آب پاکی اروپایی‌ها روی دست ایران؛ قدرت مقابله با تصمیمات آمریکا را نداریم

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو-رضا حیدری؛ موگرینی می‌گوید: «اتحادیه اروپا مصمم به حفظ برجام است.» این صحبت‌های نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی است که پس از خروج امریکا از توافق بین المللی عنوان شد؛ توافقی که انتظار می‌رفت بتواند بخشی از چالش‌های غرب را با ایران حل کند و زمینه‌ای برای مذاکرات و یا چالش‌های دیگری باشد که امریکا و اروپا معتقد است ایران آن‌ها را به وجود آورده است.

اما حالا همه در تلاش هستند که این توافق فرونپاشد. در این بین موگرینی از همه دلواپس‌تر شده و در بیانه‌ای که پس از خروج امریکا از برجام خواند از مردم ایران خواست که مانع فروپاشی این توافق بین المللی شوند؛ اما واقعیت اینجاست که امریکا و عدم توانایی اروپایی برای محافظت از این توافق است که آن را به شکست می‌کشاند.

دولت حسن روحانی امیدوار است که بتواند توافق هسته‌ای را بدون امریکا و با همکاری سه کشور اروپایی پیش ببرد، اما در کنار حمایت لفظی مقامات این سه کشور در عمل شواهدی دال بر همکاری آن‌ها در شرایط سخت وجود ندارد.

پس از خروج امریکا از توافق هسته‌ای «ریچارد گرنل» سفیر جدید و تازه کار آمریکا در آلمان با انتشار یک پیام توئیتری خواستار توقف کار شرکت‌های آلمانی با ایران شد، هرچند این توییت با اعتراضاتی شد، اما واکنش رسمی آلمانی‌ها به نوعی تائید همراهی این کشور با آمریکایی است.

 وزیر اقتصاد آلمان: فقط می‌توانیم مشاوره حقوقی بدهیم!

«پتر آلتمایر» وزیر اقتصاد آلمان نیز روز جمعه تاکید کرد که دولت آلمان هر اقدامی بتواند از جمله با ارائه توصیه‌های حقوقی لازم برای حمایت از شرکت‌های آلمانی خواهد کرد. وزیر اقتصاد آلمان در عین حال اذعان کرد که برلین هیچ گونه ابزار حقوقی برای محافظت از شرکت‌های آلمانی ندارد، آلتمایر از ایالات متحده خواست تا در زمینه تحریم‌ها علیه ایران به شرکت‌های آلمانی و اروپایی اطمینان قانونی ارائه دهد. او گفت: «به‌طور قانونی، دولت فدرال هیچ راهی برای محافظت از شرکت‌ها از تصمیمات آمریکا ندارد»

سخنگوی دولت فرانسه: احتمالاً از امریکا شکایت کنیم!

پیش‌ازاین هم سخنگوی دولت فرانسه گفته بود: کشور‌های عضو اتحادیه اروپا در مورد تبعات اقتصادی و تجاری خروج آمریکا از برجام با یکدیگر رایزنی خواهند کرد و ممکن است بر اساس مقررات تجارت جهانی با هرگونه گام‌های زیانبار احتمالی مقابله کنند.

این مقام فرانسوی هم چنین گفته: اتحادیه اروپا آماده است که هرگونه اقدام یک جانبه‌ای را که به منافع شرکت‌های اروپایی لطمه بزند در سازمان تجارت جهانی به چالش بکشد و به شکلی متناسب و مطابق با قواعد این سازمان بین المللی به این اقدامات پاسخ دهد.

اما سفیر فرانسه در واشنگتن گفته است که سیاست اروپا در قبال ایران، پس از دیدار اروپایی‌ها با ظریف مشخص می‌شود. بر اساس اطلاعیه‌ای که توسط وزارت خارجه فرانسه منتشر شده دوشنبه هفته آینده نشست چهارگانه ایران، فرانسه، آلمان و انگلیس برگزار می‌شود.

