دبیر جشنواره پانزدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مقاومت گفت: ما دچار مشکلات عدیده بودیم و قرار بود این جشنواره تنها به یک شب برگزاری تبدیل شود، چون ...
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو، نشست خبری جشنواره بین المللی فیلم مقاومت با حضور محمد خزاعی دبیرجشنواره و یزدان عشیری مدیر روابط عمومی صبح امروز در مجتمع فرهنگی هنری اسوه برگزار شد.
مقاومت فراتر از یک جشنواره
در ابتدای این نشست یزدان عشیری با اشاره به اینکه جشنواره فیلم مقاومت نام آشنایی برای رسانهها است، بیان کرد: این روزها ما زخم زهر و کینه دشمنان را در بخشی از پیکره وطن مان اهواز شاهد بودیم و همانطور که مستحضر هستید این جشنواره روایت دردها و ایثارگریهایی است که سرزمین ما در قالب سینما در جهان اسلام روایت و احیا میکند. من به عنوان منتقد سینما معتقدم جشنواره فیلم مقاومت میتواند فراتر از یک جشنواره و فستیوال سینمایی باشد چرا که سایر رویدادهای فرهنگی مرتبط معمولا در این زمینه محدودیتهایی دارند. امیدواریم با همراهی نهادهای مختلف و مهروزی دستگاههای دلسوز شاهد برگزاری این جشنواره سینمایی در مقیاس وسیع باشیم و مفهوم مقاومت همواره ماندگار شود تا آثاری به یادگار از دوران دفاع مقدس که نوستالژی همه ما هست زنده بماند.
ادامه نداشتن حیات جشنواره یعنی پذیرش شکست نگاه مقاومت در عرصه فیلمسازی و سینما
در ادامه محمد خزاعی دبیر جشنواره پانزدهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت اظهار کرد: پیش از ورود به بحث اطلاع رسانی لازم است تاریخچهای از دوران گذشته بگویم. جشنوارهای که از لحاظ ماهیت، هویت و مانیفست اهمیت دارد و نمیتوان از آن چشم پوشی کرد. این جشنواره از سال ۶۲ در بحبوحه روزهای جنگ بچههای دلسوزی را داشت که دور هم جمع شدند و فضایی با عنوان جشنواره فیلم دفاع مقدس را برپا کردند تا آثاری با موضوع انقلاب و دفاع مقدس تولید و مورد حمایت قرار بگیرد. نکته حائز اهمیت این که ما در دوران انقلاب به این مهم رسیدیم و موضوعاتی که در این ۱۵ دوره مورد توجه قرار گرفته است از لحاظ هدف گذاری کاملا هویدا و روشن است.
وی با اشاره به اینکه تاکنون ۱۴ دوره از این رویداد سینمایی برگزار شده است؛ افزود: امسال به دلیل همزمانی ایام محرم با جشنواره زمان برگزاری را برای چند دوره به آذر ماه موکول کردیم. ضمن اینکه در سراسر دنیا هر ساله جشنوارههای زیادی با رویکردهای شبیه به ما برگزار میشود که غالبا توجه شان بر فلسطین، اشغالگری و مقاومت است، اما بررسیهای صورت گرفته نشان میدهد این رویدادها در عین داشتن قالب مشخص و طرفداری از بحث مقاومت؛ به آثاری ضریب میدهند که با رویکرد جشنواره مقاومت همخوانی ندارند. بالغ بر ۱۰ هزار جشنواره برگزار میشود که ۱۴ تای آن به نوعی با مضامین ما همخوانی دارند، اما اکثرشان جریان ضدصهیونیستی و فلسطین در دستور کار قرار داده اند.
خزاعی گفت: از این تعدادی که رویکردشان با ما همسو است ۳ جشنواره تعطیل شدند و ۹ رویداد دیگر باقی ماندند، اما آنچه برای ما اهمیت دارد اینکه جشنوارهای با این نگاه، گستردگی و سطح کیفی در خاورمیانه و آسیا نداریم و در دنیا هم بیشتر رویکردشان متفاوت از آثار نمایش داده شده ماست چرا که تلاش دارند بین اسراییل و فلسطین رابطه مسالمت آمیز نشان دهند و به همین خاطر غالبا به بحث آداب و رسوم و سنتها میپردازند و نگاه استراتژیک در سینمای شان کمتر به چشم میخورد. اگرچه ما از نظر شرایط برگزاری که بیشتر به بحث مالی مربوط میشود در شرایط خوبی نیستیم، اما تمام تلاش مان این است که به هر طریقی شده نگذاریم این جشنواره تعطیل شود چرا که ادامه نداشتن حیات سینمای مقاومت یعنی پذیرش شکست فیلم مقاومت در عرصه فیلمسازی و سینما.
