت کرد و ایران را متهم به دست داشتن در این حادثه تروریستی کرد، در حالی که همه شواهد نشان می‌دهند عربستان سعودی و متحدان شما عاملین واقعی این حادثه بودند. دادگاهی در نیویورک - این همان «نیروهای سیاهی» است که از آن حرف می‌زدید - بیایید در مورد این مسئله جدی صحبت کنیم. بیایید به واقعیت‌ها نگاه کنیم. پول ایران را به خاطر نقشی که در حادثه یازده سپتامبر ایفا کرده ضبط می‌کنند. این مسئله مدت‌ها قبل از قانون «جستا» اتفاق افتاد.
ظریف با اشاره به دستگیری زی یو وانگ، جاسوس چینی-آمریکایی در ایران گفت: دستگاه قضایی ایران، آن طور که می‌گوید، مدارکی دارد که ثابت می‌کند این آقا جاسوسی می‌کرده است. حال شاید تفسیر شما از جاسوسی با تعبیر قوه قضاییه ایران متفاوت باشد، و من به آن احترام می‌گذارم. اما نمی‌توانیم بگوییم تصمیم قوه قضاییه دلبخواهی بوده است. من به عنوان وزیر خارجه وظیفه دارم مطمئن شوم هر کسی، هر تبعه خارجی در ایران، حتی اگر زندانی باشد، از حقوق قانونی خود برخوردار می‌شود و می‌تواند با مقامات کنسولی دیدار کند. حتی در صورت امکان کمک می‌کنم پرونده آن شخص با استفاده از ابزارهای بشردوستانه حل و فصل شود. من هر کاری از دستم بربیاید برای کمک به این افراد انجام می‌دهم.
وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤالی در خصوص پول‌هایی که ایران از آمریکا دریافت کرده است گفت: ما در لاهه پرونده داریم. نام آن را دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا گذاشته‌اند. در زمان حکومت شاه پول‌های زیادی را برای خرید سلاح به یک صندوق واریز کرده بودیم. اما پس از انقلاب نمی‌دانستیم این مبلغ دقیقاً چقدر است، چرا که با مسائل بسیاری روبرو بودیم. شما همین تجهیزات نظامی زیبایی را که اکنون به عربستان می‌فروشید در آن زمان به ما می‌فروختید. ما هم برای خرید این تجهیزات زیبا پول بسیار زیادی خرج کردیم. پس از سقوط شاه برآورد‌ها حاکی از آن بود که ۴۰۰ میلیون دلار از پول‌های ایران در آن صندوق است، اما هیچ تجهیزات نظامی به ایران فروخته نشد. برخی از تجهیزات نظامی ما نیز برای تعمیر و نگهداری به آمریکا فرستاده شده بود. حال، ما در لاهه و دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا پرونده داریم و این پرونده دو بخش دارد: یکی صندوقی که اعتبار آن هیچ گاه به ایران بازگردانده نشد، و دیگری قطعات و تجهیزاتی که برای تعمیر و نگهداری به آمریکا فرستاده بودیم.
وی افزود: در جریان مذاکرات هسته‌ای تصمیم گرفتیم این پرونده را حل و فصل کنیم؛ البته تن‌ها بخش مربوط به صندوق اعتبار و نه بخش قطعات. این پول با احتساب سودش به چیزی حدود یک میلیارد و هفتصد یا هشتصد میلیون دلار می‌رسید. این پول خودمان بود که ۳۵ سال در دیوان داوری منتظر رأی نهایی باقی مانده بود. در نهایت وکلا جرئت به خرج دادند و این پول را پس گرفتند.
به گفته ظریف، مردم ایران به ۱ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار راضی نبودند و برخی اعتقاد داشتند سود این پول باید تصاعدی محاسبه شود. با این حال وکلا بر اساس تصمیمات قبلی دیوان داوری در خصوص سایر پرونده‌ها موافقت خود را با محاسبه عادی سود پول اعلام کردند. این رقم چیزی بین ۸ تا ۱۰ درصد بود؛ آن‌ها نیز آن را تسویه کردند و ما پولمان را گرفتیم. این پول خودمان بود، کسی به ما چیزی نبخشیده است. ما هیچ وقت از کسی درخواست پول نکرده‌ایم.
ظریف در ادامه به سؤالی در خصوص تحریم‌های آمریکا این گونه پاسخ داد: هر وقت تحریم‌های جدید کنگره وضع شود در مورد آن تصمیم‌گیری می‌کنیم. اما بگذارید چیزی به شما بگویم. آمریکا باید در رویکردش در قبال تحریمها تجدیدنظر کند. هیچ گاه تحریم برای آمریکا سرمایه نبوده است. تحریم چیزی جز بدهی نیست. وقتی آمریکا شروع به تحریم ایران کرد ما فقط ۲۰۰ سانتریفیوژ داشتیم، اما این رقم در زمان مذاکرات به ۲۰۰۰۰ سانتریفیوژ رسیده بود. پس اگر می‌خواهید حاصل تحریمها را بدانید، نتیجه خالص آن ۱۹۸۰۰ سانتریفیوژ است!
ظریف با تأکید بر اینکه تحریم هیچ نتیجه‌ای در بر ندارد، گفت: فکر می‌کنم کسانی که در واشنگتن هستند باید این را در ذهن خود فرو کنند که تحریم سرمایه نیست، بلکه بدهی است. با این حال متأسفانه آمریکا هنوز هم تحریم را سرمایه می‌داند و روز به روز بر تعداد آن می‌افزاید. اگر روزی برسد که آمریکا بخواهد سیاست خود را تغییر دهد، چنان شبکه‌ای از تحریمها را تنیده است که خود در تله آن‌ها گرفتار خواهد شد. من موافق استفاده از تحریم نیستم، تمام. استفاده از تحریم به هر شکلی غیرسازنده است. تحریمها به بخش‌هایی از مردم که نباید آسیب می‌زنند. تحریم هیچ‌گاه به نتیجه دلخواه شما منجر نمی‌شود؛ بنابراین به عنوان کسی که سال ۱۹۸۲ پایان‌نامه‌اش را در خصوص تحریمها نوشته باید بگویم تحریم اثرگذار نیست.
ظریف در پاسخ به سؤالی در خصوص استفاده سوریه از سلاح‌های شیمیایی گفت: ما خواستار اعزام یک گروه (حقیقت‌یاب) به پایگاه الشعیرات بودیم، چرا که آمریکا ادعا می‌کرد این تسلیحات (شیمیایی) در هواپیماهای مستقر در پایگاه الشعیرات انبار شده‌اند و به همین دلیل نیز آنجا را با موشک‌های توماهاوک بمباران کرده است؛ بنابراین از آن‌ها خواستیم گروهی را برای تحقیق در خصوص این موضوع به الشعیرات بفرستند. آن‌ها برای اعزام این تیم نمی‌توانستند نبود امنیت در این پایگاه را بهانه کنند، چرا که الشعیرات تحت کنترل دولت سوریه است و دولت نیز امنیت را تضمین می‌کند. با این حال آن‌ها حاضر به اعزام این گروه نشدند.
وی افزود: اگر همین حالا بروند و از الشعیرات بازدید کنند، اما چیزی پیدا نکنند، چه نتیجه‌ای می‌توان گرفت؟ آیا آثار این تسلیحات از بین رفته یا ادعای آن‌ها از ابتدا ساختگی و دروغ بوده است؟ بعداً معلوم می‌شود. دبیرکل سازمان ملل به من گفت: «مکانیسم تحقیق مشترک سازمان ملل و سازمان منع سلاح‌های شیمیایی» موسوم به «جیم» قصد دارد تحقیقات خود را (در خصوص استفاده سوریه از تسلیحات شیمیایی) آغاز کند. ما معتقدیم برای این کار خیلی دیر شده است، اما حتماً باید این تحقیق با جدیت تمام انجام شود.
وزیر امور خارجه بار دیگر تأکید کرد: خیلی دیر شده است. خیلی دیر شده است. آن‌ها برای انجام کاری که مدت‌ها قبل باید انجام می‌شد وقت بسیار زیادی را تلف کردند. از الان نتایج تحقیقات را پیش‌بینی نکنید. منتظر بمانیم و ببینیم این تحقیقات به کجا می‌رسند.
یکی از حضار با اشاره به سیاست حمایت ایران از تمامیت ارضی همسایگان خود، نظر وزیر امور خارجه را در خصوص تمامیت ارضی رژیم صهیونیستی اسرائیل جویا شد که ظریف در پاسخ گفت: منظور من همین همسایگان نزدیک به ایران است؛ ما نگران تمامیت ارضی این کشور‌ها هستیم و سیاستمان نیز در قبال این دسته از همسایگان اتخاذ می‌شود. برخی در مواجهه با جنایاتی که هر روز اتفاق می‌افتد به دنبال مقصر می‌گردند تا خود از زیر بار مسئولیت شانه خالی کنند. سرپوش گذاشتن بر این جنایت‌ها مشکل فلسطین را حل نمی‌کند.
