پیش بینی سود سهام شرکت‌ها از بورس حذف شد/ تالار شیشه ای شفاف می شود

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، پیش از پرداختن به جزییات حذف پیش بینی سود لازم است با نگاهی به گذشته، سیر حصول به این نتیجه را بررسی کنیم. بر اساس آمار‌ها سال ۹۵ یکی از سال‌های افزایش ترافیک توقف نماد‌های بورسی و فرابورسی بود. برهمین اساس فعالان و سرمایه گذاران بازار سهام درخواست خود مبنی بر کاهش دوره توقف نماد‌ها و افزایش نقدشوندگی بازار را تسلیم سازمان بورس و اوراق بهادار کردند.

سازمان نیز در این خصوص به عنوان نهاد ناظر وظیفه بررسی این معضل بازار را به مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی واگذار کرد. بر اساس تحقیقات صورت گرفته این نکته آشکار شد که عمده توقف‌های صورت گرفته در بازار سهام ایران مربوط به تعدیل گزارش پیش بینی سود بوده است. گزارش‌هایی که در بورس‌های دیگر کشور‌های جهان (به جز ژاپن) الزامی برای انتشار آن از سوی ناشران شرکت‌ها وجود ندارد. علاوه بر این آمار‌ها حاکی از آن بود که پیش بینی‌های ارائه شده در سال‌های گذشته چندان از اتکا و اطمینان لازم برخوردار نبوده است. به‌عنوان مثال در سال ۹۵، سود محقق شده شرکت‌ها با اولین پیش‌بینی آن‌ها بطور متوسط بیش از ۴۰۰ درصد انحراف دارد. در برخی موارد، سود محقق شده ده‌ها برابر بیشتر یا کمتر از سود پیش‌بینی شده شرکت‌ها بوده است.

چرا گزارش تفسیری؟
پس از تحقیقات فراوان نهاد‌های مربوطه در سازمان بورس، این نتیجه حاصل شد که نه تنها گزارش پیش‌بینی سود ابزاری جهت تحلیل شرکت نیست، بلکه ممکن است به‌عنوان ابزاری برای دستکاری بازار نیز مورد سوء استفاده قرار گیرد. از سوی دیگر سازمان بورس برای نخستین بار در تاریخ فعالیت خود، فراخوانی را منتشر کرد که بر اساس آن فعالان حقیقی و حقوقی بورس می‌توانستند نظرات خود را در زمینه حذف پیش بینی سود ارائه دهند.

 

در نهایت از مطالعات صورت گرفته و نظرات فعالان بازار سهام چنین برآمد تا پیش بینی سود از گزارش ناشران حذف و گزارش تفسیری جایگزین آن شود. اما سوالی که برای بسیاری از شرکت‌ها مطرح شد این بود که منظور از گزارش تفسیری چیست؟ بسیاری از کارشناسان بازار سهام بر این باورند که صورت‌های مالی پتانسیل اینکه تمامی اطلاعات لازم را در اختیار سهامداران قرار بدهد ندارد، این گروه بر این باورند که این گزارش‌ها نمی‌توانند چشم انداز و برنامه‌های آتی شرکت را در خود بگنجانند. حال آنکه در گزارش تفسیری به عنوان یک عملکرد توصیفی مخاطبان می‌توانند با دریافت توصیفات بیشتر از شرایط فعلی و آینده شرکت تصمیمات بهتری را اتخاذ کنند. علاوه بر این در این گزارش‌ها فضایی به وجود می‌آید که تحلیلگران، تحلیل جامع تری را ارائه دهند.

حذف پیش بینی سود از دو دوربین

اجرای این دستورالعمل از اوایل دی ماه، با واکنش‌های متفاوتی از سوی فعالان بازار همراه بود. گروه اول بازیگران خرد و کلان بورسی بودند که دستیابی به اطلاعات جامع‌تر را نیاز بازار می‌دانستنند و بر مزیت‌های بسیار کلیدی این تحول اصرار داشتند. اما دسته دوم گروهی بودند که با دلایل نه چندان قانع کننده موج انتقاد را روانه نهاد ناظر بازار سهام کردند. در همان فضا بسیاری از کارشناسان و ارکان بازار سهام با برشمردن مزایای این دستورالعمل سعی بر آن داشتند تا فضا را به سمت درک هرچه بیشتر این تغییرات و رفع بسیاری از عیوب حرکت دهند. فضای مخربی که طی سال‌های قبل باعث ایجاد بسیاری از چالش‌ها برای شرکت‌های بورسی شده بود. شرکت‌هایی که بعضا با اعلام اخبار مثبت نامعتبر، از سوی ناشران و یا جو سازی سهامداران حقیقی بزرگ با رشد قیمتی عجیبی همراه می‌شدند؛ که لاجرم باعث به دردسر افتادن سهامداران خرد و توقف طولانی مدت این نماد‌ها می‌شد. با نگاهی به سابقه بسیاری از نماد‌های پرحاشیه بازار سهام، به این مهم می‌توان دست یافت که کم نیستند شرکت‌های این چنینی که بعد از بررسی نهاد ناظر بورسی یا فرابورسی به دام توقف طولانی مدت افتاده و باعث انجماد نقدینگی سهامداران شدند.