التزام به صرفه جویی
دبیر جشنواره بین المللی فیلم مقاومت توضیح داد: ما دچار مشکلات عدیده بودیم و حتی قرار بود این جشنواره تنها به یک شب برگزاری تبدیل شود، چون حامیان ما مشکلاتی داشتند که بیشتر مالی و اقتصادی بود و ما هم درک میکردیم. بر همین اساس برنامهها را در کمال صرفه جویی و حذف ضرورتها و تشریفات برگزار میکنیم. خوشبختانه با تلاشهایی که توسط انجمن سینمای دفاع مقدس و بنیاد روایت فتح انجام شد بودجهای در اختیار ما قرار گرفت تا بتوانیم به شروع پانزدهمین دوره آن بی اندیشیم و امیدوارم در فرصتی که تا زمان برگزاری باقی مانده از نهادهای دیگر نیز کمک بگیریم.
وی اشاره کرد: فروش خوب سینمای مقاومت، انقلاب و دفاع مقدس در نیمه اول سال خیلی خوب بود و علی رغم اینکه بیان میکنند از این ژانر استقبال نمیشود، اما آمار نشان میدهد از ۱۴۷ میلیارد فروش نیمه اول سال ۳۵ میلیارد به این آثار اختصاص دارد که ۲۵ درصد سهم سینما را شامل میشود. ضمن اینکه فراموش نکنیم از ۱۰۰ فیلم تولید شده در سینمای ایران کمتر از ۱۰ اثر به این ژانر تعلق دارد بنابراین این رقم فروش، کاملا قابل توجه است.
خزاعی درباره بخشهای مختلف این جشنواره نیز عنوان کرد: در بخش مسابقه ملی؛ جشنواره در بخشهای مستند، سینمایی و کوتاه فعالیت میکند در بین الملل نیز بخشهای مستند، کوتاه و سینمایی را خواهیم داشت و در کنار اینها بخش جنبی و پژوهشی لحاظ شده است که در حیطه رقابت قرار نمیگیرد. در مجموع ۱۱ بخش رقابتی داریم و ۸ بخش جنبی و پژوهشی. ضمن اینکه در بخش سینمای ایران دورههای پیش انیمیشن، نماهنگ و ... را داشتیم که امسال به دلیل مسایل مالی حذف شدند.
رشد زنان فیلمساز
وی ادامه داد: در مجموع فیلمهای ایرانی و خارجی ۱۶۵۰ اثر به دبیرخانه رسیده که ۷۴۴ اثر آن ایرانی بوده و در این میان آنچه بسیار اهمیت دارد حضور پررنگ بخش خصوصی است که در مضامین انقلابی نسبت به گذشته فعالیتهای بیشتری در تولید دارند. بااین تفاسیر بخش دولتی ۵۳۳ اثر و خصوصی ۲۱۱ اثر ارسال کرده اند که بیشتر کوتاه و مستند بودند. ۶۵۷ فیلمساز مرد و ۸۷ کارگردان زن داشتیم. ۴۷۳ اثر از تهران ۲۷۱ اثر نیز از شهرستان به دست ما رسیده است. در گروه سنی بین دهههای ۴۰ تا ۵۰ تا کنون ۱۰۵ اثر به دست ما رسیده ۱۰۳ اثر نیز متعلق به متولدین دهه ۵۰ تا ۶۰ است و جوانان بین دهه ۶۰ تا ۷۰ نیز ۳۷۵ اثر برای ما ارسال کرده اند از بین متولدین ۷۱ تا ۷۵ نیز ۹۱ اثر به دست ما رسیده است که در این میان بچههای انقلاب و جنگ یعنی متولدین ۶۱ تا ۷۰ بیشترترین آمار ارسال اثر را داشته اند.
