گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو-محمدصالح سلطانی؛ پدیدهها، اتفاقات غافلگیرکننده سالاند. آنهایی که تا پیش از رسیدن سال، هیچکس، حتی شاید خودشان، حتی تصور هم نمیکردند که سال بعد برایشان سال مهمی باشد. پدیدهها، گیلاسهای روی کیک سالاند. کسانی که انتظارِ بودن نامشان در میان چهرههای مهم سال را نداشتیم اما ذرهذره خودشان را بالا کشیدند و جلو آمدند و در صدر اخبار قرار گرفتند. پدیدهها، آدمهای مهمی هستند و سال 96 برایشان حکماً سال مهمی بوده. سالی که پرواز را در آن آغاز کردهاند.
امروز میخواهیم به سراغ «پدیده»های سال1396 برویم. آنهایی که مسیر زندگیشان و شاید مسیر اتفاقات سال را با حضور پررنگشان در میان اخبار تغییر دادند. از وزیر36 ساله تا دروازهبان22 ساله، از کشتیگیر جوانمرد تا بازیگر سیمرغگرفته را در این فهرست داریم. فهرست آنهایی که دورانشان به قبل و بعد از 1396 تقسیم میشود.
سیاست | محمدجواد آذری جهرمی
علت انتخاب: جوانترین وزیر تاریخ جمهوری اسلامی و نخستین وزیر متولد پس از انقلاب
میانگین سنی کابینه حسن روحانی در دولت دومش، چندان تفاوتی با دولت یازدهم ندارد. همچنان سن وزرایش بالا و کارآمدی بسیاریشان محل سوال است. با این وجود اما همین کابینه، یک اتفاق ویژه و یک وزیر تاریخساز را در میان خود دارد. محمدجواد آذری جهرمی، جوان36 ساله کرمانی، توانست در دل همین دولت پیر عنوان جوانترین وزیر را مال خود کند و نخستین جوان متولد دهه 60 باشد که به بالاترین سطوح مدیریتی کشور راه پیدا میکند. آذری جهرمی در حالی که به دلیل سوابق اطلاعاتی-امنیتیاش از جانب برخی اصلاحطلبان مجلس مورد انتقاد بود، در مرداد 96 با 152 رای به عنوان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات انتخاب شد.
وزیر36 ساله از همان روزهای اول آغاز به کار، در دیدرس رسانهها قرار گرفت و کمکم تبدیل به سلبریتیِ هیاتدولت شد. جهرمی از ظرفیت رسانههای اجتماعی هم به خوبی استفاده کرد و اکانت توییتر و حساب اینستاگرامش حالا یکی از مراجع پیگیری اخبار و دغدغههای حوزه کاری اوست. حضور در مراسم اربعین حسینی در کربلا، همراهی با همسر و فرزندان در راهپیمایی 22 بهمن، تماشای شهرآورد تهران در ورزشگاه آزادی و حضور در برنامه «دورهمی» مهمترین نمودهای رسانهای جهرمی در سال96 بودند که البته این آخری با انتقاداتی همراه بود.
آقای وزیر به واسطه حضور چشمگیر در رسانهها و فعالیت گسترده رسانهای از همان روزهای اول در مظانِ کاندیداتوری برای انتخابات ریاستجمهوری 1400 قرار گرفت و حتی گروهی از تحلیلگران او را گزینه دفتر حسن روحانی برای آن انتخابات خواندند. خود جهرمی اما فعلاً همه این گمانهزنیها را تکذیب کرده.
آذری جهرمی، با حضور و بروزهای رسانهای چشمگیر و البته عملکرد نسبتاً قابل دفاع در وزارت ارتباطات، پدیده سیاسی سال96 کشور بود. پدیدهای که البته بخشهایی از کارنامهاش، به خصوص درباره پیامرسان «تلگرام» محل سوال و اشکال منتقدین است. آیا آذری جهرمی سال آینده هم «وزیر تلگرام» خواهد بود؟
سینما | امیرجدیدی
علت انتخاب: درخشش در فیلم سینمایی «تنگه ابوقریب» و کسب سیمرغ جشنواره فیلم فجر
هومن سیدی احتمالاً از موفقیتهای امیر جدیدی بیش از بقیه همکارانش خوشحال میشود. جوان33 سالهای که سال96 برنده سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فجر36 شد، با دو فیلم «افریقا» و «سیزده» هومن سیدی وارد سینما شد و آرام آرام جایش را در میان اهالی هنر هفتم باز کرد.