ظریف با اشاره به علت طولانی شدن بحران در سرزمین‌های اشغالی گفت: اقدامات رژیم صهیونیستی - از جمله مجازات دسته‌جمعی، نقض حقوق بشر و عدم پذیرش حقوق مردم فلسطین - اساسی‌ترین حقوق فلسطینیان را زیر پا می‌گذارد و همه دنیا نیز در مورد آن اتفاق نظر دارند. به جای تلاش برای متهم کردن دیگران، باید به علت اصلی این معضل پرداخت؛ آن وقت ببینید آیا کسی می‌تواند از خارج در امور این منطقه دخالت کند؟ سه نسل از فلسطینی‌ها از حقوق خود محروم شده‌اند، مورد ظلم قرار گرفته‌اند، سرکوب شده‌اند. اگر به این موضوع پرداخته شود، فکر می‌کنم دیگر نیازی به پیدا کردن مقصر نباشد.
وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤالی در خصوص اتهامات آمریکا مبنی بر اینکه ایران با آزمایش موشک‌های بالستیک خود توافق هسته‌ای را نقض می‌کند، گفت: ما در توافق هسته‌ای، پس از مذاکرات بسیار طولانی، به توافقی دست یافتیم که بر مبنای آن از سلاح‌هایی که برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی شده‌اند دوری کنیم. ایران کلاهک هسته‌ای ندارد، بنابراین برای حمل چیزی که نداریم، هیچ چیز تولید نمی‌کنیم. این ختم کلام است.
ظریف افزود: موشک، ابزار ما برای دفاع از خود است. ما ۱۱۰ میلیارد دلار تسلیحات پر زرق و برق نمی‌خریم، بلکه خودمان آن را تولید می‌کنیم، حتی اگر پر زرق و برق نباشد! امیدواریم روزی برسد که هیچ کس نیاز به تولید و خرید این سلاح‌ها نداشته باشد؛ و به عنوان کشوری که در خاورمیانه کمترین هزینه را صرف تجهیزات نظامی می‌کند، (در آن روز) آماده‌ایم در خصوص کاهش بودجه نظامی خود با هر کسی وارد مذاکره شویم.
وی تصریح کرد: موشک‌ها ابزار دفاعی ایران هستند. هیچ گاه از آن‌ها استفاده نمی‌کنیم، مگر برای دفاع از خود. این تعهدی است که می‌دهیم. امیدواریم دیگران نیز تعهد بدهند از تجهیزات نظامی پر زرق و برق خود جز برای دفاع استفاده نکنند. این یک چالش است.
وزیر خارجه با اشاره به جنایت‌های عربستان در یمن گفت: آیا استفاده آن‌ها از تجهیزات نظامی پر زرق و برقی که خریده‌اند علیه مردم بی‌دفاع و بیگناه یمن، مصداق دفاع از خود است؟ آن‌ها در دو سال اخیر مردم بیگناه یمن را با بمب‌های خود از صفحه روزگار محو کرده‌اند. فکر می‌کنم به جای تمرکز بر ابزار دفاعی ایران، باید به این سؤالات پاسخ داد.
ظریف با اشاره به هشت سال دفاع مقدس گفت: ما هشت سال درگیر جنگ بودیم. شهرهایمان موشک‌باران شد؛ برخی از این موشک‌ها حامل مواد شیمیایی بودند. اما هیچ کس، باور کنید، هیچ کس کوچک‌ترین اهمیتی نداد. من به عنوان نماینده ایران در سازمان ملل شاهد این ماجرا بودم. من کسانی را که در ایران هدف حملات شیمیایی قرار گرفته بودند به بیمارستان‌های نیویورک بردم تا شاید وجدان برخی افراد بیدار شود و ببیند از مواد شیمیایی علیه ما استفاده می‌شود. اما هیچ کس اعتنایی نکرد.
وزیر امور خارجه افزود: حال از ما می‌خواهند ابزار دفاعی خود را کنار بگذاریم. چرا باید این کار را انجام دهیم؟ آیا تاکنون از این تسلیحات علیه کسی استفاده کرده‌ایم؟ یک مورد را در طول تاریخ مثال بزنید! می‌توانیم صراحتاً اعلام کنیم تا کنون هرگز از این سلاح‌ها جز در دفاع از خود استفاده نکرده‌ایم و هیچ گاه نیز، جز برای دفاع، از آن استفاده نخواهیم کرد.
ظریف با تأکید بر اینکه ایران در دیرالزور سوریه همان پایگاهی را هدف قرار داد که حملات تروریستی تهران در آن طراحی شده بود، گفت: ما آن‌ها را با موشک‌های نقطه‌زن هدف قرار دادیم. می‌دانید چرا ما باید موشک‌های خود را مورد آزمایش قرار دهیم؟ موشک‌هایی که کلاهک‌های جنگی غیرمتعارف حمل می‌کنند نیازی به دقت بالا ندارند، چرا که کلاهک هسته‌ای را روی موشک می‌گذارید و می‌توانند هر جایی را هدف قرار دهند. همان کافی است. کلاهک شیمیایی را بر سر موشک بگذارید، دیگر نیازی نیست این موشک دقت بالایی داشته باشد. اما اگر بخواهید از کلاهک متعارف استفاده کنید، موشکتان برای اصابت به هدف مورد نظر باید بسیار دقیق باشد. ما توانسته‌ایم موشک‌های نقطه‌زن تولید کنیم تا احیاناً در نتیجه خسارت‌های جانبی، غیرنظامیان هدف قرار نگیرند.
رئیس دستگاه دیپلماسی با اشاره به حملات موشکی ایران به دیرالزور سوریه گفت: در دیرالزور هم همین اتفاق افتاد. موشک‌هایی را شلیک کردیم، و بنا بر اطلاعاتی که به دست آوردیم، همه آن‌ها به اهداف مورد نظر برخورد کردند. شما صدای حملات موشکی ما را در دیرالزور نشنیدید. هیچ کس نگفت موشک‌های ما باعث مرگ غیرنظامیان شده است. به همین دلیل است که باید موشک‌هایمان را توسعه بدهیم. ما برای محافظت از خود و شهروندانمان به آن‌ها نیاز داریم. ما به آن‌ها نیاز داریم تا دوباره یک صدام حسین دیگر هوس حمله به ایران به سرش نزند و جامعه بین‌الملل نیز در قبال حملات آن سکوتی کرکننده در پیش بگیرد. مطمئن باشید از این نوع صدام‌ها هنوز چند نفری در منطقه ما وجود دارد.
در جریان این نشست که بامداد سه‌شنبه (٢٧ تیرماه ١٣٩٦) با حضور چهره‌های برجسته دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی آمریکا در نیویورک برگزار شد، ظریف به تفصیل به مسائل ایران و آمریکا، منطقه و برجام پرداخت.
ظریف در ابتدای جلسه در پاسخ به سؤالی در خصوص علت بی‌ثباتی شدید در خاورمیانه، وضعیت کنونی خاورمیانه را ناشی از عوامل متعددی، چون مداخله قدرت‌های خارجی و سیاست‌های اشغالگری دانست و تصریح کرد این اقدامات نقش زیادی در خشم و نارضایتی دارد که منجر به افراط‌گرایی می‌شود.
وزیر خارجه با اشاره به حمله آمریکا به عراق و تأثیر آن بر گسترش افراط‌گرایی در منطقه گفت: من در فوریه سال ۲۰۰۳ درست یک ماه پیش از حمله آمریکا به عراق، به عنوان نماینده ایران در بیانیه‌ای خطاب به شورای امنیت سازمان ملل اعلام کردم که پس از حمله آمریکا به عراق این احتمال وجود دارد که اتفاقات بسیاری رخ دهد. شاید در آن زمان چندان مشخص نبود که چه نوع اتفاقاتی می‌افتد، اما یکی از نتایج آن کاملاً مشخص بود و آن این بود که افراط‌گرایی در نتیجه حمله آمریکا به عراق در حال رشد بود.
وی به علل درونی بی‌ثباتی در خاورمیانه نیز اشاره کرد و گفت: بدون آنکه قصد اهانت به کشورهای همسایه را داشته باشم، باید بگویم که از منظر داخلی ما شاهد یک شکست و عدم موفقیت در نظام حکومتی کشورهای خاورمیانه هستیم: انتظارات برآورده نمی‌شوند، مردم باور دارند که دولت‌ها - عمدتاً دولت‌های عربی - قادر به تأمین نیازهای اولیه و اساسی مردم خود نیستند که این امر به خشم و رنجش منجر شده است. در این کشور‌ها هیچ مجالی برای ابراز نارضایتی خود ندارید.
ظریف افزود: مردم ایران دو ماه پیش حدود ۱۰ ساعت در صف ایستادند تا رأی خود را به صندوق بیندازند. ایرانیان در شهر لس‌آنجلس برای رأی دادن ۴ ساعت در صف ایستادند. رأی دادن به آن‌ها فرصتی برای ابراز وجود، اعلام رضایت یا نارضایتی از دولت می‌دهد. ما این موضوع را در سایر بخش‌های منطقه نمی‌بینیم.