تنوع مضامین و موضوعات
وی اشاره کرد: موضوعاتی، چون شهدا، خانوادههای شان، داعش، حجاب، خانواده، مدافعان حرم، سوریه، یمن، فتنه، منافقان و ... برخی از مضامین این دوره جشنواره مقاومت هستند. هیات انتخاب از ۱۵ شهریور کار خود را آغاز کرده و تا ۱۵ مهر به فعالیت خود ادامه میدهد. یکی از بخشهای جدید این دوره بخش روایت نو مربوط به فیلمساز اولی هاست که فیلمسازان کوتاه و مستند هم در این بخش گنجانده میشوند. اضافه کردن این بخش به منظور کشف استعدادهای جدید خواهد بود که بتوانند در سالهای آینده سینمای مقاومت را ادامه دهند.
تولید ۱۲۳ فیلم در بخش جلوه گاه نور طی سه دوره
محمد خزاعی در ادامه اشاره کرد: برنامههای طراحی شده در آستانه ۴۰ سالگی، بخش «جلوه گاه نور» است که هرسال برگزار میشود. در دوره یازدهم موضوع شهدای ترور، دوره سیزدهم والدین شان مورد توجه ما بودند که به خاطر مساعدت اقتصادی توانستیم ۱۲۳ اثر در این زمینه تولید کنیم، اما متاسفانه امسال چنین شرایطی را نخواهیم داشت. بخش دیگر «۴۰ شاهد» است که در آن قرار است بهترین آثار ۴۰ ساله انقلاب و دفاع مقدس توسط مردم انتخاب شود. این بخش با همکاری شبکه ۳ سیما از اول آبان ماه روی سایت جشنواره بارگذاری شده و مردم میتوانند بهترین فیلم، کارگردان و نویسنده را انتخاب کنند تا در مراسم افتتاحیه یا اختتامیه اعلام شود. در بخش بین الملل سینمایی و مستند ۹۰۶ اثر متقاضی از ۷۳ کشور حاضر شده اند که نسبت به گذشته افزایش چشمگیر داشتیم و این نشان میدهد جایگاه مان در منطقه و بین فیلمسازان تثبیت شده است در واقع جشنواره مقاومت پایگاهی برای عرصه فیلمسازی است.
تربیت و آموزش ۲۷۰ فیمساز در منطقه
وی ادامه داد: نروژ، آلمان، ترکیه، کره، انگلیس، لبنان، عراق ... برخی از کشورهایی هستند که در این دوره آثارشان به دبیرخانه ارسال شده است. بحث آموزشی یکی از مهمترین بخشهای دوران پیشین جشنواره بود که در حوزه بین الملل فیلمسازان انقلابی شناسایی میشدند و برای شان کلاسهای آموزشی تدارک دیده میشد تاکنون ۲۷۰ هنرجو از این کلاسها بیرون آمده اند و برخی از انها فعالیتهای جدی سینمایی خود را دنبال کرده اند. از طرف دیگر اعزام مربی و استاد به برخی کشورها را داشتیم و برای هنرجویان دورههای متعددی توسط فیلمسازان مجرب ایرانی برگزار کردیم، اما متاسفانه امسال این بخش را نخواهیم داشت.
خزاعی گفت: بخش عماد مغنیه از بخشهای ثابت سالهای پیش است که به موضوع داعش و مدافعان حرم میپردازد و خانواده شهید مغنیه امسال هم در اختتامیه حضور دارند و به برندگان جایزه میدهند و خوشبختانه این بخش بازتاب بسیاری دارد. در کنار همه این بخشها ما هفتههای فیلم مقاومت را داشتیم که تا کنون در ۱۲ کشور برگزار شده است و بالغ بر ۴۷ فیلم را اکران کرده ایم. در چنین شرایطی میگویند فیلمهای انقلاب و دفاع مقدس استقبال نمیشود در صورتی که شاهدیم هر زمان فرصتی فراهم شد این فیلمها به خوبی دیده شدند و ما هم از اینکه آثار مان به دیگر کشورها ارسال و مورد توجه واقع شود کوتاهی نخواهیم کرد. از طرفی مقام معظم رهبری بیان کردند که هر آنچه به صورت فیلم و مکتوب از این ژانر وجود دارد ترجمه شود و در اختیار کشورهای دیگر قرار بگیرد. ما نباید کاری کنیم که زمین بازی از ما گرفته شود. باید با کمک نهادهای مرتبط جریان این فرایند درست شکل بگیرد. بخش خصوصی توان حضور بین الملل ندارد، اما نهادهای دولتی و سازمانهای مرتبط میتوانند آیین نامه تدوین کنند تا از این آثار به درستی حمایت شود. امسال هم تلاش میکنیم هفتههای فیلم در یکی دو کشور برگزار کنیم.