جدیدی در فیلم تحسینشده ابوالحسن داوودی یعنی «رخ دیوانه» هم درخشید و با «اژدها وارد میشود» مانی حقیقی جنبههای متفاوتی از هنرش را نمایش داد. اوج کار او اما امسال و در فیلم تحسینشده بهرام توکلی رقم خورد. «تنگه ابوقریب» که یکی از بهترینهای ده سال اخیر سینمای ایران است، در بازیگری هم چیزی کم نداشت و امیر جدیدی با نمایش خیرهکننده خود در این اثر، به شایستگی سیمرغ بلورین جشنواره را به خانه برد. جدیدی حالا جایی در کنار ستارههای سینمای ایران ایستاده و در سال آینده و با اکران «تنگه ابوقریب» احتمالاً بیشتر از او و هنرش خواهیم شنید.
تلویزیون | شبکه شما
علت انتخاب: تولید چند برنامه پرمخاطب و جذاب
حالا که تعداد شبکههای سراسری تلویزیون از 20 هم تجاوز کرده، تقریباً هیچکس حوصله زیرورو کردن تمام این کانالها را ندارد و بسیاری از آنها مورد توجه مردم نیستند. «شما» در کنار «بازار» ، «سلامت» و چند شبکه دیگر، از جمله شبکههای مغفولمانده و فراموششده تلویزیون بود که امسال با یکی دو حرکت خلاقانه، بیش از گذشته دیده شد.
حضور آرش ظلیپور، دوست و همکار ثابت احسان علیخانی، در شبکه شما به تولید برنامه «من و شما» منجر شد. برنامهای گفتگومحور با حضور سلبریتیهای سینما،تلویزیون و موسیقی. ظلیپور در این برنامه مجری توانمندی بود و بارها توانست حرفهای داغ و جنجالی از مهمانانش بگیرد. حرفهایی که در فضای مجازی دست به دست میشد و تعداد مخاطبین برنامه ظهرهای جمعه شبکه شما را بیشتر میکرد. «من و شما» یک سکوی پرتاب برای خود ظلیپور هم بود تا با خروج از زیر ساله علیخانی، هویت مستقلی در صداوسیما برای خودش دست و پا کند و برای جهشهای بلندتر در سال97 آماده شود.
دومین اقدام جالب بروبچههای شبکه شما، احیای برنامه پرمخاطب «رادیو هفت» در این شبکه بود. پس از قطع همکاری با شبکه آموزش، منصور ضابطیان و تیمش مدتی در شبکه 4 برنامه «صدبرگ» را روی آنتن داشتند و مدتی هم در فضای مجازی به تولید برنامه میپرداختند. در نهایت اما «رادیو شب» با همان سبک و سیاق رادیوهفت به شبکه شما آمد تا مخاطبین برنامه خلاقانه منصور ضابطیان بتوانند او را از قاب تلویزیون دنبال کنند.
«شما»ییها با این دو حرکت و تلاشهای دیگرشان، شایسته عنوان «پدیده تلویزیونی سال96 » هستند. پدیدههایی که البته در میان این همه شبکه، رقابت سختی را برای دیدهشدن باید از سر بگذرانند.
موسیقی | بهنام بانی
علت انتخاب: شنیده شدن ترانههایش در سال96
نود و شش، سال «بند»های موسیقی بود. گروههای ریز و درشتی که آرام آرام مشهور میشدند و جایی در میان بازار موسیقی کشور پیدا میکردند. انتخاب ما اما یک «بند» نیست. بهنام بانی، خواننده 31 ساله دامغانی در سالِ «بند»ها توانست یکتنه بسیاری از رکوردها را جابجا کند و با انتشار تنها یک آلبوم رسمی، چنان محبوبیتی برای خودش بسازد که تمام 4100 بلیت کنسرتش در برج میلاد طی 15 دقیقه به فروش برسند.
صدای پخته و متفاوت بهنام بانی باعث شده تا آهنگهایش به سرعت محبوب شوند و او را به نقطهای برسانند که در نظرسنجی برنامه تلویزیونی «حالا خورشید»، بالاتر از هر خواننده دیگری عنوان بهترین خواننده سال96 را مال خود کند. بانی به خاطر همه موفقیتهایش در سال96، پدیده موسیقی ایران است. جوانی که نوع خاص و انرژیکِ حضورش در کنسرتها، او را به یکی از جذابترین خوانندههای ایران تبدیل کرده.