وزیر امور خارجه ناامیدی ناشی از فقدان امکانات لازم جهت تأمین نیازهای اساسی از جمله کرامت انسانی را یکی از عوامل منجر به وضعیت موجود دانست و گفت: این خشم متوجه دولت‌های منطقه می‌شود، اما متأسفانه آن‌ها (دولت‌ها) تلاش می‌کنند این خشم را به سمت دشمنی که خودشان برمی‌گزینند هدایت و منحرف کنند.
ظریف در ادامه افزود: حالا ما [ایران]آن دشمنی هستیم که آن‌ها می‌خواهند انتخاب کنند. یک دشمن انتخابی. این مسئله نه تن‌ها برای آن‌ها مؤثر است و جواب می‌دهد، بلکه در مورد شما هم به کار می‌آید. برای بسیاری از افراد خیلی جذاب است که به آمریکا بیایند و بگویند که ایران دشمن اصلی است! و ایران ریشه همه مشکلات ما است! و به همین خاطر است که شما امروزه شاهد یک تلاش هماهنگ برای خلق یک دشمن خارجی هستید که هدف آن، منحرف کردن یک تهدید کاملاً بنیادی و وجودی است.
وی تصریح کرد: معتقدم که کمک به نیروهای افراط‌گرا حتی از طریق منحرف کردن خشم خود به سوی یک دشمن صوری، به حل این مشکل منجر نمی‌شود. زیرا در نهایت برای این نیروهای افراطی و تروریستی مشکل در خشم آن‌ها نسبت به دولت‌هایشان متمرکز است؛ بنابراین حتی اگر نتوانند خشم خود را متوجه یک دشمن خارجی کنند، در نهایت این خشم متوجه درون جامعه آن‌ها خواهد شد.
وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤالی در خصوص اظهارات اخیر مقامات سعودی که گفته بودند می‌خواهند جنگ را به داخل ایران بکشانند، با اشاره به حادثه تروریستی اخیر در تهران گفت: آن‌ها با کمک به سازمان‌های تروریستی سعی می‌کنند چنین تهدیدهایی را عملی کنند. دیدید که شخصاً در تجمع سازمان‌های تروریستی پاریس شرکت کردند. آن‌ها از سازمان‌های تروریستی فعال در پاکستان حمایت می‌کنند و سرانجام توانستند برخی از آن‌ها را به مجلس ما برسانند؛ آنجا مکانی است که بیش از همه از آن تنفر دارند، چرا که خود چنین نهادی ندارند.
ظریف با اشاره به نظام مردم‌سالاری دینی در ایران گفت: ما در ایران شاهد نوعی از دموکراسی هستیم که شاید شبیه دموکراسی شما (غربی‌ها) یا آن‌ها نباشد، اما شباهت‌های زیادی بین آن‌ها وجود دارد.ای کاش مناظره‌های ما را دیده باشید! اگر فارسی بلد بودید و مناظره‌ها را مشاهده می‌کردید و آن را با مناظره‌های خودتان مقایسه می‌کردید می‌دیدید که بسیار شبیه هم هستند. اما این اتفاق در آن کشور‌ها رخ نمی‌دهد.
وزیر خارجه در ادامه افزود: آن‌ها تروریسم را به ایران کشاندند، ما معتقدیم که آن‌ها آدرس را اشتباهی رفته‌اند. ایران یک شریک جدی برای تمام کشورهایی است که در حال جنگ با دشمن مشترکمان هستند. زیرا در نهایت این نیروهای تکفیری و افراطی به همان اندازه که تهدیدی علیه ما هستند، حتی بیشتر از آن تهدیدی علیه خود آن‌ها به شمار می‌روند.
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سؤالی مبنی بر احتمال رویارویی مستقیم ایران و عربستان یا هر کشور دیگری که در مسئله یمن در طرف مقابل قرار دارد گفت: مسلماً امیدوارم که این طور نشود و امیدوارم اگر اختلاف نظرهایی در خصوص مناقشه یمن و یا سوریه وجود دارد، همچنان برای کمک به پایان این درگیری‌ها با یکدیگر همکاری داشته باشیم. ما معتقدیم که هیچ یک از طرف‌ها از ادامه مناقشه در یمن نفعی نخواهد برد.
ظریف به پیشنهاد چهار ماده‌ای خود برای حل بحران در سوریه و پیشنهاد چهار ماده‌ای حسن روحانی برای حل بحران در یمن اشاره کرد و آن‌ها را مبنایی برای همکاری ایران و عربستان نامید.
وی افزود: نیازی به جنگ بین دو طرف نیست، نیازی به حذف یکدیگر از صحنه منطقه نیست. زیرا در نهایت نه ایران و نه عربستان قادر به حذف یکدیگر از عرصه منطقه‌ای نیستند و زمانی که همسایگان ما در حاشیه جنوبی خلیج فارس این حقیقت را دریابند که قادر به حذف ایران از صحنه منطقه‌ای نیستند، گامی بسیار بزرگ در جهت حل مشکلات برخواهند داشت.
ظریف در ادامه و در پاسخ به سؤالی درباره حمایت ایران از سوریه و ادعاهای غرب مبنی بر استفاده از تسلیحات شیمیایی در این کشور گفت: اول از همه باید بگویم که ما معتقدیم هیچ کشوری به غیر از ایران درباره استفاده از تسلیحات شیمیایی خط قرمز ندارد. چون وقتی ما قربانی این تسلیحات بودیم هیچ کس توجهی نمی‌کرد. در واقع همه از طرف مقابل حمایت می‌کردند. آن زمان من دیپلمات بسیار جوانی بودم، البته الان هم جوان هستم (خنده)، ولی در سال ۱۹۸۵ که خیلی جوان بودم پیش رئیس شورای امنیت رفتم و به او گفتم در جنگ ایران و عراق از سلاح شیمیایی استفاده می‌کنند. ولی رئیس شورای امنیت خیلی رک به من گفت: قصد ندارم به حرف‌هایت گوش بدهم!
وی افزود: حالا هر کس به من بگوید تسلیحات شیمیایی برای آن‌ها یک خط قرمز است نمی‌پذیرم، چون شخصاً آن زمان را به یاد دارم. اما این تسلیحات برای ما خط قرمز است و به همین دلیل است که ما از ابتدا گفتیم ایران مخالف استفاده از تسلیحات شیمیایی توسط هر کسی بر علیه دیگری است. تمام. هیچ، اما و اگری هم ندارد. به هر حال ما بر این باوریم که اتهام استفاده از سلاح‌های شیمیایی (در سوریه) باید بررسی شود و مکانیسم‌هایی برای بررسی وجود دارد.
وزیر امور خارجه کشورمان ضمن تأکید بر اینکه بدون انجام تحقیقات نمی‌توان درباره استفاده از تسلیحات شیمیایی در سوریه سخن گفت، افزود: ما عمیقاً تردید داریم که اتهام‌های اخیر آمریکا درباره استفاده (دولت سوریه) از تسلیحات شیمیایی در شهر خان‌شیخون (در استان ادلب) قابل اثبات باشد. ما پیشنهاد دادیم که یک تیم تحقیقاتی به منطقه برود. گفتیم اگر از تسلیحات شیمیایی استفاده شده باشد، آثاری از آن به جا مانده است. گفتیم می‌توانید محل و نحوه استفاده از آن را بررسی کنید و کار بسیار ساده‌ای هم بود. اعزام یک تیم حقیقت‌یاب به خان‌شیخون و پایگاه هوایی شعیرات کار ساده‌ای بود.
چون طبق آن چیزی که آن‌ها می‌گفتند اگر هواپیما‌ها در پایگاه شعیرات پر از تسلیحات شیمیایی شده بودند بایستی آثاری از آن باقی می‌ماند. زمانی که ما می‌گفتیم عراق از تسلیحات شیمیایی در جنگ با ما استفاده کرده، شش یا هفت تیم آمریکایی به منطقه مورد ادعای ما آمدند و حتی به خط مقدم جبهه هم رفتند و چندین بار توانستند ثابت کنند که عراق از تسلیحات شیمیایی علیه ایران استفاده کرده است. این کار آن‌قدر‌ها هم مشکل نیست. با این همه، سازمان منع سلاح‌های شیمیایی از رفتن به الشعیرات سر باز زد و من چند هفته پیش در ایران از رئیس این نهاد سؤال کردم که چرا به این منطقه نرفتید و ایشان گفتند قرار نیست ما در این پرونده مقصر را مشخص کنیم و تن‌ها مسئولیت ما این است که مشخص کنیم آیا تسلیحات شیمیایی مورد استفاده قرار گرفته است یا خیر؟
ظریف در ادامه ضمن بیان اینکه از نقطه نظر ایران استفاده از سلاح شیمیایی غیرقابل پذیرش است، تأکید کرد که ایران نمی‌پذیرد افراد هم قاضی، هم دادستان، هم مسئول اجرای حکم، هم مسئول تحقیق، و هم هیئت‌منصفه باشند.
