انتقاد پژوهشگران از کتابخانه ملی: آیا بخش دیجیتال کتابخانه تعطیل شده است؟

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو؛ دیجیتال‌سازی در کتابخانه‌های کشور امری جدید و البته نامرسوم است. 

بسیاری از کتابخانه‌های کشور حتی کتابخانه‌های مهم و اصلی کشور نیز گاه از این مهم غفلت کرده‌اند. این موضوع از دلایل متعددی از جمله نداشتن بودجه کافی نشأت می‌گیرد.

یکی از موضوعاتی که منتقدان به رویه کتابخانه ملی در سال‌های گذشته مطرح کرده‌اند، نبود ساز و کار مناسب در خصوص دیجیتال‌سازی منابع این کتابخانه و کند بودن آن بوده است. 

این موضوع در دو سال گذشته سرعت بیشتری به خود گرفت؛ به طوری که به گفته امین عارف‌نیا، مدیر کل سابق حوزه ریاست و روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی؛ هر ثانیه یک برگ از اسناد تاریخی کشور در این کتابخانه دیجیتال سازی می‌شود.

اخیراً تعدادی از پژوهشگران و مخاطبان کتابخانه ملی نسبت به دیجیتال‌سازی منابع این کتابخانه و به روز کردن سایت مرتبط با آن انتقاد کرده‌اند. 

این موضوع در شبکه‌های اجتماعی نیز بازتاب داشته است. 

حجت‌الاسلام و المسلمین رسول جعفریان، پژوهشگر و رئیس اسبق کتابخانه مجلس، در این رابطه در یادداشتی با عنوان «این بار نوبت کتابخانه ملی است که در حوزه دیجیتال درجا بزند»، نوشته است: «و حالا این هم کتابخانه ملی، با آن بودجه‌های آنچنانی برای بخش دیجیتال، ماه‌هاست که نمی‌تواند بخش کتابهای دیجیتال خود را که تعطیل شده راه اندازی کند.

 خوشحال بودیم که هفت هشت هزار کتاب خطی گذاشته اند و سنگی ...، ولی حالا ماه‌هاست تعطیل شده است و معلوم نیست چه اتفاقی افتاده!»

پاسخ کتابخانه ملی به انتقادات: رفع مشکلات تا پایان شهریور

محمدحسین واقف‌زاده، سرپرست معاونت فناوری و منابع دیجیتال کتابخانه ملی، در همین رابطه در گفت‌وگو با تسنیم گفت: پیمانکاری که انجام امور مرتبط با اسکن منابع کتابخانه ملی را برعهده داشت، در روزهای پایانی سال گذشته موضوع تغییر قیمت را مطرح کرد. 

سازمان اسناد و کتابخانه ملی نسبت به تغییر قیمت‌ها موافق نبود، از این جهت جلساتی به منظور بررسی و پیگیری این مشکل برگزار شد تا در صورت امکان یا قیمت‌ها تعدیل یابد و اگر نه، پیمانکار عوض شود.

وی با بیان اینکه رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی نیز دستور به پیگیری و رفع هرچه سریع‌تر این مشکل داده و حتی امروز هم بر این موضوع تأکید کرده است، افزود: برنامه‌ریزی کرده‌ایم که تا پایان شهریورماه این مشکل برطرف شود. در حال حاضر اسکن منابع کتابخانه ملی ادامه دارد، اما به دلیل نو نبودن دستگاه‌های کتابخانه، روند آن به کندی صورت می‌گیرد.

به گفته سرپرست معاونت فناوری و منابع دیجیتال کتابخانه ملی، تاکنون حدود ۳۳۰ هزار منبع از کتابخانه ملی به صورت اسکن‌شده در اختیار پژوهشگران و مخاطبان قرار گرفته که این تعداد، برابر است با حدود ۵۰ میلیون برگ کتاب، پایان‌نامه، اسناد و عکس.

 تقریباً می‌شود گفت که تمامی منابع خطی این کتابخانه دیجیتال‌سازی شده‌اند. 

در این فرایند منابعی دیجیتال‌سازی می‌شود که حتماً پیش از آن فهرست‌نویسی شده باشد یا ضرورت دیجیتال‌سازی آن توسط کمیته دیجیتال‌سازی منابع تأیید شود.