موج حاشیه سازی از سوی منفعت طلبان!
اما سوء استفاده کنندگان از انتشار EPS چه کسانی بودند؟ چه کسانی با ایجاد فضای مخرب در شبکه‌های مجازی به دنبال تخریب اجرای این تغییرات بودند. در ادوار گذشته فعالیت بسیاری از شرکت‌ها دیده شد که برخی از افراد با هماهنگی ناشران شرکت‌ها سعی در تغییر قیمت سهم و افزایش آن دارند. یکی از بهترین راه‌ها برای بزرگنمایی فعالیت‌های شرکت و ایجاد موج خوشبینی میان سهامداران اعلام پیش بینی سودی بود که در عالم واقعیت تحقق آن احتمال چندانی نداشت. این به آن معناست که این گروه در کوتاه مدت به جولان برای داغ کردن قیمت سهم می‌پرداختند تا سود‌های کلانی را نصیب خود کنند.

سیگنال دهی به واسطه پیش بینی‌های غیر قابل تحقق، با وجود اینکه بسیاری از سهامداران خرد را به دام می‌انداخت، ابزاری برای سفته بازی و منفعت طلبی تعداد معدودی از سهامداران بود. برهمین اساس به نظر می‌رسید سازمان بورس و اوراق بهادار با این اقدام، کنترل قیمت سهم توسط ناشر را کم لم یکن اعلام می‌کند و با انتشار
گزارش تفسیری بورس تهران راه به سمت استاندارد‌های جهانی سوق میدهد.

کاهش توقف و بازگشایی، انتظار دیرینه

با این وجود علاوه بر اینکه دست شرکت‌ها از قیمت گذاری سهم‌ها کوتاه می‌شود، انتشار گزارش تفسیری مزایای بسیار مهم دیگری برای بازار سهام دارد، که این موارد می‌توان به کاهش دوره توقف و بازگشایی نماد‌ها اشاره کرد. پیش‌تر نیز گفته شد که یکی از مهمترین دلایل توقف طولانی مدت نماد‌ها مربوط به موضوع تعدیل در پیش بینی سود بوده است. حال آنکه با انتشار گزارش تفسیری از سوی شرکت‌ها این توقف‌ها به حداقل رسیده و نقدشوندگی بازار تا حد زیادی بیشتر می‌شود. بنا بر اظهارات مقامات مربوط، در دستور العمل پیشین در صورت عدم ارایه اطلاعات، نماد تا زمان ارسال اطلاعات بسته می‌شد، اما در حال حاضر بورس‌ها می‌توانند به ناشر فرصت دهند تا اطلاعات مالی خود را تکمیل کند و نماد طی این مدت متوقف نمی‌شود. به عنوان مثال، در گذشته اگر ناشری اطلاعات مالی ۶ ماهه را ارایه می‌کرد، اما اطلاعات ۳ ماهه را ارایه نکرده بود، طبق دستور العمل امکان بازگشایی نماد وجود نداشت، اما این روند اصلاح شده و در صورت ارایه اطلاعات به روز‌تر و کامل‌تر، نماد می‌تواند بازگشایی شود. البته، در تمام مواردی که ناشر در ارایه اطلاعات قصور داشته باشد، براساس دستورالعمل جدید انظباطی که در حال اصلاح است، به تخلفات ناشر رسیدگی خواهد شد.

منطق گرایی ره آورد حذف EPS
موضوع دیگر به عنوان یک مزیت مهم به شمار می‌رود حرکت به سمت تحلیل محوری در بازار سهام است. حذف فضای هیجانی از بازار سهام، علاوه بر اینمه قیمت سهم را به شرایط بنیادی نزدیک‌تر می‌کند قدرت تحلیل در سهامداران را افزایش میدهد. با توجه به اینکه گزارش‌های تفسیری حاوی تحلیل مدیریت از وضعیت جاری شرکت و همچنین برآورد از وضعیت آینده شرکت خواهد بود، تحلیل گران با مولفه‌های بی شماری برای پیش بینی سود شرکت مواجه هستند. بر این اساس در یک مکانیسم جدید تقاضا برای تحلیل تا حد زیادی افزایش میابد. در این شرایط ارزش واقعی تحلیل مشخص می‌شود و احتمالا افزایش رقابت در این بازار می‌تواند افزایش عمق تحلیلی بازار را به دنبال داشته باشد.

در نهایت حذف پیش‌بینی درآمد از لیست الزامات منتشره از سوی ناشر نیز گرچه در نگاه اول ریسکی برای فعالان بازار محسوب می‌شود، اما در اصل با حذف دخالت‌های بی‌جا در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران به تدریج افزایش کارآیی بازار را به دنبال خواهد داشت. باید به این موضوع نیز توجه کرد که گزارش کامل مدیران شرکت به‌صورت فصلی جایگزین پیش‌بینی درآمد سهم می‌شود. بر این اساس اگر واقعا مفاد دستورالعمل سازمان در ارائه این گزارش ارائه شود اطلاعاتی بیش از آنچه پیش‌بینی درآمد در اختیار بازار قرار می‌داد گزارش مدیران شرکت ارائه خواهد داد.

 

 

میزان