ریچارد هاس در ادامه از وزیر امور خارجه ایران در مورد میزان پایبندی طرف‌های برجام به این توافق هسته‌ای سؤال کرد که وی در پاسخ گفت: فکر می‌کنم میزان تعهد ما کاملاً مشخص است. ما مسئولیت نظارت بر اجرای تعهدات را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سپرده‌ایم. در واقع توافق هسته‌ای این مسئولیت را به آژانس سپرده است تا میزان پایبندی ما را تائید کند و آژانس هر بار پایبندی ایران را مورد تأیید قرار داده است. بنابراین، این موضوع در گزارش‌های آژانس بطور شفاف بیان شده و این آژانس همان نهادی است که تقریباً هیچ‌گاه طرفدار ایران نبوده است؛ بنابراین لازم نیست از من بپرسید که آیا ما به تعهداتمان پایبند بوده‌ایم یا خیر.
وی در ادامه با اشاره به عدم همکاری آمریکا با کسانی که علاقه‌مند به تجارت با ایران هستند گفت: درباره آمریکا معتقدیم این کشور همواره حتی در دوره باراک اوباما نیز ترجیح می‌داد تحریم‌هایی که باقی مانده‌اند را حفظ کند تا اینکه تحریم‌هایی که از بین رفته بودند را بردارد. نهادهایی مانند «دفتر کنترل اموال خارجی» یا همان «اوفک» نیز از ارائه پاسخ‌های مشخص و واضح به کسانی که می‌خواستند با ایران تجارت کنند، امتناع کرده است.
آن‌ها نگران بودند که توضیحات و پاسخ‌های واضح آن‌ها در این زمینه از کارایی تحریم‌های ... سته‌ای باقی‌مانده بکاهد. یعنی همان تحریم‌هایی که درباره‌شان بحث نکرده بودیم و توافقی برای برداشتنشان صورت نگرفته بود. البته این از نظر ما قابل قبول نیست، اما برای «اوفک» این تحریمها بسیار مهم‌تر از آن‌هایی بود که در حال برداشته شدن بودند.
ظریف درباره تحریم‌های حقوق بشری علیه جمهوری اسلامی ایران گفت: جالب است که ایران تحت تحریم‌های حقوق بشری است، ولی کشورهایی که مردمان آن‌ها هیچ‌گاه اسم انتخابات را هم نشنیده‌اند و در ملأ عام گردن انسان‌های بیگناه را می‌زنند و متحدان شما نیز هستند، هرگز هدف هیچ تحریمی از جمله تحریم‌های حقوق بشری و ... واقع نشدند. این یک واقعیت است. بله راجع به همین تحریم‌های حقوق بشری صحبت می‌کنم.
سؤال بعدی ریچارد هاس به اظهارات رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا برمی‌گشت که از حمایت از عوامل داخل ایران برای تغییر نظام در این کشور سخن گفته بود. هاس نظر وزیر خارجه کشورمان را در این باره پرسید و ظریف در پاسخ گفت: طرح این موضوع نشان می‌دهد که آمریکا از گذشته درس نگرفته است. آمریکا در سال ۱۳۳۲ می‌خواست در ایران تغییر رژیم ایجاد کند، اما نتیجه‌اش برای آمریکا چه بود؟ آمریکا از زمان انقلاب اسلامی ایران به دنبال تغییر حکومت بوده است. در دولت اوباما به طور رسمی گفته شد که چنین سیاستی کنار گذاشته شده؛ اما باور نداریم که در حقیقت چنین بوده باشد. ببینید، تفاوت میان ایران و متحدان آمریکا در منطقه این است که ما مشروعیت و اقتدار و قدرت خود را از مردم می‌گیریم.
وی در ادامه افزود: حقیقت این است که ما در ٣٨ سال گذشته همواره تحت فشار بوده‌ایم. به اطراف ما در منطقه نگاه کنید. همه به نحوی زیر چتر حمایت خارجی هستند. این حمایت یا از طریق ناتو است یا برخورداری از حمایت مستقیم امریکا. اما ایران این‌گونه نیست. ما چگونه در چنین منطقه‌ای و بدون برخورداری از حمایت خارجی دوام آورده‌ایم؟ چون ما به مردمان خود اتکا کرده‌ایم و به دلیل همین اتکاست که ما در برابر سیاست تغییر نظام در ایران و همچنین از جنگ سربلند بیرون آمدیم.
ظریف با اشاره به حمایت همه‌جانبه جهان از صدام حسین در هشت سال جنگ تحمیلی علیه ایران گفت: جنگی به ایران تحمیل شد که در آن از اتحاد جماهیر شوروی سابق تا آمریکا و همه اعضای دائمی شورای امنیت از طرف مقابل حمایت کرده و میلیارد‌ها دلار هزینه می‌کردند. حتماً به یاد دارید که همین چند هفته پیش عربستان ۱۱۰ میلیارد دلار صرف خرید سلاح کرد.
در زمان جنگ عراق علیه ایران هم ۷۰ میلیارد دلار سلاح برای عراق خریدند. ما از جنگ و همچنین از تحریم‌هایی که به قول هیلاری کلینتون فلج‌کننده بود نیز جان سالم به در بردیم. شدیدترین نوع تحریم‌هایی که در طول سالیان بر علیه ایران اعمال شده بود. از همه این اتفاق‌ها جان سالم به در بردیم چرا که ما به مردم خود و نیروی مردمی خود اتکا کردیم. این‌ها همان مردمانی هستند که ١٠ ساعت در صف ایستادند تا در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت کنند.
ژنرال متیس گفته بود که ایرانی‌ها حق انتخاب ندارند و آیت‌الله (خامنه‌ای) رئیس‌جمهور را انتخاب می‌کند و این مسئله را این‌گونه تشبیه کرد که انتخاب رئیس‌جمهور در ایران مانند این است که رئیس‌جمهور ترامپ، رئیس‌جمهور بعدی را انتخاب کند. به خودتان بیایید! آیا مردم ١٠ ساعت در صف می‌ایستند تا به رئیس‌جمهوری رأی بدهند که از قبل انتخاب شده است؟ شاید بگویید مغز مردم در ایران را شستشو داده‌اند. آیا ایرانی‌ها در لس‌آنجلس هم ٤ ساعت در صف می‌ایستند تا رئیس‌جمهوری را انتخاب کنند که از قبل انتخاب شده است؟! به خود بیایید! خودتان را فریب ندهید. به واقعیت‌ها نگاه کنید: تغییر حکومت در ایران جواب نمی‌دهد چرا که ایران کشوری نیست که برای مشروعیت و بقای خود به آمریکا متکی باشد. ما با بی وجود آمریکا به زندگی خود ادامه داده‌ایم.
ظریف در پاسخ به پرسشی در خصوص نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی گفت: ایران معتقد است در کل منطقه باید دولت‌های فراگیر حضور داشته باشند. به همین دلیل است که ما به کمک سنی‌ها، کرد‌ها و همچنین شیعیان عراق که به مقابله با داعش برخاسته‌اند آمده‌ایم. سیاست ما پیوسته یکسان بوده است. ما با افراط‌گرایی در افغانستان جنگیدیم و با افراط‌گرایی در عراق و سوریه مبارزه کردیم.
متحدان ایالات متحده از افراط‌گرایی در افغانستان حمایت کردند. فراموش نکنید، تن‌ها سه کشور، طالبان را به عنوان دولت به رسمیت شناختند: پاکستان که یکی از همسایگان افغانستان بود؛ عربستان سعودی؛ و امارات. این‌ها همان کشورهایی هستند که از تروریسم و افراط‌گرایی در سوریه و عراق نیز حمایت می‌کنند. آن‌ها پیوسته از تروریسم و افراط‌گرایی حمایت کرده‌اند و ما پیوسته با آن مخالف بودیم. آن‌ها انتخاب‌های اشتباه انجام دادند و اکنون شکایت دارند. در حالی که این نتیجه انتخاب‌های اشتباه خودشان است. این تقصیر ما نیست که انتخاب درست را انجام دادیم.
وزیر امور خارجه ایران سپس در پاسخ به سؤال بعدی ریچارد هاس با اشاره به یکی از مقالات نیویورک تایمز درباره استفاده از تسلیحات شیمیایی در جنگ ایران و عراق گفت: من احترام زیادی برای نیویورک تایمز قائل هستم. اما آن‌ها واقعیت‌ها را بررسی نکردند. چون اگر شما این مقاله را بخوانید، آن‌قدر یک‌طرفه است که حتی سعی می‌کند استفاده از سلاح‌های شیمیایی را به ایران نسبت دهد - البته نه به‌طور خیلی مستقیم.
خواهش می‌کنم فقط آن جمله را بخوانید. آن جمله را با این پیش‌زمینه بخوانید که سازمان ملل در هفت گزارش پی در پی اثبات کرد که عراق از سلاح‌های شیمیایی استفاده کرده است. این گزارش‌ها همچنین ادعاهای عراق مبنی بر اینکه ایران از سلاح‌های شیمیایی استفاده کرده است را رد کردند، ادعاهایی که ایالات متحده نیز از آن‌ها پشتیبانی می‌کرد.
وی افزود: فاجعه حلبچه را به خاطر دارید؟ سند سیا در حال حاضر نشان می‌دهد که ایالات متحده به تمام سفارتخانه‌های خود پیام فرستاد و از آن‌ها خواست تا بروند و لابی کنند که ایران از سلاح شیمیایی استفاده کرده است. منظورم این است که حقیقت همین است. این‌ها افشاگری‌های ویکی‌لیکس نیستند و قبل از آسانژ وجود داشتند.