این نشست در حالی برگزار خواهد شد که ایران به دنبال تضمین‌های عینی از سوی این کشور برای حفظ برجام است، تضمین‌هایی که علیرغم تاکیدات قبلی کارشناسان سیاسی و اقتصادی در زمان انعقاد توافق هسته‌ای از طرف‌های اروپایی و آمریکایی اخذ نشده بود. هرچند به نظر نمی‌رسد که حسن روحانی بتواند این تضمین‌ها را از طرف‌های اروپایی اخذ کند، چراکه بنابر گفته «الکس ماچراس» در همین ابتدا شرکت فرانسوی ایرباس اعلام کرده که سعی می‌کند تا قبل از ضرب العجل امریکا برای تحریم‌های جدید هواپیما‌های بیشتری را به ایران تحویل دهد و تحویل هواپیما پس از این تاریخ چشم انداز روشنی ندارد.

این مسئله به این دلیل دارای اهمیت است که ایران بیشترین هزینه را برای نوسازی ناوگان هوایی خود کرده بود و جدی‌ترین پروژه اقتصادی ایران و اروپا محسوب می‌شود.

ایران امیدوار است که بتواند در نشست چهارجانبه اروپا را در حفظ توافق هسته‌ای و تضمین‌های اقتصادی کافی مجاب کند، امری که بسیار دور از ذهن است چراکه آمریکایی‌ها پیش‌ازاین اعلام کرده بودند که به دنبال همکاری شرکای غربی خود برای اعمال تحریم‌های بیشتر بر ایران است.

کارشناسان و خبرگان اقتصاد می‌گویند حتی اگر سران سه دولت اروپایی تضمین‌های محکم کتبی بدهند که از شرکت‌های خود در برابر تحریم‌های آمریکا دفاع می‌کنند، ازلحاظ فنی، امکان اجرای خواسته اروپایی‌ها ممکن نیست.

دکتر مجید شاکری در گفت‌وگویی که با روزنامه جام جم داشته است دراین‌باره می‌گوید: تنبیه آمریکا برای عدم پایبندی به تحریم‌ها جریمه نقدی نیست، بلکه قطع از چرخه دلار و پیگرد قضایی در حوزه آمریکاست. در اروپا اساساً ادامه حیات بانک، بدون چرخه دلار شدنی نیست، چراکه این قطع صرفاً شامل استفاده از چرخه انتقال نیست و مجوز‌های یورو دلار را هم شامل می‌شود.

این کارشناس مالی افزود: اگر بانکی تصمیم به وصل مجدد به چرخه دلار گرفت و گردن عذرخواهی کج کرد، تازه آمریکایی‌ها با بریدن جریمه او را وصل می‌کنند. اعداد جریمه معمولاً آن‌قدر بالاست که بخش اصلی منفعت تجارت با ایران را می‌بلعد.

در کنار این صحبت‌ها ایران تجربه همکاری مستقیم با طرف‌های اروپایی را در سال ۸۱ هم دارد که درنهایت منجر به خروج ایران از توافق هسته‌ای شد که در سعدآباد تهران به امضا رسیده بود. حسن روحانی که آن روز‌های دبیر شورای عالی امنیت ملی بود در بخشی از کتاب خود که بعد‌ها منتشر کرد به این نکته اشاره می‌کند که ادامه همکاری هسته‌ای با اروپایی‌ها ممکن نخواهد بود.

او در کتابش این‌چنین نوشته است «یکی دیگر از مشکلات ما این بود که برخی از مسئولین کشور باور نمی‌کردند که اروپا به‌تن‌هایی قادر به حل کامل مسئله نیست ما می‌گفتیم توان اروپا هم در آژانس و هم در شورای امنیت محدود است و حتی برای تضمین امنیت خودش نیز محتاج امریکا است. اروپایی‌ها حتی نتوانستند یک هواپیمای ایرباس را بدون هماهنگی با امریکا به ما بفروشند. به عبارتی، اروپایی که قادر نیست هواپیمای ساخت خودش را به ما بفروشد، چگونه می‌تواند تضمین امنیتی ارائه دهد؟ سیاست نظام هم بر اصل عدم مذاکره با امریکا بود»