وی با بیان اینکه جشنواره مقاومت این دوره ۵ تا ۱۰ آذرماه در سینما فلسطین برگزار میشود؛ عنوان داشت: در کنار بخش اسلام ستیزی و ایران هراسی که کارشناسان مختلفی به صحبت میپردازند؛ کارگاه انتقال تجربه را داریم که فیلمسازان جوان ثبت نام میکنند و میتوانند در کارگاهها حضور پیدا کرده و استادان از سکانسهای شاخص فیلم شان صحبت کنند. بخش بزرگداشت و نکوداشتها را امسال خواهیم داشت که به زودی نام عزیزان اعلام میشود. آثار سینمایی منتخب به دلیل محدودیتهای زمان و مکان شرایط اکران همه شان فراهم نیست و برخی از انان نمایش داده میشود. همچون سالهای دیگر امکان حضور جدی در شهرستانها را نخواهیم داشت، اما اگر شهری درخواست دهد و مایل به همکاری باشد حتما استقبال میکنیم. ما بخشی به نام «۴۰ سال ۴۰ فیلم» داریم که توسط انجمن فیلم دفاع مقدس برگزار میشود. فراخوان آن ارسال شده و در حال داوری است. در این بخش ۱۰ اثر کوتاه، ۱۰ فیلم سینمایی و ۲۰ مستند در تولید مورد حمایت قرار میگیرند.
خزاعی در پایان گفت: بودجه مصوب ما در سال گذشته ۳ میلیارد بود امسال با افزایش تورم به یک و نیم میلیارد کاهش پیدا کرد، اما با تلاش انجمن سینمای دفاع مقدس، بنیاد روایت، سازمان بسیج و سازمان سینمایی مجموعه بودجه ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان به این رویداد تخصیص یافت و ما در هر شرایطی این جشنواره را نه در یک شب بلکه به صورت جشنواره برگزار میکنیم چراکه کارکرد فرهنگی و تاثیراتش برای ما حائز اهمیت است.
مقاومت، جشنوارهای که صهیونیستها را عصبانی میکند
در ادامه عشیری مدیر روابط عمومی جشنواره مقاومت به موضوع داوری رسانهها در جشنواره پرداخت و عنوان کرد: طرح داوری دوستان رسانه را امسال برای اولین بار پیشنهاد دادیم که امیدواریم در ایام برگزاری محقق شود.
وی با بیان اینکه تفاوت جشنواره مقاومت با دهها جشنواره سینمایی که در کشور برگزار میشود اینت است که این جشنواره صهیونیستها را عصبانی و خشمگین میکند.
به گفته وی، یکی از مهمترین تفاوت جشنواره مقاومت با جشنوارههای رنگارنگ کشور این است که در این جشنواره تعدادی از میدران به صورت افتخاری و دلی همکاری میکنند.
دبیر جشنواره در ادامه تشریح کرد: هر سال جشنوارههای زیادی با موضوع و رویکردهایی که به طور کلی یا جزئی، قرابتهایی با رویکرد در پیش گرفته شده توسط جشنواره فیلم مقاومت دارد برگزار میشوند. جشنوارههایی با درونمایههایی که موجب گرد هم آوردن آثاری با موضوعات فلسطین، اشغالگری، مقاومت و روایتهای انسانی از رویدادهای مختلف میگردند. اما بررسیهای مقدماتی صورت گرفته نشان میدهد که بسیاری از آنها، در عین داشتن قالب و ظاهری که طرفداری از رویکرد مقاومت را به ذهن میاورد، نهایتا به آثاری ضریب میدهند که به هیچ وجه با رویکرد مد نظر در مجموعهی جشنوارهی بین المللی فیلم مقامت همخوانی ندارند.