ظریف در ادامه تصریح کرد: این‌ها واقعیات هستند. ما در عراق و منطقه نفوذ داریم، اما بر این باوریم که نفوذ در منطقه نباید به قیمت حذف دیگران باشد. معتقدیم همه باید در منطقه مشارکت داشته باشند.
وی درباره حضور نیروهای آمریکایی در عراق نیز گفت: به نظر ما (حضور) نیروهای خارجی ذاتاً منطقه را بی‌ثبات می‌کنند. ما با انتخابی که همسایگانمان کرده‌اند مخالف نیستیم و در انتخاب آن‌ها دخالت نمی‌کنیم.
ظریف در ادامه سخنان خود درباره منطقه تأکید کرد که ایران در عراق و سوریه نیروی نظامی ندارد.
وی افزود: همان‌طور که می‌دانید ما در آنجا مشاوران نظامی داریم. همان‌طور که گفتم، ما مخالف انتخاب همسایگانمان نیستیم، اما می‌گوییم نیروهای خارجی ذاتاً باعث بی‌ثباتی می‌شوند. ایران در پی حضور نظامی در هیچ نقطه‌ای از منطقه نیست.
اگر ما به آنجا رفتیم به این دلیل بود که از ما خواسته شده بود. بله ما به اربیل رفتیم. شما فقط دوست دارید به این موضوع اشاره کنید که ما در سوریه مشاوران نظامی داریم. چرا به یاد نمی‌آورید وقتی که داعش تقریباً داشت اربیل را تصرف می‌کرد رئیس‌جمهور بارزانی به سه کشور تلفن زد. ایران (که احتمالاً آخرین کشور بود)، ترکیه، و آمریکا. ما در عرض دو ساعت با پنج هواپیمای پر از سلاح و مشاوران نظامی برای کمک به کرد‌ها در مبارزه با داعش خودمان را به آنجا رساندیم.
ایالات متحده ۲۴ ساعت طول کشید تا بمباران هوایی انجام دهد و دوستانمان هم اصلاً نیامدند. این‌ها واقعیت‌هاست. اگر ما آنجا هستیم، به دعوت دولت‌هایی است که توسط سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شده‌اند. اما در نهایت معتقدیم که وظیفه ایجاد امنیت برای کشورهای منطقه، به عهده خودشان است. برای هر کشوری، شهروندانش، و نیروهای نظامی‌اش باید امنیت را ایجاد کنند و خارجی‌ها صرفاً بایستی کمک کنند. هر چیزی فراتر از این بی‌ثباتی به بار می‌آورد.
ظریف برگزاری همه‌پرسی استقلال در کردستان عراق را نیز انتخابی غلط دانست و افزود: به اعتقاد ایران این امر گرایش‌های تفرقه‌آمیز در عراق ایجاد می‌کند که برای کشور فاجعه‌بار خواهد بود و این فاجعه صرفاً به کرد‌ها محدود نخواهد شد. من اعتقاد دارم که تأثیرات آن برای امنیت عراق و منطقه فاجعه به بار خواهد آورد.
وزیر امور خارجه تأکید کرد: بنابراین به دوستانمان در کردستان عراق توصیه کرده‌ایم که این انتخاب اشتباه است و آن‌ها نباید این انتخاب را انجام دهند. البته همه آن‌ها دوستان ما هستند؛ از آقای بارزانی گرفته تا دیگران در عراق. من معتقدم همه کشورهای منطقه همین نظر را دارند و در دیدارهایی که در اروپا و سایر نقاط داشتم هم شنیدم آن‌ها نیز همین نگرانی را داشتند. در اینجا هم روی صحبت من با مقامات نیست، بلکه روی صحبتم با اتاق‌های فکر است. من اعتقاد دارم که گرایش‌های مشابه در ایالات متحده نیز وجود دارد؛ بنابراین فکر نمی‌کنم این انتخاب درستی باشد. همان طور که ما بر اتحاد ملی و تمامیت ارضی هر کشوری در منطقه اصرار می‌ورزیم، معتقدیم که سیاست‌های ضد کردی هم در هر کجای منطقه نتیجه عکس خواهد داد.
ظریف در پاسخ به این سؤال که آیا منظور ترکیه است؟ پاسخ داد: من در امور داخلی کشورهای دیگر دخالت نمی‌کنم. من فقط یک تحلیلگر هستم و یک نکته تحلیلی ارائه دادم.
ظریف در ادامه به مسئله افغانستان اشاره کرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران معتقد است اتکا به نیروهای خارجی به افغان‌ها در دستیابی به یک راه‌حل صلح‌آمیز کمکی نخواهد کرد. ما از روند صلح در افغانستان حمایت می‌کنیم و آماده هستیم تا هر کاری که می‌توانیم انجام دهیم و با آنچه در توان داریم برای حمایت از این روند اقدام می‌کنیم. این دیدگاه ماست، اما به تصمیمات همسایگانمان احترام می‌گذاریم و همیشه احترام گذاشته‌ایم. دولت افغانستان یک دولت مستقل است و اگر تصمیمی بگیرد، به این تصمیم احترام می‌گذاریم. اما درباره مزایای این تصمیم با آن‌ها مخالف هستیم.
وی در پاسخ به پرسشی در خصوص دستگیری یک جاسوس آمریکایی در ایران، به استقلال قوه قضائیه کشور اشاره کرد و گفت: امروزه همه می‌دانند که ما یک قوه قضائیه مستقل داریم. دولت ما هیچ کنترلی بر روی تصمیمات قوه قضائیه ندارد. این مسئله به وضوح در قانون اساسی نوشته شده است و در ایران اجرا می‌شود. به عنوان وزیر خارجه، من همیشه سعی کرده‌ام با نگاه بشردوستانه به افرادی که در بازداشت هستند کمک کنم. ما تابعیت مضاعف شهروندان را به رسمیت نمی‌شناسیم، بنابراین برای ما ایرانی-آمریکایی‌ها ایرانی محسوب می‌شوند و تحت قوانین خودمان قرار می‌گیرند.
اما پرونده‌های آن‌ها را دنبال کرده‌ایم و امیدواریم که یک راه‌حل قابل‌قبول برایشان پیدا شود. باید اشاره کنم که تبلیغات گسترده‌ای در مورد ایرانی-آمریکایی‌ها یا دیگر افرادی که در ایران دستگیر شده‌اند در جریان است. برخی حتی می‌گویند که ایرانی-آمریکایی‌ها در ایران احساس امنیت ندارند. حداقل یک میلیون ایرانی-آمریکایی وجود دارد و صد‌ها هزار نفر از آن‌ها به صورت منظم به ایران می‌آیند. هر هواپیمایی که به ایران سفر می‌کند و عمدتاً هم مهاجران ایرانی را از ایالات متحده می‌آورد پر از مسافر است؛ بنابراین آن‌ها به ایران می‌آیند، فقط تعداد کمی از آن‌ها به اتهاماتی بازداشت شده‌اند؛ و من در جایگاهی نیستم که درباره آن اتهامات اظهار نظر کنم، زیرا همان‌طور که گفتم قوه قضائیه مستقل است.
ظریف با اشاره به ایرانیانی که در آمریکا و دیگر نقاط جهان به جرم نقض فنی تحریمها زندانی شده‌اند، گفت: بازداشت افراد به چنین جرمی شاید ۱۰ سال پیش امکان‌پذیر بود، اما امروز دیگر نمی‌توان از این اتهام برای زندانی کردن شهروندان ایران استفاده کرد.
وزیر امور خارجه گفت: چند هفته پیش زنی ایرانی که دوماهه باردار بود در استرالیا بازداشت شد. او از ایران به این کشور مهاجرت کرده بود، اما دو ماه پیش به درخواست آمریکا در استرالیا دستگیر شد. این خانم متهم بود به اینکه در معامله‌ای که تحریمها را از نظر فنی نقض می‌کرده، نقش مترجم را ایفا کرده است.
ظریف افزود: دو هفته پیش ایرانی دیگری را در اسپانیا به همین اتهام بازداشت کردند. سه هفته پیش نیز یکی از شهروندان ما در فرانکفورت آلمان با اتهامات مشابه بازداشت شد. ایرانیان را در آمریکا با طرح اتهامات ساختگی دستگیر می‌کنند. مورد دیگری را در نیویورک سراغ دارم که بر مبنای ادعاهای کاملاً ساختگی و سیاسی است.
ظریف با اشاره به شهروندان آمریکایی که در ایران زندانی شده‌اند، گفت: منظور من این نیست که اقدام ایران (بازداشت اتباع خارجی) به تلافی اقدام طرف مقابل (بازداشت ایرانیان) انجام می‌گیرد، بلکه می‌خواهم بگویم در برخورد با این مسئله بشردوستانه، باید با نگاه انسانی عمل کنیم، نه با نگاه سیاسی. من کاملاً آماده‌ام برای کمک به حل این مشکل انسانی هر آنچه از عهده‌ام برمی‌آید انجام دهم.
وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤالی در خصوص تاریخچه روابط ایران و آمریکا گفت: روابط بین دو کشور پیشینه خوبی ندارد. بدون شک ایرانیان نمی‌گویند اقداماتی که در سال ۱۳۵۸ (تسخیر لانه جاسوسی) صورت گرفت کاملاً دوستانه و از سر مهربانی بوده است. اما زمانی که حوادث سال‌های ۵۷ و ۵۸ اتفاق می‌افتاد، خاطره کودتای ۱۳۳۲ در ذهن ایرانیان بسیار تازه بود.
ظریف با تأکید بر اینکه ایران و آمریکا باید با وجود اختلافات گذشته، نگاه خود را به آینده معطوف کنند، گفت: ما پس از سال‌ها اختلاف توانستیم به توافقی برسیم که حاصل فرآیندی چندجانبه بود. ایران و آمریکا در این فرآیند مهم‌ترین نقش را ایفا کردند، اما این توافق، توافق بین تهران و واشنگتن نیست؛ بلکه توافقی چندجانبه است. ما وقتی توافق هسته‌ای را امضا می‌کردیم هم گفتیم که برجام، پایه و اساس است، نه سقف.
وزیر امور خارجه افزود: به اعتقاد ما و به گواه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران با اجرای تعهدات خود اعتمادسازی کرده است. متأسفانه، همان طور که در پاسخ به سؤالات قبلی گفتم، آمریکا این اعتماد را ایجاد نکرده است. در نتیجه، اقدامات آمریکا این تصور را در ایران به وجود می‌آورد که ایالات متحده هیچ گاه دست از خصومت علیه کشورمان برنمی‌دارد. با این حال من تصور می‌کنم می‌توان این مسئله را حل کرد، هر چند که تاریخ سر جای خود باقی است و نمی‌توانیم کار خاصی در مورد آن انجام دهیم.
ظریف در پاسخ به پرسشی در خصوص سیگنال‌هایی که ایران از دولت ترامپ دریافت می‌کند، گفت: ما همان سیگنال‌هایی را دریافت کرده‌ایم که در مطبوعات، توئیت‌ها و سایر رسانه‌ها مشاهده می‌کنید. من این مسئله را به عنوان کسی عنوان می‌کنم که – به همراه جان کری – دیپلماسی توئیتری را خلق کرده است! اگر دیده باشید در جریان مذاکرات هسته‌ای تقریباً هر روز توئیت می‌کردم. من معتقدم استفاده از توئیتر روش بسیار خوبی برای پیشبرد دیپلماسی است، خودم این کار را انجام داده‌ام. اما مسئله اینجاست که ایران سیگنال‌های متناقضی را دریافت کرده است؛ بنابراین نمی‌دانیم کدام پیام را به چه شیوه‌ای تفسیر کنیم.
وی افزود: با این حال کاملاً مشخص است که ایران در خصوص توافق هسته‌ای جدی است. ما معتقدیم توافق هسته‌ای پایه و اساس است، و نه سقف.
ظریف به اهداف سفرش به آمریکا اشاره کرد و گفت: در جهان امروز می‌توانید حتی وقتی در خانه خود نشسته‌اید پیامتان را به گوش مخاطبان برسانید. اما این فرصت برای من پیش آمد تا برای شرکت در یکی از جلسات سازمان ملل به اینجا بیایم. من از این فرصت برای دیدن دوستان قدیم و چند دوست جدید استفاده می‌کنم.
وزیر امور خارجه با اشاره به حجم عظیم اطلاعات غلطی که علیه کشورمان در جهان منتشر می‌شود، به اهمیت ارائه درکی بهتر از ایران پرداخت و گفت: همان طور که می‌دانید پول زیادی برای این کار (تبلیغ علیه ایران) صرف می‌شود. میلیون‌ها دلار صرف روابط عمومی می‌شود؛ و هدف از این روابط عمومی، در بهترین حالت، اشاعه حقیقت نیست. منظورم اخبار جعلی نیست، بلکه می‌گویم این نوع روابط عمومی تلاش می‌کند نسخه‌ای از اخبار را به مخاطب ارائه دهد که برای برخی گروه‌های مردم قابل قبول است. من معتقدم در چنین شرایطی، وقتی مردم با این نوع اخبار نه چندان درست بمباران می‌شوند – درست مثل مطالبی که در مورد سلطه کامل ایران بر عراق منتشر شده – باید طرف دیگر ماجرا را نیز بشنوند.
وی در پاسخ به سؤالی در خصوص احتمال دیدارش با وزیر امور خارجه آمریکا گفت: هیچ تماسی بین من و آقای تیلرسون وجود ندارد. اما این به معنای غیرممکن بود این ارتباط نیست، چرا که همیشه امکان تعامل در خصوص توافق هسته‌ای وجود داشته است. اواخر این هفته، آن‌ها (نمایندگان ایران و ۱ + ۵) در کمیسیون مشترک برجام در وین جلسه می‌گذارند تا به شکایت‌های ما از بدعهدی آمریکا رسیدگی کنند؛ بنابراین امکان تعامل بین ایران و آمریکا وجود دارد و پیش‌بینی می‌کنم از این امکان بهره‌مند شویم. اما قطعاً شرایط مثل دولت قبلی آمریکا نیست که من و جان کری بیش از هر کس دیگری برای دیدار با هم وقت می‌گذاشتیم.
ظریف در ادامه با اشاره به بحث جلوگیری از گسترش سلاح‌های اتمی گفت: ایران به عدم تولید سلاح‌های هسته‌ای متعهد است. این تعهد هیچ گاه پایان نمی‌یابد. ایران متعهد شده است به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه دهد سخت‌گیرانه‌ترین مکانیسم کنترل را بر روی برنامه هسته‌ای‌اش پیاده کند. این همان پروتکل الحاقی است. این موضوع هیچ گاه متوقف نمی‌شود. بندهایی در توافق هسته‌ای گنجانده شده است که تاریخ انقضا ندارد. با این حال ایران در برجام متعهد شد برخی اقدامات را به صورت موقتی و با هدف اعتمادسازی انجام دهد. ماهیت این اقدامات، موقتی است. پس از پایان مدت این محدودیت‌ها، ایران به تولید اورانیوم غنی‌شده با هدف تأمین سوخت خود ادامه می‌دهد و آژانس نیز با استفاده از پروتکل الحاقی اقدامات ایران را راستی‌آزمایی می‌کند. ایران نیز تا ابد به تعهد خود مبنی بر عدم تولید سلاح هسته‌ای پایبند می‌ماند. دو هفته پیش قطعنامه‌ای صادر شد که داشتن سلاح اتمی را برای همه کشور‌ها ممنوع اعلام می‌کند.
وزیر امور خارجه با اشاره به رأی مثبت ایران به این قطعنامه گفت: متأسفانه آمریکا و دیگر کشورهایی که سلاح هسته‌ای دارند حتی در جلسات سازمان ملل نیز شرکت نکردند.
وی افزود: این (قطعنامه) همان مسیر درستی است که باید در پیش بگیریم. فکر می‌کنم این همان راهی است که می‌توان از طریق آن جهان را از کابوس جمعی این سلاح‌ها خلاص کرد. شش تن از وزرای خارجه سابق آمریکا نیز در مطلبی در وال استریت ژورنال تصریح کرده‌اند که این همان مسیر صحیح است. البته این موضوع مربوط به مدت‌ها قبل است. اکنون با توجه به قطعنامه اخیر، ممنوعیت همگانی تسلیحات اتمی در دسترس ماست و فکر می‌کنم باید از آن استقبال کنیم. همه ما باید از آن استقبال کنیم.
ظریف تصریح کرد: ما معتقدیم سلاح‌های اتمی برای هیچ کشوری امنیت نمی‌آورد. مخالفت ما با تسلیحات هسته‌ای دوست و دشمن نمی‌شناسد. به اعتقاد جمهوری اسلامی، سلاح‌های اتمی به دلیل عواقبی که استفاده از آن در پی دارد، غیرقابل قبول و به اعتقاد ما غیرقانونی است. من در سال ۱۳۷۵ در سخنرانی خود در دیوان بین‌المللی دادگستری به مدت ۹۰ دقیقه دلیل آوردم که هر نوع استفاده از سلاح‌های اتمی غیرقانونی است، چرا که اصول اولیه قوانین بشردوستانه جهان را نقض می‌کند. این موضع ایران است.
وزیر امور خارجه افزود: موضع ایران این است که سلاح‌های هسته‌ای از نگاه ایدئولوژیک کاملاً غیرقابل قبول‌اند؛ سلاح‌های هسته‌ای از نظر راهبردی پذیرفتنی نیستند؛ سلاح‌های هسته‌ای برای هیچ کس امنیت به ارمغان نمی‌آورند؛ و مسئله بازدارندگی هسته‌ای کاملاً مهمل است.
