وقتی همنشینی با استاد، منجر به خلق پژوهش شد/ با این طرح به جنگ بحران‌های زیست محیطی رفتیم

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ برگزیدگان خوارزمی از طیف‌های سنی مختلف در این جشنواره توانستند برنده جایزه شوند. در دوبخش، با چهار تن از برگزیدگان جشنواره که توانسند طرح‌های خود را به مرحله تولید برسانند، گفتگو کردیم ودر بخش قبل نیز با نوجوان دبیرستانی گفتگو کردیم که توانست یکی از ایده های نابش را به بوته عمل برساند.

اما در بین بخش‌های جشنواره، بخش پژوهش اهمیت ویژه‌ای دارد چرا که می‌تواند منجر به تولید محصول و خلق ثروت شود.

در ادامه پرونده دغدغه این طیف علمی، یکی از برگزیدگان جشنواره خوارزمی در بخش پژوهش‌های بنیادی را به خبرگزاری دانشجو؛ دعوت کردیم.

 

گفتگوی ما را با فریبرز امیدی، دانشجوی دکتری تخصصی مهندسی بهداشت حرفه ای و برگزیده نوزدهمین جشنواره جوان خوارزمی می خوانید:

 

لطفا خودتان را معرفی کنید؟
فریبرز امیدی دانشجوی دکتری تخصصی مهندسی بهداشت حرفه‌ای از دانشگاه علوم پزشکی تهران و هم اکنون در حال انجام پایان نامه دکتری هستم و در ۱۱ مرداد ماه سال ۶۴ به دنیا آمدم.مجرد هستم و فکر می کنم  یکی از عوامل موفقیت من مجرد بودنم بوده است 

از همان ابتدا در دانشگاه علوم پزشکی تهران تحصیل کرده اید؟
خیر. در مقطع لیسانس در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و از مقطع فوق لیسانس و دکتری در دانشگاه علوم پزشکی تهران در همین رشته در حال تحصیل هستم.

اهل کجا هستید؟

کرمانشاه و اکنون به خاطر تحصیل تهران هستم. انتظاری از خانواده برای حمایت مالی نداشته و ندارم، زیرا درآمد بسیار نیست، ولی خانواده همواره در حد توان از من حمایت مالی داشته اند؛ و در همین جا از پدر، مادر و برادرانم بابت حمایت‌های بی دریغشان تقدیر و تشکر می‌کنم. 

 

در خانواده چند نفر هستید؟
۵ برادر هستیم و خواهر نداریم و من سومین فرزند خانواده ام که تحصیلات دانشگاهی را ادامه دادم.

فکر می‌کردید به این جایگاه برسید؟
در نوجوانی علاقه زیادی به پزشکی داشتم، اما خدا رو شکر با توجه به شرایط گذشته و جایگاه فعلی که توانسته ام موفقیت‌هایی در زمینه بهداشت حرفه ای کسب کنم، بسیار خشنود و خرسندم.

برنامه‌ای برای  مهاجرت و خروج از کشور دارید؟
در حال حاضر خیر هیچ برنامه‌ای برای خروج از کشور ندارم، ترجیح من این است که در ایران بمانم و همیشه از خدا می‌خواهم که منشا اثر و تغییر مثبت باشم.

 

دکترمحمد بهبهانی (عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شهدای هویزه) مجری طرح شناسایی و اندازه گیری مقادیر کم فلزات سنگین، سموم و دارو‌ها در نمونه‌های زیست محیطی به کمک روش‌های نوین و من به عنوان همکار پژوهشی در طرح ارائه شده مشارکت داشته ام. طرح اصلی پیشنهادی که حاصل ایده‌ی دکتر بهبهانی می‌باشد، ارائه یک سنسور چشمی برای شناسایی یون‌های اورانیوم در نمونه‌های زیست محیطی بود که پس از داوری توسط کمیته‌های تخصصی رتبه اول پژوهش‌های بنیادی را کسب کردیم. مجری طرح دکتر محمد بهبهانی سال‌های زیادی مشغول فعالیت برای طرح بود و بنده این افتخار را داشته ام که از مقطع فوق لیسانس کنار ایشان به عنوان دانشجو و همکار پژوهشی فعالیت داشته ام و حدود ۸ سال است که به صورت تخصصی در رابطه با روش‌های شناسایی و اندازه گیری یون ها، مولکول‌ها و سموم زیست محیطی بیولوژیکی فعالیت داشته ام.

