قارچ‌های خوشمزه‌ای که وحشیانه جان می‌گیرند/ قارچ‌های سمی تفاوت ظاهری با قارچ خوراکی ندارند

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مرگ بیش از ۱۲ نفر در استان‌های غربی بر اثر مصرف قارچ‌های سمی باعث شد موضوع مصرف قارچ در کشور به اخبار مهم این روز‌ها تبدیل شود.

این قارچ‌های سمی در مناطق کوهستانی رشد می‌کنند و افراد محلی که هر ساله این قارچ‌ها را می‌چینند و آن‌ها را به روستا‌ها و شهرستان‌ها می‌فروشند، امسال نیز طبق سنوات گذشته این کار را انجام دادند؛ فارغ از اینکه شرایط آب و هوایی در بهار امسال سبب شده است در میان قارچ‌های کوهی، قارچ‌های سمی نیز سر از خاک بیرون بیاورند تا خبرساز شوند.

در همین رابطه رسول خوشخو، استاد سم شناسی دانشگاه کرمانشاه در گفتگو با خبرگزاری دانشجو، گفت: امسال نسبت بارندگی‌ها نسبت به سال‌های قبل بیشتر بوده است و به همین دلیل در نقاط کوهستانی قارچ‌های بیشتری روییده اند.

وی در ادامه افزود: زمان رویش این قارچ‌ها معمولا دو هفته اول اردیبهشت ماه است و مشتری خودش را دارد. بیشتر این قارچ‌ها به نام قارچ کوهی به فروش می‌رسد.

خوشخو با اشاره به اینکه در سال‌های قبل نیز این مسمومیت‌ها وجود داشت؛ اما به دلیل آنکه این مسمومیت‌ها زیاد نبود خیلی رسانه‌ای نمی‌شد، اضافه کرد: امسال به دلیل بارندگی‌ها طول مدت زندگی این قارچ‌ها نیز افزایش یافته است؛ زیرا زمین مرطوب شده است و این رطوبت سبب شده است که قارچ‌ها در مدت طولانی تری پابرجا بمانند. از سوی دیگر این قارچ‌ها امسال وسعت بیشتری را نیز به خود اختصاص داده است و به همین دلیل میزان بیشتری از این قارچ‌ها به صورت خودرو رشد کرده اند و همین مساله سبب شده است که افراد بیشتری با این قارچ‌ها درگیر شوند.

 

این سم شناس با تاکید بر اینکه قارچ‌های کوهستانی عمدتا سالم هستند، افزود: قارچ‌هایی که ما به عنوان قارچ کوهستانی می‌شناسیم، عمدتا سالم هستند و بسیاری از افراد محلی هر ساله آن‌ها را می‌چینند و آن‌ها را مصرف می‌کنند؛ اما متاسفانه در میان آن‌ها قارچ‌های سمی نیز رشد پیدا می‌کند که به دلیل شباهتشان به قارچ‌های سفید دکمه‌ای آن‌ها هم میان قارچ‌های دیگر چیده می‌شود و به فروش می‌رسد.

این متخصص سم شناسی تصریح کرد: بر طبق آمار‌ها مسمومیت با قارچ در جا‌های مختلف دنیا رخ می‌دهد. بر همین اساس در کشور آمریکا از هر ۱۰۰ هزار نفر ۵ هزار نفر حتما با قارچ مسموم می‌شوند و دچار استفراغ و تهوع می‌شوند و دلیل آن هم مرطوب بودن زیاد هوا است. این قارچ‌ها ممکن است در هر جایی رشد کنند؛ حتی کنار باغچه خانه‌ها در شهر‌های گرم و خشک نیز در صورتی که بارندگی داشته باشیم، این قارچ‌ها به صورت خودرو ممکن است رشد کنند.

خوشخو با اشاره به اینکه باد نیز در گسترده شدن این قارچ‌ها تاثیرگذار است، ادامه داد: باد و باران سبب گسترش هاگ این قارچ‌های سمی می‌شود و یکی از دلایلی که سبب شده است دامنه این قارچ‌ها تا مرکز کشور کشیده شود، نیز انتقال هاک آن توسط باد و باران است.

 

وی با اشاره به اینکه این قارچ‌ها قابل شناسایی نیستند و نمی‌توان آن را با سایر قارچ‌ها تفکیک کرد، گفت: قارچ‌های کوهستانی به شدت خوشمزه هستند و به همین دلیل مشتری آن‌ها خصوصا در نقاط غرب کشور بیشتر است؛ از این رو توصیه می‌شود که به هیچ عنوان از قارچ‌های وحشی استفاده نکنید، زیرا نمی‌توان این قارچ‌ها را تشخیص داد و ممکن است هر قارچ کوهی سمی باشد.

خوشخو در ادامه گفت: البته این موضوع که مصرف قارچ را متوقف کنیم، اصلا علمی و کارشناسی شده نیست، زیرا قارچ‌های پرورشی در محیط‌های خاصی رشد پیدا می‌کنند و کاملا کنترل شده هستند و به همین دلیل توصیه می‌شود مصرف قارچ را از سبد خانواده هایتان قطع نکنید.