ظریف در پاسخ به پرسش یکی از حضار در خصوص اقدامات قوه قضاییه ایران و نحوه انتصاب قضات گفت: قضات بخشی از قوه قضاییه به شمار می‌روند. کسی آن‌ها را انتخاب نمی‌کند. آن‌ها در درون قوه قضاییه فرآیندی را طی می‌کنند تا به درجه قضاوت برسند. در ایران قضات انتخابی نیستند، کما اینکه در بسیاری از کشور‌ها نیز قضات را انتخاب نمی‌کنند، بلکه این افراد باید یک سری فرآیند را طی کنند. این امر بر اساس یک سیاست دلبخواهی نیست، بلکه چارچوبی قانونی دارد که قضاوت در قالب آن منتصب و انتخاب می‌شوند.
وی افزود: فرآیند رسیدگی یک قاضی بخصوص به یک پرونده قضایی نیز مسیر قانونی خود را طی می‌کند. این فرآیند دلبخواهی نیست. در بسیاری از کشور‌ها از جمله ایالات متحده پرونده‌های امنیتی به شکل محرمانه بررسی می‌شوند. می‌توانم به عنوان مثال به پرونده‌ای اشاره کنم که همین حالا در نیویورک در جریان است و وکیل آن به اتهامات وارد شده علیه متهم دسترسی ندارد، چرا که گفته شده اتهامات محرمانه‌اند. خود متهم نیز به اتهاماتش دسترسی ندارد و می‌گویند اتهامات تو محرمانه است. شما از «نیروهای سیاه» در ایران صحبت می‌کنید، در حالی که این نیروهای سیاه همین جا در ایالات متحده هستند. این‌ها واقعیت‌اند.
ظریف تصریح کرد: همان طور که گفتم، قوه قضاییه در کشور ما مستقل است و من قرار نیست اینجا از این قوه دفاع کنم، چون به من ارتباطی ندارد. آن‌ها یکی از قوای سه‌گانه نظام جمهوری اسلامی هستند و تصمیمات خودشان را می‌گیرند، اما این تصمیمات دلبخواهی نیستند و بر اساس مقررات مصرح در قانون اتخاذ می‌شوند. شاید شما با این قوانین موافق نباشید، اما من هم قطعاً با یک سری قوانین (آمریکا) موافق نیستم: اخیراً دادگاهی در نیویورک ۱۱ میلیارد دلار به قربانیان یازده سپتامبر پرداخت کرد و ایران را متهم به دست داشتن در این حادثه تروریستی کرد، در حالی که همه شواهد نشان می‌دهند عربستان سعودی و متحدان شما عاملین واقعی این حادثه بودند. دادگاهی در نیویورک - این همان «نیروهای سیاهی» است که از آن حرف می‌زدید - بیایید در مورد این مسئله جدی صحبت کنیم. بیایید به واقعیت‌ها نگاه کنیم. پول ایران را به خاطر نقشی که در حادثه یازده سپتامبر ایفا کرده ضبط می‌کنند. این مسئله مدت‌ها قبل از قانون «جستا» اتفاق افتاد.
ظریف با اشاره به دستگیری زی یو وانگ، جاسوس چینی-آمریکایی در ایران گفت: دستگاه قضایی ایران، آن طور که می‌گوید، مدارکی دارد که ثابت می‌کند این آقا جاسوسی می‌کرده است. حال شاید تفسیر شما از جاسوسی با تعبیر قوه قضاییه ایران متفاوت باشد، و من به آن احترام می‌گذارم. اما نمی‌توانیم بگوییم تصمیم قوه قضاییه دلبخواهی بوده است. من به عنوان وزیر خارجه وظیفه دارم مطمئن شوم هر کسی، هر تبعه خارجی در ایران، حتی اگر زندانی باشد، از حقوق قانونی خود برخوردار می‌شود و می‌تواند با مقامات کنسولی دیدار کند. حتی در صورت امکان کمک می‌کنم پرونده آن شخص با استفاده از ابزارهای بشردوستانه حل و فصل شود. من هر کاری از دستم بربیاید برای کمک به این افراد انجام می‌دهم.
وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤالی در خصوص پول‌هایی که ایران از آمریکا دریافت کرده است گفت: ما در لاهه پرونده داریم. نام آن را دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا گذاشته‌اند. در زمان حکومت شاه پول‌های زیادی را برای خرید سلاح به یک صندوق واریز کرده بودیم. اما پس از انقلاب نمی‌دانستیم این مبلغ دقیقاً چقدر است، چرا که با مسائل بسیاری روبرو بودیم. شما همین تجهیزات نظامی زیبایی را که اکنون به عربستان می‌فروشید در آن زمان به ما می‌فروختید. ما هم برای خرید این تجهیزات زیبا پول بسیار زیادی خرج کردیم. پس از سقوط شاه برآورد‌ها حاکی از آن بود که ۴۰۰ میلیون دلار از پول‌های ایران در آن صندوق است، اما هیچ تجهیزات نظامی به ایران فروخته نشد. برخی از تجهیزات نظامی ما نیز برای تعمیر و نگهداری به آمریکا فرستاده شده بود. حال، ما در لاهه و دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا پرونده داریم و این پرونده دو بخش دارد: یکی صندوقی که اعتبار آن هیچ گاه به ایران بازگردانده نشد، و دیگری قطعات و تجهیزاتی که برای تعمیر و نگهداری به آمریکا فرستاده بودیم.
وی افزود: در جریان مذاکرات هسته‌ای تصمیم گرفتیم این پرونده را حل و فصل کنیم؛ البته تن‌ها بخش مربوط به صندوق اعتبار و نه بخش قطعات. این پول با احتساب سودش به چیزی حدود یک میلیارد و هفتصد یا هشتصد میلیون دلار می‌رسید. این پول خودمان بود که ۳۵ سال در دیوان داوری منتظر رأی نهایی باقی مانده بود. در نهایت وکلا جرئت به خرج دادند و این پول را پس گرفتند.
به گفته ظریف، مردم ایران به ۱ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار راضی نبودند و برخی اعتقاد داشتند سود این پول باید تصاعدی محاسبه شود. با این حال وکلا بر اساس تصمیمات قبلی دیوان داوری در خصوص سایر پرونده‌ها موافقت خود را با محاسبه عادی سود پول اعلام کردند. این رقم چیزی بین ۸ تا ۱۰ درصد بود؛ آن‌ها نیز آن را تسویه کردند و ما پولمان را گرفتیم. این پول خودمان بود، کسی به ما چیزی نبخشیده است. ما هیچ وقت از کسی درخواست پول نکرده‌ایم.
ظریف در ادامه به سؤالی در خصوص تحریم‌های آمریکا این گونه پاسخ داد: هر وقت تحریم‌های جدید کنگره وضع شود در مورد آن تصمیم‌گیری می‌کنیم. اما بگذارید چیزی به شما بگویم. آمریکا باید در رویکردش در قبال تحریمها تجدیدنظر کند. هیچ گاه تحریم برای آمریکا سرمایه نبوده است. تحریم چیزی جز بدهی نیست. وقتی آمریکا شروع به تحریم ایران کرد ما فقط ۲۰۰ سانتریفیوژ داشتیم، اما این رقم در زمان مذاکرات به ۲۰۰۰۰ سانتریفیوژ رسیده بود. پس اگر می‌خواهید حاصل تحریمها را بدانید، نتیجه خالص آن ۱۹۸۰۰ سانتریفیوژ است!
ظریف با تأکید بر اینکه تحریم هیچ نتیجه‌ای در بر ندارد، گفت: فکر می‌کنم کسانی که در واشنگتن هستند باید این را در ذهن خود فرو کنند که تحریم سرمایه نیست، بلکه بدهی است. با این حال متأسفانه آمریکا هنوز هم تحریم را سرمایه می‌داند و روز به روز بر تعداد آن می‌افزاید. اگر روزی برسد که آمریکا بخواهد سیاست خود را تغییر دهد، چنان شبکه‌ای از تحریمها را تنیده است که خود در تله آن‌ها گرفتار خواهد شد. من موافق استفاده از تحریم نیستم، تمام. استفاده از تحریم به هر شکلی غیرسازنده است. تحریمها به بخش‌هایی از مردم که نباید آسیب می‌زنند. تحریم هیچ‌گاه به نتیجه دلخواه شما منجر نمی‌شود؛ بنابراین به عنوان کسی که سال ۱۹۸۲ پایان‌نامه‌اش را در خصوص تحریمها نوشته باید بگویم تحریم اثرگذار نیست.
ظریف در پاسخ به سؤالی در خصوص استفاده سوریه از سلاح‌های شیمیایی گفت: ما خواستار اعزام یک گروه (حقیقت‌یاب) به پایگاه الشعیرات بودیم، چرا که آمریکا ادعا می‌کرد این تسلیحات (شیمیایی) در هواپیماهای مستقر در پایگاه الشعیرات انبار شده‌اند و به همین دلیل نیز آنجا را با موشک‌های توماهاوک بمباران کرده است؛ بنابراین از آن‌ها خواستیم گروهی را برای تحقیق در خصوص این موضوع به الشعیرات بفرستند. آن‌ها برای اعزام این تیم نمی‌توانستند نبود امنیت در این پایگاه را بهانه کنند، چرا که الشعیرات تحت کنترل دولت سوریه است و دولت نیز امنیت را تضمین می‌کند. با این حال آن‌ها حاضر به اعزام این گروه نشدند.