وی ادامه داد: جشنوارههایی که نهایت تلاش آنها، بیان روایتهای مختلفی است که برای مثال، روایت صهیونیستها از موضوع فلسطین را نیز شامل میشود. روایتهایی که به بهانهی آشنا کردن مخاطب با "تمام" واقعیت، ملغمهای از سره و ناسره را به خورد مخاطب میدهند. با در نظر گرفتن همهی این موارد نیز جشنوارههایی که به طور مداوم در این حوزه برگزار میشوند، بسیار کم تعدادند و بسیاری از همان تعداد اندک نیز شامل رویدادهای در مقیاس کوچک شده و بواقع رویدادهای محلی هستند. همینطور پررنگترین وجه در بسیاری از آنها، وجه سرگرمی بوده و برگزار کنندگان میخواهند در فضایی آرام، برای نمونه، موضوع زندگی مسالمت آمیز فلسطینیها و صهیونیستها را مطرح نموده و زمینهای برای آشنایی مخاطب با مسائل فرهنگی، چون نوع پوشش، موسیقی و غذاهای فلسطینیان را فراهم آورند. به این موضوع میباید تعطیلی گاه و بیگاه این جشنوارهها به دلیل نبود منابع ثابت تامین هزینهها یا تغییر در سیاستها (برای نمونه جشنواره بزرگ فیلم الجزیره که دیگر برگزار نشده و از قطر به بالکان منتقل شده است) را نیز اضافه نمود. همینطور هدف اصلی یا جنبی بسیاری از رویدادهای گفته شده که با ظاهری موجه برگزار میگردند، در نقطهی مقابل رویکرد مقاومت قرار میگیرد. قابل ذکر است که سالانه بیش از ده هزار جشنوارهی فیلم با موضوعات و رویکردهای مختلف در دنیا برگزار میشود و نیازی به گفتن ندارد که سهم جشنوارههایی که قرابتی حداقلی به لحاظ رویکرد با رویکرد جشنوارهی مقاومت را داشته باشند، بسیار اندک است و متاسفانه با تعطیلی جشنوارهی مقاومت، عملا هیچ جشنوارهی فیلم مطرح و ساختارمندی در منطقهی ما، برای پیگیری این رویکرد وجود نخواهد داشت.
تنها ۱۲ جشنواره فیلم با موضوع فلسطین
خزاعی با بیان اینکه جشنوارههای با رنگ و بوی مقاومت، عمدتاً بر محوریت فلسطین معنا مییابند. اضافه کرد: در یک بررسی مشخص شد که در کل جهان تنها ۱۲ جشنواره فیلم با موضوع فلسطین وجود داشتهاند که از این میان ۳ جشنواره در طول زمان تعطیل، و ۹ جشنواره همچنان ادامه دارند. این در حالی است که در جهان هیچ جشنواره فیلمی وجود ندارد که حوزه مقاومت را به گستردگی جشنواره فیلم مقاومت تعریف کرده باشد و بتواند با تبادلات فرهنگی با فیلمسازان دیگر نقاط جهان، زمینه گفتگوی بین المللی حوزه مقاومت را فراهم نماید.
از سوی دیگر بررسی جشنوارههای با موضوعات حوزه مقاومت نشان میدهند که آثار پذیرفته شده در جشنواره بینالمللی مقاومت از نظر کیفی از سطح بسیار بالاتری نسبت به آثار پذیرفته شده در جشنوارههای مشابه دارد.
نگاه جشنواره بینالمللی فیلم مقاومت که علاوه بر ترویج صلح و بازنمایی درد و رنج انسانی به دنبال بزرگ نمودن ثمرات گران سنگ مقاومت علیه ظلم است، گوهری است که تقریباً در هیچ کدام از جشنوارههای فیلم دنیا یافت نمیگردد. غلبه نگاه پاسیفیسیتی که به بهانه ترویج صلح و اتخاذ رویکرد ضد جنگ، در عمل اشغالگری و سرکوب و ظلم را میپذیرند، آفت جدی جشنوارههای ضد جنگ است که جشنواره بینالمللی فیلم مقاومت به خوبی آن نگاه را از نظام ارزشگذاری خود خارج نموده است. گزافه نیست اگر بگوییم ادامه نداشتن حیات جشنواره بینالمللی فیلم مقاومت، یعنی پذیرش شکست نگاه مقاومت در عرصه فیلمسازی و سینما.