ادبیات | نشر اطراف
علت انتخاب: انتشار کتابهای متفاوت و رشد سریع
نام «نفیسه مرشدزاده» برای اهالی ادبیات نامی آشناست. نام نویسنده قدیمی «همشهری جوان» و سردبیر سابق «داستان همشهری» این روزها پای کتابهای یک ناشر جوان و باانگیزه دیده میشود. نامی که باعث شده تا کتابهای «نشر اطراف» خیلی زود محبوب شوند و به تجدید چاپ برسند.
پاییز96 ، بروبچههای نشر اطراف با کتاب «کآشوب» کارشان را آغاز کردند. این کتاب با این نام متفاوت، مجموعه 23 روایت از مواجهه آدمهای مختلف با ایام محرم و عزاداری امام حسین(ع)، به انتخاب و نظارت نفیسه مرشدزاده بود. کتابی که به سرعت دیده شد و با استقبال چشمگیر مخاطبان به چاپهای بعدی رسید. اطرافیها پس از «کآشوب» راهشان را با انتشار کتابهای متمایزشان ادامه دادند. توجه ویژه به مستندنگاری، جستارنویسی و روایتگری باعث شده تا کتابهای نشر اطراف برای بسیاری از علاقمندان ادبیات بکر و تازه به نظر برسد. اطراف برای سال97 هم برنامههای ویژهای دارد و احتمالاً در اولین حضور جدیاش در نمایشگاه کتاب امسال، محبوبیتش بیشتر هم بشود.
فوتبال | سیدحسین حسینی
علت انتخاب: شکستن رکورد «کلینشیت» تاریخ فوتبال ایران
همیشه نفر دوم بود. پشت سر کاپیتان و ستاره استقلال میایستاد و کمتر کسی تصور میکرد سال96، سال او باشد. سیدحسین حسینی پس از گذراندن سربازی و بازگشت به استقلال هم دروازهبان دوم بود و زیر سایه سیدمهدی رحمتی روزگار میگذراند. دست روزگار اما میانه علیرضا منصوریان و رحمتی را شکرآب کرد تا آرام آرام پرنده اقبال روی دوش حسینی هم بنشیند. گلر جوان، یکی از معدود نقاط مثبت تیم منصوریان در هفتههای بحرانی ابتدای فصل بود و با آمدن شفر، جایگاهش را در تیم تثبیت کرد. پیرمرد آلمانی هم نمیتوانست از کیفیت بالای او بگذرد.
رکورد مدتزمان متوالیِ بستهنگهداشتن دروازه در تاریخ لیگ برتر را، همین امسال علیرضا بیرانوند شکسته بود و داشت از رکورد جدیدش لذت میبرد که طوفان سیدحسین حسینی آغاز شد. سوپرواکنشهای او در مقابل سپاهان، تراکتور و سایپا در نهایت باعث شد تا او نه تنها رکورد بیرانوند و لیگ برتر، بلکه رکورد تاریخ فوتبال ایران را هم به نام خود ثبت کند و با 872 دقیقه متوالی گل نخوردن، نام خود را در تاریخ فوتبال ایران جاودانه کرد. جوان25ساله البته دستکم تا ده سال دیگر میتواند دروازهبان باشد و رکوردهای جدید بسازد و طعم کلینشیت در دربی را هم تجربهکند. علیالحساب اما او پدیده بیچون و چرای فوتبال ایران در سال96 بود.
ورزش | علیرضا کریمی
علت انتخاب: اقدام پهلوانانه در حمایت از مردم مظلوم فلسطین
سخت است. این که از ماهها تمرین و تلاشت بگذری و به خاطر حمایت از مردم مظلوم فلسطین ببازی حتماً کار بزرگی است. کاری از جنس دلاوریها و پهلوانیهای قهرمانان این کشور. علیرضا کریمی، جوان کشتیگیر کرجی اما در سال96 این کار را کرد تا نامش در کنار قهرمانان این سرزمین جاودانه شود. اقدام جوانمردانه کریمی با تقدیر رهبر انقلاب هم همراه بود تا ارزش کار او بیش از پیش مشخص شود.
علیرضا کریمی با این اقدام خود، پدیده ورزش سال96 کشور بود و البته نقطه مقابلش مسئولین محافظهکاری هستند که شجاعت طرح موضوع عدم مبارزه ما با حریفان صهیونیست در مجامع بینالمللی را ندارند. کریمی باخت تا ارزش بزرگتری پیروز باشد. مسئولین اما برای احیای این ارزش مهم در سطوح جهانی، حتماً باید فکری کنند و مقتدرانه، اصول جمهوری اسلامی را در مجامع جهانی مطرح کنند.