گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو؛ رضا صائمی
در آستانه روز خبرنگار هیات رسانه‌ای هندی شامل جمعی از فعالان فرهنگی و روزنامه نگاران برجسته این کشور، از بخش‌های مختلف شبکه‌های پرس تی‌وی و هیسپان تی‌وی مجموعه سعادت‌آباد معاونت برون‌مرزی صداوسیما بازدید کردند. این بازید را می‌توان به مثابه بخشی از تعامل و کنش بینا رسانه‌ای از منظر رسانه شناسی مورد بازخوانی قرار داد و فواید و کارکرد‌های آن را تبیین کرد. واقعیت این است که رسانه‌ها همیشه رقیب هم نیستند و می‌توانند حتی در عین رقابت به رفاقت و تعامل با یکدیگر هم بپردازند که حاصل آن هم افزایی‌هایی رسانه‌ای برای هر دو طرف دیدار باشد. اگر از منظر دانش رسانه‌ای بخواهیم نگاه کنیم؛ ارتباط دوسویه همسنگ، عالی‌ترین مدل و کنش ارتباطی است که به نظر می‌رسد بیش و پیش از نهاد و سازمان دیگری، خود نهاد‌ها و مراکز رسانه‌ای باید به آن تن بدهند و از برکات آن بهره‌مند شوند. این دیدار را می‌توان از این حیث یک کنش پیشرو رسانه‌ای در معاونت برون مرزی صدا و سیما دانست و مصداقی از دیپلماسی رسانه ای.
در این دیدار و بازدید‌ها شبکه و رسانه میزبان می‌تواند توانمندی و ظرفیت‌های خود را در آیینه رسانه مهمان یا کنشگران رسانه‌ای دیگر ببیند. چنانچه در این دیدار ممتاز عالم رضوی، سرپرست این هیات رسانه‌ای که سردبیری روزنامه «انقلاب» چاپ هند را عهده دار است، گفته بود: «سخت افزار و تجهیزات مورد استفاده در این دو شبکه بین‌المللی پیشرفته و قابل رقابت با امکانات موجود در دیگر شبکه‌های بین‌المللی است و ایران در طی سال‌های اخیر پیشرفت قابل‌توجهی را در عرصه خبررسانی بین‌المللی تجربه کرده و توانسته مخاطبان زیادی را در سراسر جهان با خود همراه کند.»
در واقع سخن او به عنوان یک فعال رسانه‌ای و از زاویه یک مخاطب- کارشناس برون مرزی می‌تواند موکد این امر باشد که شبکه‌های برون مرزی ما توانستند در جذب مخاطب خارج از مرز‌های ایران موفق باشند و قابلیت‌های خبر رسانی را به عنوان یک دانش تخصصی گسترش دهند. از جمله نکات مهمی که در تحلیل این روزنامه نگار هندی وجود داشت و باید مورد توجه جدی مدیران شبکه‌های برون مرزی ما قرار بگیرد تاکید بر ظرفیت‌های بالا و تاثیرگذار رسانه‌های نوین در انتقال پیام و جذب مخاطب است. وی حضور شبکه‌های برون مرزی در فضای مجازی و به طور خاص شبکه‌های اجتماعی را نسبتا خوب توصیف کرد و گفت: «این روزها، مخاطبان کمتر به تلویزیون گرایش دارند و اغلب به استفاده از شبکه‌های اجتماعی روی آورده‌اند که این مساله در کشوری همانند هند که به عنوان کشور هفتاد و دو ملت شناخته می‌شود، حرف اول را می‌زند.» به گفته عالم رضوی؛ اهمیت این شبکه‌ها به قدری است که حتی می‌توانند در تعیین سیاست‌های داخلی و خارجی یک کشور نیز تاثیر بسزایی بگذارند. از این رو، اگر پرس تی‌وی می‌خواهد مخاطبان بیشتری را جذب کند می‌بایست بیش از پیش در حوزه فضای مجازی فعال باشد و با تولید محتوا‌های جذاب و کوتاه با رسانه‌های جریان سلطه رقابت کند.
آنچه در این سخنان قابل تامل است تجربه رسانه‌ای هند و دستاورد‌های آن برای ماست. کشوری که یکی از بالاترین میزان مخاطب را دارد و به شکل سنتی به سینما و تلویزیون علاقمندند، امروز به شبکه‌های اجتماعی رجوع کرده اند و از ظرفیت این فضا برای انجام رسالت رسانه‌ای خود بهره می‌برند. مساله‌ای که اگرچه شبکه‌های مختلف برون مرزی ما به آن توجه داشتنه اند و از جمله به تازگی صفحه مجازی مجموعه سعادت آباد معاونت برون مرزی صداوسیما در اینستاگرام راه اندازی شده که مرجع بسیار خوبی برای اطلاع رسانی در زمینه تولیدات رسانه‌ای این معاونت است، اما دامنه و عمق این فعالیت‌ها به توسعه بیشتری نیاز دارد تا هم طیف بیشتری از مخاطبان را نسبت به تولید محتویی خود آگاه کند و هم از رقابت با شبکه‌های مجازی دیگر در جذب مخاطب، عقب نماند.
خوشبختانه صحبت‌های عالم رضوی به عنوان سردبیر پرمخاطب‌ترین روزنامه اردو زبان هند، نشان داد که شبکه پرس تی وی در بین استقبال انگلیسی‌زبان‌های هند از موقعیت خوبی برخوردار است و مردم هند با شبکه پرس تی‌وی آشنا هستند و اغلب اخبار مربوط به جبهه مقاومت را از این شبکه دنبال می‌کنند. او در همین زمینه اشاره می‌کند: «در حال حاضر شبکه‌های معدودی اخبار این حوزه را پوشش می‌دهند و از این رو، پرس تی وی می‌تواند از این فرصت استفاده کرده و در کنار اخبار تلویزیونی، در شبکه‌های اجتماعی نیز فعالیت خود را گسترش دهد و بر مخاطبان خود بیافزاید.»
از سوی دیگر دیدار و بازدید‌هایی از این دست که هر دو سوی آن اصحاب رسانه قرار دارند، فرصت مغتنمی برای همکاری‌های متقابل رسانه‌ای است یا دست کم زمینه سازی برای دیدار‌های متقابل از فعالیت‌های یکدیگر و بهره وری از تجربه‌های هم.
قطعا رسانه‌های هندی با توجه به برخی ویژگی‌های مشترک فرهنگی و منطقه‌ای می‌تواند برای سیاستگذاران و مدیران رسانه‌ای ما فرصتی فراهم کند تا از تجربیات آن‌ها به ویژه درجذب مخاطب انبوه استفاده لازم را ببرند. بدیهی است تداوم و هدفمند کردن این دیدار‌ها می‌تواند به استحکام و تقویت دیپلماسی رسانه‌ای رسانه ملی ما به ویژه شبکه‌های برون مرزی و بهره برداری از الگو‌های گوناگون رسانه ای، کمک کند. ضمن اینکه بازتاب این دیدار‌ها دررسانه‌های کشور مهمان، خود به تبلیغ رسانه‌های داخلی و شبکه‌های برون مرزی ما در کشور‌های دیگر منجر می‌شود.
ارسال نظرات