وی افزود: اگر همین حالا بروند و از الشعیرات بازدید کنند، اما چیزی پیدا نکنند، چه نتیجه‌ای می‌توان گرفت؟ آیا آثار این تسلیحات از بین رفته یا ادعای آن‌ها از ابتدا ساختگی و دروغ بوده است؟ بعداً معلوم می‌شود. دبیرکل سازمان ملل به من گفت: «مکانیسم تحقیق مشترک سازمان ملل و سازمان منع سلاح‌های شیمیایی» موسوم به «جیم» قصد دارد تحقیقات خود را (در خصوص استفاده سوریه از تسلیحات شیمیایی) آغاز کند. ما معتقدیم برای این کار خیلی دیر شده است، اما حتماً باید این تحقیق با جدیت تمام انجام شود.
وزیر امور خارجه بار دیگر تأکید کرد: خیلی دیر شده است. خیلی دیر شده است. آن‌ها برای انجام کاری که مدت‌ها قبل باید انجام می‌شد وقت بسیار زیادی را تلف کردند. از الان نتایج تحقیقات را پیش‌بینی نکنید. منتظر بمانیم و ببینیم این تحقیقات به کجا می‌رسند.
یکی از حضار با اشاره به سیاست حمایت ایران از تمامیت ارضی همسایگان خود، نظر وزیر امور خارجه را در خصوص تمامیت ارضی رژیم صهیونیستی اسرائیل جویا شد که ظریف در پاسخ گفت: منظور من همین همسایگان نزدیک به ایران است؛ ما نگران تمامیت ارضی این کشور‌ها هستیم و سیاستمان نیز در قبال این دسته از همسایگان اتخاذ می‌شود. برخی در مواجهه با جنایاتی که هر روز اتفاق می‌افتد به دنبال مقصر می‌گردند تا خود از زیر بار مسئولیت شانه خالی کنند. سرپوش گذاشتن بر این جنایت‌ها مشکل فلسطین را حل نمی‌کند.
ظریف با اشاره به علت طولانی شدن بحران در سرزمین‌های اشغالی گفت: اقدامات رژیم صهیونیستی - از جمله مجازات دسته‌جمعی، نقض حقوق بشر و عدم پذیرش حقوق مردم فلسطین - اساسی‌ترین حقوق فلسطینیان را زیر پا می‌گذارد و همه دنیا نیز در مورد آن اتفاق نظر دارند. به جای تلاش برای متهم کردن دیگران، باید به علت اصلی این معضل پرداخت؛ آن وقت ببینید آیا کسی می‌تواند از خارج در امور این منطقه دخالت کند؟ سه نسل از فلسطینی‌ها از حقوق خود محروم شده‌اند، مورد ظلم قرار گرفته‌اند، سرکوب شده‌اند. اگر به این موضوع پرداخته شود، فکر می‌کنم دیگر نیازی به پیدا کردن مقصر نباشد.
وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤالی در خصوص اتهامات آمریکا مبنی بر اینکه ایران با آزمایش موشک‌های بالستیک خود توافق هسته‌ای را نقض می‌کند، گفت: ما در توافق هسته‌ای، پس از مذاکرات بسیار طولانی، به توافقی دست یافتیم که بر مبنای آن از سلاح‌هایی که برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی شده‌اند دوری کنیم. ایران کلاهک هسته‌ای ندارد، بنابراین برای حمل چیزی که نداریم، هیچ چیز تولید نمی‌کنیم. این ختم کلام است.
ظریف افزود: موشک، ابزار ما برای دفاع از خود است. ما ۱۱۰ میلیارد دلار تسلیحات پر زرق و برق نمی‌خریم، بلکه خودمان آن را تولید می‌کنیم، حتی اگر پر زرق و برق نباشد! امیدواریم روزی برسد که هیچ کس نیاز به تولید و خرید این سلاح‌ها نداشته باشد؛ و به عنوان کشوری که در خاورمیانه کمترین هزینه را صرف تجهیزات نظامی می‌کند، (در آن روز) آماده‌ایم در خصوص کاهش بودجه نظامی خود با هر کسی وارد مذاکره شویم.
وی تصریح کرد: موشک‌ها ابزار دفاعی ایران هستند. هیچ گاه از آن‌ها استفاده نمی‌کنیم، مگر برای دفاع از خود. این تعهدی است که می‌دهیم. امیدواریم دیگران نیز تعهد بدهند از تجهیزات نظامی پر زرق و برق خود جز برای دفاع استفاده نکنند. این یک چالش است.
وزیر خارجه با اشاره به جنایت‌های عربستان در یمن گفت: آیا استفاده آن‌ها از تجهیزات نظامی پر زرق و برقی که خریده‌اند علیه مردم بی‌دفاع و بیگناه یمن، مصداق دفاع از خود است؟ آن‌ها در دو سال اخیر مردم بیگناه یمن را با بمب‌های خود از صفحه روزگار محو کرده‌اند. فکر می‌کنم به جای تمرکز بر ابزار دفاعی ایران، باید به این سؤالات پاسخ داد.
ظریف با اشاره به هشت سال دفاع مقدس گفت: ما هشت سال درگیر جنگ بودیم. شهرهایمان موشک‌باران شد؛ برخی از این موشک‌ها حامل مواد شیمیایی بودند. اما هیچ کس، باور کنید، هیچ کس کوچک‌ترین اهمیتی نداد. من به عنوان نماینده ایران در سازمان ملل شاهد این ماجرا بودم. من کسانی را که در ایران هدف حملات شیمیایی قرار گرفته بودند به بیمارستان‌های نیویورک بردم تا شاید وجدان برخی افراد بیدار شود و ببیند از مواد شیمیایی علیه ما استفاده می‌شود. اما هیچ کس اعتنایی نکرد.
وزیر امور خارجه افزود: حال از ما می‌خواهند ابزار دفاعی خود را کنار بگذاریم. چرا باید این کار را انجام دهیم؟ آیا تاکنون از این تسلیحات علیه کسی استفاده کرده‌ایم؟ یک مورد را در طول تاریخ مثال بزنید! می‌توانیم صراحتاً اعلام کنیم تا کنون هرگز از این سلاح‌ها جز در دفاع از خود استفاده نکرده‌ایم و هیچ گاه نیز، جز برای دفاع، از آن استفاده نخواهیم کرد.
ظریف با تأکید بر اینکه ایران در دیرالزور سوریه همان پایگاهی را هدف قرار داد که حملات تروریستی تهران در آن طراحی شده بود، گفت: ما آن‌ها را با موشک‌های نقطه‌زن هدف قرار دادیم. می‌دانید چرا ما باید موشک‌های خود را مورد آزمایش قرار دهیم؟ موشک‌هایی که کلاهک‌های جنگی غیرمتعارف حمل می‌کنند نیازی به دقت بالا ندارند، چرا که کلاهک هسته‌ای را روی موشک می‌گذارید و می‌توانند هر جایی را هدف قرار دهند. همان کافی است. کلاهک شیمیایی را بر سر موشک بگذارید، دیگر نیازی نیست این موشک دقت بالایی داشته باشد. اما اگر بخواهید از کلاهک متعارف استفاده کنید، موشکتان برای اصابت به هدف مورد نظر باید بسیار دقیق باشد. ما توانسته‌ایم موشک‌های نقطه‌زن تولید کنیم تا احیاناً در نتیجه خسارت‌های جانبی، غیرنظامیان هدف قرار نگیرند.
رئیس دستگاه دیپلماسی با اشاره به حملات موشکی ایران به دیرالزور سوریه گفت: در دیرالزور هم همین اتفاق افتاد. موشک‌هایی را شلیک کردیم، و بنا بر اطلاعاتی که به دست آوردیم، همه آن‌ها به اهداف مورد نظر برخورد کردند. شما صدای حملات موشکی ما را در دیرالزور نشنیدید. هیچ کس نگفت موشک‌های ما باعث مرگ غیرنظامیان شده است. به همین دلیل است که باید موشک‌هایمان را توسعه بدهیم. ما برای محافظت از خود و شهروندانمان به آن‌ها نیاز داریم. ما به آن‌ها نیاز داریم تا دوباره یک صدام حسین دیگر هوس حمله به ایران به سرش نزند و جامعه بین‌الملل نیز در قبال حملات آن سکوتی کرکننده در پیش بگیرد. مطمئن باشید از این نوع صدام‌ها هنوز چند نفری در منطقه ما وجود دارد.
تعداد نظرات: ۲
سرو
۰۸:۱۸ - ۱۳۹۶/۰۵/۰۴
پاسخ
بالاخره دم خروس از یه جا باید بیرون بزنه! برجام باید بیاید تا مشکل آب خوردن مردم حل شود. این اظهارات رئیس جمهور دولت یازدهمه حالا وزیرشون میگه تحریم تأثری نداشته! پس اگه مشکل بیکاری، اقتصاد و ... از تحریم نیست، گیر کار کجاست؟
علی
۱۵:۳۳ - ۱۳۹۶/۰۵/۰۴
پاسخ
وقتی ا حمدی نزاد گفت تحریمها کاغذ پاره است چرا همه به او حمله کردید
ارسال نظرات