از طریق مکاتبات با دکتر بهبهانی که از جشنواره خوارزمی تماس گرفته و اطلاع داده بودند، و شنیدن این خبر واقعا حس بسیار خوبی در من ایجادکرد و خدارا بابت این اتفاق خوش شکر می کنم.

حمایتی از طرح شده یا حمایتی از ارگان خواسته اید و یا درخواست خارج از کشور برای عملیاتی کردن طرح داشته اید؟
در داخل کشور پیشنهادی برای حمایت از طرح نداشته ایم. ولی از خارج کشور پیشنهاد‌هایی برای برای تجاری سازی محصول این طرح ارائه شده که تصمیم دکتر بهبهانی این بود که این طرح در داخل کشور اجرا و دستاورد‌های آن تجاری سازی شود.

حمایت شاخصی برای طرح داشته اید؟
بعد از معرفی طرح، اسامی به بنیاد علمی نخبگان داده شد و تا جایی که مطلع هستم حمایت شاخصی از طرح انجام نشده است. نکته قابل ذکر این است که صندوق حمایت از پژوهشگران ریاست جمهوری حمایت مالی محدودی از طرح‌های ارائه شده به این سازمان را خواهد داشت که ما می‌توانیم طرح ارائه دهیم و پس از بررسی و داوری از حمایت مالی آن بهره‌مند شویم.

 

دستاورد این طرح چه چیزی است؟
با استفاده از یافته‌های این طرح می‌توانیم مقادیر کم یون اورانیل را در محیط‌های آبی در محل (on-site) و بدون نیاز به هیچگونه دستگاهی و صرفا از طریق تغییر رنگ ایجاد شده، مقدار یون اورانیل را به صورت نیمه کمی اندازه گیری و تعیین کنیم.

انگیزه‌ای برای تولید دارید؟
بله قطعا طرح ارائه شده را تا تجاری سازی ادامه خواهیم داد و از طریق ثبت شرکت دانش بنیان دستاورد این طرح را به محصول تولید کرده و به صورت تجاری به فروش خواهیم رساند. با توجه به تحقیقات گسترده در این زمینه تولید دستاورد این طرح در شرکت دانش بنیان از برنامه‌های آینده است.

از تجهیزات کدام دانشگاه استفاده کردید؟
برای اجرای طرح از آزمایشگاه‌های دانشگاه شهید بهشتی و سایر دانشگاه نظیر دانشگاه ایران استفاده شد.

داوری در جشنواره خوارزمی به چه شکل است؟
طرح‌های ارسالی به دبیرخانه جشنواره خوارزمی در حوزه‌های مختلف طرح‌های بنیادی، کاربردی، توسعه‌ای و توسط کمیته‌های تخصصی توسط هیئت داوران به صورت دقیق و تخصصی داوری می‌شود. پس از امتیاز بندی و داوری طرح‌های دارای بیشترین امتیاز در هر بخش از طریق دستاورد‌های علمی کسب شده مورد راستی آزمایی قرار می‌گیرند. پس از طی مراحل فوق طرح‌های دارای بیشترین امتیاز در هر کدام از حوزه‌ها مشخص و معرفی خواهند شد.

 

آیا به راحتی تجهیزات دانشگاه بهشتی در اختیار افراد قرار می‌گیرد؟
خیر، زمانی دکتر بهبهانی دانشجوی دانشگاه بهشتی بودند آزمایشگاه در اختیارشان بود و در کنار انجام پایان نامه از تجهیزات دانشگاه استفاده کرده اند.

آینده کاری شما در چه زمینه‌ای است؟
هم اکنون بیشتر تحقیقات ما در حوزه کاربرد نانو مواد در بحث‌های پایش زیست محیطی و بیولوژیکی برای ترکیبات سمی می‌باشد. امروزه یکی از معضلات مطرح شده بحث زیست محیطی است، حمایت و پژوهش‌های انجام شده می‌توان به بحران‌های زیست محیطی که گریبانگر کشور است، کمک کرد و بخشی از مشکلات مانند آلودگی آب، هوا را حل کند. با کاربرد نانو مواد می‌توان آلودگی بسیاری از آلودگی‌های آب را برطرف کرد.

حمایتی از صندوق نواوری و فناوری کمک گرفته اید؟
خیر.

حضور در جشنواره باعث خلق ایده‌های دیگری برای شما شده است؟
قطعا حضور در چنین جشنواره‌های سبب می‌شود که با طرح‌های دیگر نیز آشنا شویم و همین امر ممکن است که سبب شکل گیری ایده‌های جدید‌تر برای محققین شود. در همین راستا طرح دیگر‌ی داریم که موازی با طرح کنونی است و به امید خدا دستاورد‌های آن در جشنواره بعدی ارائه خواهد شد.