وی اضافه کرد: این قارچ‌های سمی از نوع قارچ‌هایی به نام آمانیتا است. این نوع قارچ گونه‌های مختلفی دارند و از جنس همین قارچ‌های قرمز نقطه نقطه‌ای است که بیشتر در کارتون‌ها نشان می‌دهند و کاملا کشنده است و در میان انواع آن یک نوع سفید آن هم وجود دارد که هیچ تفاوت ظاهری با قارچ‌های سفید دکمه‌ای ندارد و همان سم را دارد.

این متخصص در ادامه افزود: اسهال شدید استفراغ، سردرد و دل درد از علائم اولیه ورود سم این قارچ‌ها  به بدن است و ممکن است با علائم عصبی نیز همراه شود؛ اما مصرف کننده این قارچ‌ها یک روز بعد حالشان خوب می‌شود و بعد از دو روز علائم شدید مشکلات کبد در آن‌ها بروز می‌کند.

وی با اشاره به اینکه در استان کرمانشاه مصرف قارچ‌های سمی تا کنون جان عده‌ای را گرفته است، بیان داشت: به تمام مردم توصیه می‌کنیم در صورتی که قارچ مصرف کردند و بعد از آن دچار دل درد و اسهال شدید شدند، بلافاصله خود را به مراکز درمانی برسانند، زیرا در چند ساعت اول تشخیص آن می‌توان با شستشوی معده از گسترش این سم در بدن جلوگیری کرد.

 

این استاد دانشگاه گفت: در حال حاضر پادزهر قطعی برای آن وجود ندارد و بهتر است در مصرف قارچ‌های فله‌ای و کوهی احتیاط کنید.

علی محمدی، متخصص قارچ‌شناسی پزشکی در کرمانشاه نیز به دانشجو گفت: با توجه به سیر بیماری در مسمومین با قارچ در استان، رویش بسیار قارچ سمی آمانیتا در کوه‌های زاگرس مسمومیت‌های کُشنده اخیر را رقم زده است.

محمدی، در خصوص آمار بالای مسمومیت با قارچ در بهار امسال گفت: گونه‌های مختلف قارچ سمی وجود دارند، اما در این میان قارچ سمی بسیار کُشنده‌ای به نام آمانیتا وجود دارد که با جوشاندن، خشک کردن و شستن از بین نمی‌رود. این سم جزو سموم مرگبار طبقه بندی می‌شود و میزان مرگ و میر آن طبق تمام منابع علمی بیش از ۶۰ درصد است.

وی تصریح کرد: آمانیتا  شرایط رشد خاصی دارد و رطوبت طولانی مدت خاک و نیز دمای کمتر از ۲۰ درجه سانتی گراد به مدت طولانی و مستمر بستر رشد مناسبی برای این قارچ است.

این دکترای تخصصی قارچ‌شناسی به بارندگی‌های مستمر بهار امسال اشاره کرد وافزود: امسال در نواحی غرب کشور بارندگی‌ها به مدت طولانی و مستمر ادامه داشت و در کنار این بارندگی‌ها، دمای هوا نیز به مدت طولانی و مستمر زیر ۲۰ درجه سانتی گراد قرار داشت و این شرایط موجب شد تا امسال بعد از چندین سال شرایط مهیا شده و این قارچ‌های سمی سر از خاک بیرون بیاورند.

 

محمدی تصریح کرد: بعد از حداقل شش ساعت تا سه روز علائم مسمومیت در افراد آشکار می‌شود و این علائم معمولا با دل پیچه، دل درد، استفراغ و سردرد شروع می‌شود. از آنجا که بروز علائم مسمومیت با فاصله یک تا دو روزه بعد از مصرف قارچ است، بعضا افراد حتی ممکن است فراموش کنند که مسمومیت آن‌ها در اثر مصرف این قارچ بوده است.

محمدی افزود: بعد از بروز این علائم با گذشت زمان سم آمانیتا در بدن فرد منتشر شده و در میان بافت‌های بدن، کبد را مورد هدف می‌گیرد که در مسمومیت‌های اخیر نیز افراد از ناحیه کبد دچار مشکل شدند.

وی تصریح کرد: نهایتا با گذشت حداکثر یک هفته تا ۱۰ روز بعد از مصرف این قارچ سمی، فرد ممکن است نیاز به پیوند کبد پیدا کند و یا جان خود را از دست دهد.

محمدی در ادامه با بیان اینکه قارچ‌های مختلف می‌تواند مسمومیت‌های مختلفی بدهد، گفت: اغلب قارچ‌های خودرو سمی هستند و تعداد قارچ‌های خوراکی بسیار اندکند.

وی گفت: نوع مسمومیت با قارچ‌های مختلف متفاوت است برخی مسمومیت‌ها بر دستگاه عصبی مرکزی تاثیر می‌گذارند و برخی اختلالات دستگاه گوارش را موجب می‌شود و برخی مثل مسمومیت با آمانیتا می‌تواند بسیار کُشنده باشد.