در حال حاضر روی پروژه خاصی فعالیت دارید؟

با توجه به اینکه دانشجوی PHD هستم به صورت تمام وقت مشغول انجام پایان نامه هستم از زمانی که دانشجو شدم طی فاصله یک سال و نیم عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شاهرود بودم و بعد از آن بلافاصله آزمون PHD دادم و در این مقطع تمام وقت درگیر آزمایشگاه و پروژه آزمایشگاهی هستم.

می خواهید بعد از PHD از اعضای هیئت علمی  دانشگاه شوید؟
بله. با چند دانشگاه در این خصوص صحبت‌هایی شده در حال حاضر منتظر هستم تا پایان نامه ام به پایان برسد و با متناسب با شرایطم برای جذب در دانشگاه مد نظرم اقدام کنم.  در وزارت بهداشت شرایط به این گونه است که ما تعهد داریم و بعد از اتمام تحصیل، باید خودمون از یک دانشگاه اعلام نیاز بگیریم و یا هر مکانی که وزارت بهداشت تشخیص دهد و نیاز باشد، باید به میزان سنوات PHD خدمت کنیم.

پس شما هم راهی که اکثر افرادی که phd گرفته اند را در پیش گرفته اید؟
بله همینطور است.

اهل ریسک نیستید که سراغ تاسیس  شرکت دانش بنیان بروید؟
قطعا در برنامه آینده ما شرکت دانش بنیان است تا به گونه‌ای بتوانیم دستاورد‌های طرح هایمان را تجاری سازی کنیم که هم خدمت و هم منبع درآمدی محسوب می‌شود، اما حقیقت این است که اولویت برای من در حال حاضر هیئت علمی شدن است و بعد فعالیت‌های دیگر را ادامه می‌دهم.

در جشنواره‌های دیگر هم شرکت کرده اید؟
در جشنواره ابن سینا که مربوط به دانشگاه علوم پزشکی تهران است سال ۹۵ در حوزه پژوهشی به عنوان برگزیده بخش پژوهشی انتخاب شدم.


مشکلاتی برای چاپ مقالات داشته اید؟
خیر. نتایج حاصل از فعالیت‌های پژوهشی که به صورت بنیادی و کاربردی در قالب مقاله به مجلات معتبر علمی–پژوهشی بین المللی ارسال می‌شود و پس از انجام داوری‌های علمی و دقیق توسط داوران متخصص در مجلات معتبر ISI به چاپ می‌رسد. تاکنون در این تیم تحقیقاتی مقالات بسیار زیادی در مجلاتی که عمده آن‌ها از مجلات Q. ۱ می‌باشد به چاپ رسیده است.

 

نظر شما راجع به مهاجرت دانشجویان چیست؟
افراد زیادی مهاجرت کرده اند و افرادی را می‌شناسم که به دنبال فرصت برای خروج از کشور هستند و نکته جالب این است که برخی دانشجویانی را می‌شناسم که در دانشگاه‌های داخل کشور جز دانشجویان خیلی خوب نبودند، اما هم اکنون در دانشگاه‌های معتبر خارجی مشغول تحصیل می‌باشند علت این قضیه را می‌توان به هدف، نظم و حمایت‌های دانشگاه‌های خارجی نسبت داد. در چنین شرایطی ممکن است فردی نخبه باشد، اما زمانی که در این سیستم قرار می‌گیرد، به علت نبود و یا کمبود حمایت‌ها و همچنین عدم وجود برنامه‌ای روشن و مدون بازده مورد انتظار را نداشته باشد؛ این در حالی است که در دانشگاه‌های معتبر حمایت‌های لازم از پژوهشگران و نخبگان انجام می‌شود.

وسخن پایانی...

 

لازم می‌دانم از دکتر بهبهانی تشکر کنم که همواره راهنمای بنده بودند و در طرح ارائه شده ایده طرح از دکتر بوده و بنده افتخار داشتم به عنوان همکار پژوهشی در کنارشان مشغول پژوهش باشم و هم چنین از اساتید گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران که در طول دوران تحصیلم همواره از رهنمود‌های ایشان بهره‌مند شده ام، تقدیر و تشکر را دارم. از مسئولین محترم انتظار داریم که توجه ویژه‌ای به بودجه‌های پژوهشی داشته باشند چرا که بودجه‌های پژوهشی خیلی اندک است و گاهی اوقات جوابگوی نیاز طرح‌های پژوهشی نیست.